________________
૧૪૮
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨
થશે. તે માટે એકભવના સંબંધવાળા ભોગસુખને ત્યજીને તે જ ગુણોની પ્રાપ્તિના યાવચંદ્ર દિવાકર રહે તેવા સુખને પ્રાપ્ત કરવું ઘટે. તેનો જ ઉઘાડ કરવો મારે માટે યોગ્ય છે.
આવો વિચાર શ્રી રાજીમતીજીએ જેવો કર્યો છે. તેવો જ વિચાર આત્મદશાના સાધક એવા સર્વ ભવ્યજીવોએ કરવા જેવો છે. અને પ્રાપ્ત થયેલી આ ભોગસામગ્રીને તિલાંજલી આપીને કર્મોથી ઢંકાયેલી પોતાના આત્માના શુદ્ધ ગુણોની ક્ષાયિકભાવની સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા જેવી છે. ।। ૨ ।
ધર્મ અધર્મ આકાશ અચેતના, તે વિજાતિ અગ્રાહ્યો જી ॥ પુદ્ગલ ગૃહવે રે કર્મકલંકતા, વાઘે બાધક ભાવોજી II ૩ II
ગાથાર્થ :- ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, અને આકાશાસ્તિકાય આ ત્રણે દ્રવ્યો અચેતનભાવવાળાં છે. હું ચેતનભાવવાળો છું. તેથી મારાથી વિજાતીય છે. તેથી તેનો સંબંધ રાખવો ઉચિત નથી. તથા પુદ્ગલોને જેટલાં ગ્રહણ કરીએ તેટલી માયા વધવાથી કર્મનો બંધ થવા રૂપ કલંકતા વધે છે અને મારા આત્મામાં બાધકભાવની વૃદ્ધિ થાય છે તેથી તે પણ ગ્રહણ કરવા જેવાં નથી. ।। ૩ II
વિવેચન :- આ લોકમાં અસંખ્યાત પ્રદેશવાળું ધર્માસ્તિકાય નામનું એક દ્રવ્ય છે તથા તેવું જ અધર્માસ્તિકાય નામનું પણ બીજું એક દ્રવ્ય છે તથા અનંતપ્રદેશોવાળું આકાશાસ્તિકાય નામનું પણ ત્રીજું એક દ્રવ્ય છે. આ ત્રણે દ્રવ્યો અચેતન છે જ્યારે હું ચેતન છું. મારામાં જ્ઞાનગુણ છે ઉપરોક્ત ત્રણે દ્રવ્યોમાં ચેતનતા નથી તેથી મારે મન તે દ્રવ્યો વિજાતીય થયાં તેથી ઉત્તમકુલમાં જન્મેલા ક્ષત્રિયાદિ પુરુષો હલકા કુલમાં જન્મેલા ઢેઢ ભંગી કે ગમાર જીવો સાથે વિજાતીય હોવાથી સંબંધ કરતા નથી. તેવી જ રીતે ચેતન એવા મારે અચેતન એવાં આ ત્રણે દ્રવ્યોનો સંબંધ કરવો જરૂરી નથી. પણ સંબંધનો ત્યાગ કરવો
