________________
ગ્રન્થકારાદિ કેટલાક કર્મગ્રંથકાર ભગવંતનું એવું માનવું છે કે, મિશ્રદષ્ટિને સમ્યકત્વ ન હોવાથી શુદ્ધજ્ઞાન હોતું નથી અને મિથ્યાત્વ ન હોવાથી શુદ્ધ અજ્ઞાન હોતું નથી. પણ શુદ્ધાશુદ્ધ=મિશ્રજ્ઞાન હોય છે. એ મિશ્રજ્ઞાનને અજ્ઞાન માનવું જોઇએ. કારણકે શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે, સમ્યકત્વ વિનાના જીવનું જે જ્ઞાન છે, તે અજ્ઞાન જ છે. તેથી ૧થી૩ ગુણઠાણે અજ્ઞાન માનવું જોઈએ. વળી, જો તમે એમ કહેશો કે, ત્રીજાગુણઠાણે સમ્યકત્વના અંશ હોવાથી અજ્ઞાનને બદલે જ્ઞાન માનવું પડશે, તો તમારે બીજા ગુણઠાણે પણ સમ્યત્વના અંશ હોવાથી અજ્ઞાનને બદલે જ્ઞાન માનવું જોઈએ. પરંતુ કોઈ પણ કર્મગ્રન્થકાર બીજા ગુણઠાણે મતિજ્ઞાન-શ્રુતજ્ઞાનને માનતો નથી. એટલે જેમ સાસ્વાદનગુણઠાણે સમ્યકત્વના અંશો હોવા છતાં અજ્ઞાનને બદલે જ્ઞાન મનાતું નથી. તેમ મિશ્રગુણઠાણે પણ સમ્યકત્વના અંશો હોવા છતાં અજ્ઞાનને બદલે જ્ઞાન મનાય નહીં એટલે અજ્ઞાનત્રિકમાર્ગણામાં ત્રણ ગુણઠાણા હોય છે. બાકીના સમ્યકત્વાદિગુણઠાણા ન હોય. કારણકે સમ્યત્વાદિ ગુણઠાણે સમ્યગુજ્ઞાન જ હોય છે. અજ્ઞાન હોતું નથી. તેથી અજ્ઞાનત્રિકમાર્ગણામાં ૪ થી ૧૪ ગુણઠાણા ન હોય. | દર્શનાવરણીયકર્મના ક્ષયોપશમથી ચક્ષુદર્શન અને અચક્ષુદર્શન પ્રાપ્ત થાય છે. તે ક્ષયોપશમભાવ ૧રમા ગુણઠાણા સુધી જ હોય છે. તેથી ચક્ષુદર્શન અને અચક્ષુદર્શનમાર્ગણામાં ૧ થી૧૨ ગુણઠાણા જ હોય છે. ૧૩મું-૧૪મું ગુણઠાણ હોતું નથી. કારણ કે ૧૩મા ગુણઠાણે ક્ષાયિકભાવનું કેવલદર્શન પ્રાપ્ત થવાથી ક્ષાયોપથમિકભાવનું ચાઅચસુદર્શન હોતું નથી. તેથી ચક્ષુદર્શન અને અચક્ષુદર્શનમાર્ગણામાં ૧૩મું અને ૧૪મું ગુણઠાણુ ન હોય. મોહનીયકર્મનો સંપૂર્ણ ઉપશમ કે ક્ષય થવાથી યથાખ્યાતચારિત્ર
૯ ૧૦૪ રે
