________________
અવિધાવાન પુરુષોની સંગત કદી કરવી નહીં
સર્વજ્ઞ ભગવંતોએ જગતના જીવોનું અજ્ઞાન દૂર કરવા માટે દેશના રૂપી જ્ઞાનગંગા વહાવી. ગણધર ભગવંતોએ આ પાવનવાણીને સૂત્રનું રૂપ આપ્યું.
મહર્ષિ ગૌતમના પ્રત્યેક જીવનસૂત્રમાં અનુભૂતિ અભિપ્રેત હતી. ગૌતમ કુલક' નામના ભિન્ન ભિન્ન જીવનસૂત્ર દ્વારા તેણે માનવ જીવનને ઊર્ધ્વગમન કરવાની પ્રેરણાનાં પીયૂષ પાયાં.
“ગૌતમકુલક” કે જે શ્રમણ સંસ્કૃતિની પાવનસંપદા છે. તેનું પ૬મું જીવનસૂત્ર છે.
न सेवियब्वा पुरिसा अविज्जा અવિદ્યાવાન પુરુષોની સંગત કદી કરવી નહિ.
છેલ્લા અઢી હજાર વર્ષથી શ્રમણ સંસ્કૃતિની જ્ઞાનધારાને ગતિશીલ રાખવા માટે પૂર્વાચાર્યોએ ગણધરોએ રચેલા સૂત્ર સિધ્ધાંતોને સમજાવવા માટે ટીકા, ભાષ્યો, ટબા, વિવેચનો અને સમજૂતીના સર્જનની શૃંખલા રચી અને મુમુક્ષો પર પરમ ઉપકાર કર્યો છે.
“અવિદ્યાવાન પુરુષોની સંગત કદી કરવી નહીં. આજીવન સૂત્રનો અર્થ વિસ્તાર અને વિશ્લેષણ પૂર્વાચાર્ય આનંદ ઋષિએ ખૂબ જ ગહન ઉંડાણમાં જઈને કરેલ છે. અવિદ્યાવાન પુરુષ કોને કહેવાય? તેનાં લક્ષણ કયાં? શા માટે તેનું સેવન સંગ ન કરવો? આવા પુરુષનો સંગ કરવાથી શું નુકશાન થાય?
કોઈના મુખારવિંદ પર વિદ્યાવાન કે અવિદ્યાવાનની છાપ મારેલી ન હોય પરંતુ વ્યક્તિની વાતચીત હાલ-ચાલ અને વ્યવહાર પરથી તેના ગુણ-અવગુણ પ્રગટ થતા હોય છે. આમ તેના આચારવિચારથી વિદ્યાવાન પુરુષની પરખ થાય છે. પરંતુ આ પહેલા આપણે વિદ્યાના સ્વરૂપને સમજી લેવું પડશે.
= રર
E
વિચારમંથન
