Page Text
________________
સંવત્સરની
[ અષ્ટમ ખંડ એટલે સર્વે સંવત્સરેને લગતી માહિતી એકીજ સાથે જોઈ શકાય તે કાજે તેમને કેકાના રૂપમાં રજુ કરી દઈએ.
-
પ્રજા
ચZણું
ઈસવી ,
સ્થાપનાના સમય નામ
સ્થાપક ઈ. સ. પૂ. ની અન્ય હકીકત તથા સ્થાપનાને પ્રસંગ.
ગણત્રીમાં મહાવીર સંવત પ્રજા ૫૨૭ તેમના નિર્વાણ બાદ બૌદ્ધ સંવત
૫૨૦ સદર ક્ષહરાટ , ભૂમક ૧૫૯ મહાક્ષત્રપ બન્યો ત્યારથી જ કુશાન , કિનિષ્ક પહેલે ઈ. સ. ૧૦૩૫ ગાદીએ આવ્યો ત્યારથી ૫ ચષ્ઠણ ,
ચણે તે શક ચાલુ કર્યો છે, પરંતુ તેની આદિ પિતાના પિતા દઇમેતિકના રાજ્યને-ક્ષત્રપ તરીકેને-આરંભ થયો ત્યારથી ગણી છે, જેમ ત્રક વંશની
બાબતમાં બન્યું છે તેમ (જુઓ પુ. ૩ પૃ. ૩૮૪). પ્રજા ! ઈ. સ. ૧ | ઈસુ ક્રાઈસ્ટના જન્મ પછી યા વર્ષે વિક્રમ , પ્રજા | ઇ. સ. પૂ. પ શકારિ વિક્રમાદિત્યના રાજ્યારોહણના દિવસથી માલવ , રાજપૂતે ઈ. સ. ૫૩૧-૩૩ દૂણ પ્રજાને તેમણે સંહાર કરી રાજસત્તા હાથમાં
લીધી ત્યારથી | પ્રજારાજા ઈ. સ. ૭૮ | અદ્ધ ધાર્મિક કારણ અત્યાર સુધી આપણે પ્રત્યેક સંવત્સર સંબંધી જાય છે. પરંતુ તેને ઉલ્લેખ કઈ શિલાલેખ કે સિક્કા | વિચાર કરવાના મદા વિશે જ વિવેચન કર્યું ઉપર થયેલ જોવામાં આવ્યો નથી તેથી અતિહા
ગયા છીએ. ઉપરાંત કેટલાક સિક બનાવ તરીકે તેનો નિર્દેશ આપણે કર્યો નથી. સંવત્સરેની મુદ્દા એવા પણ છે કે જેને અલબત્ત તે સંવતને ઉપયોગ રાજકીય દષ્ટિએ થયો ઉત્તમતા વિચાર સમસ્ત સંવત્સરોને નથી, કેમકે તે સંવતને કેાઈ રાજ તરફથી વધાવી
સ્પશને પણ કરી શકાય તેમ લેવામાં આવ્યો નથી. તથાપિ એમ સમજવાનું છે. તેમાં તેની ઉપયોગીતા સંબંધીનો એક ગણાય નથી કે તેની મહત્ત્વતા કઈ દરજજે ઓછી હતી, તે છે. અત્યાર સુધી જે શક સંવતે વિશે આપણે કે છે. તે આઠમાનું નામ “બૌદ્ધસંવત’ છે. આ સંવતનો વિચારણા કરી ગયા છીએ તેમનાં નામ આ પ્રમાણે ઉલ્લેખ જો કોઈ પણ સમયે ઈતિહાસના પાને લેવાયાં છે.
ધાયાની અપેક્ષા આપણે રાખી શકીએ, તે તે (૧) મહાવીર (૨) ક્ષહરાટ (૩) વિક્રમ (૪) માલવ ધર્મનાનુગામિક મૌર્યસમ્રાટ અશોકવર્ધનના કેવળ એક (૫) કનિષ્ક (૬) ચઠણ અને (૭) શક શાલિવાહન; રાજયે જ બની શકે તેમ છે. પરંતુ તેને કઈ સિક્કો આ પ્રમાણે સાત છે. એક આઠમે સંવત્સર પણ છે શિલાલેખ હજુ સુધી આપણું જાણમાં આવ્યો આપણે નિર્ધારીત કરેલ સમયની મર્યાદામાં આવી નથી. એટલે જ આ સંવતની હકીક્ત આપણી
કી શક
(૫૬) તેમના પત્તાંતે આને લગતી હકીકત જણાવવામાં આવશે.
| SR No. | 032486 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 496 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |