________________
તત્વ પૃચ્છા
પ્રશ્ન ૧૪૬-જીવન કેઈ ઘાત કરવા ઈચ્છે તે થઈ શકે કે નહિ ?
ઉત્તર-જીવ અમર છે, તે કદી મરતું નથી. તેથી તેની ઘાત કેઈ કરી શકે નહિ.
પ્રશ્ન ૧૪૭-જીવ મરતો નથી તે પાપ કેવી રીતે લાગે?
ઉત્તર-જીવના અત્યંત પ્રિય પ્રાણને નષ્ટ કરી દુઃખ ઉત્પન્ન કરવાથી પાપ લાગે છે.
પ્રશ્ન ૧૪૮–બધા જીવો સમાન છે તો પછી એકેન્દ્રિયને મારવાથી એછું અને મનુષ્યને મારવાથી અધિક પાપ કેમ લાગે છે ? - ઉત્તર-જીની પ્રાણાદિ શક્તિઓના વિકાસમાં તારતમ્યતા હોવાથી પાપમાં અંતર હોય છે. મારવાવાળાના અજ્ઞાન અને કષાયિક ભાવે પાપના બંધમાં મુખ્ય છે. વસ પ્રાણીઓની ઘાતમાં ભાવની મલિનતા પ્રાયઃ અધિક હેય છે.
પ્રશ્ન ૧૪૯-જીવને કેવી રીતે જાણી શકાય?
ઉત્તર-જીવ ચેતના લક્ષણ અને ઉપગ ગુણવાળે છે. એકેન્દ્રિય જીવેમાં વનસ્પતિનું વધવું, ફળ આવવા, ફૂલ થવા, વિકસિત થવું, મુરઝાવું આદિથી પ્રત્યક્ષ જીને જાણી શકાય છે.
એવી રીતે પૃથ્વી, પાણી, તેલ, વાઉમાં પણ છવ છે. ખાણમાં પથ્થર વધે છે. શાસ્ત્રકારોએ વનસ્પતિની જેમ
