________________
૭૪
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ હિંદુસ્તાન હવે સ્વતંત્ર થયું છે. પોતાના નૈતિક પતનમાંથી એને ઊંચે આવવું છે. હજુ પણ દુનિયાના દેશો વૈજ્ઞાનિક હિંસક શસ્ત્રોની શોધ અને હરીફાઈમાં મચી પડેલા છે. એવે વખતે બહારનાં રાષ્ટ્રોના આક્રમણથી બચવા–એની સામે ટકી રહેવા પલિસરાજ નહીં ચાલી શકે. તેથી દેશનાં પ્રત્યેક યુવયુવતીને વ્યાયામની તાલીમ ઉપરાંત પૂર્વકાળની જેમ લશ્કરી તાલીમ આપવી આવશ્યક છે.
આ શિક્ષણ અને વ્યાયામ ઉપરાંત બાલિકાઓને માતાએ ઉત્તમ પ્રકારના સંસ્કારનું શિક્ષણ પણ વિશેષ આપવું જોઈએ. કારણ કે પુત્રનું જીવન પુરુષજાતિ હોવાથી સદા સ્વતંત્ર રહે છે, પણ બાળાએને તો વિવાહિત થયા પછી શ્વસુરગૃહે જ જવાનું હોય છે. ત્યાં તે સહિષ્ણુ, ઉદાર અને સુંદર જીવન ગાળી શકે તો જ તેનો ગૃહસ્થાશ્રમ આદર્શ બની શ
આ રીતે બાલક અને બાલિકાઓને તે તે અંગને ઉપયોગી શિક્ષણ અને સંસ્કાર આપ્યા પછી યોગ્ય વય થયે, તેમને યોગ્ય સ્થળ જોઈ તેમની સંમતિ મેળવી ગૃહસ્થાશ્રમમાં જોડી આપવાં, એ માતાપિતાની ફરજ છે. એ ફરજના પાલનથી આર્યભાવનાનું મૂળ દષ્ટિ-- બિન્દુ બરાબર જળવાઈ રહે છે.
કેટલાંક માબાપ બાળક અને બાળા પ્રત્યે અસમાન ભાવનાઓ. રાખતાં હોય છે. તેમને ઘેર જ્યારે પુત્ર અવતરે છે ત્યારે તે ઉત્સવ ઊજવે છે, પણ જ્યારે પુત્રી અવતરે છે ત્યારે જાણે મહાન દેવી કેપ ન થયો હોય તેવી દુઃખદ સ્થિતિ અનુભવે છે. આ ભેદ બાળપણથી. માંડીને ઠેઠ સુધી રાખે છે. આવી ભેદભાવના એ ભારતીય સંસ્કૃતિ માટે મહાન કલંકરૂપ છે. તેવી વૃત્તિ ઉત્પન્ન થવાનું મૂળ કારણ તે. પુત્ર કમાઈ લે, અને પુત્રીને તો આપવું પડે; પુત્ર તેર લાડી લાવે જ્યારે પુત્રી તો સાસરાને ઘેર ચાલી જાય !” આવી આવી જાતની વાથી વૃત્તિ જ છે. આવી મનોદશા પાશવવૃત્તિથી પણ નિકૃષ્ટ ગણાય.
