Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ seraThe. haladarathI le harSa, kIMmata zI kezarANI kare nahIM jyAM sparza, varSa vite zata teya paNa! zrama zataguNa karIye kadI satvara suphalita thAya; jJAtA ne guNa nidhi maLe ke vida kIrti kamAya. paNa paththara pAse kahe, ratna zI rita parakhAya. kirAta kara caMdana maLe Idhana kari harakhAya. jaya jaya bhUmi A lATa gurjarene lATa-rATa te bhalI thaI gujarAta, lATa-lADa ne lADa vaNike lATI rIta bhalibhAta ThAma ThAma sAhitya kSetramAM bhalI bhUmi che lATa jAe kharekhara jAta lATa-lADa vikhyAta-jaya jaya bhUmi A lA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zArdUlavikrIDita. je baMdhujana AryabhUmi viSaye jJAti kuletpanna che, vidyA zairya suzIlatAdi guNathI jeo susaMpanna che, jeo jJAtitaNA prAsaddha nara che-agresare je vaLI, tevA sajajana lAibadhu virane arpaNuM puSpAMjalI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sagUNasaMpanna rAjaratna maganabhAI purUSotamabhAI harIbhakitavALA nagara zeTha sAheba, A nAmAMkita sajajanano prAcIna itihAsa. prakaraNa-8 mAM che. The Bombay Art Printing Works, Fort.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNa. sakala sadguNalaMkRta rAjayarana maganabhAI purUSottamabhAI (haribhakitavALA) nagarazeTha sAheba. zubha nivAsa-vaDedarA. zrImana mahAzaya- harigIta. madhamAM na je mAdhUrya te, nija vANimAM bahudhA dise, izruthI paNa vizeSa rasa che, jenI hAmAM vase; drAkSAdi rasa paNa nirasa che, jyAM ApanI vilase girA, che dhanya haribhakti ! bhalAI lIdhI che saghaLe vIrA. 1 utsAhI che vizeSa Ape, jJAtinA utkarSamAM rUDA kare che. catna hita, vadhAravAnA harSamAM; udAra che, dinabaMdhuM che. sAhityanA zokhIna che, vyavahAra nItinipuNa che, dharmArtha kArya vibIna che. 2 savarNa ne sugaMdha jyAM, ubhaya manyAM eka ja sthaLe, te lAbha je jana le nahi, te mUrkhamAM AvI maLe. che Apane lAMbA mane, vidvata samAgama durlabha, te lAbha A samaye laI, kRta kRtya mAnuM valabha. 3 zrI lADa jJAti keruM A pustaka racyuM ne karI, te dhArI dhArI vadhAriyuM, vidhavidha saMzodhana karI. e khAsa Aje Apane, ApaNu karUM utsAhathI, svIkAraze sabhAvathI, pUrA prabhutva prabhAsathI. ja soraThe. dinadina pratye magna, maganabhAI manamAM raho; sada vidyA zuM lagna, rahe raMgathI sarvadA. 5 ApazrInI kopakRti advitIca che, vyavahArika sarvasAmAnya daSTi apratima che, dezanI, rAjyanI, jJAtinI unnati karavAmAM mahaparizramazIla che, AvA aneka agragaNya sadguNothI AkarSAI A bAla pustaka ApanAja karakamalamAM samapI paritoSa pAmuM chuM. vaDedarA. lADavADA. ) lI. AjJAMkita namra sevaka tA. 27-6-1911 pa rama lallubhAI mahetA.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva pIThikA. "vidyA nAma narasya rupamadhikaM pracchanna guptaM dhanaM vidyA bhogakarI yazaH sukhakarI vidyA guruNAMguruH / vidyA baMdhujano videzagamane vidyA paraM daivataM vidyA rAjasu pUjitA natu dhanaM vidyA vihInaH pshuH"|| arthavidhAja manuSyane moTuM rUpa che, ati gupta dhana che, vidhA bhega ApanArI che, kIrti ane AnaMda ApanArI che, vidhA gurUnI paNa gurU che, vidhAja paradezamAM bhAInI peThe hitakaranArI che, ane devata paNa vidhAja che, rAjAo paNa vidhAnI ja pUjA kare che, paNa dhananI pUjA karatA nathI, mATe vidhArahita purUSa pazuja che, eTalA mATe pazupaNu dUra karavA sArU vidhAja avazya meLavavI joIe. bha. nI. za 20 "Nuptial love maketh mankind, friendly love perfecteth it, but wanton love coraupeth and embaseth it. " Lord Bacon. koI paNa vyakti tarapha vizuddha ane tIvra nehathI koI ajaba bhAvanA utpanna thAya che. " "A jIvanamAM AvatAM duHkhethI, je ni:satva banI samaya pAcho phare che, je kaMi paNa virUddhatA sAme TakI zakato nathI, je vyavasAya athavA parizrama sahana karI zakato nathI, te potAnA dhaMdhAmAM niSphaLa rahe che; temaja manuSya jAtinA sAmAnya kalyANamAM sAhATyakArI thato nathI " "stejala " AjakAla jJAtionAM mULa ane temanI prAcIna hakIkatanI tapAsa karavAno zokha vidrajajanemAM dinapratidina vadhato jate
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 joi mArI svajJAtinI hakIkata bhegI karavAmAM pravRtti thai ane tene pariNAme A laghugraMtha lADa baMdhuonA samakSa mUkavA zaktimAna thayeAyuM. lADa vANiyAnI prAcIna hakIkatanI neAMdha bahuja sakucita hAvAthI zeAdhakhALathI jeTalI maLI zakI te uparathI A pustaka lakhavAmAM AvyuM che. vastuta: lADavaNikanI prAcIna sAMsArika, dhArmika, naitika ane rAjakiya sthiti-saMbadhano citAra A pustakamAM hovA Avazyaka che, tema chatAM banatA prayAse hakIkta ekaThI karI kha dhrujana samakSa mUkavAmAM AvI che. AvAM pustakAmAM pAThAMtara athavA matabheda hAya e svAbhAvika che, tethI tevA prakAra jaNAtAM vAMcatAra daragujara karaze athavA hakIkata lakhI jaNAvaze teA punaH prasaMga AvatAM yeAgya sudhAro karI levAmAM Avaze. prAcIna lADa samAja-sasthAmAM vyApArI ane rAjakiya hilacAla AgaLa paDatI jAya che. vidhA ke sAAhatyA zAkha temane nahi jevAja hatA ema kahIzuM teA atizayAkti nathI- ema chatAM paNa bhUmiparatve anyajJAtiya purUSA sAhityanA zAkhIna hAvAthI temanI bhUmi-kahIzuM ke ApaNI bhUmi sAhityamAM eka khAsa nAma tarIke prakhyAta thaI paDI che, je vAMcanArane sahaja jANavAmAM Avaze. A pustakamAM lADa vaNikanI hAlanI sthiti batAvI prAcIna sthiti sAthe mukAbalA karI temAM zuM zuM sudhArA karavA e bAbata savistara varNana karavAnA vicAra hatu, paraMtu jJAtinA jUdA jUdA ekaDAmAM jUdA jUdA rItiravAja heAvAthI, tema e pramANe karavAmAM keTalIka aDacaNA AvI paDavAno saMbhava jaNAyAthI mAtra TuMkAmAM chelA prakaraNathI sAmAnya draSTithI IsArA karavAmAM AvyA che. chelle A pustaka lakhavAmAM mArA parama mitra mi. bhAgIlAla bhIkhAbhAi gAMdhIe ghaNI mahenata lIdhI che. ane peTalAda zrIyuta rA. rA. hIrAlAla trijabhukhaNadRAsa zarApha sAhekhe-mi. mANekalAla dAmAdaradAsa khATA zeTha sA. be temaja vaDodarAnA rA. rA. DAhyAbhAi
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ maganabhAi (harIbhaktivALA) zeTha sA. be; meharabAna jezaMkara premAnaMda jezI, peTalAda vi. DepyuTI. e. I. sA. be tathA rA. rA. raNachoDalAlabhAI vaDodarA ( jhavera lakSmIcaMdanI ) mIlanA heDakalArka sAheba, A pustaka saMbaMdhI keTalIka hakIkato meLavI ApavAmAM, tathA pustaka chapAvavA dhairya ane tanamanathI madada ApI A laghugraMtha mATe UMce mata mata darzAvyo che, ane e sivAya anya, peTalAdanA rA. rA. raNachoDadAsa varajIvanadAsa zeTha, suratanA me. 2. bA. icchArAmabhAI DepyuTI trIjorI ophIsara sA. rA. rA. bIjabhAi chaganalAla zeTha rA. rA. vanamALIdAsa nAgaradAsa zeTha, ItyAdI sAheboe paNa A ladhu pustaka mATe uttama hetu dharAvI potAno saMtoSa pradarzita karyo che. te saghaLAM abhiprAyo A sthaLe prathaka prathama jaNAvIe to vAMcaka janeno amulya TAima khoTo thAya. ema dhArI aMte te sarve sAhebanA karelA prayatna mATe A sthaLe AbhAra mAnavAmAM Ave che. mArA A prayatnathI ISTa hetu saphaLa thaze te tethI ja mane saMtoSa thaze. rathayAtrA tA. 27-6-11) lekhaka vaDedarA lADavADA. ) purUSottama lallubhAi mahetA. --) : na 2
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' madAvAda peTalAda bAda hulola mAIgreDA. navarAma baphAdapura talAda magajabanIne nAnAsAnA bakara navApura (gAga lorA vahasADa ? ahamadanagara ke muMba * punA madasa da lADa jJAti sthaLabodhaka (nakazo.... relave - - - -
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ lADa avalokana. prakaraNa 1 luM. lATa-lADa, harigIta chaMda je uttare surASTra che, ne dakSiNe mahArASTra che, vacce rahyo A rASTrane, pradeza sauthI zreSTa che; e rASTra saMjJA rATa ke je lATa-lADa rUpe thaI, vidha vidha samAja kalA ane sAhityamAM sphaTita thaI. 1 . lA Ta-lADa, lATa dezanI samRddhi-barIgAnA * Do. rATakanera, gujarAtI laDavANuo; lATa ane tenA rUpAMtara. lATa e deza tarIkenuM nAma che. rASTra-rATane badale lATa "nAma lADakAma paDayuM che. e deza pavitra narmadA nadInI uttara dakSiNe hato, ane TheTha surASTranI hada upara khaMbhAtanA akhAtane nAke pahoMcyo hato. enI mULa rAjadhAnI siMhapura-sihora hatuM. je siMhala rAjAe vasAvyuM hatuM. siMhalane putra vi
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya sihorathI ghoghA mArge laMkA gayA. tyAMnA rAjAe tene kanyA paraNavI. ane potAnA bApa siMhalanA nAma uparathI vijaye lakAne siMhalagaDha nAma ApyuM. laMkAnA mahA vaMza nAmanA prakhyAta itihAsamAM A hakIkata maLatI Ave che. laMkAnI lADI ane ghoghAne vara evI paNa kahe. vata cAle che. ( I. sa. pU. sa. 5-6. ) lATanuM rUpAMtara bhAra thayuM hatuM. ane e zabda arabI ane musalamAna graMthakAroe tathA cInA lekhakoe sAta mAthI teramA saikA lagaNa upADI lIdhuM che. I. sa. 150 mAM TolemInA nakazAmAM Harike nAma ApyuM che te lATaka uparathI haze. mArkopolo paNa lAra nAma I. sa. 1270mAM lakhe che. A pramANe bAra nAma TolemIna grIka nAma Larike uparathI graMthakAree upADI lIdheluM jaNAya che. karnala TeDa lAra nAma Ape che ane te svataMtra rajaputa jAta jaNAve che ane vaLI vadhArAmAM jaNAve che ke e lArajAtane kumArapALa rAjAe rAjyamAMthI kADhI mukI tethI te dakSiNamAM gaI ane zilAra-sulAra tarIke oLa khAI. A lArane ane lADavANuMAne zuM saMbaMdha che te AgaLa jaNAvavAmAM AvyuM che. paraMtu lAra ane zilArazilAhArane zuM saMbaMdha che te cokkasa thaI zakatuM nathI. kadAca e svataMtra jAta hoya. I. sa. 3-4 saikA pahelAM lATa nAma vaparAeluM nathI. te pahelAM e bhAga aparAtamAM AvI jato. I. sa. 12 00 sudhI e nAma bahu vaparAzamAM AveluM jaNAya che, siddharAjanA vakhatamAM e nAma vaparAtuM hatuM. trIjA saikAmAM kAmasutra nAmanA graMthamAM kAtyAyane lATa nAma vAparyuM che. ane ema jaNAvyuM che ke te mALavAnI pazcime che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) I. sa. pUrve lAdeza nAte mahInA Uttare kArDiyADanI sarahada sudhI hateA. maddI narmadyo sAthe hATa pheze ema keTalAka tAmrapatrAmAMthI maLe che; eTale mahI nadI ane nadA vaccene kAnhama ( kRSNam ) jIllA teTalA ja lATa deza. dAUsana sAheba kahe che ke te khAnadezanA paNa kaMika bhAga che, paNa mahI nadI nIceneA che. pAchaLathI valasADa ne pAraDI sudhI lATa dezanI sImA vadhIne tApIne dakSiNe jatI gai tema tema tenI sImAmAM pheraphAra paDatA gayeA che. kAMkaNuMnI hada asala tApI nadI sudhI hatI. hAla pAraDI ne damaNa sudho gujarAtanI hadu sa~khAvatrAthI uttara kAMkaNanA AraMbha thAya che, te paNa kAMkaNu kAMThAne damaNuthI ceAlarevadaMDA sudhIneA pradeza aDhadhA gujarAtI jevA che. keTalAka prAcIna tathA arvAcIna lakhANAmAM lATa deza ane gujarAtanI hada cheka cAla lagaNa gaNI che. vaLI seApArA, kalyANa, thANA, mu.bai, alIbAga, cAla ane reva daMDA e sarva ThekANe gujarAtanI bhASA kheAlanArI prajAnI hajI mATI vastI che. jema jema rAjyakrAMti thai gai tema tema sImAmAM paNa phera paDatA gayA che. tApaNu mahI ane narmadA nadInI vaccenA mulakane zuddha lATa deza kahetA emAM jarA paNa saMzaya rahyo nathI. pachI rASTriya sImA pramANe tenI hadda keTaleka prasaMge narmadAnI dakSiNe tApI sudhI paNa jatI ane mahInI pAra hAlanA kheDA jIllA sudhI paNa laMbAtI. A uparathI keTalAka graMthakArAneA mata sAdhAraNataH evA thAya che ke lATa dezamAM surata, bharUca, ane kheDA jIllAnA tathA DAdarA prAMtaneA thADAka bhAga eTalAnA samAveza thAya che
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) lATa dezanI samRddhi BOB * madAkAMtA. jotAM tArAM nayana haraze, deza e ramya sAra; jAtAM tyAMthI avirala sakhe, AmranAM vRkSavALA --1 kSetre kSetre sthiti karI rahI, lIli lakSmI nihALI; lAzrInA sahaja manamAM, khyAla leje utArI--2 lATa dezanAM mukhya be zahera gaNAtAM-bharUca) kharIgAjhA, bhRgukaccha, bhRgupurI, athavA purI) ane rAMdera. bharUcamAM bAkRtriyana grIka rAjAe minenDara ane epeAleDATasanA junA zikAe cAlatA hatA. temanA kALa i. sa. 150 nI AsapAsane gaNAya che. A beu lATa deza ane surASTranA rAjA hatA. junAgaDhamAM paNa e [aa ghaNA maLI Ave che. manendranI rAjadhAnI junAga DhamAM ane apaladattanI bhac hatI. junAgaDha ane sihAra karatAM paNa bharUca vadhAre prAcIna che. bhRgukaccha-( bhRgumu ninA kinArA te uparathI bharUca nAma paDayuM che) e si vAya bharUcanuM khIjAM nAma bhRgupurI che. i. sa. pachI ceAthA pAMcamA saikAmAM gujarAtamAM mairya ane naLa vaMzanA rAjA rAjya karatA hatA. temAMnA mairya vaMzanI rAjyadhAnI bhRgupurI hatuM. te eTaluM teA prakhyAta hatuM ke bhRgupurImAMthI bhRgu zabda kADhI nAMkhI phkta purI eTale nagarI e bharUcanuM vizeSa nAma thai paDayuM hatuM. navamA saikAmAM zilAhAra vaMzanA rAjAonI uttaranI rAjadhAnI purI ane dakSiNanI thANA hatI. bhRgupura e jInuM vepAranuM mathaka che. junA misaranA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakhanArAo tene Barygaza Emporium kahe che. AkhA hiMdI mahAsAgaranAM IrAna, arabastAna, eDana, rAte samudra misara ane cheka yunAnanAM baMdare sAthe ghaNo meTo vepAra kheDanAruM mukhya mathaka bharUca hatuM. ane temAM vepAra eTalo moTo hato ke AyAta ane nikAsa padArthonI vigatavAra TIpa bharUcanA baMdara mATe ja khAsa karI misaranA lakhanArAoe i. sa. pachI 247 nA pariplasanA graMthamAM ApI che. periplasa vadhArAmAM jaNAve che ke "bharatInuM jora acaMbA bhareluM hatuM ane tethI dareka khalAsIne ahIM bahu sAvaceta rahevuM paDayuM hatuM. eTa pachI jamIna tarataja sukAI jatI. vaLI moTI nadInuM moM (narmadAnuM) ke jyAM barUgAjhA AveluM che te muzkelI vagara jaDI zake ema nathI. kAraNa ke tene kinAre pahoLo ane asaMkhya bhAThAMvALo shoals che. julAI mahinAmAM tyAM moTo meLo bharAto hovAthI te mAsamAM AvI pahoMcavAno vepArIone vicAra hato. ' I. sa. 64 thI 200 sudhI e pazcima eziyA sAthenuM moTuM vepArI zahera gaNAtuM; khuskIne raste uttaramAM siMdha sAthe, pUrvamAM ujana sAthe, ane dakSiNamAM nagara ( dolatAbAda ) ane lIthana ( paiThaNa ) sAthe vepAra cAlato hato. guphAnA zilAlekhamAM bharUcanuM baMdara tarIke varNana ApyuM che. seMkaDe vahANonA kAphalAnuM naukA yuddha bharUcanA bArAmAM thayuM hatuM. bharUca e mALavAnuM mAruM baMdara gaNAtuM hatuM. - rara-rATakanera, e paNa dakSiNa gujarAta-lATa dezanuM moTuM nagara gaNAtuM. rATakanera-rAhanera-rAMdera. bharUcanI peThe e paNa junuM baMdara che, ane sUrya patni rannAnuM nagara kahevAya che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) e asalathI bahu lAMkhA vepAra kheDanAra baMdara tarIke prasiddha che. jaina dharma pustakAmAM paNa rAMdera prAcIna aMdara tarIke mAlUma paDe che. ane zrIpALa rAjAnA rAsa mALavAthI bharUca thaI rAMdera aMdara AvatA lakhyA che. saMprati rAjAnA vakhatamAM rAMderamAM cAra derAM baMdhAyA hatAM ema zevaDAonA graMtho uparathI jaNAya che; e uparathI jotAM AjathI bAvIse varSa upara rAMdera AkhAda hatuM ema mAlUma paDe che. musalamAna i. sa. 900 nA arasAmAM sAdAgarane dhadhe rAMderamAM AvIne vasyA hatA te te navAyatA ( nAyatA ) te nAme oLakhAtA hatA. - rAMderanuM bIjuM nAma laTTalura hatuM. paNa cheka khAramA teramAM saikAmAM vaparAtuM nAma raRRtura athavA raTanera-rAMdera thayuM hAya, paraMtu te mATe hajI nizcita pramANa maLyuM vaMthI. i. sa. 1030 mAM AzmItI jevo prakhyAta lekhaka lakhe che ke lAra dezanI Bahreej ( bharUca ) ane Rahanhour ( rAtnera ) e eka rAjyadhAnI che. * prAkRtamAM Ta ne huM thAya che. rATakaneranu' rATakanera-rAha nnera rUpa thayuM che. jema khulluravATikAnu khunnuravAhAkhullurAhA-khajurAhA. ****
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 2 jI. gujarAtI lADa vANiyA, indravajA vyApAramAM adala sAhasika, je lATa loko maeNLathI adhIka; laMkA ane cIna jAvA yunAna, jAtA sukhe vAhI samudrayAna. # da che riyAi mArgamAM bharUca ane sopArAnAM baMdaro mAraphate I. sa. nA bIjA trIjA saikAmAM meTe * vepAra cAlato hato, tathA e vepAra cheka laMkA jAvA, cIna, irAnI akhAtamAM ahamada (omajha) misara, ane yunAnA tathA rema sudhI cAlato hato. e vepAranI AyAta, nikAsa, vepAranI mosama, vahANa ne vepArIo, khAravAo, naukAzAstra, dariyAmAM kyAM khaDako tathA vamaLo che ane javA mATe kayAM ThekANuM jokhama bharelA che, ane kaI rIte salAmatIthI baMdaramAM jaI zakAya tathA salAmatIthI laI javAne mATe sarakAra taraphathI rakhAtA bhomiyA vagere bAbate ghaNuM jANavAjoga che. ane I. sananA AraMbhanI lagabhagamAM loka sthiti ane vepAra kevI sArI avasthAmAM hatA te upara ghaNuM ajavALuM paDe che. A pramANe bharUcane vepAra dariyA mArgeja hato ema nahotuM, paNa jamIna mArga moTo vepAra cAlato. prAcina
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALamAM vepAra ane bIjI vaparAza mATe keTalAka moTA rAjamArga ane jamInamArga tathA samudramArga paNa hatA ema pramANe uparathI mAlUma paDe che. khuzImAM eka moTA rAjamArga bharUcathI sopArA ne sopArAthI zrAvastI sudhIne hate, bIjo moTo rasto jaMgadezathI magadha thaIne lAla eTale lATa-gujarAtamAM Avato hato. sihora vasAvyuM te vijayuM rAjAnI mA kaliMga rAjAnI rAjakuMvarI hatI. te A moTA vepArane raste vepArIono eka moTe kAle jato hato tenI joDe nIkaLI cAlI hatI ane pitAnAM chokarAnI joDe lAla dezamAM AvI pahoMcI hatI. tyAM nahera kuvA vagere mAraphate lAla rASTrane siMhale phaLadrupa karI sIhAramAM rAjadhAnI karI hatI. A moTo vepAra narmadA ane tApInI khINavALA pradezamAMthI haze tethI A rasto nA gapura, burAnapura, bhusAvaLa, thALanera, naMdurabAra, isarabArI, ane navApura thaI sonagaDha vyArA mAraphate suratanA bArAmAM Ave che te haze. vakhate zAhADA ane prakAza AgaLathI kukaramuMDAne raste nAMdoda, cANoda mAraphate bharUca lagaNa eka zA khA haze ane te uttara tarapha ghaMghA ane sihora tarapha cAlI jatI haze trIjo rasto mALavethI gujarAta thaI mahArASTramAM cAlyo jato hato te bharUcathI junnara javAno rasto hate. jura (jIrNanagara) AgaLa zivanerane DuMgara che ke jyAM zivAjIno janma thayo hato te DuMgaranI khaDakamAMnI eka boddhadharmanI prAcIna guphA bharUcanA be bhAIoe baMdhAvI che. vaLI kaliMga eTale jagannAthavALA erisAnA pradezamAMthI lAla eTale gujarAtamAM AvavAne eka moTo rasto, baddha pramANethI jaNAya che. A lAla dezanA vANiyo cheka
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) kaliga ane tyAMthI TheTha jAvA sudhI vepAra calAvatA hatA. i. sa, se. 2 thI 14 mA paMdaramA saikA sudhI eTale musalamAnI rAjya tyAM thayuM tyAM sudhI lAla dezanA vANiyA Ane tyAM moTA avara javara hatA. bagALAnI eziyATika se|sAyaTInA sthApaka, navANuM bhASAonA jJAnI ane kalakattAnI sadara adAlatanA lArDa cik jasTisa sara vilyama jonsananI sAthe maLIne mi. mA`Dana jaNAve che ke AkhA ArkipelegAmAM cheka mADAgAskarathI te isTara A- - yarlenDa sudhI sArvajanika rIte patharAyalI malayanu bhASAmAMnA ghaNAkharA zabdo saMskRta che. ane hinduone te asakhya TApuo sAthenA saMbaMdha maheAmedana dharma te TApuvAsImAM dAkhala thavAnI pUrve thayA hatA. mi. mArsaDana dhAre che ke A saMbadha ( ke jethI tenI bhASA paNa saMskRtamaya thai rUpAMtara pAmI) gujarAta- lAla taraphathI thayA hatA ane TApu vAsIonI purANa kathAmAM, mahAbhArata ane rAmAyaNa viSa aneka isArAe che. vaLI malayana ArkipelegAmAM AvelA jAvAnA TApu tara teA hajI sudhI ApaNA gujarAtI leAkA jatA hatA. gujarAtamAM evI lAkavAyakA che keH-- je jAya jAve, te pharI na Ave, Ave te pariyAnAM pariyAM cAve, eTalu dhana lAva.. vaLI I. sa. 664 mAM Araee thANA lUTayuM hatuM e vakhate tenI purI caDhatI hatI. i. sa. sai. 3 thI 10 sudhInAM 700 varSa lagI thANA jIllAnA vepAra ghaNA sateja hatA. tyAMnA vepArI gujarAtI lADa vANiyA hatA, kAraNu ke rAjakiya saMbaMdhane lIdhe thANA ane bharUca sAthe satata vyavahAra hatA.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) A uparathI mAlUma paDaze ke lATa dezanA vepArIo vaio-vaNiko vyApArI bAbatamAM bahu sAhasika hatA. teo pitAne deza choDI paradeza jaI mo vepAra kheDatA. AthI paradezanA loko temane temanA dezanA nAma uparathI oLakhatA; ane lATa dezanA te lATa vANiyA e abhidhAnathI sarvatra jANItA thayA. keTaleka kALe e nAma eTaluM te pracalita thayuM ke pitAnA pradezamAM AvyA pachI paNa e nAma jArI rAkhyuM tethI paradezIoe ApeluM e nAma pitAnI vyakti tarIke bahAra paDayuM. lADa rUpAMtara lATa uparathI thayuM ke lAla uparathI te nakkI thaI zakatuM nathI, to paNa lATa uparathI loDa thayeluM mAnavuM vadhAre sa bhavanIya che; kAraNa ke prAkRtamAM 2 ne Da the sAdhAraNa che, jema vaTanuM vaDa, kheTakanuM kheDa, ghoTanuM ghaTaka-gheDe vagere vaLI lATa-lalATa-lAla e zabdo lATa sAthe saMbaMdha dharAvanAra jANavAjoga che. lATanuM lAla thayuM ane lAlanuM lAra rUpa thayeluM ApaNe TolemInA larike zabdamAM ane karnala ToDanI lAra jAtimAM joIe chIe. la ne badale 2 ane 2 ne badale la e prAkRtamAM sAdhAraNa che. lAla nAma chevaTe lATa dezanA vyApArIonI riddhi samRddhine lIdhe eTaluM badhuM lADakuM ane gharagathuM thaI javA pAmyu ke hAla vANiyAonAM nAma lAlanA aMtyavALAM pADavAmAM Ave che te mULa tenuM zabdane AbhArI che. chokarAMone laDAvavAM-lADa karavAM emane lADa - bda paNa lATa dezane ja AbhArI che kAraNa ke kharA lADa to samRddhine lIdhe lATa dezanAja vepArIo ja hatA vaLI beTI- jInA lAla lAla-lalanA vageremAM lAla zabda lAla athavA lATa zabdane ja AbhArI che. A uparathI mAlama paDaze ke lATa ane te uparathI thayelAM rUpAMtara keTalAM vistRta bhA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivALAM, keTalAM suMdara ane keTalAM hRdayAkarSaka che te jaNAI Avaze. A pramANe kALakramaNa thatAM deza tarIke lATa nAma ghasAI gayuM ane eka vyakita tarIke e zabdanuM rUpAMtara lADa nAma rahyuM. | gujarAtamAM je je jJAtio ane temanI peTA jJAtio che te saghaLI koI sthaLa ke dhaMdhA uparathI - LakhAya che. jemake udicimAMthI je brAhmaNe AvyA te audicca, mevADathI AvyA te mevADA, kAvimAMthI AvyA hatA te drAviDI, mAravADamAMthI AvyA te mAravADI vagere che. vaLI gujarAtamAMthI AvIne muLa je sthaLe rahyA, athavA je sthaLathI chuTA paDayA te sthaLanAM nAmathI paNa oLakhAya che. jemake DIsAmAM rahyA te DIsAvALa, jhALA mAM rahyA te jhAroLA, vAyaTamAM rahyA te vAyaDA, vAlamamAM rahyA te vAlama, moDherAmAM rahyA te moDha vagere kahevAya che. moDherAmAMthI keTaleka varSe kAraNo paratve keTalAeka jaNuM chuTA paDI ghoghavAmAM jaI rahyA te gheghavA maDha kahevAyA tema aDAlajamAM rahyA te aDAlajA, mAMDaLamAM rahyA te mAMDaLIA maDha kahevAyA. nagaramAM rahenArAne nAgara; pachI te keTaleka kAraNe chuTA paDI jude jude sthaLe rahyA te uparathI vaDanagaramAM rahyA te vaDanagara, visanagara mAM rahyA te visanagarA, sAThedamAM rahyA te sAThodarA, ci. traDamAM rahyA te citroDA vagere kahevAyA. + + . A pramANe lATa ke dakSiNa gujarAtanA vANiyA lADa kahevAyA, ane pachI vakhata jatAM jema jema vikharAyA tema tema teo paNa lAMbI mudata sudhI je sthaLe rahyA te sthaLanA nAmathI hAla oLakhAya che. jemake DabheIA, suratI vagere vagere.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) prakaraNa 3 bhramaNakALa 100260000 vIsA ane dazA, zrI vaizya kAma taNi je sakhyAta ceArAzi che, te sarvamAM ghaNuMkharU vIsA dasA khAsa che; vIsA che daza ane pAMcA dasAhU~ ka pAMcA jANu aDhIyA ke vaizya kAme vaLI. 1. nA sa. 1298thI i. sa. 1420 sudhI badhI jJAtio Azraya bhaMga thayethI nIkaLI paDI. je musalamAne paradharma teDavAne, paradharmIne vaTALavAne, dharmasthAne nAbuda karavAne ane game tevuM pApa karavAne paNa teo taiyAra hatA, te musalamAne sAmA pArasI paNu TakI nahi za kavAthI peAtAnA dhama sAcavavAne AryAvartta mAM nAsI AvyA hatA. vaLI musalamAnonA seMkaDA varSa sudhInAjIkSama sAmA ane lhiInA jagaprasiddha mahAna musalamAnI rAjya sAmA, rajaputA jevA ekanazIA leAkeA sivAya khIjA kANu pAtAnI rUDhiyA, svabhAva sudhArA, ane svadhama sAcavI zake ? i. sa. 1297thI bAdazAhI sattA gujarAta upara jAmI rahI hatI. i. sa. 1407 sudhI dillIthI judA judA amaladAra gujarAtamAM nImAi AvI amala calAvatA, temAMnA kAie paNa eka citte AnaMdapUrvaka kArabhAra karyAM nathI. ekane kArabhAra maLatA ke khIjo umedavAra tenuM nAma nAbuda karavAne taiyAra ja rahetA. musala
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 13 ) mAnamAM mAMheAmAMhe daMgA thatA ke hiMdu saradArA lAga joi. khaMDa uThAvatA. musalamAna ane hiMdu leAka vacce dhane mATe mArAmArI thatI temAM keTalAka sattAdhArI jabarada stIthI hiMduone vaTalAvatA ane daherAM tADI teja sthaLe masIA baMdhAvatA. hiMdu leAkeA nAsAnAsa karI judA judA nAnAM rAjya mAMDI rahelA evA rAjAonA mulakamAM jai vasatA. e 110 varSanI muddatamAM gujarAtanI ane gujarAtanA lokonI dazA ghaNIja bhuMDI hatI. pUrvamAM cAMpAneranuM rAjya ane pazcimamAM cuDAsamAMnuM rAjya e che mAtra kSema rahyAM hatAM. A samayamAM hiMdanI badhI jJAtie Azraya bhaga thayethI bahAra nIkaLI paDI. prathama ghaNI kharI jJAtione rAjyAzraya maLatA. jemake vanarAja ane cAlukaya rAjAonA samayamAM meADhajJAtinA, audicyAne mULarAjane (kuLa gurU sa'-- adhe) paNa rAjyAdhikAra meADhanA ke prAgavAnA hAthamAM hatA; nAgarAne vAdhelAnA, lATa dezamAM bhAgavAne rASTrakaTonA ane lADane gurjarAnA Azraya hatA. A Azraya adha thayAthI ane upara pramANe musalamAneAne trAsa hAvAthI, te dUra pradeza nIkaLI paDI hatI. amadAvAda e zatakamAM baMdhAyuM nahatuM. cAMpAnera surata, mathurA, kAzI, vagere sthAneA sudhI nAsatI bhAgatI nAtie prasarI gai. A yuga emane mATe bhramaNa yuga hatA. paNa gujarAta kArDiyAtrADamAM Akhare e TharelI jaNAya che. rajaputa rAjAone Azraye udaya pAmelAM udyoga ane vidyAemAM vaLagelI A jJAtie Azraya bhaMga thaye anya Azraya zeAdhavA nIkaLI paDelI dekhAya che. daMtakathAoparathI jaNAya che ke rAjyAzrayane lIdhe asala lADa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pATaNatarapha vasatA hatA tyAM rAjAnI itarAjIthI te mulAka choDI khaMbhAtanI te samayanI jAhojalAlI joI tyAM vasyA. keTalAka samaya pachI khaMbhAtathI dhaMdhAnI keTAI ke rAja taraphanA koI prakAranA duHkhane lIdhe je lADa zahera mukI cAlyA gayA teomAMnA thoDA jaMbusara, surata ane dakSiNamAM vadhatAM cheka kukaNamAM pena, belApura, thANuM, muMbaI, vasAI, navasArI vagere jyAM dhaMdhe hAtha lAge tyAM vasavA lAgyA. A vAtanA purAvAmAM eTalI sAbItI maLI Ave che ke muMbaI, thANuM, vasAI vagere tAlukA ane damaNanA lADa lokonA gora tarIke khaMbhAtanA ToLakIyA brAhmaNane haju keTaluMka dAna apAya che. kAraNake kheDAvALa loko paNa khaMbhAtanI hadapAra keTalAka saMjogone lIdhe thayelA te pachIthI lADa lokonI yajamAnavRttinuM kAma ToLakIyAoe svIkAryuM che. A hakIkatathI jaNAya che ke khaMbhAtamAMthI kheDAvALa ane lADa lake ekaja saikAmAM chuTA paDyA hovA joie. khaMbhAtanI upayukta hakIkata havenA prakaraNa darzAvavAmAM AvI che tethI pUrNa hakIkata samajAze. A samaye lADa loke paikI keTalAka siMdhamAM paNa jaI rahyA che ema jaNAya che. kAraNake tyAM hAlamAM lAla vANIAnI eka jAta che, te lADa paikInI che. temano dharma, sthiti, AcAravicAra, vagere rItarIvAja jANavA jarUra che paraMtu te hakIkata saMtoSakAraka nahIM maLavAthI A pustakamAM lakhavAmAM AvI nathI. bIjApura, dhAravADa, karNATakamAM paNa lADa leke vaselA che te hAla lAla vANIAnI jAtathI oLakhAya che ema temanuM mULa tapAsatAM jaNAya che. vaLI khAnadezamAM sIkkA lADa eka varga che te paNa lADa vANukane eka bheda che
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) paNa teo hAla zrAvakadharma pALe che. suratamAM tathA jaMbusaramAM Aje lADa loko che temAM khaMbhAtI pakSa che; temanAmAM "cha taDa" che temAMnuM eka taDa khaMbhAtanuM che. jaMbusaramAM Aje paNa khaMbhAtI tathA taLapadA evA pakSa che; kanyA vyavahAra che paNa khaMbhAtI leka taLapadAne cAlatA sudhI kanyA ApatA nathI; khaMbhAtIne kanyA jhaTa maLI zake che. eTale A loke khaMbhAtathIja AvIne vaselAnuM jaNAya che. gurjarano Azraya baMdha paDavAthI temAM musalamAnonA cAlatA julamathI anya jJAtionI peThe lADa jJAtinI vyavasthA paNa niraMkuza thaI gaI. ane pariNAme e thayuM ke temAM jema anya vaNika jJAtiomAM jovAmAM Ave che tema dazA ane visA evA be bheda paDI gayA. A bhedano sabhaya te ApaNe moDAmAM moDo I. sa. vaidamA saikAnI Akharane gaNazuM. | dazA lADa ane vIsA lADa, ghaNI kharI jJAtiomAM dazA ane vIsA evA be bheda che. e bheda zI rIte paDyA te jANavuM agatyanuM che, te jANavA mATe joie tevAM puratAM sAdhano nathI. te paNa ene mATe judI judI daMtakathA ane vArtAo cAle che. keTalAka kahe che ke daza vasAne te dazA ane vIsa vasAnuM te vIsA. keTalAka ema paNa kahe che ke vaheMcaNamAM daza A tarapha ane vIsa te tarapha rahyA. vaLI keTalAka ema mAne che ke kuLadevInA hAthanI jamaNI bAjuethI pragaTa thayA te vIsA ane DAbI bAjue pragaTa thayA te dazA. A pramANe marajI pasaMda judI judI kaheNuM cAle che; e saghaLI nApAyAdAra ane upajAvI kADhelI che eTale bha
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasAdAra nathI. zabdanI vyakti pramANe jotAM visA te kadAca vaizya zabdanA vira dhAtu uparathI siddha thayela hoya ane dazA zabda virATa dekhADavuM uparathI thayelA daSTi uparathI thaye hoya ema anumAna jAya che. vaizyamAMthI vibhAga thatAM eka amuka jJAti tarIke oLakhAtAM te visA kahevAyA ane temAMthI koI kAraNe judo samuha baMdhAtAM AMgaLIthI dekhADavAnA nimitta rUpa thayA tethI dasA kahevAyA ema paNa taka pahoMce che paraMtu A badhI kalpanAo che. dareka nyAtamAM keTaleka prasaMge judA judA kAraNone lIdhe judA judA samuha thAya che. hAla jene ApaNe taDa zabdathI oLakhIe chIe teja samuha. hAlanuM taDa teja prathama samuha ke zAkhA. eka AkhI nyAtanAM e pramANe be vibhAga paDatA te tenI zAkhAo gaNAtI. je zAkhAmAM ocho dhara hato te ladhu zAkhA athavA nAnuM taDa. mULa samagra nyAtamAMthI koI kAraNe chUTA paDI je ghaDA gharano jo baMdhAyo hoya tene ladhu zAkhA kahetA. ane ladhu zAkhAne phAMTe je mukhya samuhamAMthI paDyo hoya tene junI athavA vRddha zAkhA kahetA. AgaLa jatAM ladhu zAkhAnA vaMzajo ladhu zAkhA tarIke oLakhAyA ane moTI zAkhAvAlA vRddha zAkhAnA nAmathI oLakhAyA. (vRddha zAkhA eTalA mATe ke te junI kAyama rahI; ane temAMthI navI laghu zAkhA judI paDI.) keTaleka kALe ladhu zAkhAvALA dazA kahevAyA ane vRddha zAkhAvALA vIsA kahevAyA. hAla je vIsA ane dazAnA bheda pracalita che te zabdavizeSa mAtra base varSa jeTalA junA che arthAta te pahelAM ladhuzAkhA vRddhazAkhA e zabda vizeSathIja bheda paDelA prasiddha hatA. base varSa pahelAMnA lekha ke dastAvejomAM dazA vIsAne badale laghu zAkhA ke vRddha zAkhA lakhavAmAM AvatI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) - - - naDIAdamAM amadAvAdI daravAjethI dAkhala thaIe tevA jamaNe hAtha AvelI eka vAvamAM utaratAM uparane thALeja DAbe hAthanI bhIMtamAM devanAgarI akSarathI kotarelo zilAlekha che. e lekha te vAvanA baMdhAvanAra koI gurjara vANIA jJAte veNadAsanA Azrita eka udicya brAhmaNa rAmaca te vAvanI pratiSTA samaye racelI prazastine che. vAva baMdhAvanAra veNIdAsanuM kuTuMba tenA dAdAnA vakhatathI ja staMbha tIrthathI naTapatra (naDiyAda) AvIne vasyuM che. A lekhamAM veNIdAsane vRddha zAkhAno kahyo che. lekha saMvata 1572 ne che. emAM lakhyuM che ke(20) svasta zrI staMbhatIrtha vAstavya gUrjara jJAtiya vRddha zAkhAyAM mahaM zrI devasuta mahaM zrI sA (21) mahaM zrI bhImAputracyAri (1)mahaM zrI bhANa mahaM zrI sAdhu mahaM zrI dhamasiMha mahaM zrI veNIdAse zrImana TU () (22) jitadhanena vApI kAritA ! mahaM zrI veNIdAsa bhAryA amarAde patitA mahaM zrI bhANasutasAgarama (23) suta kAnhazIke mahaM zrIdharmasiMha muta laSavi. mahaM zrI veNIdAsa suta desAI. // sIvaka // vagere - A pramANe veNudAsa ane tenI strI amarAde vIsA gurjara vANuA hatA ane temane vIsAno bheda i. sa. / 1500 pahelAM kyArano e paDelo hato e paNa ApaNe jANI zakIzuM-
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ). umareThanA vaDI bhAgoLanA taLAva upara eka junI gujarAtIne i. sa. 1654 ne lekha ArasapahANanA paththara upara eka dazA khaDAyatA vANuAe kotarAvelo che temAM dazAne mATe ladhu zAkhA zabda vAparyo che zrI vyaMkaTeza // zrI gaNezazAya namaH / saMvat 1715 varSe phAlaguna zuda 7 some zrI umariThi vAstavya SaDAyatA jJAti laghu rAvA vorA satApura vigere. borasadamAM kacerI AgaLanI vAva che te I. sa. 1487 mAM vasusAme baMdhAvI che. I. sa. 1872 mAM e vAvane eNe gALI hatI. A vAva moTI ane ghaNuM kharca baMdhAvelI jaNAya che. e vAva para saMvata 1553 zrAvaNa vada 13 ne saMskRta bhASAmAM paththara para kotarelo lekha che te tapAsatAM jaNAI Ave che ke e vAva dazA lADa vANIAe baMdhAvI che. uparanA lekhethI spaSTa rIte ja NAI Ave che ke dazA ane visA lADa e be bheda paMdaramA saikAmAM mojuda hatA. hiMdustAnamAM jema tuLazIkRta rAmAyaNa puravIAmAM tathA sAdhusaMta lokonA maThamAM AsthAthI vaMcAya che tema gIradhara kRta rAmAyaNa ApaNuM ane brAhmaNo mAM bhaNelI suzikSaNa strI, purUSa vargamAM zraddhApUrvaka niyamitapaNe ane pavitra dharma graMtha tarIke mAnI vaMcAya che tethI e lokapriya | graMtha kahevAya che. A graMtha gIradhara kavie banAve che, vaLI temaNe gurjaragirAmAM raceluM rAmAyaNa, ra yajJa, tuLazIvivAha, prahAdacaritra, zAmaLane vivAha, kRSNacaritra e
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlikA nA mA '' - ( 18 ) nAmanA graMthe abhuta rIte lakhelA che temAM kavinI varNana zailI ramya,praDha, bhavya ane dhArmika viSayanI hakIkata asara kAraka darzAvelI che. A vidhAna dhArmika giradhara kavi jJAte dazA lADa vANio hatA. temano janma saMvata 1843nI sAlamAM jaMbusara tAlukAnA gAma kAvamAM garabaDadAsanAthajIne tyAM thayo hate. A kavine mAdhavadAsane purUSottamadAsa nAmanA be bhAIo ane be bena hatI. jemAMnI sadAbA nAmanI vaDodare paraNAvI hatI ane bIjI bALavidhavA hatI. A nAmAMkita kavie gAmaThI zALAmAM zikSaNa lIdheluM paNa temanI buddhi ane satata prayAsane AbhArI hatI. A kavinI janmotarI pharALanA jaina garajI vallabhavijaye karelI je akSareakSara sAcI nIvaDelI kahevAya che. A daSTAMta parathI jaNAya che ke lADamAM dazA lADa ane vIsAlADa evA be vibhAga ghaNuM lAMbA kALathI paDelA che. ' mAja vANiyA. mAre A sthaLe jaNAvavuM joIe ke prathama te cAra varNo hatI, temAMnI vaizya komamAMthI aneka varSe ubhI thavA pAmI che ane te jJAtinI saMjJAthI oLakhAya che. e jJAtinA pAchA bhAga paDI tenA vibhAga thaI tenA paNa aneka peTA vibhAga sthaLa ane dhaMdhA paratve oLakhAya che. lADa koma paNa mULa vaizya haI sthaLa uparathI lADa nAma paDyuM; tenA vIsA ane dazA bheda thayA tyAra pachI jJAtinI takarArane lIdhe teone jJAtibahAra mukyA tethI tenI judI jJAti baMdhAI. A pamANe bahAra mukAyelA lako bAhya athavA bAja saMjJAthI oLakhAyA ema kahe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) vAya che. hAla je bAjavANiyAnI vastI che tenI mULa utpatti lADamAMthI che. prathama emanI vastI miyAMgAma karajaNa pAse puSkaLa hatI. vaDodarAmAM paNa prathama bAjavANiyAonI puSkaLa vastI hatI, ane te je bhAgamAM vastI hatI te hajI paNa "bAjavADA"ne nAme oLakhAya che. kALakramaNa thatAM e pramANe ghaNuM vibhAga paDI gayelA te badala ekaMdara jotAM vaNika jJAtinI zAkhA ghaNuM che. te paikI jeTalI maLI AvI te A nIce noMdhavAmAM AvI che. lADa vANIA-dazA-vIsA. kapoLa-dazA-vIsA-moDhanAgara-zrImALI-soraThIyA-khaDAyatAporavALa-osavALa-dITu-puskaravALa-dIsAvALa-surANa-harabA-bhAbhu-meDatALa, suhadavALa-palevALa, khaMDera. nAnAvALA, veDuvA, cItaravALa, cAravALa, cIcA, gelavALa, gurjara-koTavALa, zokatIvALa, nAgaharA, akhaTa bharA, bargamA, rasIra, sIkalA, vAyaDA, bAbarA, paMcolA, poMcA, jaLaharA, janaDA, uThA, tIsarA, baherA, AndorA, darerA, bAja, sIMgoDa, kumaDa, vAlmIka, dhAkaDA, mAthuM, jeharA, sAMcerA, nAdarA, bhuMgaDA, vAgaDa, kAkabhI, bhADIA, soDA, mIphaDA, jhAroLA, laMgAyatI, pAsapatI, baMsIdhara, mezarI, zrAvaka, lADavA zrImALI kacchI. senIvANuA. vagere.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 4 thuM khaMbhAta, ka9yANarAyanuM parAma. upajAti, che dhIrane vIra kalyANarAya, re dhanya che dhanya kalyANarAya; mArI haThAvyA paTu pArasIne, vikhyAta te jJAti karI kasIne.-1, di zamI sadImAM khaMbhAtanuM ramaNiya zahera meTA vepAranuM A mathaka hatuM. eka vakhata tyAM nALiyera, kerI, lIbu cokhA, ane madha ghaNuM sArAM thatAM, vaLI cAmaDAne paNa aneka prakArano suMdara ghATa banAvavAmAM Avato tethI khe bhAtanA joDA paNa te vakhate dezadeza ghaNA paMkAtA. khaMbhAtanA vepArIo arabastAnane irAna sudhI vepAra karatA. teoe khaMbhAtamAM navI navI meTAM kharco karI bhasIde baMdhAvI hatI ArabI samudramAM e vakhate cAMcIne bhAre trAsa hato. A cAMcIA kaccha ane kAThiyAvADanA hatA. teo jAte saMdhAra, mera ane kuka hatA. te loko araba stAna, hiMdustAna ane cIna AvavA nIkaLelAM vahANene niDarapaNe lUTatAM ane AphrikA-ketro (sukhatara) dIpa sudhI dariye jatA.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) agIyAramI sadImAM kaccha ane somanAthanA cAMcIne bhAre trAsa chatAM khaMbhAtane vepAra ghaNo sateja hato tethI gujarAta Tu vepAranuM mathaka gaNAtuM. AsapAsanA mulakamAMthI suMTha, kapAsa, kacchathI gugaLa ane suMgaMdhI, mALavAthI khAMDa ane uttara hiMdustAnathI bIjo mAla mulatAna thaI ahIM Avato ane te ahIMthI dezAvara caDhato. samudra mArge khaMbhAtane vepAra pazcimamAM IrAna, arabastAna, AphrikAnA saphAlA sAthe ane pUrvamAM malabAra, koromaMDaLa ane cIna sAthe hato. bAramI sadImAM khaMbhAtanA AyAta mAlamAM mukhya ghauM, cekhA, gaLI, ane tIra banAvavAnI lAkaDIo hatI. cAMcIAone trAsa maTayo nahoto. ane aNahilavADanA sAlaMkI rAjAoe khaMbhAtamAM eka killo bAMdhI tenuM saMrakSaNa karyuM hatuM. teramI sadImAM hiMdustAnanAM be moTA baMdaromAMnuM khaMbhAta eka hatuM; ahIMthI ghaNI gaLI, 2, ane bArIka vaNa nuM kApaDa dezAvara caDhatuM. AyAta mAlamAM sonuM, rUpuM, trAMbu tathA surame hatA. vaLI rAtA samudranI AsapAsanA mulakathI ane irAnI akhAtanA baMdarethI ghoDAo AvatA. khaMbhAtanA vepArIo paradezI musalamAna ane pArasIo hatA tema khalAsIo koLI ne rajaputa hatA. paMdaramAM saikAmAM khaMbhAtamAM pArasIonuM ghaNuM jora, hatuM. temaNe dazamA saikAnI zarUAtathI khaMbhAta tarapha pitAnI DoLo rAkhyo hato, paMdaramAM saikAmAM teo eTalA badhA zrImaMta vepArI thai paDayA hatA ke teoe hiMduo upara trAsa karavA mAMDayo ane seMkaDo hiMduone pArasI dha"mAM dAkhala karI dIdhA. hiMduone jarathostI dharmamAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaTalAvavAnuM kAma eka dhArmika tarIke gaNAtuM hatuM. jarathoratI ToLAMnI asalanA vakhatathI mAnyatA che ke jarathostI dharmamAM vaTalAvavAnuM kAma meTI agatyanuM che. ItihAsa uparathI paNa e bAbatane Teke maLe che. pArasI dharmamAM juddInane vaTalAvavAnuM kAma 120 varSa upara paNa cAlatuM hatuM. "revAyata'nA pustaka uparathI mAlUma paDe che ke e vakhate juddInene pArasI dharmamAM levAmAM AvatA hatA. mi. pharAmajI banAjI eka ThekANe lakhI gayA che ke "jALa nAme eka musalamAna sadare paheryo hato; A musalamAnane eka pArasI strIe potAne chokarI karI lIdho hato tathA tene pArasaNa sAthe paraNAvyo hato. jarastI pegaMbara pote vaTalAvavAnuM kAma moTA pAyA upara karatA hatA tathA teoe kharuM jotAM pitAnI AkhI jIMdagI e kAmamAM gujArI hatI. daMta kathA evI che ke vIstArU rAjAnA mAnItI gheDAnA cAra paga peTamAM cAlI gayA hatA, te phatehamaMdIthI kADhavA mATe jarathosta vIstAlpa pAse tathA rANI pAse ja rastI dharmamAM vaTalAvavAnuM tathA e dharmamAM phelA karavAnuM mAthe levAnuM kabUlAvyuM hatuM. babbe gejhaTIaramAM paNa jaNAvavAmAM Ave che ke "paMdaramI sadInI zarUAtamAM gujarAtamAM pArasIonI moTI saMkhyA vasatI hatI, kAraNa ke IrAnathI gujarAtamAM AvelA pArasIonI saMkhyAmAM hiMduo teonA dharmamAM vaTalavAthI moTo vadhAro thayo hato. temAM vadhu jaNAvavAmAM Ave che ke "i. sa. 700thI 1300nA varasa sudhI saMjAnamAM pArasIo AbAda hatA te veLA teoe pitAnA dharmamAM ghaNuM hiMduone vaTalAvyA hatA, A uparathI jaNAze ke hiMduonI moTI saMkhyA AgalanA
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ) 6 vakhatamAM pArasI dharmamAM vaTalI hatI. je vAta * pArasI prakAza' patranA adhipati mi. amanajI baherAmajI paTela taraphathI paNa jaNAvavAmAM AvI che. bIjA eka asalanA vakhatanA pustakamAM jaNAvavAmAM Ave che ke 'umare pugelAM mANasAne paNa pArasIe peAtAnA dharmamAM vaTalAvavAne nA pADatA nathI. A pustaka i. sa. 1908mAM pragaTa thayuM che. temAM chekarAnA saMbaMdhamAM jaNAvavAmAM Ave che ke pArakA majhahabanAM chekarAMone pALaka banAvI pArasI dharmamAM vaTalAvavAnA banAva sAdhAraNa che. arabastAna madhyenA jAcakSunI musAfarI' nAmanA pustakamAM i. sa. a. 1763ra4nA varSamAM upaleA musAphara hiMdamAM pote karelA pravAsanA hevAla ApatAM jaNAve che ke eka pArasIne eka kukarma karavA mATe phrAMsI devAmAM AvyA hatA ane jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke A kharAba kAma karanAra pArasI nahI hatA paNa eka judIna gulAma hatA jete pArasI dharmamAM levAmAM AvyA hatA. iliyaTanI hiMdanI tavArIkha' nAmanuM pustaka i. sa. 1873mAM prasiddha thayuM che temAM jaNAvavAmAM Ava che ke hiMdu tathA siMdhanA keTalAka bhAgeAmAM gabara (pArasI) leAkeA vase che tyAM dhaNA mUrti pUjanArA rahe che. zaraudIna tathA bIjI tavArIkhA navase gabara leAkeAnA sabaMdhamAM jaNAvyuM che ke teo badhA irAnathI nAsI AvelA hatA, paNa ema lAge che ke hAlamAM te leAkeAnI jovAmAM AvatI meATI sakhyA ekalA irAnathI- nAzI AvelA irAnInIja anelI nathI paNa khuda jayeAstI dharmamAM vaTalelA hiMdanA vatanIothI teonI sakhyAmAM vadhAreA thayelA hAvA joie. raivAyatanA pustakamAM lakhavAmAM Ave che ke ekasA trIsa varSa agAu mullAM pIreAjane lai tene pitA muH
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusa tathA bIjA loka cekasa savAlonA javAba levAne gayA hatA temAno terame savAla e hato ke hiMdamAM pAra ja sIo hiMdu chokarA chokarIone gulAma tarIke kharIdI saMdarA kastI paherAve che tathA teonAM hAthanuM khANuM khAya che paNa teo maraNa pAmatAM teonI lAsane dekhamAmAM nAkhavAnI nA pADe che. e barAbara che ? A savAlano javAba evo ApavAmAM AvyuM hatuM ke judIna chokarAene gulAma tarIke kharIda karatI vakhate pitAne koI nuka zAna na thAya tenI saMbhALa lei temane aviratA zIkhavI pitAnA dharmamAM levAM, paNa AvI rIte dharmamAM lIdhelA chokarAono hAthanuM khANuM vagere khAdhA pachI teo maraNa pAme tyAre dokhamamAM nAkhavA sAme hiMdanA keTalAka pArasIe vAMdho letA jaNAya che. A pramANe pArasIone hiMduo upara trAsa hato eTaluM ja nahi paraMtu temanI vastI khaMbhAtamAM eTalI badhI bharacaka thaI hatI ke hiMduone tyAMthI nAsI chuTavAnI jarUra paDI hatI ne loke kaMTALI gayA hatA. vaLI pitAnAM gharabAra paNa upADI zahera cheDI cAlyA gayA hatA. A vakhate khaMbhAtamAM lADa ane gurjaronI bheTI saMkhyA hatI, temAMthI keTalAka A pramANe nAsI chuTayA hatA. A arasAmAM gurjara kuTuMba naDiyAda (naTapatra) ane vasyuM hatuM. bhADa vANuAmAM paNa bIkanA mAryA keTalAka khaMbhAta choDI gayA hatA. paraMtu A pramANe ghaNe julama thayAthI Akhare lADa vANiyAmAM eka parAkramI purUSa prakaTa thaye tenuM nAma kalyANarAya hatuM. kalyANarAya kayAre thaI gaye tenuM hajI cokasa pramANu siddha thatuM nathI tene mATe judA judA mata che. te teramI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 26 ) sadImAM thaI gayuM hoya ema gejheTIara uparathI jaNAya che juo statistical account of Cambay pAna 45 paraMtu tenA saMbaMdhamAM History of Gujarat mAM keTalIka hakIkata ApelI che, te uparathI jaNAya che ke te tyAra pachInA samayamAM thaI gayelo hovo joIe. teNe thoDo vakhata khaMbhAtanuM rAja paNa bhogavyuM hatuM emAM lakhe che ke-"khaMbhAtamAM thoDe vakhata koI kalyANarAya nAmanA dazA lADa vANiyAnuM rAja hatuM, vaLI evuM paNa jaNAya che ke keTalAka pArasIo je saMjAnamAM AvI vasyA hatA temanuM dhyAna khaMbhAta tarapha I. sa. 84-897 vacce kheMcAyuM hatuM; kAraNa ke tyAM puSkaLa vepAra cAlato hato. vakhata jatAM e lokonuM eTaluM badhuM bharaNuM thayuM ane AgaLa paDatA evA te thayA ke teoe hiMdu rahevAzIone khaMbhAtamAMthI khasavAnI pharaja pADavAne zaktimAna thayA-A pramANe pArasIonA tAbAmAM keTalIka vakhata khaMbhAta rahyuM ane kalyANarAya ke je AvI rIte bahAragAma gayelA hiMduo paikI eka hato. teNe surata jevA suMdara dezamAM jaI motIne karavA mAMDe. (keTalAka graMthakAra kahe che ke surata te hAlanuM surata nahi paraMtu vyAjabI rIte soraTha che paNa te barAbara lAgatuM nathI, temaNe puSkaLa dhana ekaThuM karyuM. te dhanavaDe te rajaputa ane koLI lokonuM lazkara ubhuM karavAne zakitamAna thayo. thoDA samayamAM A lazkare pArasIo upara rAtre humalo karyo ane ghaNuMkharAne taravArathI katala karI temanAM gharo bALI mukayAM. tyAra pachI kalyANarAya ke je dazA lADa vANIyo hato teNe khaMbhAtane kabaje pitAnA hAthamAM lIdho ane bahu naramAzathI rAjya calAvyuM. temaNe khaMbhAtanI AbAdI tathA vepArane puSkaLa khIlavI vadhArI hatI. evuM paNa kahevAmAM Ave
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) che ke teNe zaherane sAta daravAjAvALA ane Solly Ports vALA killA khAMdhyA. vaLI suMdara maddulA taLAva khAMdhyuM. tathA khIjA paNa keTalAka sArA makAneA khaMdhAvyA. A banAva mATe keTalAkAnuM dhAravuM che ke e sAlakI vaMzanI paDatInA samayamAM banyA hatA. ane vIradhavaLa rajaputa kALIenA saradAra thayA haze. temanI madadathI kalyANurAye pArasIone khaMbhAtathI hAMkI kADhayA haze. paraMtu A mata . barAbara nathI. kAraNa ke vIradhavaLa teramA saikAmAM thai gayA te vakhate gujarAtanI bhASA sarakAravALI nahatI. paraMtu kalyANarAyanA vakhatamAM bhASA saMskAramaya thaSTa hatI. vaLI mirAte ahamadI (khanuM bhASAMtara pR. 366) mAM saiyada-uda-dAlata nAmanA eka musalamAnanuM kalyANurAyanA nAkara tarIke teNe laskara bheguM karyAnuM ane khaMbhAta lIdhAnu varNana karyuM che. temAM vaLI zuAvyuM che ke A anAva mujhAphara trIjA i. sa. 1583 nA khaMDa pachI je garabaDa ubhI thaI hatI te daramyAna anyA hatA A lakhANumAM paNa paMdaramA saikA pachI A banAva banyAnu spaSTa thAya che A pramANe kalyANurAyanA samayane mATe matabheda paDe che, tApaNa tene vIradhavala samakAlIna mAnavA e vadhAre saMbhavita che. .. <<
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 5 muM. kaLagora kheDAvALa brAhmaNa, - dAharA A avanImAM lADane, kuLagurU kheDAvALa; daI dikSA saddhamanI, rUDI le saMbhALa. paraMparAthI je ghaDa, gurU yajamAna prabaMdha; te prIte paripAline, ghADe kIdha sabaMdha. 1 2 lA cheDa vANIAnA kuLagora kheDAvALa brAhma! pUrve zrIraMgapaTTaNathI zaMkara jevI ne zeDadeva e mukhInI sAthe kheDe AvI vasyA ke jyAM 9 caMdravaMzI moradhvajanAmano rajaputa rAjA hato. eTale te muLa kheDAnA hovAthI evuM nAma paDyuM che e ekamata pracalita che. kheDAnA brAhmaNanI daMtakathAo ghaNI prAcIna che tethI temanuM mULa ghaNuM prAcIna hoya temAM zaka jevuM nathI; paraMtu kheDAvALa evuM e brAhmaNavarganuM nAma pAchaLathI paDyuM hoya ane te pahelAM te brAhmaNe koI anya nAmathI oLakhAtA hoya ema to anumAna karavAne kAraNa maLe che, kAraNa ke hiMduonI izvara kRta varNavasthAmAM mukhyatve peTA bheda nahotA. paNa te pAchaLathI dezakALa ane saMjogene anusarIne thaelI che e vAta to siddhaja che. bIjo eka mata evo cAle che ke kheDAvALa brAhmaNa e prathama drAviDa brAhmaNa hatA ane drAviDa dezamAM tAmravarNa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadInA taTapara rahetA hatA. tyAMthI pUrve jAtrA karavA nIkaLelA te kAverI, tuMgabhadrA, kRSNa, tApI, sAbhramatI vigere tItha" snAna karatAM hiraNyA nadInAM tIrthane snAna karavA mATe cAlyA. hiraNyA nadInuM tIrtha bahu moTuM ne darzanIya kahevAtuM hatuM ne hAla paNa kahevAya che. te AbugaDhathI dakSiNamAM che. tyAM bahmakheDa nAmanuM pura hatuM. tenuM satyayuganuM brahmapura nAma hatuM ne tretAdhAparamAM naMbakapura nAma hatuM. kaLimAM brahmakheTa nAma che tyAM hiraNyA nAme nadI che tethI najIka bhAgirathI, sAbhramatI bahu puNyakAraka che; tyAM nAgahaMda tIrtha che. vaLI tyAM brahmakheTa nagaramAM brahmA, sAvitrI, gAyatrI e traNa devatA bIrAje che te maMdirathI pUrva dizAmAM eka vAva che tyAM bAja kheDAvALanAM gAtra, pravara, kuLadevI sthAna vigerenA zilA lekho che tathA aMbAjInuM maMdira ne mAna sarovara che. te dezanA rAjAnuM nAma veNuMvasaNuM che te ilvadurga uraphe IDaramAM purve rAjya karatA hatA te bahuM dharmI hatA. temane eka putra nahoto. tevAmAM jAtrA karavA nIkaLelA kheDAvALa pUrvajo pharatA pharatAM tyAM AvI caDayA to te vakhate naMdI hiraNyA bharapura hatI; jethI teoe nAvALAone kahyuM ke nadI pAra utAra. A sAMbhaLI teNe paisA mAgyA te teoe na ApatAM maMtrane baLe karI lugaDAM bichAvI pitAnI meLe nadI pAra utaryA. te vAta nAvavALAe turata pitAnA rAjAne jaI kahI, te sAMbhaLI rAjA Azcarya pAmatAM turata teone rahevA sthaLa ApI mAna sAthe rAkhyA. thoDA vakhata pachI e brAhmaNane rAjAe kahyuM ke mane putra nathI tenuM zuM kAraNa che ? tyAre temaNe javAba dIdho ke tame pUrve gAya mArI che tethI senAnI gAyanuM dAna kare ne yajJa karo. te uparathI rAjAe te brAhmaNe pAse yajJanuM kAma karAvI saMtoSa pAmI suvarNa teoe vakhate nadI para, karatA karata
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyanuM dAna ane "brahmakheTaka " nAmanuM eka gAma ApavA mAMDayuM. paNa te nahi svIkAravAnI bAbatamAM ekeka sAthe vAdavivAda paDyo. AthI eka moTo jhaghaDo utpanna thavAthI tenuM moTuM tophAna thaze ema jANuM rAjAe zaheranA daravAjA baMdha karavAno hukama Ape tathA sAne killAmAM paryA te paNa je e dAna levAnI virUddha hatA te leke zaherane kilo caDhI bahAra nAsI chuTayA te "bAja" (bAhya) kahevAyA. ane jeo koTanI bhItara rahI dAna grAhya karyuM te bhItarA kahevAyA. (bhItara zabda bhItara uparathI thaye che ema ke kahe che paNa tema nathI. paraMtu bhItara zabda hiMdustAnI che ane temAM phArasI bhASAne aMza che. vAstavika jotAM e zabda bhItara uparathI nahIM paNa arthAta uparathI paDelo hovo joIe.) pachI killAbahAra nAsI gayelAne naiSTika jANuM guupAnanA bIDAmAM getra dITha gAma ApyAM. te belatAM chevaTa "lI " Ave evA nAmanAM ApyAM te adyApi tyAM che ne tyAM jAtrA karavA javAnuM punya che. vaLI tyAM kuLadevI hajI paNa che. mATe tyAM ja vAthI mahA pApa mukata thavAya che. ane manavAMchanA pUrNa thAya che. A pramANe daMta kathAo cAle che. vaLI vizeSamAM e paNa mata cAle che ke-kheDAvALa brAhmaNanA pUrvajo dakSiNa hiMdustAnanA mahesura najIkanA koI pradezamAMthI gujarAtamAM AvelA che. AnA pramANamAM kaI vizeSa rItanA AdhAra haze to paNa temane eka AdhAra ke je "tuLajA bhavAnI" nAmanI devInA te upAsaka hoya anai gujarAtamAM AvyA pachI te sthAnaka temane dUra paDatuM hovAthI gujarAtamAM jaMbusara taraphanA "NuM" gAmamAM tuLajA bhavAnInI sthApanA karI hoya ema mAnavA lAyaka hakIkata - jaNAya che. Aje paNa A brAhmaNe tyAM vizeSa rIte jAya
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 31 ) che te parathI paNa A vAtane puSTi maLe che. vaLI gujarAtamAM tuLajA devInA sthAnakanI AjubAjunA gAmemAM A brAhmaNAnI vastI vadhAre hatI te uparathI paNa A vAta vadhAre mAnavA lAyaka thai paDe che. A uparanA matamAM kayA mata mAnavA lAyaka che te vAtaneA niya ApavAnuM kAma saheluM nathI tepaNu pahelA mata sivAya khIjI hakIkata vadhAre sabaLa che ema ghaNAonuM dhAravuM che. kAraNu ke dakSiNanAM prAcIna cinho betAM A kheDAvALa brAhmaNAnAM keTalAMka dakSiNa rIvAjo mAlUma paDe che vidhavA strIe dheALA kapaDAM pahere che, Aje vAvA khAsa dakSiNI zabda che; chatAM Ajo paDavA karavAnA A brAhmaNeAmAM rIvAja che; vaLI cItAka nAmanuM sAnAnuM ghareNuM pahelAMnuM maLatuM Ave che; dakSiNa hiMdustAnamAM kheDAvALa brAhmaNanA tailaMgA vagere sAthe jamavAne rIvAjache, ne tenI strIe dakSiNa paheraveza rAkhe che. dakSiNamAM emanA keTalAkanAM dhara paNa che tyAM kheDagAma che te parathI teo dakSiNunA rahevAzI hAya ema mAlUma paDe che athavA gujarAtanI khahAranA kASTha pradezamAMthI tee gujarAtamAM AvI kheDA pAsenA gAmAmAM vasyA hAya ane tethI kheDAvALa e saMjJA ne pAmyA hoya ema mAnIe tApaNu te ApaNI uparanI mAnyatA virUddha jatuM nathI. A kheDAvALa brAhmaNeAmAM bAja ane bhItarA evA e vibhAga che te paikI khAjamAM " kheDAvAmAja" ane bhItarAmAM kheDAvAlItarA e nAmanA meM brAhmaNu vargo te te mULa jJAtimAMthI chuTA paDelA hAla stitvamAM che. bhItarA kheDAvALa brAhmaNA lADa vANIAnA kuLageAra hAyache. te temanI yajamAnavRtti karatAM hAvAthI jyAM jyAM lADa vANIAnI vizeSa vastI hatI te bhAgamAM temanI paNa vasAyata phelAi hatI.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) khaMbhAtanA kheDAvALa temanA trAsa ane temane thayelI ceAgya zikSA, khaMbhAta tarapha daSTi karatAM lADa vANIAnI varatI prathamathI cAlI Ava che tyAM temanA pUnAgAra bhItarA kheDAvALa hatAM chatAM keTalAka samayathI tyAM TALakIyA tathA zrIgoDa brAhmaNunI vastI che temAMthI pAtapAtAnA gAra tarIke e brAhmaNeAne nakI karI lIdhelA lAge che. A pramANe thavAnuM kAraNu kAMika ema jaNAya che ke kheDAvALa gAree AgalA jamAnAmAM yajamAnA upara atyaMta trAsa, kanaDagata, yA marajI pasaMda rIte kAnA yajamAnAnI icchA virUddha karelAM hoya tethI kheDAvALane hadapAra karyA hoya ema lAge che. A banAva musalamAnI pAdazAhanA vakhatamAM anyeA hAya ema sabhavatuM nathI; paNa teramI sadImAM kalyANarAye pAtAnI hakumatathI dezapAra kADhayA aM vAta saMjoge jotAM vAstavika lAgavA sarakhI che. temanA viSe eka evI daMtakathA cAle che ke-kheDAvALa brAhmaNAe eka garIba vidhavA DeAsInI cheAkarI paraNatI hatI tyAre dApAM mATe eka cAkasa rakama mAgI, je te bAi e ApavAne azata hatI tenI takarAra thatAM kheDAvALa geAra gusseA karI melyA ke ApavA nathI maLatuM te paraNAvavAne zAmATe AvI che. dIkarIne nAtare devI hatI A maheNuM pelI kanyAnI vidhavA DeAzIthI sAMkhI zakAyuM nahI' tethI teNIe vimAsaNamAM vicAra karyo ke have zuM karavuM. ema karatAM teNIne yAda AvyuM ke kalyANurAyanuM rAjya che te jAte lADavANI che te zuM e A duHkhatA upAya nahi kare ? ema dhArI khIcArI mujhAyalI DeAzI kalyANarAya pAse pharIyAda gai ane pAtAnI vItI vAta kahI. A sAMbhaLI kalyANarAye DezIne hiMmata ane keTalIka
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) madada ApI lagna prasaMganI pUrtatA karI. paraMtu A samacanuM brAhmaNanuM uddhatAI bhareluM kRtya kalyANarAyanAM hRdayamAMthI vismaraNa thayuM nahIM, tethI temane bIjo prasaMga e Avyo ke turata badhA kheDAvALa brAhmaNane strI, purUvA ne kuTuMba sAthe sarvene eka vahANumAM besADI ane piote paNa teja vahANumAM besI bharadariye jaI AkhuM vahANa burADavA khavAsIne hukama karyo te vakhate strI, purUSone chokarAMonuM AkraMda tathA namratA joI kayANurIyane dayA AvavAthI chevaTa teo sarvane hadapAranI zikSA karI te brAhmaNoe, hada choDatAM eTaluM mAgI lIdhuM ke kaMI paNa amArU ciha rAkhavuM joie ? tyAra chevaTe kaMIka mRtyu prasaMge yajamAna pAsethI cekasa paisA (nahIM ke rUpIA ) maLe te paisA ApavA dayA karI. A brAhmaNo eka kahevata evI kahetA ke-lADa lAkaDAM ne kheDAvALa kahA te phADI phADI khAze AvA temanA unmatta paNane lIdhe kalyANarAye temane hadapAranI zikSA karI e yogya umadA kRtya karyuM jaNAya che. AthI khaMbhAtamAM bIjA brAhmaNe yajamAnavRtti kare che. A brAhmaNane hAMkI kADha. vAthI teo jude jude sthaLe jaI vasyA che. vaLI khaM, bhAtathI nIkaLelA je je lADa loko damaNa, vAI, thANa tathA muMbaI vasyA che te sarve upara A kheDAvALane bIlakula haka nathI. * sAmAnya vAta to eja ke vaNika gRhastha mAtrane brAhmaNanI te jarUra zubhAzubha prasaMge paDe ja, mATe save koi pitAnI najIkamAM brAhmaNonA kuTuMbanI vastI hovAthI gora sthApe, kAraNa ke Ama thavAthI gera jamAnaja eka bIjAne upayogI thAya, AthI brAhmaNe potAnA myunA yajamAnonuM dareka kArya saMbhALavuM, tema yajamAne
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) brAhmaNane pitAnI yathAzakti dravya, annavastra vagere Azraya dAnarUpe ApavuM e kharI rIta che. bhItara kheDAvALanA bAvIsa gAmanA corA gaNAya che temane tyAM jyAre zubhAzubha samaya Ave che tyAre teo bAvIsa gAmanA lokone patra lakhI bolAve che. barAnapuramAM kheDAvALanI vastI nahIM hovAthI lADa vANIAnI yajamAnavRtti mATe game te kheDAvALa jAya che te vagara harakate karI zake che. upara pramANe kheDAvALa brAhmaNone AkhI lADa vaNaka jJAtioe eka avAje zA kAraNathI kabula karyA te vAta kaMi cokasa rIte hAtha AvatI nathI paNa ema to anumAna thAya che ke A vaNika jJAtine AvelA koI khAsa prasaMgamAM A brAhyaNo paikI keie vizeSa rIte madada ApI hoya ane tethI temane gora tarIke svIkAravA nizcaya thayo hoya ema mAnavAne A pustakanA prakaraNane pUrvApara saMbaMdha jotAM kAraNe maLe che. vaLI upara kahyuM tema suvarNadAna pAmanAra brAhmaNane dAna karatA rAjAe A vaNika jJAtinI yajamAnavRtti soMpI hoya, athavA e rIte kahevAya che te pramANe parANe ApelA dAna upara A brAhmaNe pratye upakAra karyo hoya to te vAta paNa nahIM mAnavA jevI nathI. lADavaNika jJAtinI yajamAnavRttinuM kAma A brAhmaNo ghaNA junA kALathI kare che e to nakkI che, to paNa tenA purAvA malavA sulabha hoI zake nahiM kemake gara yajamAnanA saMbaMdhamAM kAMika amuka moTo banAva banyo hoyato ja te bhaviSyanA ItihAsamAM daSTAMta rU5 AvI zake
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 35 ) teA paNa sAlamAM saikAmAM khaMbhAtamAM A brAhmaNA lADaviSNukAnI yajamAnavRtti karatA evuM khaMbhAtane lagatA UtihAsA uparathI jaMNavAmAM Ave che. vaLI I. sa. 1670 mAM kavi AdhA2 bhaTTa nAmanA bhItarA kheDAvALa brAhmaNa bharUcamAM thai gayA che. te lADanA gAra hatA ema maLI AvyuM che temaNe besatA varSane dahADe eTale kArataga zu61 ne bhraguvArane divase anurAdhA nakSatrane siddhi yogamAM narasiMha mahetAnA dIkarA zAmaLazAnA vivAhanuM kAvya racyuM che, A kAvyane chevaTanA bhAga jotAM kavinI nIce mujaba hakIkata maLI Ave che. rr kavinI avaTaMka venI hatI chatAM kAvyeAmAM pAte bhaTTa avaTaMka lakhe che. temane dhaMdhA lADavANiAnI yajamAna vRtti "teA hateA. temanA dAdAnuM nAma devanArAyaNu, ne pitAnuM nAma kaDujI hatuM. A uparathI bhItarA kheDAvALa brAhmaNo lADavANiyAnI yajamAna vRttinuM kAma junA vakhatathI kare che ema A najIkanA samayanA dAkhalAo joyAM pachI paNa mAnavAne kAraNa rahe che. hAla amadAvAda, khaMbhAta vagere ThekANe lADavANiyAnI vastI chatAM kheDAvALa brAhmaNonI vastI nathI. ane tethI te gAmomAM bhItarA kheDAvALa sivAya dhRtara jJAtinA brAhmA A vikAnI yajamAnavRtti karatA hoya te uparathI evuM anumAna kADhavuM joie nahIM ke A yajamAnavRtti mULa A brAhmaNAnI nahAtI; kAraNu ke A brAhmaNonI saMkhyA dina pratidina ghaTatI jAya che ane tethI yeADI sakhyAmAM rahelA kASTha brAhmaNo peAtAnI yajamAna vRtti itara brAhmaNAne vecIne pAtAnI vastIvALAM gAmamAM ja vasyA hAya ema banavA jevuM che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) A pramANe kheDAvALa bhrAhmaNeA lADavANIAnI yajamAna vRtti karatA AvyAnuM jaNAya che. ekaMdara brAhmaNAmAM 84 zAkhA che te paikI je maLI AvI teTalI nIce mujaba che. vaDanagarA, visaLanagarA, sADAdarA, citrADA, praznotarA, kaznotarA, adIca, TALakIyA, trivedI, cA vedI, jeThImala tAMdaLajA, dhINAjA, gIyArasala, meda, mevADA, kheDAvALa, tripAThI, bhAva, bhItaDA, jAbu, zrIgADa, bhArgava, joDatavALa harIALA, puSkaraNA, zrImALI, jhArALA, mAnika, bAlapatra, nAMderA, ajodarA, kapila, kherasadA, sAMcArA, urdumbarA, sAmaparA, cIranArA, gurjara, ajodarA, cALIsA, baDAdarA, rAyakavAla, nAdika, vAyaDA, anAvaLA, rAyatha lA, kheDavA, khaDAyatA, naMdavaLa, pArasAva, haraseALA, karADA, mareThA, dhIrA, rADavAlara, ravIvALA, paladhALa, unevALa, premavALa, dIsAvALa, kaneAjIA, sArasvata, mIthurIyA, gADa, saneADIA, drAviDa, tailaMga, mahArASTra, karnATaka garUDI, saravarIyA, gaDugalIta, nAradA, nAgaDA, naDAvaLa, naTavara, gAmItrI, gugaLI, sILAjIyA, bhAratIyA, vItapaDA, AmeADa, AjAra, kuMDALIyA.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa kahuM. getranuM vismaraNa. dAharaNa. avara vaizya varNebhalAM, gAtra vividha gaNAya; paNa nija jJAti lADanAM, gAtrA nava samajAya. kALe karI vistRta thayAM, sa'karatA thai jANuM; kazyapa abhidhAne lalyuM, ekaja gAtra samAna. gA tra uparathI mULa ane mULa uparathI yAgyatA jAyache. Arogya niSamAM ApelI nIcenI kathA maneAhara ane upayAgI che. jakhAlAnA putra satya kAme brahmacArI thavA mATe potAnA geAtranI pAtAnI mA mAraphate tapAse karI gAtama harimata pAse jaIne kahyuM * bhagavata ! mAre ApanI sevAmAM brahmacArI tarIke rahevAnI icchA che te mane rahevA dezeA ? temaNe pUchyuM--bhAi tArUM gAtra kayuM che! satyakAma--mahAtman ! mArUM gAtra kayuM che tenI mane khabara nathI, paNa jyAre mArI mAtuzrIne pUchyuM tyAre teNe kahyuM hatuM ke " mArI juvAnImAM nokara tarIke mAre ghaNe sthaLe pUravuM paDeluM ane te vakhate tAre| janma thayelA. tArUM gAtra kayuM che te huM khIlakula jANatI nathI; paNa mArUM nAma jamAlA che ane tArUM nAma satyakAma che ' ema kahyuM hatuM. mATe bhagavAn ! huM satyakAma jabAlA chuM!
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) gurUe kahyuM--brAhmaNa vagara koInI AvI spaSTa vANI hoI zake nahi. jA, bhAI ! samidha lAva ane huM tane dikSA ApuM chuM. tuM satyathI calita thayo nathI. sAdhAraNa rIvAja evo che ke eka gotramAM lagna thaI zake nahi. smRtimAM ghaNI ja majabutIthI lakhyuM che ke, eka getramAM athavA pravara maLatAM Ave tevA gotramAM paraspara lagna karavuM nahi. mitAkSarAnA AcArAdhyAyamAM evuM lakhyuM che ke, sagAtramAM ajANe lagna thaI jAya ane te pachI khabara paDe tyArathI te strIne mAnI peThe judI rAkhIne pALavI. matalaba ke sagI bahenane paraNavuM ane gotrANa benane paraNavuM e barAbara gaNyuM che. jANe jene sagotramAM paraNe ane te strIne peTe je putra thAya to te putrane cAMDALanA je gaNu. smRtimAM kahyuM che ke, AmuDha patitA'patyaM brAhmaNyAM yshvshudrjH|| sagotroDhA sutazcaiva cAMDAlA stryiiritaaH|| artha-patita thaI gayelAne putra, brAhmaNIne peTa zudrathI thayelo putra, ane sagotranI kanyA paraNIne tenAthI thayelo putra, e traNane cAMDALa kahyA che-matalaba ke tene joi devAya nahi ItyAdi-ghaNuM majabutIthI lakheluM che. A pra. mANe eka gotramAM lagna thatuM nathI. keTalAka kahe che ke vANiyAmAM gotraja nathI, paraMtu ema kahevuM e barAbara nathI. keTalIka jJAtiomAM vANIyAnAM gotra potAnA kuLa gurU brAhmaNanA gotra uparathI nirdiSTa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 39 ) thAya che ane keTalIkamAM e geAtra uparAMta potAnAM khAsa viziSTa gAtrA hAya che. e gAtrA koi mULa jAtanuM mULa sthaLa batAve che. jAta ke te khaDAyatA vANiyAnAM khAsa bhAra geAtra che. jyAre te manA kuLagurU khaDAyatA brAhmaNanAM sAta gAtra che. A Ara gAtramAM arasaparasa lagna thAya che. paraMtu ekaja geAtramAM nahi, jo ke hAlamAM kanyAnI khATane lIdhe e rivAja lulA thatA jAya che paNa te kharAbara nathI. vaLI vaDanagarA nAgarA kahe che ke amArI nyAtamAM paNu Aja sudhI Ave! banAva banyA nathI paNa bIjI keTalIka nyAtemAM ajANe eka geAtramAM lagna thayelAM che ane keTalIeka nyAtAmAM teA eka gAtranA brAhmaNo hAvAthI hAla ghaNI aDacaNu paDe che. jemake niDayAdanA sADhAdarA Ala bhANI gAtranA dhaNA che, tethI te dhaNA akaLAya che ane keTalAeka evuM dhAre che ke gAtra baMdhAyA pachI ghaNI peDhIo thai gai che, mATe eka getramAM paraNavAnI chuTI thAya ane keTalIeka peDhIo sudhI hada aMdhAya te ghaNuM sArUM. kSatriya tathA vaizya vagerene vAste tA dha zAstramAM sAk lakhelu che. teonA geAtranA nizcaya nathI. tema musalamAne ane pArasIonA pAchala kahelA trAsane lIdhe e jJAtinI nAsa bhAga thavAthI e badala kai cAkkasa purAve! paNa maLI AvatA nathI. mATe dharma sabadhI kriyAmAM temanA gAranA gAtranA uccAra karavA athavA kAzyapa gAtra vagere kalpita gAtra kahevuM ema dhazAstramAM sAdhu jaNAveluM che. e uparathI jaNAya che ke kSatri ane vaizyamAM brAhmaNu jeTaluM sapta dhana nathI.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 80 ) dazamA saikA sudhI geAtranuM adhata kSatrIya tema vaizyamAM bahu saTM hatuM ane khAsa geAtra joineja lagna thatAM hatAM. navamA saikAnI kacchanI uDhAM ane hAlanI vAtamAM udyAnI bhAbhI mINAvatI uDhAne lapaTAvatAM kahe che ke; * uDhA, thI. te tu dukhIyA, makara mukenA; ajAva gautaranI pANajo, kayAM chuTIza tAjI'mA !' atha - huM uDhA, tuM dukhI thaze, mATe mane nA kahe mA. ApaNe paraspara bhinna bhinna gAtranA (vazanA) chIe teA pachI huM tArI mA zI rIte thai ! ema che te paNa kSatrIe ane vaizyAne keTalIka peDhIe thai gayA pachI sageAtramAM lagna karavAnI aDacaNu nathI. jADeyA cUDAsamA ekaja vaMzanA che. teA paNa teone mAMhe| mAMhe kanyA levA devAne vyavahAra che. temaja bhAgavata AdikamAM jotAM zrI kRSNa satrAchata yAdavanI dIkarI satyabhAmA vere paraNyA hatA, te sagapaNu teramI peDhIe thayu' hatuM, temaja kaiArava ane jAdava e paNa ekaja vazanI zAkhAo hatI teA paNa eka khIjAmAM ghaNI kanyA lIdhI dIdhI hatI. e draSTAMtA uparathI siddha thAya che ke keTalIka peDhIo pachI kSatriya ane vaizyane sageAtramAM lagna karavA aDacaNu jevuM nathI.- lADa vANiyAmAM paNa eka khIjAnA judA judA gA tramAM ane ghaNI vakhata ekaja gAtramAM lagna cAlu thatAM; temAM vakhateA vakhata judI judI panaoe lATa dezamAM kAyamanI vasAhata karI vyApArAdi dhaMdhAmAM paDayAne lIdhe lATa nAmathI oLakhAtA lADa kAmanI viziSTa jJAtimAM dAkhala thavAthI getranA niyama rahyo nahIM tethI musalamAna
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAtinA ahi aparA gorAnAM nAnA nI hukamInA samayamAM gotra saMkara thavAthI tene zAstrokta niyama sAcavI nahi zakayAne pariNAme te gotranAM nAmAdi vismRta thatAM chevaTa " kazyapa " gotranuM nAma zAstrajJA mujaba kazyapa sRSTine anusarI cAlu karyuM. Aje A jJAtinA gotro pracalita nathI, paraMtu vacaT gotranA nAmathI ja badho viAdha vyavahAra cAle che. keTalIka jJAtimAM vaizya-vaNikanAM gotra temanA kuLagurUnAM gotra karatAM nirALAM hoya che ane te temanA khAsa gotra tarIke gaNAya che. lagnAdi kriyAomAM e gAne ja upayoga thAya che. evAM khAsa gotro je vaNika jJAtiomAM cAlu thatAM baMdha paDayAM che ane je tadana vismRta thayelAM che temane mATe lagnAdi kriyAomAM temanA je gera hoya che temanAM gAtrono paNa vakhate upayoga thAya che; paraMtu lADa komamAM ema thatuM nathI mAtra " kazyapa gotranuM ja uccAraNa thAya che tenuM kAraNa upara jaNAvyuM che te pra. mANe gotro saMkara thayAM teja che ema jaNAya che. 4
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 7 muM. lADa ne tADa. dehare. lADa tADa sarakhA haze, gUNa bhAve niradhAra; ke bhAgyAM e bhUmithI, mahI nadI ne pAra. NI dipara daSTi karatAM jaNAya che ke ekamAMthI anekanI prApti e kAMI kharekhara IzvarI racanA che. prAcIna pustako tapAsatAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra e cAra varNo ghaNAnA ) jANavAmAM paNa che temAMthI samayAnusAra jJAtinA ekameka grahastho sAthe amuka rIti jAtimAM mane tabheda paDavAthI vaizya jJAtimAM ghaNA vibhAga ane peTA zAkhAo thayelI jaNAya che. vaNikanI moTI jJAtimAM lADa jJAtine paNa samAsa thAya che. temAM vIsAlADa ane dazA lADa evA bhAga paDelA che. te mULa te eka ja mAbApanA putra hAI eka bIjA sAthe keTalAMka kAraNone lIdhe judA paDelA hoya ema lAge che emanI eka jANavA lAyaka prAcIna hakIkata nIce mujaba che. - gujarAtanI rAjadhAnI aNahIlapura pATaNamAM suprasiddha selaMkI mahArAjA siddharAja jayasiMha rAjA rAjya karato hato te veLA teno pitrAI kumArapALa rAjAnA bhayathI pahADa parvatamAM rakhaDato hato. kAraNa ke rAjA siddharAjane keIe bhaviSya kahyuM hatuM ke tArI pAchaLa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ). tAre zatru rAjya bhagavaze, tethI kumArapALane gAdI e nahi besADavA rAjAe nizcaya karyo hato. A kAraNathI teNe kumArapALane hareka prakAre pakaDI nAza karavAno prayAsa Adaryo hato. A vAta kumArapALe jANa hatI tethI te chupAvezamAM rahI sAdhu saMtonI sevA karato ane temanA AzIrvAda meLavato eka veLA kumALapALa bhayano mAryo koI nirbhaya sthAnamAM javA sArU paga khAdaLa musApharI vezamAM jato hato. AvI musApharI ghaNuM karIne te rAtrie vadhAre karato hato. tethI AkhI rAtrIne cAlelo hovAthI thAka, bhUkha, ane uMghanA dArUNa duHkhano mAryo savAre koI eka araNyamAM vizrAMti levA lAyaka jagyAmAM teNe thoDAka vakhata gALavAne vicAra karyo ane chevaTa eka jhADa taLe beThe. tyAM AgaLa pANuM vagerenI sArI saI hatI. eTalAmAM te raste kaI lADa vANuMAnI jAna (barA) bIje gAma jatI hatI; teNe paNa e sthAna anukuLa lAgavAthI dAtaNuM pANI, nahAvA, dhovAnuM ane khAvA pIvA vigere kAma purNa karI AgaLa kuca karavAne IrAde rAkhI A sthaLe mukAma karyo. A vakhate rAjAne paNa lAgyuM ke vANiyA loko che. te mane moTA mANasa jANuM jarUra mArI khAvA pIvA vigerenI saMbhALa leze. ApaNe AgaLa kahI gayA chIe ke rAjA kumAra pALane keTalAka vakhatathI anna ane pANIne viyoga ja hato tethI teNe AvI AzA rAkhI hatI. rAjA kumArapALa ghaNeja zramita thae ane ujAgarAvALo hovAthI eka tADanA vRkSane chAMyaDe sUto hato te tyAM ja uMdhI gaye. tenA manamAM hatuM ke A loko jamatI vakhate mane uThADazeja; have pelA vANiyA leka jeo te pitAnA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAmamAM rokAyelA hatA temAMnA ghaNAkharAoe rAjA kumArapALanI AkRti uparathI jANI lIdhuM ke bhikhArInA vezamAM paNa koI meTa mANasa che. vaLI temane ema paNa lAgyuM ke te kumArapALa ja hovo joIe, ane gurjara patinA bhayathI AvI rIte bhaTakate hevo joIe. kadAca je ApaNe tene koIpaNa jAtane Azraya ApIe athavA tenA sahavAsamAM rahIe to mahArAjA jarUra garadana mAraze. AvA trAsathI teo khAdhuM na khAdhuM karI pitAne sarasAmAna vagara garabaDe bAMdhI chAnAmAnA cAlatA thayA. kumArapALa thoDIka vAre uTho tyAre tyAM turata joyuM to koIpaNa nahotuM, ane je jhADanI chAyALe e sUryo hato te tADane chAMyaDe tyAMthI lagabhaga be traNa vAMsa dUra jato rahyo hato. AthI kumArapALane ghaNoja krodha caDhayo. ane A vANiyAone aviveka joI tene ghaNuM ja mAThuM lAgyuM. tethI teNe pratijJA kare ke jyAre huM gAdIe besuM tyAre mArA rAjyamAMthI lADa ane tADane ekadama deza nikAla karuM. keTaloka samaya vityAbAda siddha rAjanA maraNa pachI jyAre gujarAtanI gAdIe rAjA kumArapALa beThe ke tarata ja teNe pitAnuM vacana pALavA mATe pitAnA rAjyamAMthI lADa vANiyAne zodhI kADhI dezapAra karyA. tathA tADanA jhADone paNa nAza karyo. A uparathI lADa ane tADane vizvAsa nahi" evI kaheNI cAlI Ave che. lADa leka dezapAra thavAthI AphatanA mAryA jyAM vizrAma sthAna maLyuM tyAM pitAnuM ghara karI rahyA. A daMta kathA sAcI hovAnA purAvAmAM ApaNe hAla eTaluM te joI zakIe chIe ke uttara gujarAtamAM tADa ane lADa vANiyAonI varatI nathI. vaLI A uparathI bIjI paNa evI kahevata che ke "lADa ne tADa, mahInI pAra."
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) paraMtu mahInI A tarapha kumArapALa pachI kheDA jIllAmAM lADa vANiyAnI vastI cheka aDhAramAM saikAsudhI puSkaLa hatI. hAla mAtra kherasada ane tenI najIka peTalAda, khaMbhAta, vageremAM temanI vastI che. prathama naDIyAda ane umareThamAM paNa e lokeAnI vastI hatI. hAla bIlakula nathI. A uparathI jaNAya che ke lADa leAkeAnA pAchA haThavA pachI tyAM khaDAyatAnI vatI thayelI hama ema lAge che. umareThanI 'hakIkata' uparathI jaNAya che ke tyAM prathama saTArkapALamAM lADa vANiyAnI vastI hatI ema geAkala narasInA dastAveja uparathI mAlUma paDe che. e dastAveja savata 1976 nA pAtra zuDhDha 5 te vAra mudhanI mitinAM che. ane era jagajIvane nAmanA lADa vANiyAnuM saTAka pALanA lADavADAmAM peAtAnI mAlakInuM bApadAdAnA vahivaTanuM ghara hatuM te sutarIyA jeThAlAla bheAgIlAlanA vaDIla gAkaLa narasIe vecANa lIdhuM te bAbatane che. e dastA vejamAM era jagajIvana, zrRMdAvana gAkaLa ane jagajIvana gAkaLanI sahIe thayelI che. A kubera dastAvejanI mitie vAdare rahetA hatA tethI vaDeAdare dastAveja lakhavAmAM AvyA che. A uparathI jaNAya che ke umareThamAM paNa prathama lADa jJAtinI vastI hatI. lADa jJAtinA leAkeAne kumArapALa rAjAe dezapAra karyA pachI e leAA chuTA chavAyA thai- AktanA mAryA jyAM vizrAma sthAna maLyu. tyAM pe| tapeAtAnAM dharA keTalA samaye karI rahyA hatA. A paikInA ghaNA leAkeA bharUca tathA tene lagatA AsapAsanA nAnA gAmaDAomAM paNa AvI vasyA hatA. kALa kramaNa thatAM temAM dazA ane evA be bhAga thayA. temAM dazAlADanI vastI vIsAnA lagabhaga 1
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ | bharUcamAM eTalI thaI paDI hatI ke temAM 40-42 maNane ATo zubhAzubha samaye vAparavAmAM AvatA. eTalI bharacaka vastI bharUcamAM hatI. jemAM hAlanAM yAtrAnA sthAnamAM paMDayA athavA to gera loko pitAnI yajamAna vRti calAve che tema AjathI doDhaso eka varSa upara A dazA lADa jJAtimAM vahIvaMcAo te jJAtinA lokonA puratA dAkhalAonI noMdha rAkhI vaMzAvalIo vagere yogya hakIkata dara varSe je te dasamane vAMcI batalAvI je kAMI inAma maLatuM tenA para pitAno nirvAha calAvatA hatA. teo A jJAtinI jANavA joga mukhya ane jJAtinA lokonI vaMzAvalI vagere hakIkatanA copaDAo rAkhI temAM vakhato vakhata lakhI neMdha rAkhavA kALajI rAkhatA. A vahIvaMcAoe e niyama karelo hato ke jJAtinA dareka gharamAMthI amuka rakama ane sIdhu khAvAne mATe levuM joIe. eka prasaMge evuM banyuM ke A vahIvaMcA pite bAMdhelA krama pramANe eka raMka vRddha DozIne ghera pitAnA niyama mujaba dhAre levA gayA. A garIba bAIne khAvAne te puruM maLatuM nahotuM ane vaLI temAM A memAna thayA ! miSTAna jamADavAnuM to bane ja kayAMthI ! AthI te raMka DozIe karagarIne kahyuM ke bhAIo tamane miSTAna jamADavA mArI pAse sAdhana nathI mATe tame kRpA karI mAre tyAMthI jAo paNa A piTabharA nirdaya vahIvaMcAoe te raMka DezIne dhamakAvIne kahevA lAgyA ke game tema kara paNa amAruM dApu tathA sIdhuM lAva. A pramANe teo hada uparAMta tagAdo karavA lAgyA. A duHkha te raMka DozIthI sahana na thavAthI te bharUcanA eka nAmAMkita zeTha sAmabhAi vaNadAsa pAse gaI ane potAnI banelI saghaLI vAta temane kahI. A zeTha bahu dayALu hatA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) tethI temaNe pelA vahIvacAAne melAvI temane manapasaMskru miSTAnna jamADayA. ane rAtre peAtAne ghera te saghaLAene sArI baradAza rAkhI suvADayA. jyAre teo bhara uMdhamAM sutA tyAre A zeThe vicAra karyo ke A vahIvaMcA lokA ApaNI jJAtine dheALA hAthInI mArka ejArUpa thai paDe ema che mATe temane dura karavAnA prayatna karavA joie. te uparathI temaNe vicAra karyo ke A ceApaDAja emanI A julamI vRtinuM sAdhana lAge che mATe temane game te prakAre nAza karavAMnI jarUra che. AthI zeThe vahIvaMcA rAtre khuba udhamAM hatA te vakhate te sAthe jeTalA cApaDA lAvyA hatA te tamAma cApaDA kuvAmAM naMkhAvI dIdhA. jyAre te jAgyA tyAre temane A dekhItA hamezanA thayelA nukazAna badala zeThe yAgya rakamane badale ApI vahIvaMcAone pUrNa rIte khuza karI vidAyagIrI ApI hatI. A janakathA bharUcanA dazAlADomAM hajI pracalita che, A ceApaDA guma thavAthI vahIva'cAonA rAjagAra taddana nAza pAmyA ane te divasa pachIthI DAi jJAti jane temanA dhArA prathama pramANe ApyA nahi A pramANe karavAnuM kAraNa jJAtinuM duHkha nivAraNa hatuM. AthI NuAya che ke pUrve temane itihAsanA bahu A zAkha hAvA joie. paNa kharekhara ethIja jJAtinA itihAsanuM mULa naSTa thayu' ane tenI sAthe eka julamI dhAre| nAbuda thayA. paraMtu eTaluM teA kharUM ke doDhasA va upara dazAlADa hatA ane temAM vaLI vahIvaMcAo paNa jJAtinI vaMzAvaLI vagere mukhya hakikatanI noMdha rAkhatA hatA. mAtra temanA julamathI temane dhA nAbuda thayA ane jJAtine prAcIna itihAsanI khoTa paDI e kahevAnI AvasyakatA nathI.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ je e vahIvaMcAo jJAnilo pratye vivekarAra snehapUrvaka cAlI lokone trAsa ane kanaDagata upara pramANe karI H heta te te lokonI AvI zreSTha jJAtithI kharekharI caDhatI thaI puSkaLa sukha meLavyAM karata emAM saMzaya nathI. " name te sarvane game "e kahevata pramANe teo nahIM vartatAM abhimAnavALAM thaI gayA tethI TuMka samayamAM nAza thavAne prasaMga AvyuM. paNuM Ato maratAM gayAM ane mAratA gayAM evuM thayuM kharuM ! kemake vahIvaMcAoe unmatapaNuM karyuM tenA lAbhamAM Aja ApaNuM pUrvanI hakIkatanI gaLInA sonA mAphaka joitI puratI paNa, puratAM nANAM kharacAM paNa, zakatI nathI. je e vahIvaMcAo nyAtIlA sAthe haLImaLIne cAlyA hota, ane jJAtinI pUrNa hakIkata AjasudhI rAkhatA AvyA te te senAM karatAM paNa vadhu upayogI thaI zakata. paNa have gayAMne saMbhAravAthI vaLe tevuM nathI. tema bIjA sonA sarakhI noMdha rAkhanArA utsAhI purUSo paNa bhAgyeja dekhAya che. eTale have je thAya te tamAro be AMkhe joyA karavA jevuM che. te paNa huM dhAruM chuM ke utsAhI, ne paramArthI purUSa jJAti hitA rthinI evI ne vyasana tarIke rAkhavA pitAne vakhata jarUra rokaze te bhaviSyamAM sArU phaLa maLaze kharU ema dhAraNuM che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 8muM. nAmAMkita sajana, vaDodarAnA zeTha harikSitanA kaTabane TuMka itihAsa vasaMtatilakA vRtta. jyAM dharma dhyAna dhati, jAgRti divya zakti, jyAM sanittI prati prIti, atirAjya bhakti; jyAM Atma unnati, yazavati zubhra kIrti, tyAM rAjyarana naranI, thatI su prasUti. " vidhA kalA vinaya cAturi heya cArU, sadaMza janma varabhava sA sArU; vANijya, vANi, vaLi loka hitArtha vRtti, tevA nRsiMha taNi thAya badhe prazasti, ha ra ribhakti e nAma pitA putra tarIke joDAyeluM nathI paNa haribhAI ane bhaktibhAI e * * bane bhAIe vizAlADa vaNIka hatA. I. * sa. 17 mAM saikAmAM haribhaktinA kuTuMbamAM muLa purUSa lakSamIdAsa zeTha hatA. temane traNa putro hatA jevAM ke narasIdAse bhakitabhAI ane haribhAI ane vaLI te uparAMta temane eka kanyA paNa hatI. jenuM lagna bhukhaNadAsa nAmanA gRhastha sAthe karavAmAM AvyuM hatuM. A bAIne traNa putra nAme naMdalAla, zAmaLadAsa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) ane dulabhadAsa hatA. te saghaLAM temane mAmA hArabhAI ane bhaktibhAIne tyAM uryA hatA. lakSmIdAsa zeTha vaDodarAmAM rahetA ane vyAja vaTatarane dhaMdhA karatA, ane vADIyA tAlukAmAM mAheMdhara gAma che tyAM e zeTha khAdhA pAMjarAno paNa vyApAra karatA tethI vyApAranA adhavAra tarIke temanuM mADhodhara gAme rahevuM thatuM hatuM. A vakhate i. sa. 1930 mAM vaDodarAmAM zrImaMta pIlAjIrAva mahArAjanI sattAne pUrNa amala hato. samayAnusAra lakSmIdAse pitAnA traNa dIkarAone sArI keLavaNI ApI khAnagI dhaMdhe vaLagADayA hatA. hari bhAI ane bhakitabhAInI khIlatI juvAnImAM temanA tIrtha rUpa ladAsa zeTha svargavAsI thayA. vaLI e uparAMta TuMka samayamAM narasIdAsane paNa aMta Avyo tethI A yuvAna haribhAI ane bhakitabhAinA para tamAma prakArano bene AvI paDyo. haribhAI ane bhakitabhAinA manamAM rAta divasa pitAnI caDhatI dazA thavA mATe aneka taraMgo utpanna thatA ane te kevI rIte amalamAM lAvavA te viSe ciMtavana karatA. aMte temaNe vicAra karyo ke artha siddhayarthe kaI uttama sthaLe javuM joIe. ema dhArI teo pUne gayA. A vakhate punAmAM pezvA sarakArane pUrNa udaya hevAthI temanA tAbAnA nAnA moTA rAjA rANuo, jAgIradAra, e rAjadhAnImAM vasatA, tyAMnA lekonA avara javarane lIdhe pitAno vyApAra dhamadhokAra cAlaze evI baMne bhAIo nI khAtrI thavAthI teo tyAM rahI umaMgabhera vyApAra karavA lAgyA. tethI temanI thoDAka vakhatamAM sthAnIka
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) zAhukAra jevI pratiSThA baMdhAI. A kIrti vadhavAthI lokonI ghaNuM gharAkI jAmI rahIne thoDA samayamAM temanI khAsa zrImaMta pezvA sarakAranA catura pradhAna nAnAphaDanavIza sAthe mitratA thaI gaI. AthI dhaMdhAmAM ane dukAnamAM nANAnI chuTa vadhI tethI sAre lAbha maLavA lAgyo. A prasaMge vizvAsu jananI jarUra paDavAthI pitAnA bhANeja sAmaLabhAIne pune bolAvI munImagIrIno kArabhAra soMpe. thoDA samayamAM zrI. pezvA sarakArane eka lAyaka pArekhanI jarUra paDI tethI te vAta nAnAphaDanavIsane karI. eTale temaNe zrImaMta hajura haribhakti potAnA mitra hovAthI raju karyA ke turata vAtacIta thatAM zrImate pitAne saMtoSa jAhera karI haribhakitane potAnA pArekha TharAvI pitadArInuM khAtuM bAMdhyuM. tethI bhaMDoLamAM vRddhi thaI. ane sarakArane joitAM nANuM turata pADavAmAM AvatAM. zrImaMtanA darabAramAM zeThajI bahu mAna pAmavA lAgyA. dukAnamAM kareDa rUpIAnI uthalapAthala thavAthI teo rAjyathaMbha tarIke manAyA ne temanuM comera bahu mAna vadhyuM. sane 1778 mAM puraMdara killAmAM pezvA sarakArano mukAma hato te svArImAM haribhakti paNa sAthe hatA. zrImaMta hajura emanA bhAre vakhANa thatA te vakhate catura zeThe araja karavAthI i. sa. 1748mAM pizvA sarakAre temane vaMza paraMparAnI sarate DabhoI tAlukAnuM kajApura gAma enAyata karyuM. A vakhate haribhaktinI pratiSThAM ghaNuM jAmI hatI. te samaye gAyakavADa sarakAra ne zrImaMta pizvA sarakAra tarapha rUpIA eka karoDa adA karavAnA hatA teTalI bhAre 2kama temanA vatI rokaDa adA kare te koIpaNa zeTha zrImaMta gAyakavADa sarakAranI dhyAnamAM nahI AvavAthI mAtra haribhakita tarapha
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) pitAnI daSTi karI ane teone A rakama potAnA vatI adA karavA jaNAvyuM. te mujaba e rakama gAyakavADa sarakAra vatI pezvA sarakArane zeThajIe ApI hatI tenA badalAmAM zrI. gAyakavADe keTalAka karAra karyA ane potAnA pArekha banAvyA. temaja i. sa. 1781 mAM pAlakhInuM bahu mAna bakSIsa karyuM ne te mATe 2286 nI nImaNo bAMdhI ApI jene lIdhe bhaktibhAI vaDodarAnI dukAna khAte ane haribhAI pUnA khAte rahevA lAgyA. A dukAnamAM rAjyanI kula upaja bharAtI hatI; tethI dukAnanuM nAma haribhakitanI peDhI e nAma ApyuM hatuM jema jema dukAnamAM vyApAra vadhato gayo tema temaNe muMbAI, punA, surata, nAgapura, gvAlIyara, peTalAda, amadAvAda, bhAvanagara, dhorAjI, gaMDaLa, junAgaDha, dhAravADa, amarelI vagere sthaLe pitAnI peDhInI zAkhAo navI ughADI temAM dhamadhokAra vyApAra cAlato karyo hate. zrImaMta mAnAjIrAva mahArAjanA maraNa samaye govIMdarAva mahArAja pUne hatA tethI rAjakuTuMbamAM gaDabaDATa utpanna thayo hato te samAvavAne ane zrImaMta govIMdarAva mahArAjane hakka jALavavAmAM haribhAIe vaDodarAmAM, ane bhakitabhAIe punAmAM pUrNa madada ApI hatI. A baMne bhAIo pizvA sarakAranA pUrNa vizvAsa hatA. zrI mAnAjIrAvanuM maraNa thatAM darabAra khAte mukarara rAja nimAtA sudhI rAjyane baMbasta rAkhavA mATe zrImaMta pizvA sarakAre bhakti pArekha upara patra lakhyuM hatuM. zrImaMta govIMdarAva mahArAjanA adhikAranA kAmamAM haribhAI ane bhaktibhAI e ghaNI madada ApyAthI te baMne bhAIone cIraMjIvana ilakAba bakSIsa Ape
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 53 ) hato ane saMkheDA mahAlane vahIvaTa paNa sopo hato. zrI govIMdarAva mahArAja rAjyakIya bAbata mATe pune hatA te vakhate temane puSkaLa nANuMnI jarUra paDatI te tamAma haribhAI ane bhaktibhAI turata vaDodarA ane punAmAM pUrNa rIte purI karatA hatA. zrImaMta govIMdarAva mahArAjanA vakhatamAM dinapratidina puSkaLa upADa thavA lAgyo tethI e mahArAjAe - ribhaktine pitadArI peTe rAjanA keTalAka vibhAgamAMthI ghaTatI rakama levAne mATe vaMza paraMparAnI sanaMda ApI. ane vaLI surata aThAvIsInI pitadArI peTe rU. 2250) nI nImaNoka karI sanaMda paNa ApI. jyAre govIMdarAva mahArAjane mukAma punAmAM hato tyAre tyAM zeThajI taraphathI araja thatAM vaDodarA tAlukAnuM medhAkuI gAma vaMza paraMparAnI sarate inAyata kareluM paraMtu te sArU nahIM hevAthI temanI arajathI tenA badalAmAM gerIyAda gAma . sa. 1785 mAM upara pramANenI saratathI bakSIsa ApavAmAM AvyuM. haribhaktine tyAM bahoLA hAthe kharaca thato. evA kuLavAnane tyAM hajAro rUpIAno paradezI mAla Avato chatAM temanI jakAta nahIM levA zrI govIMdarAva mahArAje AjJA karI hatI. vaLI jhaverAtanI kIMmatI cIjonuM hAMsala paNa nahIM levA mAphIne paravAne A hato. tema leNadeNa saMbaMdhe paNa dAvo karyA vagara khAnagI rIte vasula karI ApatA hatA. keTalAka samaya pachI bhakitabhAI I. sa. 1785 mAM vaDodarAmAM saMtAna mukyA vagara ane pAchaLa ratanabAI nAmanI vIdhavAne mukI devaloka pAmyA. tyAra pachI bIje ja varSe haribhAI punA mukAme gujarI gayA. haribhAIne be strIo hatI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 54 ) jemAMnI ekane eka putrI hatI paNa te saghaLAM haribhAinA maraNa pachI thoDAka samayamAM devaloka pAmyA. zAmaLabhAI-haribhAI ane bhakitabhAIne gujarI gayA pachI bhaktibhAInI vidhavA strInA hAthamAM dukAnane kula vahIvaTa Avyo. temano bhANeja dulabhadAsa punAnI dukAnamAM pUrNa mAhItagAra hovAne lIdhetyAMnI dukAnanA pratinIdhi tarIke vahIvaTa karavAne adhikAra kAyama rAkhyo. te teNe traNa varSa sudhI saMtoSakAraka calAvyo paNa te pachI pite haribhAine huM vArasa chuM ema jAhera karI punAnI milkata kabaje karI. A uparathI bhakitabhAInI vidhavA strI ratanabAIe potAnA bhANeja zAmaLabhAIne sAthe leI dulabhadAsa pAsethI punAnI dukAnane hisAba levA mATe gayA. temAM sArI rIte phateha pAmyA ne pitAnI saghaLI mIlakta kabaje laI lIdhI. I. sa. 1803 nA DIsembara nI tA. 5 mIe ratanabAIe zrImaMta pezvA sarakAranI maMjurI meLavI pitAnA bhANeja zAmaLabhAine dattaka lIdho tethI haribhakitanI peDhInI mIlakatanA zAmaLabhAI ekalA varasa thayA. i. sa. 1806nA mArca mahInAmAM ratanabAI vaDedarA khAte saMtoSa pAmI pAchA pharyA. - keTaloka samaya vityA bAda zAmaLabhAI pune jaI zrImaMta pezvA sarakArane maLyA; te samayamAM "TIpu sulatAna" sAthe moTI laDhAI cAlavAnI goThavaNa cAlatI hatI. mahesuranA TIpu sulatAna sAthe zrImaMta pizvA sarakArane temaja nAmadAra briTiza sarakArane, ane dakSiNa haidrAbAdanA nIjhAma sarakAra eo vacce moTu yuddha karavAnI taiyArI hatI tevAmAM teo pezvA sarakAra pAse AvelA hovAthI temane A yuddhamAM pArekha tarIke AvavA pharamAna
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) thayuM eTale teo paNa khuzIthI sAthe gayA. A laTAI keTaloka vakhata cAlyA bAda pUrNa thae teo saghaLAM pune pAchA pharyA te vakhate darabAra taraphathI e pArekhane ghaNuM sArU mAna zrImate enAyata karyuM. thoDA vakhatamAM zAmaLabhAi e suratamAM rahI pitAnI dukAnamAM lAkho rUpIA ekaThA karyA tethI te eka peDhI tarIke sarve sthaLe manAtI. zeThANI ratanabAIne kAzIyAtrA karavAnI icchA tha vAthI teo potAnA kuTuMba sAthe yAtrA karavA sArU nIkaLI yA. temAM rastAmAM hajAro rUpIA puNyadAna karavAnA arthe vAparatA. vaLI temaNe kAzImAM gaMgA upara eka ghATa tathA maMdira baMdhAvyA che ane tyAM sadAvrata kholI jamInanI kAyama upaja ApI che te ekaMdara yAtrA pAchaLa temaNe paMdara lAkha jeTalo mATe kharca karyo hato. vizeSamAM temaNe suratamAM katAra gAme paNa eka dharmazALA baMdhAvI che. I. sa. 1809 nA AgaSTa mahInAnI 5 mI tArIkhe zAmaLabhAI saMtatI rahita gujarI gayA. behecarabhAI-zAmaLabhAIne saMtatI nahI hovAthI pitAnA mRtyu pahelAM potAnI strI acaratabAIne sUcavyA mujaba acaratabAIe potAnA eka sagAne sarakAramAM daza lAkha rUpIA najarANo bharI dattaka maMjura karAvyA. ane I. sa. 1809nA ogaSTa mahInAnI 23 mI tArIkhe zrImaMta gAyakavADa sarakAre behecarabhAIne dattaka maMjura kyanI sanaMda ApI. A sanaMdamAM bahecarabhAIne mAtra zAmaLadAsanA kula vArasa maMjura rAkhyA paraMtu dukAnana kula adhikArato zeThANuM acaratabAIe potAnI pAse rAkhyo hato A bAi ane zrImaMta gAyakavADa sarakAra vacce I.sa. 1808nA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) akaTobara mahInAnI 18 mI tArIkhe keTalAkaeka karAra thayA hatA. ke jemAM "datapatra" ne paNa samAveza thayo hato. A karAranI saratothI temane haribhakitanI vaDedarAnI peDhInA pratinidhI tarIke saMpUrNa saMrakSaNa, sarakAranI patadArInI vyavasthAno haka, ane temAMthI thato napho levAno hakka tathA inAmI gAmane kabaje e saMbaMdhI bAMhe dharI, tamAma zeThANI acaratabAI tathA temanA dattakaputra becarabhAIne ApavAmAM AvI hatI. A karArane nAmadAra sara je-kAraka te samayanA resIDenTa sAhebe pitAnA mukhavacanathI evI khAtrI ApI jaNAvyuM ke "zrI. gAyakavADa sarakAranI hadamAM maiyata zAmaLabhakitanA hakka daraturonuM tathA temanuM saMrakSaNa temanA guNane pAtra rahI karavAmAM Avaze." ane vadhumAM eo sA. be muMbaI gavarnamenTane e viSe rIporTa karyo te I. sa. 1820 mAM nA. muMbAI sarakAre paNa maMjura rAkhyo hato. A zeThane i. sa. 183mAM zrI gAyakavADa sarakAre coraMda tAlukAnA be gAma nAme sAmaro ane sArI bakSIsa ApyAM. keTaloka samaya becarabhAIe pitAnI jiMdagI sukhamAM gALI. tyAra pachI eka vakhata Akaramatika evo prasaMga banyo ke e zeThanI suratamAM moTI dukAna dhamadhokAra cAlatI hatI ke jemAM puSkaLa dravya bhareluM hatuM. te I. sa. 1837mAM jyAre suratamAM moTI Aga satata traNa divasa sudhI lAgI hatI, tyAre temAM e dukAnane paNa saghaLo kIMmatI bhaMDAra baLI bhasma thaI gaye hato. tethI temane ghaNuM bhAre nukazAna lAyuM hatuM. A vAtanI khabara zrImaMta gAyakavADa sarakArane thatAM teoe turta zeThajIne vaDedare
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) rUbarUmAM belAvI haiye ApI gya madada karI saMtuSTa karyA hatA. e zeTha ghaNuM dharmiSTa hoI eka maryAdI vaiSNavane cUsta dharma pALatA. ne potAnA rehevAnA makAnamAM khAsa maryAdA saMpradAyanuM maMdira paNa rAkhyuM hatuM. eka prasaMge becarabhAI zeThe zrImad gosvAmI zrI purUSottamajI mahArAja nI pitAne ghera padharAmaNI karI te vakhate mahArAjazrIe prasanna thaI behecarabhAIne saMtatI nahIM hovAthI putra prApti thavA ArzivAda Apyo ! TuMka samayamAM mahArAjazrInI AjJA mujaba behecarabhAInI strI mahAlakSmI bAIne eka putra thayo jenuM nAma puraSottamabhAI rAkhavAmAM AvyuM hatuM. zeThANI acaratabAIe dharmAdAnA kAryamAM lakSmIne upayoga sAre karyo hate. vaLI emaNe pote naDIyAdamAM zrI nAraNadevanuM maMdIra baMdhAvyuM ane temAM joItA kharca mATe keTalIka jamInanI Avaka ApI paramArtha kArya karyuM hatuM je adyApi paNa cAle che. tathA vaDodarA pAse rANezvara zivAlya, ane DabhoimAM vAghanAtha mahAdevanuM zivAlaya ane dharmazALA paNa pitAnA kharce baMdhAvI che je hAla sthita che. kALakramaNa thatAM I. sa. 1845nA sapTembara mAsanI 4 thI tArIkhe behecarabhAI zeTha devaloka pAmyA. te pahelAM temaNe potAnI peDhInI saghaLI vyavasthAnuM kAma kArabhArI bAbAnAphaDene saMpyuM hatuM paraMtu A mANasa pAchaLathI vizvAsane pAtra nIvaDaze nahIM ane gharanI aMdara bane zeThANIone paraspara aneka khaTapaTo racI kusaMpa karAvyo. tathA ayogya kartavyo siddha karavAmAM pote prayAsa karate temAM te phAvI zakyo nahIM paNa ulaTuM zAsanapAtra thavuM paDayuM. aTale ke kAma kare tevAM phaLa maLe ja e kAMI khoTuM nathI. *
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) purUSottamabhAI-bahecarabhAi zeThanA maraNa bAda haribhaktinI peDhIne kula adhikAra purUSotamabhAIe lIdho. paramakRpALu paramezvaranI balihArIja che, kAraNa ke AvI moTI peDhI upara Aja sudhI AvatA dareka vAraso saMtAna rahIta maraNa pAmatA hatA, paraMtu bahecarabhAI zeThanI ananya bhakti ane dharma paranI pUrNa zraddhAnA pariNAmathI jagadIzvare pUrNa kRpA pitAnI phelAvI hatI ke je upara lakhyA mujaba temane putranI saMtati thaI hatI. * purUSottamabhAI zeThanI bAlyAvasthA hatI tethI temanAM puNyazALI mAtuzrIe AgaLa anubhavelI viTaMbaNAo dhyAnamAM leI dukAnanA mukhya munIma nAme pItAmbarabhAI hatA temane dukAnana kula vahIvaTa soMpyo hate. A zeThanI zarIra saMpati joIe tevI nahotI tethI teo atizaya nAjuka hatA. te paNa teo purato zrama leI dareka kArya saMtoSakAraka rIte karatA hatA. behecarabhAI zeThane zrI. gAyakavADa sarakAra taraphathI je je jAgIro vIgere maLatI hatI te sarve prathamanI mAphaka A zeThane paNa maLatI ane vakhato vakhata mAnapAna paNa maLyA karatuM hatuM tathA temane i. sa. 1854 mAM vIsa hajAranI nImaNeka zrI gaNapatarAma mahArAja sAhebe karI ApI hatI. A zeTha pitAne "navalakhIbAga" je atyAra sudhI prasiddha che ke jemAM eka moTI vAvaDI che temAM vaLI zIlpakaLAno sAre upayoga thayelo che, ane je lakhe rUpiAnI baMdhAvelI kahevAya che, tyAM havA phera karavA mATe jatA hatA; teo potAnI alpavaye eTale ke 20 varSamAM saMvata 1918 nA jeTha vadI 7 nA roja devaloka pAmyA.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) maganabhAI zeTha-prathamanA purUSottamabhAI zeTha saMtAna vinA maraNa pAmavAthI temanI zeThANuM rUkSmaNIbAIe zrImaMta khaMDerAva mahArAjane vinaMtI karI pitAnA sagAne dattaka levA mAgaNuM karI tethI zrImaMta sarakAre maganabhAI zeThane pasaMda karI I. sa. 1862 mAM peDhInI gAdIe besADayA ane A mATe sarakAramAM pAMca lAkha rUpIAne najarANe peDhImAMthI thatAM temanI pUrve cAlatI jAgIre ane rokaDa nimaNeka vagere maLatI hatI te mAphaka A zeThane zrI. sarakAre ApavAnI cAlu rAkhI. maganabhAI zeTha bAlyAvasthAmAM hovAthI sarakAra taraphathI vAlI tarIke gIradharatrIkamane nImavAmAM Avyo hato. paNa tene vahIvaTa saMtoSakAraka nahIM jaNAyAthI ane dAgInA vagerenuM bhAre nukazAna pahocADavAthI temaNe sarakArane vinaMtI karI gIradharane dUra karAvyo. A zeTha bAlyAvasthAmAMthI ja ghaNuM cAlAka ane hezIyAra che. te pramANe temaNe tarUNAvasthAmAMthI ja vyavahAropayogI keLavaNa prApta karI paropakAra, zAMtatA, nirAbhimAna, satyatA, dayA, kSamA, vagere sadgaNa grAhya karI dIrdhadaSTi karanAra sajajana nIvaDayA che. vaLI teo pitAne dharma pALavAmAM, dezanI ane jJAtinI unnati karavAmAM dinapratidina prayAsa karatA jAya che tethI temanI pratiSThA dezadeza vRddhi pAmatI jAya che ane rAjyadarabAramAM paNa harahameza sAruM mAna maLe che. jyAre vaDodarAmAM zrImaMta mahAvarAva gAyakavADane padabhraSTa karyA tethI raiyata vargo moTI haDatALa pADI hatI tyAre A satapurUSa zeThe raiyata vargane yogya samajuta karavAmAM, ane gAyakavADanA kuTuMbanA ja purUSane vaDedarAnI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAlI paDelI gAdI para lAvavA sArU khAsa tana mana dhanathI prayAsa karyo hato tenA pariNAme Aje vaDodarA rAjyanI prajA, proDha pratApI zrImaMta sayAjIrAva mAhArAja gAyakavADa emanA amalanuM anupama sukha levA bhAgyazALI nivaDI che. A zeTha vizAlADa jJAtinA prakhyAta zeTha tarIke oLakhAya che. temaNe potAnI jJAtinA keTalAka asalanA kaDhaMgA ane nukazAnakAraka rIti rivAje hoya tene vicAra karI nAbuda karavA haraniza prayatna karatA jAya che. rAjyadarabAranI sabhAo, mITIMga ane Itara sabhAo vagere maMDaLe thAya che temAM teo pUrNapaNe bhAga levA utsuka rahe che. A zeThajIne bIjI vakhata lagna saMbaMdha madrAsanA nAmAMkita di. bA. zeTha kRSNadAsa bALamukaMdadAsanI pautrI sAthe thayA che. ke jeo paNa madrAsamAM eka suprasiddha purUSa gaNAya che. maganabhAI zeTha pitAnA pUrvajonI cAlatI AvelI rUDhI anusAra dharma para, ane deza paradezamAM pitAne pUvinA karelAM maMdiramAM sadAvrata vagere calAvavA lakSa Ape che, vaLI pite parepakArAdi kAryo karavA madadagAra thavAmAM, tathApitAne dharmacustapaNe pALI nityakarma karavAmAM utsAhI rahe che. temanA vaDIlonI peThe A zeThane prajAjana taraphathI paNa mahAjananA murabbI temaja nagarazeTha tarIke saMpUrNa rIte mAna ApavAmAM Ave che. hAlamAM beeka varSapara vaDodarAmAM cAlatI TrAnce pratye mahAjanane ghaNo ja aNagame utpanna thaye hato temAM A zeThajIe AgaLa paDato bhAga leI ubhaya pakSe sAthe samajuta karI samAdhAna karAvyuM che. AvA dezanAM kAryo temaja rAjyakAjamAM teo tanamanadhanathI mA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) rahe che tethI temane I. sa. 1808 nA mArca mAsamAM zrImaMta mahArAjA sAhebanI sIlavara jyubIlInA mAMgalIka prasaMge teo nAmadAra sAheba bahAdure A zeThajIne "rAjyaratna maMDaLa" nA khitAbano suvarNa cAMda bakSIsa ApI gya kadara karI che. haribhaktinI peDhInA pUrvaje ke vine saMtatie devaloka pAmelA jaNAya che paraMtu A zeThacha saMtatimAM pUrNa bhAgyazALI che kAraNa ke temanAmAM dharmiSTatA, paropakAra, dayA vagere saguNoe vAsa karelo hovAthI jagadIzvare pUrNa kRpA karI temane saMtatinuM anupama sukha traNa putro ane be kanyAone hAlamAM ApeluM che. temAM zeThachanI prathama patninA pATavI putra DAhyAbhAI che. teoe hAla jamAnAne anusarI yogya keLavaNI meLavI aMgrejI meTrIka sudhIne abhyAsa paNa karyo che. ane pitAnA pitAzrInI sukIrti mujaba anukaraNa kare jAya che. temaja bIjA be putro ratanalAla ane bApAlAla nAmanA che teo paNa hAlanI chAjatI keLavaNuM sArI rIte levA lAgyA che. DAhyAbhAi zeThane paNa hAlamAM traNa putro ne be kanyA izvara icchAe cAlu samayamAM che e khuza thavA sarakhuM che. e mujaba A bhAgyazALI paramArthI kuTuMbanI ujavaLatA hAla sArI rIte cAle che. kharekhara ! mahenatu ane dhIrajavAna paramArthI purUSa nIvaDe to jaganiyaMtA temanA mATe kALajI rAkho pUrNa kRpA kare che. mATe dareka manuSya tevAM salUNo grAhya karI prabhu pratye haraniza hadaya samapaNuM karavuM joIe che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) vAMcaka baMdhuo A sthaLe mAre jaNAvavuM joIe ke prAcIna samaya tapAsatAM vaDodarAmAM A sivAya bIjA paNa ratanajI kahAnadAsa ane parabhu kAzI vagere ghaNuM graho che. parabhu kAzInA kuTuMbamAM nAmAMkitane dharmiSTa purUSa tarIke svargavAsI purUSottamabhAI thaI gayA che, temanA putra maganabhAI paNa pitAnA pitAnI paddhatine anusarI dharmiSTa papakArI ane zuzIla dhairya vAna purUSa evA to nIvaDayA che ke jemane ghera zrI TIkATa gIradharalAlajI mahArAja sadA sarvadA AnaMdathI bIrAjatA hatA temAM te hajAro rUpIA dharmane mATe kharca karatA hatA. vaDodarA, surata, bharUca, muMbaI, madrAsa, DabhoI, cAMdeda vageremAM paNa lADa jJAtinA ghaNuM nAmAMkita sadgonA ane vidvAna janonA prAcIna arvAcIna itihAsa jANavA lAyaka che. paNa te saghaLAM dAkhala karavAmAM Ave te vAMcanArane kaMTALo upaje ema dhArI A prathama AvRtimAM dAkhala karavAmAM AvyA nathI, paraMtu je evA caritro purNapaNe jaNAvyA hoya te lADajJAtinA sajajanone ekekanuM para spara oLakhANu, kAryanA prasaMge patravyavahAra, yA dezadezanI mAhItI, pUrNapaNe maLI zake to jJAtinuM kAMIka hita thavAno samaya koI kALe paNa daSTigocara thaI zake kharo ema lAge che, mATe je dezadezanA lADa jJAtinA nAmAMkita saMgrahastho, vidvAno ane nyAtanA agresara pitAnA prAcina agara arvAcIna jANavA lAyaka TuMka datihAsa utsAha pUrvaka veLAsara lakhI mokalI A pustakane uttejana ApI AbhArI karaze te A pustakanI bIjI AvRtI TuMka samayamAM bahAra paDaze temAM te dAkhala karI teonAM nAma amara karavA dhAraNuM che. to te badalanI A pustakanI aMte jAherAta chApavAmAM AvI che temAM darzAvyA mujaba tajavIja karaze evI lekhaka AzA rAkhe che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) nAmAMkita sajjana kahAndAsa. IF+F DhAherA. vaDA vaiSNavI pATaNe, kRSNa viSe adhyAsa; jovA hAya jarUratA, jo te kahAnadAsa. lADa jJAtinA vaNika te, parApakAra suzIla; saddharmI suvinayI te, caMcaLa dole dIla. prAcInakALe thai gayA, jata sabhAre Aja; satpurUSA evA hajo, samare lADa samAja, 2. ( se. 13 ) A gaLa ApaNe joi gayA chIe ke, cAvaDA ane sAlakI rAjAonA rAjya kALamAM lADavANiyAne Azraya maLatA hAvAthI keTa lAka lADa vANiyAnI pATanagara pATamAM vastI thaI hatI. uttara gujarAtamAM keTaleka ThekANe kAMtA rAjyAzrayamAM nAkara tarIke ke kAMtA vyApArArthe temanI varatImAM sAlakI rAjAonA samaya sudhImAM sArA vadhArA thayA hatA lADa vANiyAonI mULa khAsIyata janmathIja vyApArI zAkhA tarafa hAvA chatAM rAjakiya khA khatamAM paNa teo AgaLa paDatA bhAga letA hatA ema ApaNe kahAntAsana! tUTaka hevAla uparathI paNa jANI zakIzuM, jema khaMbhAtanA kalyANurAyanuM nAma briTiza daphtare
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ mojuda che tema kahAnadAsanuM nAma teTaluM badhuM prasiddha nathI. kahAnadAsanuM caritra jeke aprasiddha che te paNa tenI je hakIkata hAtha lAgI che te uparathI e paramadhArmika, parama sAtvika ane draDha parizIlatAvALo hato emAM zaka nathI. kahAnadAsanA mULa vatananI cekasa khabara nathI, paraMtu te akurezvara jIllAno mULa vatanI hoya ema jaNAya che. ane kurezvara te hAlanuM bharUca jIllAnuM aMkalezvara che. kAnhaDadAsanA vaDIle gurjaranI sAthe cAvaDA rAjAonA samayamAM AvIne pATaNamAM vaselA hatA te uttarottara lAgavaga vadhatAM rAjya kArabhAramAM dAkhala thayA A rIte kahAnadAsanA mitra solaMkI rAjA siddharAjano eka sAmaMta hatA, tenA muA pachI kahAnadAsane te jagAe nImavAmAM A vya. solaMkI rAjAonA vakhatamAM maMtrI Adika rAjakArabhAramAM lADa bhAIono hisso hate. te paise Take ijata AbarUmAM rAjyakAryabhAramAM AgaLa paDato bhAga letA hatA. emAM kahAnadAsa ke kRSNadAsanuM nAma prasiddha che. solaMkI rAjA mULarAja ane siddharAja brAhmaNa dhamane Azraya ApanArA hatA. tyAre siddharAja pachI kumArapALa jainadharmane daDha AgrahI hatA, e aitihAsika vigatothI prasiddha che. A dharma vairane lIdhe rAjyamAMne rAjya mAM aneka rIte paDatI mULa ropAyAM, dharmavaira vadhyuM, jainadharmane pakSapAta thaye ane aneka mata mattAMtara thayAM. kahAnadAsa viSNu dharmane paramabhakta ane custa vaiSNava hate. sAMbhaLavA prama Ne ema paNa jaNAya che ke moDherAnA daherA upara je kRSNa gopIonuM kotarakAma karNa rAjAnA vakhatamAM thaeluM kahevAya che, tene anusarIne kahAnadAse kRSNa gopIonAM paththaranAM putaLAM racAvI tyAM evuM kAMI yaMtra
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAkhyuM hatuM ke dorI pheravatAMja AkhuM rAsamaMDaLa racAI rAsa ramavo zarU thaI jAya. kahAnadAsanI AvI bhaktithI le cakita thatA, paraMtu kumArapALanA samayamAM jaina dharmane dora cAlatAM tene lAgavaga ocho thavA mAMDe ane pariNAme vaiSNavadharmane tyAga karI jainadharmane svIkAra karavAnI keTalAka taraphathI salAha maLI. kahAnadAsa adraDhatAvALo vaiSNava nahato. te jainadharmane aMdarakhAnethI tiraskAra karavA lAgyo. kahAnadAsanA pitAnA nAmanI khabara nathI paNa tenI dharma patninuM nAma rU5lade hatuM ema jaNAya che. rUpalade paNa tenA patinI mAphaka paramadhArmika hatI, kAraNa ke tenAM piyerIyAM jaina dharmane Azraya dharI beThelAM hatAM. patinI sAthe te vaiSNavI bhaktimAM joDAI hatI ane AvA phaTA kaTInA prasaMgamAM paNa te jaina dharmAvalaMbI thavAne jarA paNa asthiratA na batAvatAM eka sarakhI rIte patine madadagAra thatI; e paNa parama suzilA dhArmika ane svAbhAvalaMbI hatI. tene je ke dharma dveSa nahoto topaNa dharma deSathI rAjyamAM thato julama tenAthI sahana thato nahato eka vakhata evuM banyuM ke potAnA dezamAMthI lATI pradezane eka kahAnadAsane sago pATaNamAM jaI caDhaye tene A rAjadhAnInA nagaramAM koinuM oLakhANuM nahi tethI kahAnadAsanI zodha karavA te rAjamahelanI daherI AgaLa Avyo ane eka paheregIrane kahAnadAsanI bAtamI pUchI. paraMtu kapALa upara vaiSNavI tilaka kareluM joI paheregIre ThekANuM batAvyuM ane tene dhamakI ApI tyAMthI turata jatA rahevA kahyuM. rAjyamAM cAlatA mAmalA uparathI te cetI gayo ane kapALa uparanuM TIluM bhUsI nAMkhI ba* tAvele ThekANe kahAndAsa kRSNadAsane ghera gaye. rUpaladee tene
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avato joI AdaramAna sAthe bolAvyo. ane " rasoI taiyAra che. snAna karo" ema kahI nekarane pANI kADhavA kahyuM. A Avelo svadezI snAna karI rahyo ke tarata rU5ladee tilaka karavAnI sAmagrI ANuM mUkI eTale turata bolI uThe ke kema tilaka kevuM karuM? AthI rUpalade manamAM samajI gaI ke mAne na mAno paNa A kAMIka dharma deSathI pachaDAyo che kharo! ema samajI teNIe javAba Apyo ke ApaNe je dharma che te vaiSNavI dharmanuM tilaka karo! emAM tamane zaMkA kema AvI? pachI paheregIre jaNAvelI tamAma hakIkata kahI. rUpaladee te sAMbhaLI salAha ApI ke rAjya mahAlayamAM ke rAjadvArI maMDaLamAM javAnI jarUra paDe tyAre A dharmanI nizAnIne thoDo vakhata rajA ApavI paNa tene kevaLa tyAga te naja kare." pATaNamAM hemAcAryanI eka pizALa hatI. tyAM A gaLa thaI eka divasa kahAnadAsa zahera bahAra pharavA jato hato te vakhate hemAcArya kaTherAmAM beThA hatA temaNe kahAnadAsane joyA ane baMnenI eka AMkha thai tema chatAM kahAnadAse temane namana nahIM karatAM ghoDo deDAvatA cAlatA thayA. A vAta hemAcArye kumArapALane karI. kahAnadAsa jANato hato ke AmAMthI kAMI viparIta ja thaze ane thayuM paNa temaja, kumArapALane e vAtanI khabara paDatAM bIje dIvase kahAnadAsane darabAramAM bolAvyo ane kahyuM ke tame hemAcAryanuM apamAna karyuM mATe gurU pAse jaI vaMdana karI Ava ne mAphI mAge. kahAnadAse ThAvake moDhe javAba Apyo ke gurU te eka nArAyaNAcAryuM che. temane ja vidana karavuM ISTa che. kumArapALe hukama karI kahyuM ke "jaina dharmane svIkAra karo" kahAnadAse samayasucakatA vAparI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) javAba ApyA. mahArAja jainadharma svIkAravAnI mane nA nathI; paraMtu viSNu dharmane jaina dharmanAM mULatatvAmAM zA taphAvata che teneA abhyAsa karavAnI mane jarUra paDaze mATe thoDIka muddata Ape|" kumArapALe cha mAsanI muddata ApI paNa pachI sadbhAgye banAva evA banyA ke e vAta karI upaDI ja nahi ane kahAnadAsa sAceA haryAM. rr A banAva evA che ke kumArapALa rAjA mevADanA sUryavaMzI rAjAnI rAjakuvarI vere paraNyA hatA. vaLI rAjAne niyama eveA hatA ke je rANI Ave te prathama gurU hemA cAryane vaMdana karI Ave. A khAi pATaNa AvyAM tyAre te pramANe namana karI AvavA sUcavavAmAM AvyuM paNa pAte vaiSNavI hAvAthI ane mevADanI aTaka gAdInuM leADI hAvAthI te gayAM nahi. AthI hemAcArye navI rANI peAtAne vaMdana karavA AvatAM nathI evI rAjAne rADha karI te uparathI kumArapALe mevADanI kuMvarIte namana karavA tAkIda ApI, paraMtu rAjAnA hukamanI paNa avagaNunA karI te gai nahi; tethI kumArapALane krodha caDhayA ane tene aNumAnItI karAvI tenA para jhUlama karavA mAMDayA. A vAtanI eka khAreTa mAraphate mevADanA rANAne khabara thai, ane khAreATe jaNAvyu ke huM yuktithI e kanyAne ahIM pahoMcADI zakIza. AthI rANAjIe khAreTane inAma ApavAnuM kahI tyAMthI vidAya karyAM eTale khAreATe AvI keTalAka bhATa lokeAne tathA rajaputAne uzkeryAM. A kAmamAM lADavANiyA kahAnadAsanI mukhya madada hatI. kAi kahe che ke A khareTa kahAnadAsanI paNa madada mAgI hatI. ane keTalAkanA mata pramANe ema jaNAya che ke khudarANIeja A viSNuka sAmatanI madada mAgI hatI emAM vAstavika zuM hatuM tenI ceAkkasa
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAhItI maLI zakatI nathI paNa eTaluM te khAtrIpUrvaka kahI zakAya che ke, kahAnadAse temane madada ApyAthI pATaNanA killAmAM chIMDu pADI te bAIne mevADa mokalI devAmAM AvI. hAla paNa e jo chIMDIyA daravAjAne nAme prasiddha che. lAkhApADa jhAmara che. aitihAsika zabdo A rANInA saMbaMdhanA ja che ane evI prakhyAta aitihAsika hakIkata sAthe ApaNuM lADavaNika kahAnadAsa jevuM pAtra saMbaMdha dha. rAve che te AkhI samasta kemane abhimAna dharAvanAruM che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prarkaraNa 9 muM. lADanI vastIne tenAM sthaLe, sarveyAnI cAla. lADa hu vistRta jaNAe, rAjya DeAdAmAM vasIyAya; khAnadeza dakSiNa bhAgamAM, vaLI vistAra ghaNA kevAya. bhRgupurane sUryAM purane, pradeza je suMdara vakhaNAya; varatIne vistAra jaNAze, jotAM kATA je ApyA. sAthe joDelA kATA uparathI jaNAya che ke AkhA hiMduratAnamAM lADanI meTI vastI gujarAtamAM ja che ane temAM paNu vizeSa vaDedarA rAjyamAM bahALI vastI hAvAnuM mAlUma paDe che. lATa bhUmimAMthI leAkeA uttara gujarAta ke kAThiyAvADa tarapha na prasaratAM khAnadeza ane dakSiNa tarapha utarelA che te uparathI spaSTa mAlUma paDe che ke kadAca bahu prAcIna samayathI nahi te paNu nidAna marAThA rAjyanA udayakALamAM teoe dakSiNa tarapha prayANa kareluM hovuM joie. marAThA rAjyanA madhyasthaLe--mukhya mathaka punAmAMthI te vadhAre dakSiNamAM jai briTiza kaeNmpanI vadhatI jatI sattAnA Azraya taLe jai rahyA ane kALe karI tyAMnAja nivAsI thai rahyA. A gujarAtamAM paNa vaDAdarA rAjya, bharUca jlA ane surata jIllA lADavANiAnI vastIthI bharacaka che, arthAta vaDAdarA ane tenI dakSiNanA bhAga lADa kAmanA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) prasAranuM mULa sthAna che. kaDI prAMtamAM nahi jevI vastI che ane amarelI prAMtamAM bIlakula nathI ema kahIe to cAle; ane eTalI paNa je varatI che te ghaNuM kharuM gAyakavADI amalanA samayanI jaNAya che. delA namunAmAM strI purUSonI saMkhyA ApelI che te uparathI vivekI vAMcanAra jANI zakaze ke kaye sthaLe strIonI saMkhyA ochI che, ne purUSa kayAM vadhAre che, hAlanA ekaDAmAM kAMI pheraphAra karavA ISTa che ke nahi. vidhura ane vidhavAonI saMkhyA maLI zakI nathI tema umaravAra kuMvArA purUSonI saMkhyA paNa maLI nathI, tethI dAkhala karavAmAM AvI nathI. dakSiNa tathA khAnadezamAM vaiSNava lADa rahe che te gAmanI TIpa auraMgAbAda, kAravAna, zIrApura, vAdhADA, naMdurabAra, sulatAnapura, thAranera, copaDA, barAnapura e mujaba che. gujarAta bahAranI vastI, vIzAlADa. | dazAlADa. 790 125 870 khAnadeza madhya hiMda ejaMsI. dakSiNa . kula... | 57 1563 ekaMdara. 2448 = - - - - - nA nA rAma rAma rAma
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 71 ) sane 1911nI vaDAdarA rAjyamAMnI vastI. purUSa. strI. vIsA lADa. 714 45 dasA lADa. 402 41 vaDAdarA zahera... vaDodarA prAMta karI prAMta... ... navasArI prAMta... amarelI prAMta... ... 008 ... ... ... kula ekadara... kula....111 vIsA lADa 640 732 dasA lADa. 1104 1438 lADa zrAvaka 137 111 kula...- 1881 2281 vIsA lADa. 205 137 dasA lADa. 17 37 lADa zrAvaka 64 et kula... 326 230 vIsA lADa. dasA lADa. kula... vIsA lA. dasA lADa. 1136 563 268 831 5 8 kula... 13 4167 512 228 740 3 6 10 4427
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sane 1911nIvaDedarA rAjyanA dasA vIsAvADanI keLavaNI pAmelI saMkhyAnuM patraka purUSa sIe, 0 884 845 0 - gu. bhaNelA. I. bhaNelA. abhaNa. | gu. bhaNelI- I. bhaNelI abhaNa. vaDodarA zahera : 790 vaDodarA prAMta . 2051 kaDI prAMta - - 14 navasArI prAMta .. 434 amarelI prAMta - (ra) 0 - 165 0 0 kula ekaMdara... 2252 38 171 368 3 3756
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) lADanI ekaMdara varatI. jIllAnuM nAma varatInI saMkhyA. 25madAvAda jIllA. ke kheDA lo. : paMcamahAla : bharUca jIllo. . . : 2887 surata jIlla. , : 2463 dezI rAjya : vaDodarA rAjya 85'84 gujarAta bahAranI vastInuM kula.. 2448 kula ekaMdara * * * 18118
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ( 74 ) prakaraNa 10 su prasthAdavalAna ane te uparathI uThatA vicAro, doharA. prAcIna jJAti ApaNI, delatathI bharapura sadguNNA bahu zeAbhatA, videzamAM mazahura. vyApAranA bahu khaMtathI, kheDe sAgara pAra lakSmI tANI lAvatAM, sadA sukhI saMsAra. rUDhI dhana bahu nahIM, strIne mAna apAya uttama rItarIvAjathI, sukhasAgara chalakAya. palaTayeA e vicAra sau, palaTayeA sukhane kALa rka banyA adhu are, duHkhadAyaka che hAla. purUSAttama evuM vade, mapitA lallubhAi karoDI ka yAcanA, prabhu rAkha caraNamAMhIM. lADanI prAcIna rItabhAta badala pahelA ane khIjA e prakaraNamAM keTalIka hakIkata jaNAvelI che. tApaNu tethI vizeSa hakIkata jaNAvavAnI jarUra heAvAthI te viSe A prakaNu lakhavAmAM AvyuM che. lADa e lATa dezanA rahevAzI hatA. e deza nadA ane mahInI uttare kAThIyAvADanI sarahada sudhI phoMcelA hatA, te ghaNAja prakhyAta ane vistAravALA, zuzeAbhina tathA phaLadrupa hatA. narmadA jevI pavitra nadInuM jaLa sapheda rATikanA pratibiMba mAkaeN dinapratidina jaLahaLa DarI rahyuM hatuM. sUryanArAyaNa tenuM Avu zuAbhita jaLa eka
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 75 ) tenA para pitAnA sonerI raMgaberaMgI kiraNo pheMkI te jaLane vadhu dedipyamAna karatAM. AvI pavitra bhUmImAM hajAro sAdhu, saMto, sadguNasaMpanna ane bhAgyavaMta rAjA rANAo, tathA rako AvI narmadA jevI pavitra mAtuzrInuM jaLapAna, ane nAna karI saMtoSa pAmatA. keTalAka paramArthIo asaMkhya sAdhusaMtone managamatA bhAtabhAtanA bhojana ApI asaMkhya nANuM dharmAdAmAM vAparatA. vaLI te sthaLe AvelA aneka mAtA mahAdeva vagere maMdiromAM paNa saMsArathI kaMTALI gayelA purUSo tapa, dAna, ane e paNa vAraMvAra AnaMdathI karatA ane kahetA ke "he mAtR zrI narmade tuM amAruM rakSaNa kara " AvI dikara joDI kharA aMtaHkaraNapUrvaka prArthanA karI uparanI mAgaNI karavA teo vAraMvAra utsAhI jaNAtA hatA. ahAhA !! vAMcaka jana ! AvA prAcIna samayamAM evA sabhAgI purUSo koNa koNa haze tenI gaNanA Aja karavA besIe to kAMI pAra AvI zake tema nathI. narmadAnI AsapAsa ane mahI nadI sudhI eka daSTie jatAM tamAma pavitra bhUmi aMtaHkaraNe najare paDatI; jenI aMdara rathaLe sthaLe jAtajAtanA caMpA, caMbelI, mogarA, AMbA, nAraMgI, ketakI, dADama vigere phulaphaLAdi ane bhinna bhinna prakAranI vRkSa ghaTAo jANe asaMkhya, adbhuta purUSa narmadA jevI pavitra mAtuzrInA hukamathI te sthaLane dipAvavA sArU, agara pavitra jaLathI pitAnA pApa kanomAMthI mukta thavAne, athavA to temanI hadanuM rakSaNa karavAne, yA, raMka jananA rakSaNArthe,kiMvA prANIonA duHkha TALI sukha karavA mATe, ke kAMto janasamuhanA lAbhArthe, agara narmadA ane mahI nadInI vaccene lATa deza zobhAvavA, agAuthI lAvI taiyAra karyA na hoya, ane jANe teonuM sukha levAne paMthIone bolAvatAM na hoya e sAkSAtkAra thato hato.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) A sthaLamAM rahenAra lokone lATa kahevAmAM AvatAM hatAM. teo vyApArane kAmamAM rAtridivasa tanamanathI evA mAM rahetA ke TheTha irAna, arabastAna, ane hiMdI mahAsAgara sudhI pahoMcI gayA hatA, jethI te saghaLA loko ghaNAja dravyavAna, sukhasaMpattivALA ane nAmAMkita gaNAtA hatA. A pramANe ucca sthiti prApta thavAnuM kAraNa khAsa pitAne dharma sArI rIte pALatA teja hatuM ane tethIja uparanI sthitie pahoMcyA hatA. dharma zivAya prANI mAtrane sukha prApta thatuM nathI; saMsAra e manuSya jAtinI parikSAnuM sthAna che. jethI A brAMti mulakamAM manovikArane jarA paNa vadhavA devo nahi evo temane jANe pahelAMthI nizcaya na hoya! tema moha mAyA, kAma, krodha, lobha e mananA vikAre che ane temAM satya jarAe nathI te sarvene jagatamAM adhama sthitimAM ANanAra zatrurUpa che ema samajatA. prema e izvara svarUpa hovAthI premane artha dharmamAM anurAga, zraddhA ane svajana upara vikAra rahita rahevuM tema jANatA hatA. paNa prema artha hAlanI mAphaka viSayabhaga tuccha vAMchanAone vaLagI rahevuM tema karatA hatA. cakSueja anubhaveluMja phakta sAcu! mudra lokone manovikAranI tRpti mATe icchA hoya che paNa e kSaNika sukhadAyaka che ! ane sarve juTha ! saMsAra svapna tulya che. ema teo aMtaHkaraNapUrvaka mAnatA hoya ema jaNAtuM. kharekhara! temanAM AvA uttama vicAro sthAyI hovAne lIdhe ja teo ucca sthitine prApta thayA hoya emAM zaMkA nathI. A narmadA jevI pavitra nadInA sthaLamAM ane ramyabhUmimAM jyAM tyAM tamAma sthaLe kudarate lIlo gAlIce janAra zaka dharmamAM mAtA ne 2
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 77 ) pAtharI temAM Amra sarakhAM bhAtabhAtanAM lIlAM vRkSo AvI rahyA hatAM, ane sAthe bAgabagIcA, baMgalAe paNa zuzobhita jaNAtA hatAM. evA ramaNika pradezamAM rahenArA lATa loka pitAnA kAma dhaMdhAmAM, dhamanI unnati karavAmAM, ane svadezane mAna ApavA khAtaraja jANe sajaja... natAIthI vastA na hoya ema lAgatuM hatuM. teo potAnA mAtapitA, bhAibhADuM vigere kuTuMbanA saghaLA mANase saha saMpasaMpIne evA to rahetA hatA ke tyAM koI sthaLe kusaMpanuM bI to jaNAtuM ja nahIM; vaLI potAne gharasaMsAra juja kharcamAM evI saraLatAthI ane zAMtithI calAvatA ke je joyAthI harakoI vyaktine saMtoSa prApta thayA vinA raheto ja nahi. AvI temanI prazasya rItabhAta ane dharmiSTa buddhinA prabhAve temane putra parivAranuM paNa saMtoSa kAraka sukha prabhu IcchAe maLatuM. zubhAzubha kAryo vakhato vakhata AvatA te prasaMge sArAsArano vicAra karI gyatA mujaba jamaNavAra ityAdi karatA. paNa kAMI AjakAlanI mAphaka agyavicAre karI pitAnI pAse koDI na hoya to paNa gharabAra, daradAgInA vacI, ke jAtapara jAtane rovarAvIne nyAta varAmAM moTA kharcA karI chaMdagI sudhI jema pote duHkhada sthiti bhagave che tema teo karavA IcchatA nahatA. eTale ke e vicArathI teo tadana virUddha hatA. e karatAM paNa teo eka vizeSa kAma evuM karatA ke dharmanAM kAmamAM tana toDI AgaLa paDIne pite dhana kharcIne paNa khAsa mahenata karatA. evA temanA saguNothI lATadeza AkarSika mahA RddhivAna ane uttama pradeza tarIke dezaparadezamAM vakhaNAto hato. e loko ghaNuM mahenatu hevAthI temanA zarira harahameza sazakta rahetA tethI tana mananI sukhAkArI pUrNa rIte bhegavatA. A pramANe ekalA purUSonIja aMdagI sukhI hatI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78 ) ema nhAtuM, paNa te samayanI strIe paNa tana manathI peAtAnA dharadhadhA rAjagAra karavA khAsa mahenata karI zarIrate keLavaNI ne kasarata ApatI. tethI te paNa majabUta, vicAravAna ane gRhiNI tarIke prakhyAta hatI. anetevI daMpatIthI utpanna thatI prajA paNa ghaNI zakta, virAgI, khubasurata ane buddhibaLavALI hatI. A uparathI spaSTa rIte mAluma paDaze ke lATa dezanI prajA " vasyA vaNI vigere" vyApAranA kAmamAM bahu sAhasika hAi potAne deza cheADI paradeza jai meATA vyApAra kheDavAmAM AgaLa paDatI thai nAmAMkita gAi hatI, ane puSkaLa dravya meLavI sukhasa pattimAM rahI vizeSa prakhyAtI meLavatA hatA. AthI paradezanA loke temane lATa dezanA nAmathI meLakhatAM hatAM. hAla ApaNe jema lAI cA mhoTA yuropIyana amaladAra Ave che tene gAmaDAnA lokA lATa AvyA che ityAdi vaMcanAthI eLakha karatA joie ane sAMbhaLIe chAMye tema e paNa vyakti tarIke oLakhAtA A pramANe temanI pUrvanI vatana tarIke saMpUrNa sthiti khAsa manana karavA lAyaka jaNAya che. te temAM kAMIka dinapratidina vRddhi thavI joie, tene badale hAla samayAnusAra tapAsIe te cAlu jamAne kAMi judAjudA taraMgAmAMja dhasaDAtA lAge che. cAlu jamAnA. manahara chaM. lADanA saMsAra mAMhI, rUDhInuM prabaLa bahu, kuMbhADI kucAla thakI, pAyamAlI thAya che; dhana dhAna lAhI dhoi, nyAta varA rUDA kare, vAhavA vaddAvI khoTI, julAi te| jAya che;
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) rivAja te kADhavAne, pATha A lakhAya mATe, dhyAna daI bhAna lAvA, lekhakane nyAya che; jamAnAne anusarI, sukha purU pAmazeAne, paisAthI bharapura thai, zAntImAM re'vAya che. bhArata tarapha cAlu jamAnAmAM ekI draSTie zvetAM bIjI badhI jJAti karatAM lADa jJAtinA lADa viSNukAnI prathama je sthiti hatI te karatA hAla ghaNe aMze taddana pachAta paDelI jaNAya che. tema saMkhyA paNa kamI thaelI che. tenuM kAraNa tapAsatAM ema jaNAya che ke hAlamAM dina pratidina dharma ane nIti uparathI zradhA uThatI jAya che. asala je peAtAnA dharma ane nIti tana manathI custapaNe e jJAti pALatI, pApakArAdi kAryo karatI, temAM AjakAla ghaNA pheraphAra manecchA pramANe thai gayAche. juone prathamatA dareka manuSya prAtaHkALamAM mahAna parAkramI sRSTipALaka dhana dhAnya utpAdaka je sUryanArAyaNa tenA pavitra darzana karavAM ane pachI snAna vigere karI svaccha thai pAtAnA dharma sabadhI kriyA karma karavA tatpara rahevuM joie te rIta A bhArata bhUmimAMthI divase divase lopa thatI jAya che. temAM e rIta purUSo karatAM strIomAM ghaNIja virUddha kuTeva rIte AgaLa paDatI jAya che. tenuM kAraNa ghaNI strI ajJAna, ALasu yA tA edarakArI hAvAnuM lAge che. prAtaHkALamAM vahelA uThI dareka purUSe peAtAnA dharma sabaMdhI kriyA vagere karI,pAtAnA iSTa devanuM smaraNa karavuM joie. tene badale hAlanI prajA de mArge caDhI gayela ae. tethI A sthaLe eka draSTAMta ApuM chuM ke-prAtaHkALamAM svaccha thatAMja cAha pANIne paradezI vAnIe khAvAnA dhama
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaja pALavAmAM tatpara rahe che, ane keTalAka to aNasamaju jo te svaccha karyA sivAya ane snAna karyA sivAya paNa e dharma pALavAmAM utsAhI hoya che ! vAMcakAMda ! ! tamane khAtrI na ja thAya to jarA koI cAhavALAnI dukAnamAM cAha pInArA sajana tarapha daSTi karo eTale tarata jahuze ke; je yAlAmAM koLI, kAchIA, mocI, golA, ghAMcI vagere hajAro jAtane manu cAha pI gayA hoya te pyAlo tarataja te cAhavALo pitAnI pAse pANInI bharI rAkhelI patarAnI DolamAM Dabaka detAM baLI bahAra kADhe che ke jANe gaMgAjImAMthI rakAbI pyAlo pavitra thaIne hamaNAM ja bahAra na nIkaLyo hoya tema tarataja tene teja pyAlAmAM, pAchA navIna AvelA ucca komanA vANIA, brAhmaNa vagere cA pI pitAnA pavitra manane zAMta kare che. * * | vAMcanAra ! juo dharma ke sAre paLAya che; kharekhara ! A dekhAva kaI sujJajana jue te temane kaMpArI nahi chUTe ? kiMvA dhikkAra nahIM Ave ? bezaka mane to lAge che ke dharmiSTa buddhivALAjanoe dekhAva je najaro najara jue te turata dhikkAra sAthe tivra lAgaNI thayA vinA paNa raheja nahi. paNa A mATe vicArIe to e vartana koI dharmabhraSTa ke abhaNonuM ja che ema nathI paNa te sivAya bhaNI gaNI sudharelA varganuM paNa che. bIjuM paramArthanA kAryo paNa have pAchaLa paDatAM jAya che eTale dharmanI nAstI thatI jAya che ema kahevAne bAdha nathI. paraMtu A saMsAranI ghaTamALano moTe AdhAra dharma upara che tethI dharmazAstromAM dareke pitAnA dharmamAM kama pravartavuM te viSe je te dharmanAM pustakothI, ane dharmagurUothI niyamo baMdhAyA che. vaLI temanI
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 81 ) nIti rItio jaNAvelI che te pramANe eka citte vartavuM joIe. juone dharmane mATe azAka jevA mahAna rAjA bAdharmi thatAM temaNe pote jIva hiMsA tajI, pitAnI prajA te taje eTalA mATe temaNe atizaya mahenata karI hatI; vaLI jainadharmanI prabaLatA thatAM kumArapALa jevA rAjA te dharmanA anuyAyI thayA ane te dharmane ghaNo Azraya Ape che. vaiSNavamArga jotAM, zrImAna vallabhAcArya. jIe puSTimArgane phelAvo karavA ane adhama jIvone uddhAra karavA mATe pite jAte mahenata leI dezATaNe jaI aneka jIvone dharmopadeza karI, dhamane phelAvo karavA tana manathI prayAsa karI purNa phatehamaMda banyA che, brAhmaNa dharmanuM rakSaNa karanAra zrIzaMkarAcArye dharma mATe khAsa mahenata karI vijaya karyo che. pAzcAtya prajA paNa potAnA dharmanA phelAvA mATe khAsa dezaparadeza pAdarIo mokalI upadeze karAvI phelAvo karI rahyA che. tema sanAtana hindu dharmanA dharmagurUo paNa dinapratidIna have upadeza ApatA jAya che, ane kadAca je dharmagurUo dhamapade. zanuM kartavya karavAmAM haju pachIta haze, teo paNa pitAnA dharmanI jAgRti mATe sArA vidhAno rAkhI pitA nI prajAne dharma saMbaMdhI upadeza karAvavA puratI aMta rAkhaze e pI lekhaka AzA rAkhe che. jyAre eka bAju dharmane mATe tana manathI prayAsa cAlato Ave che tyAre bIjI bAju dharmanI vAratI thavAnA prasaMganI zarUAta thAya e ApaNuM varganI paDatInuM mAMgalika (1) cinha che. eTaluM to kharuM ke jyAM dharma nathI tyAM pavitratA, zuddhatA, ane AcAra vicAronI uttamatA hotI nathI karyuM che ke aria , vairA pram aMte, koI kaheze ke "ame AcAra vicAre to pALIe chIe." A saghaLe
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAre kahevuM joIe ke je AcAra vicAra hAla pALavAmAM Ave che te TApaTIpanA ghaNA kharA sthaLe jaNAya che, paNa kAMI hadayanI kharI zuddhatAnA hotA nathI. kAraNake rasoDAmAM kutarU AvI pharI jAya to rAI abhaDAya, paNa jAtanI moTI rAIne kutarU AvI aDe to te abhaDAya nahIM kAraNake jJAti e gaMgAno pravAha gaNAya che. DheDa bhaMgIAthI aDakAelI vastu chevI paDe paNa je te vastu dhovAthI bagaDatI hoya ane nukazAna thatuM hoya to tenA para eka lIluM taraNuM nAMkhavAthI agara musalamAnane aDakAvavAthI pavitra thaI jAya che. vaLI te musalamAnane jAte akIe te nahAvuM paDe ane aDakAvelI cIja pavitra gaNAya! kahe e kayA zAstrane nyAya ? keTalAka kRtajJI strI purUSo Akho dIvasa pApa karma kare te niyama virUddha kahevAya nahIM, paNa devadarzana jAya tyAre mAtra rastAmAM bhulathI kutaruM aDake te niyama virUddha thavAthI lokone dekhADavA sArU ghera pAchA nhAvA Ave; kahe AnuM nAma zuM ? kutarU panyuM ne bilADa na paDyuM. khapa tenI chocha nahi, Necessity has no law 4 al 012 8 24558 nahi, AvA vicArone AcAra vicAro kahevAtA nathI. jyAM e pUrNapaNe hotA nathI tyAM zArIrika, mAnasika tathA naitika baLa ane sukha saMpatti maLatAM nathI, paNa jyAM dharma pALanAra custa mare che, tyAM keLavaNIne bhaMDAra bharelo che ane tethI temanA zarIrabaLa svacchatA, AcAra vicAra, hRdaya baLanI dina pratidIna vRddhi thaI zarIra sazakta ane majabuta rahe che, tethI game tevA mahata kAryo dhArelA vakhatamAM pUrNa karI zake che. je dharmanI kimatI khANane sAcavI aDadraDhatAthI khodatAM AgaLa vadhyA jAya che tene
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 83 ) te khANamAMthI hIrA rUpI alabhya lAbha maLe che. paraMtu hAlato dharmAcaraNe lopa thatAM adharmatA, vyabhIcAra, asatyatA adekhAi vigere aneka dugUNe Aja kAla vadhI gayelA jovAmAM Ave che; vaLI te karatAM vizeSamAM keTalAMka sthaLe te kusaMpanuM bI, sudhArAnI pUrNa rIti samajyA chatAM ane keLavaNI pAmyA chatAM haju daSTigocara thAya che eTale ke aikayatAnuM kamIpaNuM potAnA ja gharamAM jaNAya che. temaja pavitra jIvana tarIke zArIrika ane naitika baLanI paNa tadana khAmI hoya chatAM komaLa hRdayanAM bALakane potAnI paripakava buddhithI vicAra karavA dIdhA sivAya bALapaNathI ja lagna karAvI saMsAranI beDImAM nAkhavAmAM Ave che. AthI teo potAnI jIMdagImAM kaMI paNa jAtanI saphaLatA nahi meLavatAM tadana pachAta paDatA jAya che; A uparathI prAcIna varga karatAM hAlanA vargonI sthiti tadana nabaLI thatI jAya che e spaSTa jaNAya che. haju keTalAka loko te keLavaNunA abhAve ajJAnatAnI uMghamAM evA to paDI rahelA che ke pitAnA purato khorAka paNa meLavI zakatA nathI ane taddana adhamAdhama sthiti bhogavyAM kare che chatAM paNa teo haju ApaNuM DozI zAnA eka matIlA, junA vicAro choDatAja nathI; bApa vyApArane baMdha karatA hatA ne ame zuM nokarI karIzu? bApa zeTha hatA ame zuM gumAstI karIzu ! vaDIla varga zarAphI karatA ne ame zuM lAcArI karIzuM ? prathamanI strIo akalamaMda hatI te tene ame zuMakalavAna karIzuMane keLavaNI ApIza! * * AvAM AvAM mithyAbhimAnI vacanA pAsamAM teo hajI sapaDAI rahyAM che te keme karyA chuTatAja nathI. A
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84 ) sAMbhaLI ApaNA hindu saMsArane kharekhara ekavAra hi paNa hajAravAra dhikkAravAmAM Ave teA harakata jevu' nadhI. hindusaMsAra ! tArA guNa gAna raDatAM hArA azrumetI eka saritA vahe teA paNa masa nahI thaze x x x raeNka leAkAne teone khArAka paNa puratA na maLavAthI temanuM gujarAna calAvavA azakta hoya, chatAM tene uttejana na maLavAthI ghaNI du:khad sthiti bhAgave che. AthI tenI navIna thatI prajA paNa nirbaLa, ajJAna, azakta, akalamada vagere durguNAvALI nIvaDe emAM Azcarya zuM? ane jo have tene uttejana na apAya to tethI paNa vadhu niLa nIvaDaze. Ane mATe jeTalI hakIkata lakhIe teTalI thoDI che paNa te sarvanA jANuvAmAM hAvAthI vadhu lakhavI Avazyaka dhAratA nathI. mATe je loko jJAtinA hitecchu AgevAne gaNAtA hAya ane gaNAvA mAgatA heAya evA sajjanoe AvI prajAe sarU ekatra maLI eka phaMDa nyAta khAte utpanna karI peAtAnA jJAtibadhuone uttejana ApI temanI sthiti sudhAravA mATe khAsa prayAsa karavA jarUrI che. upara jaNAvelI nirmAlya TraMka prajA temanI AvI sthiti thayA chatAM paNa jyAre tene tyAM kAMika zubhAzubha prasaMga Ave che tyAre te jJAtinA keTalAeka pharajIyAta thai paDelA rIvAja pramANe evA teA ayeAgya vicAreA kare che ke mArA khApadAdAnA vakhatanA thai gayelA nyAta varA kevA sArA hatA, te zu' have mAre na karavA ? game tema karIne paNa karavAja joie ! AvA vicAra karI bApadAdAnA junA uMDA kuvAmAM paDavA turata jAya che. AnuM kAraNa mAtra keLavaNInuM ajJAnapaNuM che. vAMcaka e AvA kaniSTa
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) vicArAthI keTalAkajatA adhama sthiti bhAgavyAM kare che te ApaNe najareAnajara joie chIe!! koi kaheze ke lAkA pAse paisA teA ghaNA che, paNa nA! tema nathI. je leAkeAe pUrve dhana meLavyuM hoya tenA barAbara sagraha karI rAkhI vivekathI cAlanAr hAya che teja gheADA dhaNA paisAdAra hAya che. bAkI hAlanA samaya pramANe teA paisA ekaThA karI zAhukAra gaNAtA kAIka jana najare paDe che, temAM je paisAdAra gaNAya che te leAkeA banatAM sudhI vastArI ! (khacaravALa ) hAya che tethI temane nyAtanA sauMsArika rItarIvAja mujaba zubhAzubha prasaMge yAgya padmatathI nyAtavarA karavA paDe che. kAraNake lADa jJAtimAM keTalAka nyAtavarA krUraja tarIke karavAnA / kaDhagA rIvAjo hAya che,te karavAthI leAkeA pAyamAla sthi tine prApta thAya che. vaLI Ave prasaMge keTalAka raka lAke evAtA heya che ke pAse eka pAi sarakhI na heya, khAvApIvAne paNa maLavuM kaThiNu hAya, mAthe hAre rUpIAnuM devuM hAya, teA paNa tetre prasaMge peAtAnI hAlata ane ninAvasthA bhUlI jai vicAre che ke mArA bApadAdAnI ijata zI! mArA mAtapitAnuM ghara kANu ? teo kevA kuLavAna hatA ? mATe mAre dhara vecIne, jAta dhareNe mukI ne paNa nyAta vareA karavA joie; jo te pramANe pharaja tarIkenA nyAtavarA na thAya te - loko mheNuM mAre, tethI mArA khApa dAdAnI i
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenuM ghara, jAta, dAgInA athavA sarasAmAna vecAvIne paNa karavA atyAgraha karI tenI aMdagInuM sarvasva sukha luMTI laI adhama sthiti prApta karAvavAne cuktA nathI. kAraNa ke jenI pAse sAre paiso che, te pitAnI icchA mujaba kharca te vAMdho nathI. kyAM vaDodarAnA divAna verAmabhAIe vaDodarU saghaLuM jamADyuM nahotuM ? ke jemAM gAya bheMso kutarAM suddhAMta kaMsAra jamyA hatA. paraMtu hareka vAta maryAdApUrvaka sArI lAge che. Ato lAMbA sAthe TuMke jAya mare nahIM ne mAMde thAya. e kahevata mujaba thAya che. chatAM pitAnI zakti virUddha pataMgI mAphaka thaI paDe e keTaluM Azcarya che !!! baMdhuo ! bApadAdA pAse ghaNA paisA hovAthI temaNe prasaMge jhAMpe jhAlaka nAMkhI heya athavA temaNe moTAM moTAM gAme netaryA hoya, paraMtu ApaNe tyAM to gharamAM hallAM kustI karatAM hoya yA "hanumAna haDiye kADhatA hoya ne bhUta bhuskA mAratA hoya " to pachI e bApadAdAnI AbarU zI rIte jALavI zakIe ? ane moTA varA karI nyAtanA khoTA sikkA yA maheTAI zI rIte laI zakAya! e kAMI bI enI parikSA nathI ke jemAM thI sonAno sikko maLI nahi zake. mATe evA pharaja tarIkenAM kaDhaMgA jaNadikharce sArU jJAti hitaciMtaka AgevAnane vicAravA ane tenuM zuM pariNAma Avaze te jANavA sopuM chuM. jJAtinA raMkajano ejJAnatAnI khAtara uparanA vicAra nirmAlayA bharelA karI amAvasthA bhogave che tethI AvI jaMdagImAM navI thanArI prajAne janmathI keLavaNI ApI zakAtI nathI, tema tenI jIdagI phaLa karavAne puratAM sAdhana maLatAM nathI, vaLI nyAtIlA taraphathI ke sagAMvahAlAM ke bhAIo, mitra, taraphathI, A prajAne keLavaNI ApavA,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke upayogI banAvavAne madada agara uttejana paNa maLatuM nathI, tethI te navIna prajAne paNa pitAne janmAre duHkhI ne nidhanAvasthAmAM gALavo paDe che. AvI rIte ajJAna loko jAte ja pitAnA kuTuMbanI pAyamAlI karI jIdagInuM satyAnAza vALe che. tethI lAMbo kALa thatAM jJAti ghaNuM ja adhamAvasthAmAM AvI paDe che. kharekhara ! hiMdu saMsAramAM jJAti varAnA kevA paisA sarasa kharacAya che ane tenA pachIthI kevAM kaDavAM phaLa bhogavavA paDe che ! ! ! 4 x + + jJAti hitecchuo! AvA dukho bhogavavAM karatAM prathamanA evA kaDhaMgA pharaja tarIkenA rIvAjo choDI daI samayAnusAra pheraphAra karyo hoya te tethI jJAti baMdhuone lAbha thAya tema lAge che, mATe evA moTA kharco karanAra gRha vagere pAsethI amuka rakama nyAtanA hitArthe pharaja tarIke levAno rIvAja karI temAM tana mana dhanathI mahenata karI eka vAta khAte phaDa Azraya tarIke utpanna karavAmAM Ave to tethI vadhAre sukhI thavAya kharuM ! kahyuM che ke TIpe TIpe sarovara bharAya ane kAMkare kAMkare pALa baMdhAyaeTale janasamuha nyAtavarAmAM ochA kharce karI temAMnI bacata rahetI rakamamAMthI nyAtihitArtha kuMDamAM amuka juja rakama Ape tepaNa uparanI kahevata mujaba e phaMDa nirAzrito mATe ghaNuM maheNuM thAya; temAMthI je jJAti baMdhuo du:khad sthiti bhogavatAM hoya temanAM piSaNa mATenA paropakArAdi kAryo karavAmAM, ke jJAtinA raMka bALakone keLavaNI ApavAmAM, dharmanuM jJAna vadhAravA pAThazALAo, citrazALAo, raMgazALAo, ke anAtha bALAzrama, udyogazALAo, yA raMka bALakone paradeza mokalI hunnara
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA karAvavA rivAjA pAna u ( 88 ) ugenuM zikSaNa levAmAM, ne temanI unnati karavAmAM, je khAsa tana manathI mahenata karI e kuMDanI rakama vaparAya te kharekhara thoDA vakhatamAM jJAtijanonI caDhatI kaLA, sukha zAMti daSTigocara thAya; ane tethI evA uttejana ApanAra nyAtanA agresaro, zeTha zAhukAro vagere tamAma madada karanArAonI jIMdagI sAphalya thaI temane Arzivacano aMtaHkaraNapUrvaka maLe emAM saMdeha nathI. A badala ghaNuM vidhAnene mata ema thAya che ke bIjA dAna (puNya) paramArtha karavA karatAM paNa vidyAdAna jJAtilAne ApavAmAM ne temanI caDhatI karAvavAmAM uttejana ApavuM e uttama kArya paramArtha puNyarUpa, che. AvA jJAtihitanA zreSTha kAma mATe atyAra sudhI pUrNa paNe ekamata thaI gya vyavasthAo nahIM thatI hovAthI nirdhanAvasthAnA lokonI saMkhyA vadhI paDI che. tethI teo nANuM vagara lagna rahIta thaI saMsAramAM ekalA ja pharyA kare che. ane keTalAMka bicArA pitAnuM gujarAna nibhAvavA puratuM sAruM raLI zake, tevAmAM paNa A zreSTa kemamAM dhoLAvALa thAya che tyAM sudhI lagAMThathI joDAelAM hotAM nathI, tethI nAhaka jIMdagI lagnanI AzAmAM niSphaLa gALI maraNane zaraNa thAya che. AthI teo saMsAranuM kharuM sukha bhogavI zakatA nathI. AnuM kAraNa dIdhI daSTithI tapAsIe to ghaNAkharA dezamAM paheluM na paherAmaNa rU. 1000 ne tethI paNa vadhAre hoya che, ane keTalAkamAM te ethI paNa vadhu daradAgInA agara nANAnI moTI rakama ApavI paDe che tethI sAmAnya ke temAM phAvI zakatA nathI, kAraNa ke eka varSanA cAra jADA dhotI paherI kharI mahenata kare to topaNa pallA jeTalI rakama ane pitAnA gujarAna * * *
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) mATenI rakama meLavI zakeja nahIM, tethI teone kuMvArAnI sthiti bhAgavavI paDe che. AvI sthitine lIdhe jJAtinA lAkanI sakhyA nahi vadhatAM nirdeza jAya che. ane bIjI bAju anAnatAthI leAkeA pAyamAla thai javAthI temanI prajA raka nIvaDe che temane puratI keLavaNI nahIM maLavAthI hiMdukamA thAya che; tethI paNa temane kanyA nahIM maLavAthI kuMvArAnI sthiti bhAgave che. AvAM kAraNeAthI paNa jJAtinA keTalAka dharane vaza nahIM vadhatAM nirvaMza thai javAthI dina pratidina lADakAmanI sakhyA ochI thai pAyamAlI thAya che. AtemATe keoi ema kaheze ke e pallAnI rakama tA strI vidhavA thAya ane tene peAtAnu gujarAna calAvavA sAdhana na maLe te| pachI te kare zuM ! AnA javAbamAM eTaluM khasa che ke merI merI pallAnI rakamA lei lAhIleAhIne varate varadhADe caDhAvavA,"tenA karatAM varakanyAnA utama sukha khAtara ochuM palluM lei temane khAvApIvAnAM sAdhananA mATe uttama vicAra karI rAkhavAmAM Ave te e nANuM ke i pachIthI pAMkhA karI uDI javAnu` nathI ! paNa varakanyAne ulaTuM lAbhakartA thaI paDaze. mATe temAM samaya pramANe ceAgya kamIpaNa karavAnA vicAra thavAnI jarUra che. lADa kAma paikInA keTalAka ninAvasthAe pahoMcavAnu kAraNa meM jarUra puratu upara batAvyuM che--temAM ATalu` paNa jaNAvavuM paDe che ke duniyAmAM lADa kAma bIjI vaNika jJAti A karatAM zreSTa naMbare gaNAya che, chatAM AvI uttama kAmamAM samayAnusAra rUDhI, rItarIvAjone hajI pherAra nahIM thatAM DeAzIzAstrA cAle che e zeAniyache. jo ke keTalAka sudharelA dezamAM e bAbata vicAra| thatAM haze teApaNu haju te mATe ghaNA vicAra thavA jamAne anusarIne jarUra
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) che, kAraNa ke bIjI ghaNIkharI jAtamAM samayAnusAra sujJa AgevAnoe dIvase dIvase ekamate eka jathe thaI rIta rUDhIomAM sudhArA karI keLavaNane ghaNo sAro lAbha meLavatAM, ane dharma saMbaMdhe paNa AgaLa paDatAM, temaja paramArtha kAryo karatAM ApaNe joIe chIe. vaLI keTalIka jJAtAmAM junA pharaja tarIkenA kaDhaMgA nyAtavarAnA bojArUpa thai paDatAM kharce baMdha karI temAMthI bacata rahetI rakama ekaThI karI jJAtIhitArthe meTuM phaMDa jJAta khAte utpanna karI pitAnA jJAtibhAIone uttejana ApavA, borDIgo, skulo, hAIskula, citrazALAo, raMgazALAo, pAThazALAo, Azramo vagere 4 4 jJAtibaMdhuonI unnati karavAmAM ghaNuM nANuM kharace che. tevA sajjanone hajAra mukhethI dhanyavAdanA Azirvacane maLatA hAla saMbhaLAya che. kharekhara ! evA sajajanonuM jIvana saphaLa thayuM che, ema kahevAne bAdha nathI. jyAre bIjI kama A pramANe kare che to ApaNI zraSTa koma che tene zuM e pramANe kAMI karavAnI jarUra nathI ? yA tenI caDhatI kaLA, vastIne bahALo phelAvo jevA koI IcchatA nathI ? nAnA, tema to hoyaja nahIM; Aja nahi to kAle, vaSe be varSe paNavicAra thaze ja. ane kadAca te pramANe thavAmAM ALasa, ane kacAsa rahe to pachI A jIvana nakAmuM che ema vicAra karatAM jaNAya che. sUryanuM baMdhAraNa judA judA kiraNomAM raheluM che, kAraNake kiraNothI prakAza thAya teja sUrya prakAzIta rahe che nahi to kharekhara jhAMkho eTale niteja dekhAya che, teja pramANe ApaNe sumArgo grAhya karIzuM to jJAtinI unnati pratyakSa dekhAze. jo temAMnA kharAba kacarArUpa hAnikAraka rIti rivAjomAM sudhAre nahIM
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 91 ) para kema ?' thAya to pachI jJAtinI je hAlanI sthiti che tevI paNa rahevI durlabha che ane temAMthI mukta thavAne pachI ghaNuM harakta paDaze. sepe jema kiraNone janma Ape che tema jJAtidevIe ApaNa saghaLAne janma Ape che tethI jJAti ApaNI dareka jaNanI eka devI, tathA jananI tarIke che ema mAnavuM joIe. jJAtinA rItarIvAjono samayAnusAra pheraphAra karI cAlavuM joIe ane tenI tana mana dhanathI unnati karavI ja joIe. AvI zreNa jJAtimAM je manuSya janma lIdhe che te kharekhara puNyazALI che. tathA temAM je loko agresara tarIke manAya che teo paNa pUrNa bhAgyazALI che. te pachI AvI uttama jJAtimAM avatAra le che tenuM kAMIka hitArtha thAya to tevAM sajajJopara jJAtirUpI devI prasanna thAya. jJAtinA hitakAryo, ane niyamo temanA agresare, yA paMcathI thanArA che, mATe teo vidvAna ane moTA mananA mANaso hovA joIe. hAthIne jema aMkuzathI vaza rAkhavAmAM Ave che, tema nyAtanA agresara nyAtIlA sajajanonA mata laI sArAsArane dIrdhadaSTithI vicAra kare te jJAtinI AbAdI thAya, jJAti nAhaka kharcanA bejAmAM na utare, zAstra virUddha thatA kAmane aTakAva thAya, tathA jJAtimAM kaleza utpanna na thAya, evA sujJa rItarIvAjonA niyama ghaDI amalamAM mukavA joIe, ke jethI te pramANe vartavA, ne vaza thavA jJAtine kAipaNa isama pAchI pAnI kare nahIM ne temAM kaleza utpanna thAya nahIM. jJAtinA agresare e paMca samAna che ane paMca e paramezvararUpa che eTale tenA karelA dhArAne dareka jaNa mAna Ape emAM navAI jevuM nathI. jema dezanI unnatino AdhAra keLavaNI kaLAkauzalya vidhA hunnaronI vRddhipara che tema jJAtinI unnatine AdhAra jJAtinA sArA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 92 ) baMdhAraNa, niyamo, ane agresaranI vidvatApara che. mATe te je satyatAthI niHsvArthapaNe karavAmAM Ave te zakyatA, saMtoSa ne jJAtinI unnati majabUta rIte thAya. ane pachI tamAM game te jabaro virodhI pravAha Ave to paNa tene koI teDI zakavA samartha thaI zake nahI. keI ja A vakhate ema kaheze ke mArI pAse ghaNuM paisA che, huM vidvAna chuM, eTale mAre jJAtinA thayelA niyamo mAnavA nathI ane mane tenI darakAra paNa nathI. tene mAtra eTalo ja javAba ApavAnI jarUra che ke, Izvara sarvazaktimAna che. chatAM tene bhaNe A jJAtimAM tamane kema janma Apyo ! kema bIjI nyAtimAM janma Apyo nahI. kharekhara tamArA bhaviSyanAM saMcita pramANe tamane A jJAtimAM janma Ape che - eTale tenA niyamone Adhina thavuM joIe. kAraNa ke e jJAtinA niyama nathI, paNa IzvarI racanAnA niyama che, mATe te AjJAne anAdara karavAthI manuSya janma pazututya jAya che. jJAtine anAdara zrI viSNu bhagavAnanA vAhana khAsa garUDa jevA bhakate karavA dhArelo paNa temAM te phaLIbhuta thaI zakyA nathI. vAMcanAra ! A sthaLe te udAharaNa ApavAnI khAsa jarUra jaNAya che. tethI lakhavuM paDe che ke,-eka prasaMge zrI kRSNa bhagavAnanI svArInA khAsa vAhana garUDa po. tAnI jJAtimAM mukhya agresara tarIke manAtA hatA. temanI nyAta eka vakhate ekaThI maLI tyAre temane bolAvyA, chatAM te tyAM gayA nahIM tethI temanI samasta jAte evuM TharAvyuM ke -garUDajIe vAtanuM apamAna karyuM che, mATe temane nyAta bahAra mukavAmAM Ave che. A vAtanI khabara zrI kRSNane thatAM garUDanI svArIne aMgIkAra nahi karatAM garUDajIne pote
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 93 ) jaNAvyuM ke-nyAtanuM tame apamAna kareluM che, ane temAM kaleza utpanna karyo che mATe huM tamAre sarakAra karIza nahIM kAraNa ke nyAtanA paMca eja mArU svarUpa che, tethI tame mArA pitAnA thaI abhimAna dharI tyAM gayA nahIM te barAbara nathI. mATe tamo nyAtanA paMcanuM samAdhAna karI nyAtamAM dAkhala thAo to tamane aMgIkAra karavAmAM Avaze, e uparathI garUDajI nyAtamAM turata jaI mAphI mAgI nyAtamAM dAkhala thayA. jJAtibaMdhuone A daSTAMta parathI spaSTa samajAze ke jJAti e zuM cIja che ! ane te zuM karI zake che. tathA tenAmAM keTalI zakti rahelI che. tene khyAla janasamuhanA hRdayamAM sahaja AvI zakaze. eTale evI jJAtinA agresaroe paNa evAja dIrdhadaSTi vALA thavAnI jarUra che. kAraNa ke mora pIMche raLIAmaNo che, to pachI jJAtinA agresaro nyAtanA pIMcha rU5 samuhathI mAra mAphaka ramaNIya jaNAya evA nisvArthI, vidvAna, nirAbhImAna jJAtihitaciMtako levA joIe. ane temane dareka jJAtilApara samAna bhAtRbhAvanI dRSTi rAkhI pitAnuM jIvana yathArtha karavuM joIe. nahi to pachI lazkarano AgevAna sAre na hoya to pachI lazkaranI dazA mAThI thavA jevuM thAya. eTale vijayanI AzAmAM jatAM saMpa ane zaktivinA phokaTa phero thayA jevuM thAya ke nahIM tene vicAra vAMcanArane zapuM to kAMI khoTuM nathI. prAcInakALanI strI ghaNuMkharuM abhaNa hatI, kAraNa ke temane keLavaNI ApavAnA sAdhano puratAM maLI zakatA nahatAM, paNa teo gharakAma eTaluM lakSa rAkhI karatAM ke temane aMga kasaratano ane zikSaNano ghaNo sAro lAbha temAMthI maLato hato. AthI teo potAnA zarIre sazakata
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya che, pratidina ( 94 ) thatAM tethI prajA paNa majabuta bAMdhAnI nivaDatI. vaLI e sAthe dayA kSamA ane satyatA e sadguNonuM vartana karavA lakSa ApatI eTale teo kadI, vyabhicAra vagere durguNane nahi oLakhatAM prabhupada pAmavAmAM vadhu citta rAkhatI ane potAno dharma utsAhIpaNe saMtoSa rAkhI pALatI hatI. AthI teo sukhI rahetAM hatAM. jyAre pUrve e pramANe cAlatuM hatuM tyAre hAla temAM dinapratidina kAMIka vRddhi thavI joIe. kAraNa ke surya jema kSaNe kSaNe pitAno prakAza vadhAratA jAya che, manuSya divase divase umaramAM vRddhi pAmatA jAya che, tapasvIo pitAnuM tapa vadhArI IzvaraprIti saMpAdana karatA jAya che, satsaMgI satsaMga vadhAratA jAya che, tema kALakramaNa karatAM dinapratidina, dharma dayA, kSamA, satyatA vigere saguNo hAlanI prajAmAM vRddhi pAmavA joIe; tene badale hAla samayAnusAra daSTi karatAM e pramANe thayeluM jovAmAM AvatuM nathI. paraMtu ethI ulaTuM ja keTaleka sthaLe jaNAya che. vaLI temAM purUSo karatAM strIonA vartana tara4 daSTi karatAM te kaMpArI chuTe che. kAraNa ke haju keTalIka bALAo ApaNuM DozI zAstronAM kaDhaMgA rivAja mujaba bALalagnanA kedakhAnAmAM 5DI saDayAM kare che chatAM temanAM mAtapitA raMka bALakIo mATe kAMI paNa vicAra karatA ja nathI. ane kahe che ke "jyAre amArU chokaruM ghaDIyAmAMthI na jhaDapAya tyAre ame kuLavAna kahevAIe nahIM, eTale amArU nAnuM bALaka ghaDIAmAM ramatuM hoya te sthitimAM tenuM sagapaNa thavuM joIe. je te pramANe na thAya to ame apratiSTita, hINakamAu, akuLavAna, ane geraAbarUdAra, jJAtimAM gaNAI jaIe. mATe bALalagna karavuM e to amArA parApUrveno rivAja che ! bALalagnathI sArA phaLa thAya che! chokarAne jhaTapaTa paraNAvI devAmAM AbarU che ! e 9hAvo pAmavA mA thayeluM
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAramAM uttama prakAre meLavavo kaThiNa che. mATe tame AjakAlanA yuvake emAM zuM samaje ! tame amane game teTalA sudhArAnA zikSaNanA vacananA prahAra karo paNa ame sudharavAnAja nathI! baMdhuo ! kevA uttama vAkyo ucarAya che. bALapaNamAM kumaLA hRdayanI bALakIonA svabhAva vagere jANyA sivAya, te uttama kuLamAM ane jJAtimAM pragaTa thayA chatAM lagna jevuM AkhI jIMdagInuM sukha nahi jotAM eka paLamAM mogarAnA phulane mayaDI nAMkhI aNasamajupaNe nAza karavA rUpa kArya karavAmAM Ave athavA te nAjuka hRdayanI bALAone jhAlI jhAlIne AvA bhayaMkara sukhane badale duHkha rU5 kuvAmAM nAMkhavAmAM Ave, "thA lAkaDe mAkaDuM va. LagADI" khoTI rIte mAtapitAnA dharmamAMthI chuTA thavA mahenata kare, ene AbarU, pratiSThA, kuLavAnapaNuM mAne; e kAryane ane tevA sajajanene ApaNe uttama AbarUdAra gaNavA ke nahI? te vAMcakajananA vicAramAM sopavuM yogya dhArU chuM. ghaNuM kharU junA mANasonI prakRtI evI hoya che ke jema bane tema chokarAMone paraNAvI ghara bhegAM karI devAM, ane temanA lagnane 9hAvo levo, eTale sarva saMsAra saphaLa thayo. kAraNa ke vakhate chokaro kuMvAre rahI jAya athavA potAnuM maraNa jaladI thAya te pachI jANe ApaNe lagnanA lahAvAvinA bhAgyahina rahI jaIe ema dhArI teo e kArya karavA talapI rahelA hoya che. vAMcaka ! lagna e kAMI eka jAtanI nAnAM bALakanI ramata nathI ke jethI te game tema rIte veTha kADhavI joIe. manuSyanI AkhI jIdaMgIne AdhAra lagnaparaja che ane temAM tenuM saghaLuM bhaviSya raheluM che. mATe je loko potAnA bALakonuM zubha icchatA hoya tevA mAbApe A kAma sAhasa karavAnuM nathI, paNa zAti sAthe dhIrajathI pUrNa vicAra
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) AvA mahelanA karI karavuM uttama che. je te viddha kAmamAM sahasA vicAra karavAmAM Ave tethI ghaNA lagna, ayeAgya, kajoDAvALAM, ane AkhA bhava du:kha bhAgava nArAM thAya che. vaLI paraNyAM pachI koDu thAya, vI rahita thAya. zakti, taMduraratI nAmu thAya, chaMdagI TuMkI thAya tathA navIna thanArI prajA kauvata hina thAya, kuTuMba vAra kaleza unna thAya. tathA bALaka caMcaLa buddhizALI hAya tene peAtAnA abhyAsa cheADI sasAmAM paDavuM paDe tethI jIMdagI pazunuSya nAhaka vahI jAya, te dezanI paNa pAyamAlI thai jAya. AthI ate tevAM bALakA nAhaka zravaNuM na thai zake tevI gALeA ApI vikkAra Ape, e sivAya bIjA miSTa (kaDavAM) phaLa maLI zake nahIM; mATe evAM kaDavAM heAne cheDI dai zAstrakArA ane moTA vidAnAe racelA niyameA pramANe lagna sarakhAM mahatphAne nATaka tulya nahI bhajavatAM tathA khoTI mazkarI rUpa kAryuM nahIM karatAM, pUrNa rIte dharmazAstro vagerethI mAhitI meLavI lagna karavAM khaMta rAkhavAmAM Ave te peAtAnuM ane bALakanuM bhaviSya sArU nIvaDaze. mi. pAdhyee sAMsArika dazamA mahAmaMDaLamAM khelatI vakhate jaNAvyuM hatuM ke bALalagnanA niSedha saMbadhanI darakhArata me. eyala caMdrasena jevA prakhyAta dAkatara muke che te jaNAve che ke-bALalagnathI lokonI taMdurastI ane zaktine atyaMta nukazAna thatuM hAvAthI tene pa!zcAyata vaidhaka vidyA dhikkAre che. suzruta ane vAgbhaTa e vaidikavidhAnA jANItA graMthaiAparathI kanyAne 16 me varSe paraNavAnuMte saMsAra mAMDavAnuM kahe che, khALalagno karavAthI jIMdagI TUMkI thai jAya che athavA
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ to evAM thayelA lagnanA joDAmAMthI purapa agara strIo nAnI vayo vageremAM mRtyu pAme, agara laMgaDA, lUlAM, AMdhaLAM herAM thAya che tethI darekane mahA duHkha bhogavavuM paDe, ane pitAnuM poSaNa karavuM paNa muzkela thaI paDe emAM navAI nathI. AvA kAraNathI pachI raMDApAne paga pesAre thAya ane tethI vidhavAone ghaNuM khamavuM paDe, tethI mAtra nAmanuM ja "vidhavA" paNuM dekhADI vidhAvA strIonA pALavAnA mukhya dharmo tarapha dIrdhadaSTi nahI karatAM aNagamo batAvI manecchA pramANe vartavA prayatna kare che. AthI vyabhicAra rUpI durgaNono vadhAre eTalo badhe thAya che ke te kAne zravaNa paNa thaI zake nahI. vadhumAM A viSapa mATe ghaNuM pustako sArA vidvAnoe lakhyA che te jovAthI khAtrI thaze. A lokapriya thaI paDelo bALalagnane rivAja ane tethI thatAM geraphAyadAone khyAla pUrNa rIte vaDodarA rAjyanA nAmadAra zrImaMta sarakAra gAyakavADa senA khAsa khela zamazera bahAdura sAhebanA dhyAnamAM AvavAthI prajAne thatuM nukazAna aTakAvavA mATe teo nAmadAra sAhebe pUrNa kRpA dRSTi karI potAnA rAjyamAMnI prajAne bALalagna nahI karavA mATe "bALalagna pratibaMdha no kAyado potAnI raiyatane sukhI karavA mATe khAsa prasAra karyA che te yogya che. tethI A sthaLe teo nAmadAra sAhebane aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra pUrNa rIte mAnavAmAM Ave che. kanyAvikrayane paNa eka kucAla vadhu AgaLa paDato thaI paDe che ke je bALakonI jiMdagInuM satyAnAza vALe che. keTalAka ajJAna mAbApe pitAnI ucharatI kumaLI bALakIone sukha ApavAne badale tene janmArA sudhI
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) du:khamAM nAMkhe che paNa tee vicAra karatA nathI ke mArI bALakInI keTalI ummara che! tenI icchA keAnA taraph che tenA lAyaka pati kANu pasaMda karavA jevA che ! te zI rIte sukhI thaze ane te sukhI thayAthI mane dhanyavAda zI rIte Apaze! AvA suvicAra| te svapna paNa karatAM nathI. mAtra ajJAnatAnA aMdhArAmAM rahelAM hikamAu mAphaka peAtAnAM svArtha khAtara sArAsAranA vicArA eka khAntu mukI vRddhane javAnanuM" yA AMdhaLe baherUM joDuM DhAMkI esADI puratAM nANAM meLavavAnI khAtara, dharaDAM, AMdhaLAM, agara maccharUpa purUSA sAthe bALakIonI marajI virUddha lagna karavAne adhama prayatna kare che tethI te joDuM sukhI na thatAM du:khI thai mAtapitAne haDahaDatI kAne zravaNa na thai zake tevI gALeAnA zrApa de che ! AvAM laggAthI khA LakIonA saubhAgyane TuMka samayamAM aMta Ave che. ane tethI anAcAranA duSTa kRtyA ghaNA STigocara thAya che AthI AbarUdArA, kuLavAneA vagere hAya che temane chevaTa nIcu' jovAne prasa'ga Ave jyAre A pramANe tenA phaLa maLe che khALalagna ane kanyAvikraya karanArAone zI upamAM A sthaLe ApavI te e dekhItuM che. tyAre evA samajI zakAtuM nathI. bALakIone ghaNI ukaraDe DhALI devA . keTalAka mAbApA tA peAtAnI sphuTI kare che ane pachI "eThI chAza jevuM karI peAtAne svArtha sAdhI kanyAnA bhava khALa sukhanuM satyAnAza vALe che. kharekhara! nANAM na heAya tA "kaMkune kanyA ApavI" e samAna khIjAM eka paNa uttama nathI, chatAM te vicArane alaga karI AvA kanyAvikrayamAM paisA meLavavA e kanyAne vecavA samAna che; vaLI evAM
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) upamA + meLavelA nANAM viSTA samAna gaNavA zAstrAkAra ane vidAnA potAnI kalameAthI ghaNuM lakhI rahyA che. tApaNu hatu temAM puratA sudhArA thayelA jaNAtA nathI. AvAM nANA meLavavA karatAM bhukhyA rahI jIMdagI gALavI e sArI paNa peAtAnIja bALakIne e pramANe pAte vecavI e kAya adhama che, ane te vaLI peAtAnA bhAibhADuM, sagAvahAlAM, vagere leAkeAnI samakSa dheALA sapheda svaccha suzAlIta vasrA paherI, khATI rIte TuMka samaya mATe khuza thai e kArya karavA masjIla banI rahevuM, ane te mATe izvarane Dara nahI rAkhatAM tenAM niyameAne tADI peAtAnA adhaTata svArtha mATe prayatna karavA e ajJAnatA bhareluM che. kharekhara ! evA jantAne A sthaLe ApaNe zI ApI kahevuM joie te vAMcaka vIcAraze. + AvAM kAryo thavAthI kanyAnI meATI achata thai jAya che tethI kadAca pachI paisAdArA tA paisA ApIne paNa paraNe che, paNa sAmAnya paMktinA, ane rakajanAne AthI kuvArA rahevAnA vadhu prasaMga Ave che. eTale kanyAnA bApane mAM mAgyA paisA ApavA paDe che. paraMtu A e vanA mAseA pAse puratA paisA na hAya tethI teo karaja karIne, gharabAra vecIne paNa paraNavAnI lAlasA, AbarUnI khAtara kadApI purI kare che. eTale " lAhI leAhIne varagheADe caDhayA jevuM thAya che. pachI bhAi paraNyA teA kharA paNa e joDAMne peAtAnuM pASaNa karavuM muzkela thai paDe che, ne tethI jI MduMgI du:khamaya kADhavI paDe che. nANAMne savaDa jenAthI thaI zake tevAja mANasA upara mujaba paraNe che paNa kAMI badhA paraNatA nathI; tethI kuMvArAnI sakhyA vadhatI jAya che. AthI keTalAka ghareAnA mANusA nirdeza mRtyune svAdhIna thai jAya tr :) .
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) che tethI jJAtimAM saMkhyA divase divase ochI thatI jAya che. eTale jJAtinA lokomAM nAsabhAga thavAne prasaMga Ave e dekhItuM che. A sivAya kanyAvikrayane mATe jeTaluM lakhIe teTaluM ochuM che. paraMtu temAM vadhu vakhata gata nahI karatAM chevaTa eTaluM jaNAvavuM paDe che ke vivAha ATha prakAranA che. temAMnA traNa jAtanA vivAhi dharma athavA zAstrapUrvaka manue gaNyA che. * prajApatya, gAMdharva ane rAkSasa jAtanA vivAha, dharma, vivAha sAmAnya rIte cAre varNane yogya mAnyA che. Asura ane paizAca vivAhane adhamya gaNI te kaI vakhata karavA nahIM joie ema manuM kahe che. dharma vivAha e mAjApatya mukhya ane uttama vivAha che, emAM "baMne jaNAM tame tamAro dharma pALo" evuM eka vacana kahI varakanyAnI pUjA karI varane kanyA A pavAnI che. sAdhAraNa rIte ApaNe vahIvaTa pramANe kaMkune kanyA ApIe chIe te A vivAha che. kanyAnA paisA levAnuM mAtra Asura vibaha, je adharma gaNAya che temAM kahyuM che ke kanyAnA paisA levA e adharma vivAha gaNe che. : muMbaI, surata, bharUca, damaNa tarapha jotAM kAMIka keLavaNIno pracAra vadhavAthI A lagna prathama karatAM kAMika aMze kadAca kamI thayAM haze ema keTalAkanuM mAnavuM che paraMtu kharI rIte jotAM te keLavaNuMno bahoLo phelA thayA chatAM paNa haju e rivAje pUrNarIte baMdha thayA nathI ema daSTi karatAM jaNAya che. huM dhAruM chuM ke gujarAtanA ghaNe bhAgomAM ghaNA loko sArA sudharyA haze ema kadAca mAnIe topaNa hajI tenA pacAsa TakA kanyAonI achatanA pramANamAM sujJa vicAra karI te rIvAjo baMdha karavA mATe ekamata thayelA nathI ema anumAna
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) thAya che. uparanA banAva banavAnuM kAraNa strIonuM keLavaNImAM pachAtapaNuM che. jyAM keLavaNI nathI, tyAM dharma AcAra vicAra nathI, tema sukhazAMti ke saMtoSa nathI. keTalAka kahe che ke strIone keLavaNuM ApavAnI jarUra nathI. kAraNa ke teone kayAM raLavA javuM che ? enA javAbamAM kahevAnuM eja ke saMsArano saghaLe AdhAra strI upara che ane te saMsArarUpI nATakanI naTI tarIke che. saMsAra sukharU5 ke duHkha rUpa strIo vaDe nIvaDe che. eka kavi lakhe che ke-"A sAra vagaranA saMsAramAM sArI strI eja sAra " mATe Arya lokomAM strIonI pratiSThA parApUrvathI cAlI Ave che. te viSe datta sAheba prAcIna bharata nAmanA pustakamAM lakhe che ke, suzikSIta strIonAM citra ApaNane vadhAre sukhakara lAge che e strIo pote ja zI hatI ane purUSavarganI mAphaka yajJakriyAo karatI. vaLI hajAro varSothI cAlatuM AvatuM suzikSita strI vizvAdhArAnuM citra, ke je jevAthI haju ApaNe AnaMda pAmIe chIe. bIjI tarapha daSTi karIe to sAvadhAna ughogIzIla gRhapatnIo gRhavyavasthAnI saMbhALa rAkhatI, USAnI mAphaka sarvane jAgrata karatI, vagere sadgaNomAM hiMdu panio prAcInanA vakhatathI Aja sudhI vakhaNAelI che. prAcIna samayamAM pitAo pitAnI dIkarIone mATe svAmI pasaMda karavAmAM pitAne DahApaNuM bharelo adhikAra rAkhatA. ane sAMprata kALanI mAphaka pitAnI kanyAone suMdara rIte alaMkRta karI, ane suvarNAlaMkArathI vibhUSita karI tenuM dAna karatAM ethI strIo mAnavaMta dazA bhagavatI na teo moTImoTI sabhAomAM jatI tyAM temane ati mAna maLatuM. juone-gArga ane macI jevI strIo guDhajJAna grahaNa karI pratiSThA pAmI che. vaLI sItAjI ane damayaMtI jevI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 102 ) strIone mahAdu:kha paDayA chatAM teo pAtAnA pAtivratya, dhairya pyAra, caturAi jevA saglRAne dhAraNa karI rahyAM hatAM e kAMi ochuM nathI. teA pachI strI purUSanA A sa'sArapara eka sarakhAja hu che. ema kahevAne khAdha nathI. saMsAra strI te purUSa aMbhethIja cAle che eka jathI temAM kAvI zakAtuM nathI mATe strI ane purUSa vacce je hAla ucca ane nIca bheda che te teADavA e ApaNI prathama raja che. kahevata che ke gALa vInAnA kaMsAra nahI ane sI vInAnA saMsAra nahI. e mujaba che. vaLI strI ane purUSa ekaja sthaLethI ekanIja AnAthI A pRthvIpara janmelA che te bannene aMte javAnA rastA, tathA sthaLa ekaja che. tethI emAM uparanA bheda samajavA e zikSaNutAnuM bhUSaNu nathI. kAraNake zAstrakArA kahe che ke dareka jIve ( strI ke purUSa ) kSaNekSaNe peAtAnuM citta mahat paramAtmAnA --viMdamAM lagADavuM joie. A manuSya dehanI iMdri bhagavAnamAM vinIyeAga na thAya teA e deha vRthA jAya che. AvI anupama durlabha deha uttama bhagavadkAryamAM sanidhAna thavA mATe zrImadbhAgavattA ekAdazamA skaMdhamAM rAjA janaka videhI pratye kahyuM che ke durlabha mAnuSo deho, dehinAM kSaNabhaMguraH / tatrApi durlabhaM manye baikuMTha priya darzanam // vaLI vizeSamAM zrI prahlAdajIe utsAhapUrvaka jaNAvyuM che ke-DhaumArya AcaretprAzo dharmonuM mAnavatAnirde / tyAdi vacanAthIja jAya cheke manuSya deha mahA durlabha che! te kSaNamAM nAzavaMta che! tethI dareka javA jo prathama kavya, zrI bhagavAnanA darzana ane sevA e paramazreyaskara jANI A bhagavad dharma te te kAryo uttama ane zreSTa che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) kAmAryavasthAmAM ja kara egya che. strI ke purUSanA dareka jIvo ne AtmAmAM jevo sneha rahela che tevo bIje koI paNa sthaLe heto nathI, eTale je jIvane viSe AtmA te gupta bhagavAna rU5 che mATe evAM aMtaryAmI bhagavAnane kSaNekSaNe bhajanAra chava aMte muktine pAme che ema dharmazAstra kahe che. te pachI purUSa karatAM strIne hakaka ocho che athavA purUSa ucca ane strI nIca che e mAnavuM khoTuM che. dareka jIva (strI purUSa) ne A jagatamAM potAnuM kartavya eka sarakhI rIte karavAnuM che. jhIothI ja saMsAranuM rahasya jaNAya che. nAnuM bALaka purUSa karatAM strIonA sahavAsamAM vadhuvAra rahI uchare che tethI te prathama mAtAne oLabe che. vaLI bALakanI che. dagIne AdhAra paNa ghaNo kharo mAtA para che mATe bALako bhaviSyamAM sArAM nIvaDe te arthe dareka strIone suzikSaNa ApI uttama banAvavI e khAsa purUSanI pharaja che. kahyuM che ke "bApa jevA beTA ane mA jevI dIkarI" e kathana mujaba nAnuM bALaka mAtapitAnA sahavAsamAM harahameza rahe che tethI te bALaka temane mAtapitA tarIke oLakhe che. kumaLA hadayanAM choDarUpa bALaka mAtAnI pAse vadhu vakhata rahe che ane pitAnI pAse paNa ethI ocho vakhata rahI zake che eTale bALako mAtapitAnA anukaraNa kare che mATe temaNe bannee pitAnuM vartana sudhAravuM jarUranuM che. bALakane pitA karatAM mAtA para mamatA sArI hoya che kAraNa ke te hamezAM teNInI pAse rahIne uchare che. mATe vizeSa to jarUranuM eja ke saMsAranuM kharU sukha meLavavuM hoya to, ne potAnI prajAne sukhI karavA IcchatA ho to prathama strIone sughaDa keLavaNIvALI suzikSaNa ane vivekI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) banAvavI joIe. e viSe mI. nepoliyane kahyuM che ke kahe nepoliyana dezane, karavA AbAdAna; sarasa rIta te e ja ke, de mAtAne jJAna, bALakane jevI sobata tevI asara tarataja thAya che, je teo vivekI tathA kulIna mANasonA sahavAsamAM rahe to te tevuMja nIvaDe che ane je chAkaTA, vyasanI, gaMjerI, gamAranI sobatamAM rahe che tevA ja nivaDe emAM saMdeha nathI. bALako lAyaka umaranA thAya tyAre temane zArIrika, mAnasika, naitika tathA dhArmika keLavaNI ApavI joIe. A viSaya pUrNa paNe jANavA mATe ghaNuM pustako lakhAyelA che tethI tene A sthaLe laMbAvI vAMcanArane kaMTALo AvA e rAsta dhAryuM nathI. paraMtu eTaluM te kharUja ke bALako yogya ummaranA thAya eTale prathama temane aMga kasaratane zokha vadhArI zArIrika keLavaNI ApavI joIe. tathA yogya umarano thaye tene gujarAtI, IgrejI vagere bhinnabhinna prakAranuM sArU jJAna apAvavuM joIe. jeNe vidyA saMpAdana karI nathI, jeNe jJAna meLavyuM nathI ke sadAcAra, svadharma pALyo nathI yA sa6guNa saMpAdana karyA nathI, tevAM saghaLAM manuSya A bhUmipara tadana bhArarUpa che. ane te manuSyonA rUpamAM mRgenI mAphaka A bhUmimAM pharyA kare che. jema mRgone zikAra rAjA kare che tema ajJAna manuSyarUpI mRgone zikAra kavijana kare che mATe vidyA game tema karIne saMpAdana karI keLavaNIne pUrNa lAbha dareka strI purUSoe meLavavA IcchA rAkhavI eTale suzikSaNa prApta karanArane aMte spaSTa rIte samajAze ke pUrve ApaNe saghaLAMo evAM cekasa karmo karelAM hovA joIe ke te bhogavavA mATe ApaNe badhAe amuka nyAtImAM
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) janma lIdhA che ane e karmo jyAM sudhI bhagavAya nahIM tyAM sudhI ApaNe ApaNI jJAtinA pUrNa devAdAra chIe. darekane potAnI jJAtinI unnati karavA prayatna karavo e ApaNuM mukhya kartavya che, chatAM je te virUddha vartana thAya to kharekhara ApaNe ja ApaNI jIMdagIne nAza kartA chIe ema thAya che. eTale je strIo ane purUSone jIMdagI:saphaLa karavA, ane saMsAranuM kharuM sukha anubhavavA, jJAtinuM hita karavA ane A bhavasAgara taravA, icchA hoya to pAThazALe, jJAtinA anAtha bALakAzrama, dharmanI jJAnazALAo, kasaratazALAo, saMgIta zALAo, hAI skulo vagere navIna ughADI, athavA je evI rIte sthapAyelI che tene pUrNa lAbha dareka strI purUSe pUrNapaNe leI uMca keLa vaNI saMpAdana karavA prayatna karo ane bIjAne karAve; eTale ApaNe dharma zuM che te samajI zakAya, ane dayA, kSamA, paropakAra, udAratA, dInatA vagerenA sagUNenu darzana paNa thAya to pachI game tevA mahata kAryo karavAmAM purUSanI sAthe ja strIo dharmazAstro mujaba bhAga leI saM. sArarUpI bhavasAgarane tarI jaI vijaya vAvaTA pharakAvI pitAne janma kRtya kRtya kare ! !
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) kenpharansa lA, : *, zrImate ane vidvAnone vijJapti. (Avajo Avajo Avajo re.) bharAvaje bharAvaje bharAvajore, lADabadhunuM maMDaLa bharAvaje; vidhA viSe carcAvajo re, saMpaNe pATha bahu hase bhaNAvaje,prema parikSA nihALazorelADa. rUDhInebhAra skaMdhe vahAcho, toDIne sukha saMpaDAvajore. lADa. aphINI peThe zAne uMghamAM ghere, pheMkIne zaMkha jagADaze. lADa. bhinnabhinna jJAtinAM maMDaLa bharAtAM, joine mana lalacAvazorelADa. suMdara sthaLe lADamaMDaLa bharyAthI oLakha paraspara karAvazo. lADa. vidhavidha majhAo alaga karIne jJAtinuM hita kAMI dharAvazore lADa. che . A pustaka have samApta karatA aMte jJAtinA hita khAtara mAre jaNAvavuM joIe ke lADa kema zreSTha chatAM paNa tenI unnati yA ujavaLatA kAMI ja daSTigocara thatI nathI. juone bIjI nyAtonuM hita kevuM saMbhaLAya che Aja te jana konapharansa, kAle luhANa konapharansa ema ekekapara ekeka jJAtinpharansa eka ja sthaLe deza dezanA svajJAtinA lokothI bharAI vikatAnI ne jJAtinA hitanI vRddhi karatAM jAya che, tethI dezaparadeza e jJAtinA loke pitAnA gAme konpharansa bharAvavA mAgaNI kare jAya che ne kahe che ke A varSe muMbaI bharAI, te Avate va surata bharUca bharAvI joIe kevA uMca vicAre utsAhIne jJAti hitArtha che kharekhara ! evA sajajanone dhanyavAda ApIe to kAMI ochuM nathI. jyAre eka bAju jJAtihitanuM kartavya cAle che, tyAre bIjI bAju A zreSTa lADa kAmamAM
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) ghaNu sadagRhastho ane vidvAna hovA chatAM te koma pAchaLa paDatI jAya che tethI jJAtibaMdhuonuM hita sacavAtuM nathI lADakoma mATe vicAratAM hAlamAM mAtra bharUcamAM dasA, lADanA hitArthe eka maMDaLa tA. 15-12-07 nA rone sthApavAmAM AvyuM che. A maMDaLa jJAtimAM vidyA, hunnara, svadharma, AcAravicAra, lagna, maraNAdi prasaMgoe bahoLA hAthe thatAM bInajarUrI kharco kamI karavAM, ane anarthakAraka rIvAjo nAbuda karavA, jJAtinA nirAdhAra bALakone anavastrAdi ne keLavaNI hunnaranuM zikSaNa ApavA, tathA TuMkAmAM jJAtinI caDhatI karavAnA zubha ane uMca hetu mATe sthApeluM che te khuza thavA sarakhuM che. vaLI e maMDaLa khAtethI eka mAsika patrikA nIkaLe che, A patrikAnA saMvata 1967nA pustaka bIjAnA pahelA aMkamAM lADa baMdhuonI kenpharansa bharavA prayatna karavAnA vicAra prasArArUpa nIce. mujaba darzAvyA che konpharansa bharavA sabaMdhI, rAha (buTTI pIlAke lujAya gayo koI mane) jJAtinuM hita dhAre vIralAo je hadaye, zrIhari sadAye raheze tenI, re madade;- jJAtinuM. jJAti aikayatAnA suvicAra, prakaTAve prabhu ura; junA rIta rivAje naDatA, kaMTaka jevA zuLa; prabhu paNa kare te sai dUra;-jJAtinuM. anya kAmamAM maLatI joie, kenpharansa jyAM tyAM; lADa komanA netAo kema, ghere niMdrAmAM; aikayatAnuM kharU sAdhana A jJAtinuM,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10: ) mAtRbhAva vadhavAnA, zubha cinhA temAM dekhAya; svAnaMde haLImaLI rahetAM joi, prabhu paNa prasanna thAya pachI kharI aikayatAja kahevAya;--jJAtinuM. lADavaNIke bhegA maLI, kare paraspara vivAha; vicAranI adalAbadalImAM, maLazeka'i zubhasAra, jemAM jJAti aikaya sadhAya;----jJAtinuM. lADa bandhune vijJapti, kema sutAM hajI jheDA, niMdrA tyajI de| kuMbhakaraNanI, paDI rahI che pAko, have basa dhAre mAMkA;--jJAtinuM. uparanA ucca ane zubha udgArA jotAM kharakhara ! te jJAti hitArthanA ane ujavaLatAnA che, e AnaMdanI vAta che.paraMtu e vicAra he ajavALAmAM AvyA nathI tema te mATe kAMi hilacAla paNa jaNAtI nathI. tethI kadAca rakhene e vicAra kAMi ApaNA DeAzI zAstrAnA ekamatIlA lAkAe havAmAM urADI dIdhA hAya! yA te te kAi a dhArA khUNA khAcarAmAM rAkhI mukayA hoya ! bhale ne ema hAya tApaNa zuM! have te kAMi yuganA yugA kADhavAnA nathIjane. jemajema zikSaNanA pracAra vadhatA jaze tematema tee jJAnanA tejathI ana" Ape|Apa adhArA khUNAmAM khasatA jaze. eTale pachI temanuM kAMija cAlavAnuM nathI. vaNIka jJAtio tarapha dRSTi karatAM hAlamAM prathamaja jJAti unnati mATe nanevArI sane 1911mAM duzAdIzAvALanI eka mATI kAnphransa amadAvAda mukAme jJAtihitArthe hitaciMtaka nidrAnA ane sagRhasthAe eka mata thai bharI hatI temAM judA judA jJAti hitArtha viSayeA carcALyA hatA. e vaNIka jJAtinI unnatInuM ujjavaLatA bhareluM prathama pagathIyuM raceluM jANI dhaNA khuzI thavAnI jarUra che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) mArA A pustakanI khabara thatAM ja keTalAka deza paradezanA jJAti hitArtho leke lADa jJAtInI konpharansa thavA mATe vAraMvAra pitAnA hRdayapUrvaka AturatAnA uddagAro kADhatA jaNAyA che. e vAta paNa A sthaLe subha cinhapUrvaka khuza thavA sarakhI che. kAraNa ke have dezaparadezanA loko dhArelA vakhatamAM saheje maLI zakeM che. vAMcaka jana ! have jyAM tyAM relave Trene puratI thaI gaI che eTale bahu muzkelI paDavA jevuM che ja nahIM mATe je AkhA gujarAtanA badhA dazA ane vIzAlADa jJAti bhAIone samuha eka mukkara sthaLe ekaThA thaI konpharansa bharavAmAM Ave, ane temAM judA judA dezadezanA arthaha, vidvAno bhAga leI, jJAtino saMpa ! vidhAddha, nirAzritone Azraya, dhamanI abhivRddhi, kaDhaMgA rIvAjAnI nAbudatA, vagere viSayo carcAvavA ekamate thAya te bezaka jJAtinuM hita sacavAya. ane ApaNuM khovAyaluM subhAgya kadAca AryavatamAM pAchuM maLI Ave emAM zaMkA nathI. kahevata che ke nyAte maravuM ke vAte taravuM e khAsa avicaLa kirti karavA sarakhu che; nahIMte te sivAyanuM bIjuto gaNatrImAM gaNI zakAya nahIM. e pramANe che. eTale have huM AzA rAkhuM chuM ke je lADa jJAtinA ane te sivAyanA paNa anya jJAtinA dareka vidvAne, utsAhI, paropakArI, nItimAna dharmISTa sadagRhastho, tathA Apatya varganA umaMgI sajana, upara darzAvelA jJAti hItArthane unnatinA ujavaLatAvALAM, tathA svArtha sAthe paramArthanAM taraMge siddha karavAmAM kharA aMtaHkaraNathI utsAhapUrvaka prayatna karaze to temane Izvara kRpAthI evA satkAryo alpa samayamAM satvara saphaLa thaze. ane dezanI unnati tathA tevAM paramArthI utsAhI sajAnI jIdagI saphaLa thaI acaLa kIrti thaze. eja manuSya janma uttama sArthaka che !!! atu.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 110 ) avaleAkana samApti ane yAcanA. rAhu-harigIta. lADanA ItihAsa sarva, ApanA AgaLa dharyo vAMcI gayA, zuM sapata lIdhA ? sAra zuM manamAM grA ? lakSmI thakI bharapura vhelAM, putrane parivAra bahu, e hAla Aje nAta te, kahuM ghenathI jAge! sahu, rUDhI tAM badhana bahu, prasarI gayAM che hAlamAM, dharabAra vecI kharca thAe, AbarUnA vhAlamAM, raDatA pachI khUNe jai, re' bALabaccAM kalezamAM, dedAra te baMdhu taNAM, jo, Avaje AvezamAM. jJAti taNA agresare, je hita chAtA nyAtanuM, A trAsane karI nAzane, kareA kArya vidhAdAnanuM, janmadIzanI bahu mherathI, je pAsa lakSmI hAya che, karatAM nahIM zubha jJAtInuM teA, janma nya gaNAya che. 3 hAe asI nAma pAse, eja rUpa jaNAya che, rakSAya nahIM svadehane, nahIM anyanuM hita thAya che. hA, hAya che lakSmI taNA, sevaka bahu A jagatamAM, paNa hRdaya teA pASaNunuM, gaNatA janeA mhAbhaktamAM. ujjavaLa thavAne, aikayatAne, pATha A manamAM dhare; A natrane paradezanA, bhrAtA sau bhegA maLe; javA jagAvA hAka purI, lADanI kA dizamAM; kSIrazAyI lhAye pAmazeA, jayakAra che, AziSamAM. dohA. lallubhAI taNA cuta, purUSAttama muja nAma; kAryAnta prabhu prAnA, karI mAguM sumati hAma. samApta.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahelA te pahele ! tAkIda lakhI mokale? ! gaye vakhata pharI Avaze nahIM mATe A sonerI takane lAbha jaladI ho! lADa avalokana. athavA (lADane prAcIna saMkSipta itihAsa.) - e nAmanuM pustaka chapAtAM pahelAMthI ja tenI uparA u. parI mAgaNIo thavAthI have tenI TuMka samayamAM bIjI AvRti chapAze; temAM lADajJAtinA prAcIna agara arvAcIna nAmAMkita sajajanenI jANavA lAyaka ItihAsanI hakIkato TegrApha sAthe dAkhala karI teonAM nAma amara tarIke karavA dhAraNuM che. mATe A jAherAtathI lADa jJAtinA dezadezanA suprasiddha nAmAMkitaagresara, zeTha zAhukAre, AbarUdAra gRhastho tathA vidvAna tarIke manAtAne paMkAtA sajane, ane chataravarganA paNa suprasiddha dareka sajajane jaNAvavAmAM Ave che ke je gRhastha A pustakamAM pitAnA jANavA lAyaka itihAsa ane pheTugrApha paNa chapAvI amaranAma karavA IcchatA haze teoe evAM ItihAsa svaccha akSare lakhIne tathA pitAne pheTugrApha e bane sArI rIte peka karI amArA tarapha nIcenA saranAme turata mokalI devA eTale te yogya rIte chapAvI amara nAma karavAmAM Avaze. noTapeDa patra levAmAM Avaze nahIM. vaDedarA-lADavADA } purUnAma lallubhAi mahetA lekhaka. '
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazAlADa patrikA, upalA nAmanuM trimAsIka ceApAnIuM saMvata 1966 nA kArtika zuda 1 thI dara traNa mAse niyamasarra bharUcamAMthI dazA lADa mitra maMDaLa tarathI bahAra paDe che; emAM ilA kAmAM varatA tamAma dazAlADAnI maLI zakatI jANavAjoga khakhare, jJAtimAM carcAtA viyA, thavA joitA ceAgya sudhArA vigere mAtra sAMsArika jJAMti sudhAraNAnA viyeA carcAvavAmAM Aveche. dezaparadezanA dazAlADeAnI eka kAransa thoDA vakhatamAM bharavA satata prayAsa che, mATe dareka grAmya ke zaheramAM vastA dazAlADAnI vastI, rItarivAja vi. jA. NavAjoga hakIkata lakhI kAi paNa jJAti gRhastha meAkalAvethI upakAra sahita svikArI chapAvavAmAM Avaze. dareka dazAlADa patrikAtA grAhaka thai anya baMdhuone grAhaka thavA Agraha karaze. temaja keLavaNI pAmelA dazA lADa grejyueTA avAranavAra jJAti sudhArANAnA viyA avakAze lakhI jaNAvaze. patrikAna lagatA saghaLeA patravya vahAra, dazAlADa mitramaMDaLanA pramukha tara' bharUcane saranAme karavA; temaja patrikAnA lavAjamaneA vArSika rU. eka paNa tyAMja meAkalAve. kApaDIA bradharsa sApa phekaTarInA kuMtI kAlIka sAbu. sAsanI anubhavI mANasAnI madadathI, khAsa khIlanA daradIene mATe A sAmu bahAra pADavAmAM AvyA che. ama jevuM e che ke cAMdAM, khujalI ane darAjapara paNa akSIra rIte lAgu paDe che. cAmaDIne kAMi chA thatI nathI. tema kALI paDatI nathI. namunA mATe phakta zA aDhI AnAnI TIkITa mekalI magAvI lyeA. jathAbaMdha Ara upara puratuM dhyAna ApavAmAM Ave che. sAla eTa ena jepharImaenDa Tu cAkabajAra-surata. } kApaDIA bradharsa zAya keTarInA mAlIkA.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ jI. ema. hakImanuM yunAni arake tihAla baroLa sArU khAsa ilAja ghaNuM mANase A davAthI sArA thAya che. nakalI davAothI saMbhALa rAkhaje. baLa jevA bhayaMkara daradIne A davA eka AzIrvAda samAna che e bImArI vadhAre mudata rahevAthI jaLadhara pAMDuroga ( kamaLo ) lAgu paDe che ane divase divase zarIra gaLatuM jAya che, kherAka pAcana thatuM nathI zarIra susta thAya che ane ane ghAtune vadhAre thatuM nathI. A davA dina 8 sudhI levAthI taratanI lAgu thaye lI baLa tadana nAbuta thaI jAya che. ane pharI thatI nathI lAMbI mudata vALA dardIne A davAnI 3 bATalI vAparavAthI saMtoSakAraka ArAma thAya che. dareka jAtanA tAvane paNa nAbuda kare che. davA vAparavAnI rIta hakImanI bATalI sAthenA lebala upara ApelI che. traNa bATalI sAmagrI lenArane rU, 2 paDaze bATalI 1 nA rU. bA bahAra gAma vALAone piosTa athavA re. lave kharaca juduM. gaharaalI gurUdIna hakIma, ke. rAvapurA cImanAbAI TAvara-vaDodarA.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtaMkonigraha goLIo. cAlu jamAnAnI tAkAta ApanArI tamAma oSadhImAM agresara che. * A goLIo (1) pAcanazaktinI vikriyAne dura kare che. (2) nabaLA paDatAjJAnataMtuone puSTi Ape che. (3) ghaTatI jatI smaraNazakitane sateja kare che. ( lohIne sudhArI umadA banAve che. (5) tAkAta vadhAre che. (6) marmasthAnanI zaktine uttejIta kare che. 32 gaLInI DAbIne rU. 1-9-0 vizAstrI maNizaMkara goviMdajI. jAmanagara-kAThiyAvADa. tA ka-vizeSa jANavA mATe prAIsa liSTa maMgAvo ke jemAM zarUAtamAM zarIrasaMrakSaNa saMbadhI suMdara bodhaka viSaya ApavAmAM Avelo che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ !! jIMdagIne pavitra karavAnI uttama take !! zrI dvArakAM bheTa darpaNa athavA yAtrALunA sAthI. A pustakamAM zuM che ? khAsa drArakAM mahAtmya che. rastA, bhADu, utaravAnI jagyA, AgamATa, relavenI, macchavAnI, ane tamAma ekhAmaDaLa (dvArakAM) nI saMpUrNa mAhitI dhera beThAM ApI yAtrAe javA uttejIta kare che. khIjA puratakAnI mAka mATeA khATA DALa emAM cheja nahI rAi kaheze ke emAM zuM che ? kaLIyugalamAM hiMdunA pratyakSa deva kayAM che. te zAstra AdhAre batAve che? cAtrALu tenA vizvAsu mitranA ane ajJAna janane purNa upadeza kare che-dharamAM rAkhavA pitRone tRpta kare che. vaLI A pustaka uMcA ne sArA kAgaLa upara chApI aMdara svadharmAbhimAnI purUSonA kATA tema tyAMnA vadhera (kAkhA) leAkAnA juthanA pheATA ApelA che. puDuM pAkuM, majabhuta ne sAnerI akSaravALu che chatAM dhruja rU. 1-0-0 kImata rAkhI che. siddhapura kSetra mahAtma. A pustakamAM sauddhapuranA tithyanI pUrNa hakIkata lakhI che. pRSTha 60 chatAM kImata rU. 0-4-0 che. ane pustako maMgAvanArane TapAla kharca mAr che. maLavAnu ThekANuM: kartA, bhAilAla desAibhAi paTela. kaleAla AbakArI inspekaTara, su. lAla, uttara gujarAta.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo tame ghaNA ghaNA ilAjo karAvI nAumeda thayA che to mA jarUra vAMce. muDadAMone jIvatA karavAnI davA. je leAkeA bacapaNamAM nAdAnIthI potAnA kAvatanA nAza kare che eTale, hAtharasa athavA khIjA khATA kamemAMthI juvAnIne! lAbha lai zakatA nathI ane pache kharekharA va khatapara ApadhAta karavA jevA khATA vicAre upajAve che ane emaja samaje che ke AvA jIvavA karatAM te maravuMja behatara che. AvA jIvatA jIva muDadAne sajIvana karavA mATe amee ghaNI mahenata ane kADhIzathI eka lepa taiyAra karyAM che jenI kIMmata, mahenata ane phAyadAnA pramANamAM rU.25 rAkhIe teApaNa vAparanAra teA satIja samaje paNa garIba ane amIra sarakhA lAbha lai zake teTalAja mATe krUktam 1) kIMmata rAkhI che. phakta ekaja zIzI vAparavAthI saghaLI nase majabuta thai jAya che ana gaelI zakti pAchI AvI maLeche. have jeone hakImA athavA DeAkaTarAne potAnI hAlata kahetAM zaramAvuM paDe che tevA nIrAza thaelA daradIone mATe amee jAdui gALAnA tayAra karI che, jenI kkta ekaja zIzI jemAM 40)cAlIsa gALIe che te vAparavAthI saghaLI jAtA gaMbhIra nukasAno dura karI peAtAneA jAdui camatkAra dekhADe che. A gALIe vIryane ghaTa kare che, yAdazaktIne teja kare che, khArAkane hajama kare che,peTanA kAramAne nAza kare che, kamaranA dukhArAte maTADe che, ceharAnA phIkA paDelA raMgane gulAbI banAvI de che. A gALAmAM kAMdhapaNu rasAyaNa nAkhI nathI. A gALIe janmanA nAmarada zIvAya game tevA nAmarda hAya tene kharekharA jAdui camatkAra dekhADe che. enA camatkArAnI vAparavAthIja khAtrI thaze. ekavAra magAve ane khAtrI karA. kIMmata phakta rU. 1-0-0. pAMca rUpIAnI davA maMgAvanArane gALIenI e zIzIo maphata meAkalavAmAM Avaze. amAre tyAM dareka jAtanI davAe taiyAra maLe che. maLavAnuM ThekANuM - ema. i. hakIma. sidhapura, uttara ( gujarAta ) -
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATha AnAmAM mAsIka ! luhANA hIteccha A mAsika phebruArI sane 1811 thI zarU thaze jenI aMdara jJAtInI unnatI ethI cArA viSaya carcavavAmAM Avaze te uparAMta varasamAM suMdara paNa bheTa ApavAmAM Avaze AvuM chatAM vArSika lavAjama phakata AThaja AnA pisTeja cAra AnA. hIMdustAna bahAra pisTeja ATha AnA bharatAnI Athe viSayAdevI yAne jherane khyAla tathA kenpharansanA pramukha sAhebanI chabI bheTa maLaze mATe tAkIde nAma noMdhAvo. AvI amulya taka koIpaNa baMdhu javA deze nahI vidyArthIone sTeja mApha. luhANa hitecchu ophIsa vaDanagara, (gujarAta)
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaladI kharIde !! jaladI kharIde !! bhAva DIja nakke che! lADa avalokana athavA (lADane prAcIna saMkSipta itihAsa ) A pustaka itihAsika jANavAjoga hovAthI te strIo, purUSa ane bALakone paNa khAsa upayogI thaI paDe tevuM manana karavA lAyaka che. tethI pustaka lakhatAMja tenI vagara pUche uparA uparI mAgaNIo thayA kare che AthI have tenI juja nakalo che. mATe zokhIna ane zikSaNa saMgraha karavA icchanArAoe nIcenA saranAmethI e pustaka turata maMgAvI levuM. eTale velyupebalathI mokalavAmAM Avaze pAchaLathI pustaka zIlaka haze to mekalavAmAM Avaze. A pustakamAM lADano prAcIna ItihAsa, tathA kheDAvALa brAhmaNone ItihAsa, ane prathamanA ne hAlanA rItarIvAjano vicAra vagere bAbate asarakAraka rIte lakhAyelI che mATe dareka jaNe tene saMgraha karavAnI jarUra hovAthI pAkA kalothabAIDIMga, senerI akSaravALuM paMDuM karavAmAM AvyuM che te pustakanI kIMmata mAtra rU. 0-1000 che ane sAdA kAcA pUThAMnI kIMmata mAtra 0-8-00 rAkhavAmAM AvyAM che. mATe turata maMgAve. pisTeja judu paDaze. neTapeDa patra levAmAM Avaze nahI. jathAbaMdha pustaka lenArane sArU kamIzana ApavAmAM Avaze. patravyavahAra nIcenA saranAme karo. lADavADA vaDedarA, lekhaka, UpurUttama lallubhAI mahetA,
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ !! strI purUSone khAsa upayogI !! vahelA te pahele. jaladI kharA. bALalagna duHkhadarzaka rasika vArtA. A pustaka adbhuta zRMgAra ane hAsyarasathI bharapura che. bALalagna nAmanA ducha kucAlathI AryonI je dukha sthiti AvI paDe che te aTakAvavA ane keLavaNuthI thatA lAbhAlAbha tathA prema parikSAnuM asarakAraka khyAna ApeluM che pustaka strI purUSe, ane bALakone khAsa pikeTa DAyarIrUpa upayogI thaI paDayuM che tethI tenI navIna AvRtti chapAvavAmAM AvI che mATe jaladIthI maMgAvo. kIMmata -4-0 ka. mAtra rAkhyA che. grAhaka thanAre nIcenA saranAme patravyavahAra calAvo. pisTeja judu paDaze. neTapeDa patra levAmAM Avaze nahI. lekhaka, lADavADA-vaDodarA. U purattamadAsa lalubhAI mahetA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaladI vAMcI mitramaMDaLamAM batAve ? strI purUSane manana karavA yogya ratnagraMthI athavA TuMkI vattAo. A pustakamAM khAsa rane jevI zikSaNapayogI vArtAo judA judA viSaya para lakhAyelI che, je vAMcatAMja vAMcakane kaI judA prakArane vicAra thaI parataka pharIthI vAMcavAnI IcchA thAya che. saMsAranI khaTapaTathI manuSyanI mane vRttimAM kevI jAtane pheraphAra thAya che. te asarakAraka rIte jaNa veluM che jethI bALakee to khAsa kharIda karI potAnI pAse rAkhavAnI jarUra che, tethI pustakanI kIMmata rU. 9-4mAtra rAkhelA che. mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karI maMgAve. pisTeja juduM paDaze. maLavAnuM ThekANuM - vaDedarA ne purattama lallubhAI mahetA. lADavADA. } vaDodarA-lADavADA, lADavADA,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 hajAra nakale khapI gaI che. ! vagara puche mAgaNue thayAM kare che! zikSaNanI sAphalyatA. A ladhu pustaka chatAM temAM strI purUSoe zikSaNa levAnI jarUra, ane tethI zA lAbha thAya che, ajJAna rahevAthI zuM hAni thAya che, garIbAIne saMsAra kema calAvAya che, vagere ghaNuM vinuM addabhuta rIte varNana kareluM che tethI te dareka jaNane khAsa upayogI manana karavA gya hevAthI tenI kIMmata mAtra 0-1-0 rAkhyo che pisTeja juduM paDaze. jyAbaMdha pustako lenArane sApha kamIzana maLaze. maLavAnuM ThekANuM - vaDodarA-lADavaDA ke purUSotama lallubhAI mahetA,
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya janmanI sArthakatA IcchatA hota! saMsAra sAra ke asAra. e nAmanuM purataka turata maMgAvo. eTale temAM manuSya pitAnI jIMdagImAM keTalI hada sudhI jAya che, temAM tene keTaluM sahana karavuM paDe che, ane jyAre saMsAranA vyavahArothI te jANato thAya che tyAre tenA vicAre kevA havAmAM uDI jaI badalAI jAya che vaLI pitAnI jIMdagI nI ugatA ane janmanI sArthakatA kema thAya che tene Abehuba citAra TuMkAmAM darzAvyo che tethI te dareka sajatene upayogI che mATe tenI kIMmata mAtra rU. -1-0 rAkhI che. pisTeja juduM paDaze. jathAbaMdha lenArane sAruM kamIzana ApavAmAM Avaze. maLavAnuM ThekANuM, - vaDedarA-lADavADA. ke purUtama lallubhAI mahetA,
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI, marAThI, urdu, aMtyaja zALAonA dareka bALakone zikSakopayogI vyAkaraNanuM jhADa. A jhADa evI addabhuta rIte cItareluM che ke temAM vadhu vyAkaraNa ane meTA vyAkaraNa samAsa thayele che, tethI te dareka zALAnA dhoraNa-2 jA thI te che. 6 ThThA sudhInA bALakone khAsa vidyArthIonasAthI tarIke upayogI thaI paDI vyAkaraNanuM uttama zikSaNa maLI zake ema che mATe je bALako, ane zALAnA mahetAjIe vyAkaraNanuM sAruM jJAna levA IcchatA hoya temaNe sadara jhADanI kIMmata rU. 0-0-6 pAI kladAra mokalI turata maMgAvI levuM. kAraNa ke joItI ja nakale kaDhAvavAmAM AvI che eTale pAchaLa zIlaka haze to ja maLaze. vaLI zALAnA mahetAjIe jeoe A jhADa pitAnI zALAnA mATe khAsa kharIdavA IcchA rAkhatA hoya temaNe beDa uparacoDheluM jhADarU.8-1-0 kIMmata mokalI maMgAvI levuM. noTapeDa patra levAmAM Avaze nahIM. pisTeja judu paDaze. che. lADavADA-vaDodarA, parUtama lAbhAi mahetA, kartA.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ raMga beraMgI sarasa kAma. !! hareka jAtanA nAmanA pATIA!! raMga beraMgI oIla peInTIMganA hareka jAtanA pATI aMgrejI, gujarAtI, marAThI, uradu bhASAmAM juja kImate, akSaro phezanebala judI judI rItathI chApakhAnAnI barAbarI karI zake evAM kALajIpUrvaka sastA bhAvathI cItaravAmAM Ave che. mATe kAma karAvanAre nIcenA saranAme lakhavuM. S. P. Mehtta & Co. BARODA, LADWADA: vArSika lavAjama rU. 1 TapAla sAthe rU rA "gujarAtI paMca." sastAmAM sastu ane sarvottama aThavADika patra, dara varSe be pustakanI bheTa uparAMta "dIvALInA jevA khAsa aMkane lAbha ApavAmAM Ave che. "gujarAta prIjiMga presa mAM sarva prakAranuM chApavAnuM kAma kiphAyata, veLAsara ane suMdara karI ApavAmAM Ave che. banenuM ThekANuM -rIcIroDa, amadAvAda,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! jaladI kharIdo nemitramaMDaLane kharIdavA Agraha karA ! grAhakone sAnerI taka, ! jo tamAre saMsAramAM uttama sukha bhAgavatru hAya tA !! amArA taraphathI pragaTa thayelAM pustakA jevAM ke--mALalagnaHkhada ka kIMmata mAtra rU. 0-4-0, 2taMga thI rU. 0-4-0, sasAra sAra ke asAra kIMmata rU. 0-1--0, zikSaNanI sAlyatA kIMmata mAtra rUpIkhA rU. 6~3~~~ tathA hAmanuM navuM pragaTa thayeluM pustaka lADa avalAkana kIMmata rU. 0-10-. AnA che te tamAma pustakA dhaNuAja zikSaNupayogI saMgraha karavA lAyaka che. mATe turata maMgAvA je grAhakA uparanAM pAMca pustakA eka sAmaTA kharIda karaze tA temane mAtra rU. 1- ~ ~0 ApavAmAM Avaze. mATe jaladIthI magAvA. kAraNa ke nakalA theADI che. eTale pAchaLathI zIlaka haze teAja maLaze. jathAbaMdha lenArane sArU kamIzana maLaze. tATapeDa patra levAmAM Avaze nahIM. patravyavahAra nIce mujaba karavA. ThekANuM. vaDAvarA-lADavADA. } prakAzaka, purUSAttama lallubhAi mahetA.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! vaiSNava baMdhuomAM cAlatI bhAre luMTa ! zrI nAthajInuM prAgaTaya, vaiSNava baMdhuone ati upayogI camatkArIka bAbato thI bharapura dareka baMdhuone dararoja adhyayana karavA lAyaka taiyAra che. zrInAthajI suMdara chabI sAthe mAtra ATha AnA kIMmata che chabI vinAnA pustakanI kImata tadana ghaTADI cAra AnA rAkhavAmAM AvyA che. thoDI ja na zIlaka che mATe tAkIde ma gAve. jo tamAre svadezInI hImAyata sAthe svadharma sAcavI paisA kamAvA haiyate phakta ApaNuM dezanA zuddha telathI pavItra-sAbu banAvavAne hunnara mATe phakta traNa AnAnI TIkITa mokalI hunnara zIkho kImata ghaTADI che. thoDI ja na zIlaka che. naTavaralAla sI. Thakkara, vaDanagara-gujarAta.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ !! mAtra eka paisAmAM jIdagI saphaLa kare!! dukhanAzaka dezI cAha. uttama tadurastI prApta karIne A sahele ne se raste zodhI kADhe che. A cAha jotAM ja tenI sugaMdhI madhura ane khuzabodAra hovAthI dIlapasaMda thaI paDe che. jo tame lohIne sudhAravA, tandurastI meLavavA, jIrNajavara baMdha karavA, khAMsI, kSaya vagere hRdayarogane nAbuda karavA, dhAtupakepanuM duHkha dUra karI magaja tara karI dareka avayavo majabuta karI, jJAnataMtuo sateja karI AyuSyamAM vRddhi karavA icchatA ho to ekavAra A dIlapasaMda duHkhanAzaka dezI cAhanA namunAnuM eka paDIkuM mAtra rU. 0-0-3 thI maMgAvI vAparI khAtrI kare. grAhakene uttama taka zikSaNanI sAphayatAnuM pustaka mata-je A uttama cAhane eka ratalano eka Dao mAtra rU. 0-9-0 AnAmAM kharIda karazo to te sAthe A jaNAveluM rasamaya pustaka maphata ApavAmAM Avaze. ratnagraMthInuM pustaka mata-je A cAhanA eka ratalanA aDadhe Dajhana DabA eka vakhata kharIdazo te te sAthe A jaNAveluM zikSaNa sAhityanuM eka upayogI pustaka paNa maphata maLaze, jathAbaMdha mAla lenArane sApha kamIzana maLaze. lAyaka ane mahenatu ejanTa kamIzanathI tathA pagArathI joIe che. noTapeDa patra levAmAM Avaze nahIM pisTeja judu paDaze. patravyavahAra nIcenA saranAme karaze. ejaTa-luhANA hitecchu che. maLavAnuM ThekANuM. ophIsa. esa. pI. mahetA vaDanagara-gujarAta. U vaDodarA lADavADA.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
_