________________
જૂઠ, ચોરી, લુચ્ચાઈ) વગેરે પરિગ્રહનાં આવેશમાંથી જન્મે છે માટે ત્રીજો પાયો તો અપરિગ્રહનો. આ બધાં દોષો સમાજમાં વિષમતા આણે છે, જે કર્મબંધ કરાવે છે અને ભોગવડાવે છે આ થયો ચોથો પાયો, કર્મનાં સિદ્ધાંતનો આ ચાર પાયા આપણાં અભ્યાસક્રમમાં વણાઈ જવા જોઈએ, ત્યારે જ બાળકનું ઘડતર થશે. હવે આ ચાર પાયાની વાતો સાથે નવતત્ત્વ, ૧૨-૧૬ ભાવના, ૪ કષાય દૂર કરવા ૧૦ પ્રકારનો યતિધર્મ વ્યાપવો. (ક્ષમા, માર્દવ, સરળતા, નિર્લોભતા, તપ, સંયમ, સત્ય શૌચ, અપરિગ્રહ, બ્રહ્મચર્ય) તેમ જ નવ નો કષાય (હર્ષ, રતિ, અતિ, ભય, શોક જુગુપ્સા, પુરુષવેદ, સ્ત્રીવેદ, નપૂસંકવેદ)ને દૂર કરવા. સાથે સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, આવશ્યક ક્રિયાઓ પણ ચોક્કસ કરો. પણ આ મૂળભૂત વાતો જાણ્યા. (સમજ્યા વગરનું બધું માત્ર પોપટિયું જ્ઞાન કે બાહ્ય ક્રિયાકાંડ routine બનીને રહી જશે. બધું એકડા વગરનાં મીંડા જેવું માટે આ ચાર પાયા મજબૂત કરી આગળ વધવું. સાથે સદાચા૨, ધ્યાન, પ્રાણાયામ યોગ, પ્રાર્થના, સ્વાધ્યાય બધું જ આવરી લઈ શકાય પણ માત્ર ક્રિયા નહિ જ. આથી બાળકનો શારીરિક, માનસિક, આધ્યાત્મિક, emotional દરેક ૫૨ વિકાસ થશે જ. જૈનશાળામાં આવનાર વ્યક્તિને ધર્મની ભૂખ હોવી જરૂરી છે નહિ તો જિનનો પૂજક મટી જિનશાળાનો પૂજક બની જશે. વાસ્તવિક ધર્મ એ ચારિત્ર છે. આચરણ છે. આ માર્ગને સમજવો તે સમ્યજ્ઞાન છે. તે માર્ગમાં, સાધનામાં શ્રદ્ધા (પોતાનાં ચિંતન દ્વારા મેળવેલી) હોવી તે સમ્યગદર્શન છે અને તેનું સમ્યક્દ્....... તે સમ્યગચારિત્ર છે. આ આચરણ પાલન એ આપણાં અભ્યાસક્રમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ હોવો જોઈએ. અનીતિ, અન્યાય, અસંયમને છોડવાનાં છે. તત્વાર્થની શ્રદ્ધા કરવાની છે. સદ્ગુણો કેળવવાના છે. શાસ્ત્રો ભણવાથી સીધો અનુભવ સર્જાતો નથી પણ શાસ્ત્રોપદેશનાં યોગ્ય પરિશીલન બાદ જ્યારે અંતર્યોગની સાધનાનો
જ્ઞાનધારા ૬-૭ ૬૨
જૈનસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-૭)
