________________
૧૫૪.
ખાનદાનીનાં
દેરાસરજીને જીર્ણોદ્ધાર કરતાં કહેવાય છે કે એમણે લગભગ પોણા બે લાખ ખર્ચા હતા. અને તે બધામાં પોતાના પતિનું નામ જોડાવ્યું હતું. ટંકશાળમાં શેઠના નામથી કન્યાશાળા ખોલી અને સંવત ૧૯૨૧ ના દુષ્કાળ પ્રસંગે સસ્તા અનાજની દુકાન ઉઘાડી ને તેના નિભાવમાં સીત્તેર હજાર ખર્ચેલા હતા તે નોંધ મળે છે.
આ ઉપરાંત તેમણે ઠેઠ સમેતશિખરજી(બંગાળ)ને. સંઘ અજબ હિંમતથી કાઢેલ હતો. તેમની વ્યવરથાશક્તિ બહુ ઊંચા પ્રકારની હેવાથી, તેઓ અગમચેતીથી સર્વે તૈયારીઓ આગળથી કરાવતાં હતાં. તંબુ અને રાવટીઓની બેવડી જેડી રાખી આગળના મુકામે તૈયારી રખાવતાં, ભજન, ગાડાં, આરામ અને રેગીની સારવાર માટે વ્યવસ્થા રાખેલી હતી. બધા હુકમો શેઠાણું જાતે આપતાં હતાં. રેલવે નહેતી એટલે ગાડામાં મુસાફરી કરવી પડતી હતી. નદી નાળાં ઓળંગવાં, ગામડાઓમાંથી વસ્તુઓ ભેગી કરવી, અગાઉથી રસ્તાઓનું સમારકામ કરાવવું, ચેકીયાત લેવાં, અધિકારીઓ પાસેથી રક્ષણપત્રો મેળવવાં એવાં એવાં અનેક કામો શેઠાણીની હિંમતથી પૂરાં થતાં હતાં. સમેતશિખરજીની યાત્રા દૂર હોવાથી તે પ્રવાસમાં મહિનાઓ લાગ્યા હતા. શેઠાણીના સંઘને ભપકે બહુ ભારે હતો કે મહારાણી યાત્રાએ નીકળે તેવો ગૌરવવંત ઠાઠ હતે. ઘેડા, પાયદળ, પાલખીઓ, સીગ્રામની હારે ને હાર પ્રવાસમાં સાથે હતી.
શેઠાણ હરકુંવરબાઈ બહુ સમજુ હતાં. પરંતુ તેમને સ્વભાવ આકરો હોવાથી તેઓની પાસે કેઈ જે તે ટકી શકતે નહિ. પતિએ પોતાના ભત્રીજા મગનભાઈને ખેળે બેસાર્યા હતા, પરંતુ બને વચ્ચે મનની એક્યતા સ્થાપાઈ નહિ. સ્વભાવ બંનેને ગરમ
