________________
ગુણસ્થાન સ્વરૂપ
૩૦૯ પ્રશ્ન ર૩૦-દશમાં ગુણસ્થાનમાં કેટલી પ્રકૃતિનો ક્ષય અથવા ઉપશમ હોય છે?
ઉત્તર-પૂર્વોક્ત ૨૭ સિવાય અંતમાં સૂકમલેભ, એ રીતે કુલ ૨૮ પ્રકૃતિઓને ક્ષય યા ઉપશમ હોય છે. મેહનીય કર્મની કુલ ૨૮ પ્રકૃતિઓ છે.
પ્રશ્ન ર૩૧-ઉપશાંત પણ ગુણસ્થાન કોને કહે છે?
ઉત્તર–જે ગુણસ્થાનમાં સૂક્ષમલેભને પણ ઉપશમ થઈ જાય. અર્થાત્ મેહનીયની ૨૮ પ્રકૃતિને ઉપશમ હોય છે. તેને “ઉપશાંત મહ” ગુણસ્થાન કહેવાય છે. આ ગુણસ્થાનમાં ફક્ત ઉપશમ શ્રેણીવાળા જ જીવ જાય છે. ઉપશાંત અર્થાત્ જેને મેહ સર્વથા દબાઈ ગયેલ છે. જેમ પાણીમાં મેલ નીચે બેસી જાય, અને ઉપર પાણી નિર્મળ દેખાય છે, તેમ અહીં મોહનીય કર્મને ઉપશમ થવાથી અધ્યવસાય નિર્મળ થઈ જાય છે.
પ્રશ્ન કર-અગીયારમા ગુણસ્થાનનું પરિણામ શું છે?
ઉત્તર-આ ગુણસ્થાનમાં જે કાળ કરે તે અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન્ન થાય અને જે સ્થિતિ પૂરી થઈ જાય તે નીચે ઉતરી જાય. દશમાથી નીચે ઉતરતા–ઉતરતા પ્રથમ ગુણસ્થાન સુધી પણ જઈ શકે છે.
પ્રશ્ન ૨૩૩-નવમાં, દશમા, અગીયારમા ગુણસ્થાનની સ્થિતિ કેટલી છે?
