________________
૧૨૬
સોરઠી
તેના તરફ સૌનું ધ્યાન ખેંચાયું હતું એટલે કોણ છે? ના પડકારથી જ ડેલીએ ઊભે પહેરો ભરતા હથિયારબંધ બે આરબો શેઠાણને હુકમ ઝીલવા દેડી આવ્યા. તેની પાછળ ડેલીએ દેવડીએ આરામ લેતી આરબોની એક ટુકડી પણ દેડી આવી. પાછલના વડેથી ઠેરઢાંખર દેવા-લેવા આવેલ ભરવાડો અને મજૂરે દેડયા. પરસાળ અને રસોડામાં બેઠેલ બરાં મંડળ થંભી ગયું. કારકુન આ લશ્કરી દેડદમામ અને શેઠાણીનું ઓજસ જોઈ દંગ થઈ ગયે, ને ચોકીયાતનું શેઠાણી તરફ ધ્યાન હતું તે તકનો લાભ લઈને ડેલી બહાર નીકળી ગયે. દરમિયાન શેઠાણીએ પહેરેગીરેને તેના જમાદરને બંદરની બેરખેથી બોલાવવાને હુકમ કર્યો હતો તેમ તે જાણી શકો.
શેઠ ધરમશી હેમચંદનું નામ સેરઠમાં આગળ પડતું પ્રસિદ્ધ હતું. તેમણે ગરીબેને અન્ન આપીને અને શ્રીમંતોને નાણાની ધીરધાર કરી તેના પર હાથ રાખેલા. મનની મેટાઈને જીભની મીઠાશથી તેમણે લોકોને પ્રેમ ને વિશ્વાસ જીતી લીધેલા. માંગરોળના મહાજનમાં તેમનું નગરશેઠનું સ્થાન હતું. મહાજનમાં તે મેવડી હતા અને આસપાસના રાજરજવાડાને પણ ભીડ પડયે વળ ઉતારતા.
માંગરોલમાં શેખનું રાજ હતું. તેઓ જુનાગઢના જહાંગીરદાર અને નવાબી સંબંધથી ગુંથાએલા હેઇને જુનાગઢ સાથેના ચાલતા આવેલ રિવાજ મુજબ દશરા-દીવાળીની સ્વારીમાં ભાગ લેવા સિવાય માંગરોળના રાજવીને સ્વતંત્ર દરજજો ભોગવતા હતા.
ધરમશી શેઠના વખતમાં માંગરેલમાં શેખ બડામીયાંને રાજઅમલ હતા. ધરમશી શેઠના કુટુંબ અને રાજને સારા સંબંધ હતા. પોતાના રાજમાં પરગણું પ્રિય વસ્તી હોય તેમાં તે માન સમજતાને
