________________
( ૧૧ ) થાય છે. ઉપરના બનાવ બનવાનું કારણ સ્ત્રીઓનું કેળવણીમાં પછાતપણું છે. જ્યાં કેળવણી નથી, ત્યાં ધર્મ આચાર વિચાર નથી, તેમ સુખશાંતિ કે સંતોષ નથી. કેટલાક કહે છે કે સ્ત્રીઓને કેળવણું આપવાની જરૂર નથી. કારણ કે તેઓને કયાં રળવા જવું છે ? એના જવાબમાં કહેવાનું એજ કે સંસારનો સઘળે આધાર સ્ત્રી ઉપર છે અને તે સંસારરૂપી નાટકની નટી તરીકે છે. સંસાર સુખરૂ૫ કે દુઃખ રૂપ સ્ત્રીઓ વડે નીવડે છે. એક કવિ લખે છે કે-“આ સાર વગરના સંસારમાં સારી સ્ત્રી એજ સાર ” માટે આર્ય લોકોમાં સ્ત્રીઓની પ્રતિષ્ઠા પરાપૂર્વથી ચાલી આવે છે. તે વિષે દત્ત સાહેબ પ્રાચીન ભરત નામના પુસ્તકમાં લખે છે કે, સુશિક્ષીત સ્ત્રીઓનાં ચિત્ર આપણને વધારે સુખકર લાગે છે એ સ્ત્રીઓ પોતે જ શી હતી અને પુરૂષવર્ગની માફક યજ્ઞક્રિયાઓ કરતી. વળી હજારો વર્ષોથી ચાલતું આવતું સુશિક્ષિત સ્ત્રી વિશ્વાધારાનું ચિત્ર, કે જે જેવાથી હજુ આપણે આનંદ પામીએ છીએ. બીજી તરફ દષ્ટિ કરીએ તો સાવધાન ઉઘોગીશીલ ગૃહપત્નીઓ ગૃહવ્યવસ્થાની સંભાળ રાખતી, ઊષાની માફક સર્વને જાગ્રત કરતી, વગેરે સદ્ગણોમાં હિંદુ પનિઓ પ્રાચીનના વખતથી આજ સુધી વખણાએલી છે. પ્રાચીન સમયમાં પિતાઓ પિતાની દીકરીઓને માટે સ્વામી પસંદ કરવામાં પિતાને ડહાપણું ભરેલો અધિકાર રાખતા. અને સાંપ્રત કાળની માફક પિતાની કન્યાઓને સુંદર રીતે અલંકૃત કરી, અને સુવર્ણાલંકારથી વિભૂષિત કરી તેનું દાન કરતાં એથી સ્ત્રીઓ માનવંત દશા ભગવતી ન તેઓ મોટીમોટી સભાઓમાં જતી ત્યાં તેમને અતિ માન મળતું. જુઓને-ગાર્ગ અને મચી જેવી સ્ત્રીઓ ગુઢજ્ઞાન ગ્રહણ કરી પ્રતિષ્ઠા પામી છે. વળી સીતાજી અને દમયંતી જેવી
