Prachin Bharat Varsh Part 04

SR No.: 032486
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1938
Total Pages: 496
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 261

કરવાના કામમાં મદદ કરે છે .
* જart
4
જૈન ધર્મનાં
[ નવમ ખંડ મોર્યે સૌરાષ્ટ્રમાં આ તળાવ બંધાવ્યાના પગલાને, પણ કાળની એક બલિહારી જ કહેવાય. પરંતુ સુદર્શન ત્યાંના ખેડૂતોને ખેતીકાર્યમાં તળાવનું પાણી ઉપયોગી તળાવ તે ઉજજયંત પર્વતની તળેટીમાં જ આવેલું થાય તે હેતુ આગળ ધરી મૌર્ય સમ્રાટોની વસુલાતી હતું તેની ઇધાણી તેના શિલાલેખના સ્થાનથી નક્કી પ્રકરણના એક અંગ તરીકે વર્ણવ્યું છે તે પણ યથાર્ચ કરી શકાય છે. એટલે સમજવું થાય છે કે, પ્રાચીન નથી. (આ બનાવનું વર્ણન આગળના પરિગ્રાફમાં સમયે ગિરનાર પર્વત, જયાં સુદર્શન તળાવની પાળે કરવાનું છે તે જુઓ) જેથી સમજી શકાય તેવું છે ઉભે કરેલ આ રૂદ્રદામનનો અને પ્રિયદર્શિનને કે, જે વર્ણન રાજકીય હેતુ ધ્યાનમાં રાખીને કરાયું શિલાલેખ અત્યારે પોતાનું અસ્તિત્વ પિકારી રહ્યો હોય તે ઉલટા માર્ગે વાચકને ખેંચી લઈ જાય છે. છે ત્યાં સુધી લંબાયો હશે અને આ શિલાલેખવાળી અને તેથી જ રૂદ્રદામનને લગતી ગેરસમજાતિઓ જગ્યા તે ગિરિરાજની તળેટી જ હશે. વળી હિંદુઉભી થવા પામી છે એમ ગણી લેવું. સર્વનો સાર શાસ્ત્રો તેમજ જૈનશાસ્ત્રો. તીર્થસ્થળ એવા પર્વતની એટલે જ થયો લેખો કે, ચપ્પણુવંશી નૃપતિઓ તળેટીને પણ ખુદ તીર્થસ્થળ જેટલું જ મહત્ત્વ અપે જનધમાં હતા અને સુદર્શન તળાવની પ્રશસ્તિ પણ છે. એટલે કે દરેક તીર્થના પર્વતને અને તેની તળેટીને તેમના એક ધર્મકાર્યનો ઉલ્લેખ જ માત્ર રજુ કરે છે. એક સરખાં પવિત્ર માનીને જ તેમના અનુયાયીઓ
જ્યારે પ્રસંગ ઉભો થયો છે ત્યારે અત્ર જેન- તે સ્થાન તરક પિતાનો ભકિતભાવ દર્શાવે છે તથા ધર્મને અંગે તેમનાં તીર્થસ્થાનો વિશે-કાંઈક કાંઈક તીર્થસ્થાન તરીકે તેનાં દર્શને વારંવાર સગવા સાંપડે
જણાવી દેવું ઉચીત જણાય છે. તે પ્રમાણે આવ્યા કરે છે. વળી આપણે પુ. ૨ માં જૈન ધર્મનાં તીર્થ. તેમાંથી પણ ઇતિહાસને જાણવા- માર્યવંશી સમ્રાટના ધર્મ વિશે વિવેચન કરતાં જણાવી - સ્થળો યોગ્ય વસ્તુ પ્રાપ્ત થતી દેખાશે જ. ગયા છીએ કે તેઓ સર્વે માત્ર સમ્રાટ અશોકવર્ધને
છતાં જેમને ધર્મ શબ્દની સૂગ ધર્મ પરિવર્તન કર્યું તે સિવાય–જૈનધમ જ હતા; લાગતી હોય અથવા તે જૈનધર્મની મહત્વતા સાંભળીને એટલું જ નહી પણ, ચંદ્રગુપ્ત જેવાએ તે રાજપાટ તેની ભૂરકીની લહેર લાગી જવાથી ભડક ઉભી થતી છેડી દઈને તે ધર્મના સાધુ તરીકેની જીંદગી સ્વીકારી હોય તેઓ આ પારિયાકને વાંચવાનું છેડી દઈને લીધી હતી. પરંતુ તે સ્થિતિએ પહોંચે તે પૂર્વે પણ ખુશીથી આગળ વધી શકે છે.
તેણે ઘણું ધર્મકાર્યો કર્યા હતાં, જેના પુરાવામાં તેને પ્રો. રૂમ્સને નં. ૪૦ ના શિલાલેખ ઉપર વિવેચન આપણે અવંતિ પ્રદેશમાં આવી રહેલ જૈન ધર્મના કરતાં (જુઓ ઉપરમાં પૃ. ૨૧૭) જણાવ્યું છે કે સ્તૂપ–સાંચી સ્તૂપ તરીકે જે અત્યારે ઓળખાય It contains the ancient name of છે અને જે પ્રદેશમાં લગભગ છ ડઝન જેટલા નાના Junagadh (Girinagar) તેમાં જુનાગઢના મોટા સ્તૂપો આવી રહેલ હોવાથી જેને સ્તૂપ પ્રદેશ પુરાણું નામ-ગિરિનગરને ઉલ્લેખ કરેલ છે. એટલે તરીકે પણ ઓળખાવી શકાય છે તે સર્વે સ્તૂપ-પ્રત્યે કે જેને હાલ જુનાગઢ કહેવાય છે તેનું મૂળ નામ પિતાને ભક્તિભાવ દર્શાવવા માટે, દીપકની અલગાર ગિરિનગર હતું. આ ઉપરથી સમજાય છે કે, જુનાગઢ પ્રગટાવવા રૂા. ચાલીસ હજારનું દાન દેતે નીહાળી નવીન નામ હોવા છતાં તેને હાલ તે જીર્ણદુર્ગ શકીએ છીએ. આ પ્રદેશનું મહાભ્ય શું છે, શા માટે કહેવાય છે, જ્યારે ગિરિનગર=ગિરિ એટલે પર્વતની છે અને તેનો ઈતિહાસ શું છે તે સર્વ હકીકત ખીણમાં આવેલ એવું નગર, તે હેતુપૂર્વક રચાયેલ આપણે પુ. ૧માં સાંચીનગર, વિદિશા નગરી, બેસનામ હોવા છતાં વર્તમાનકાળે અદશ્ય થયું છે. તે નગર તથા જિલ્લા તે ચારેના હેવાલ તરીકે તેમજ
(૭૩) આ હકીકત આપણે ૫.૨ ૫. ૧૮૪માં ઠીકઠીક રીતે
બતાવી આપી છે, તેમાંથી સટીક વાંચી જવા ભલામણ છે,