________________
( ૯૧
)
પર કેમ
?'
થાય તો પછી જ્ઞાતિની જે હાલની સ્થિતિ છે તેવી પણ રહેવી દુર્લભ છે અને તેમાંથી મુક્ત થવાને પછી ઘણું હરક્ત પડશે. સેપે જેમ કિરણોને જન્મ આપે છે તેમ જ્ઞાતિદેવીએ આપણ સઘળાને જન્મ આપે છે તેથી જ્ઞાતિ આપણી દરેક જણની એક દેવી, તથા જનની તરીકે છે એમ માનવું જોઈએ. જ્ઞાતિના રીતરીવાજોનો સમયાનુસાર ફેરફાર કરી ચાલવું જોઈએ અને તેની તન મન ધનથી ઉન્નતિ કરવી જ જોઈએ. આવી શ્રેણ જ્ઞાતિમાં જે મનુષ્ય જન્મ લીધે છે તે ખરેખર પુણ્યશાળી છે. તથા તેમાં જે લોકો અગ્રેસર તરીકે મનાય છે તેઓ પણ પૂર્ણ ભાગ્યશાળી છે. તે પછી આવી ઉત્તમ જ્ઞાતિમાં અવતાર લે છે તેનું કાંઈક હિતાર્થ થાય તો તેવાં સજજ્ઞોપર જ્ઞાતિરૂપી દેવી પ્રસન્ન થાય. જ્ઞાતિના હિતકાર્યો, અને નિયમો તેમના અગ્રેસરે, યા પંચથી થનારા છે, માટે તેઓ વિદ્વાન અને મોટા મનના માણસો હોવા જોઈએ. હાથીને જેમ અંકુશથી વશ રાખવામાં આવે છે, તેમ ન્યાતના અગ્રેસર ન્યાતીલા સજજનોના મત લઈ સારાસારને દીર્ધદષ્ટિથી વિચાર કરે તે જ્ઞાતિની આબાદી થાય, જ્ઞાતિ નાહક ખર્ચના બેજામાં ન ઉતરે, શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ થતા કામને અટકાવ થાય, તથા જ્ઞાતિમાં કલેશ ઉત્પન્ન ન થાય, એવા સુજ્ઞ રીતરીવાજોના નિયમ ઘડી અમલમાં મુકવા જોઈએ, કે જેથી તે પ્રમાણે વર્તવા, ને વશ થવા જ્ઞાતિને કાઇપણ ઇસમ પાછી પાની કરે નહીં ને તેમાં કલેશ ઉત્પન્ન થાય નહીં. જ્ઞાતિના અગ્રેસરે એ પંચ સમાન છે અને પંચ એ પરમેશ્વરરૂપ છે એટલે તેના કરેલા ધારાને દરેક જણ માન આપે એમાં નવાઈ જેવું નથી. જેમ દેશની ઉન્નતિનો આધાર કેળવણી કળાકૌશલ્ય વિધા હુન્નરોની વૃદ્ધિપર છે તેમ જ્ઞાતિની ઉન્નતિને આધાર જ્ઞાતિના સારા
