________________
પરિચય કચ્છ, સૌરાષ્ટ્ર, આનર્ત, અને અપરાન્તના પ્રાચીન ભૂમિ ભાગના થયેલા વર્તમાન જોડાણમાંથી નિર્માણ થયેલા એક, અખંડ અને અભેધ એવા ગુજરાતના લોકજીવનની રહેણીકરણી અપૂર્વ, રંગરંગીન અને વૈવિધ્ય ભરેલી હેય, એમાં કશું આશ્ચર્ય નથી.
આપણું લોકજીવન સર્વીશે પ્રકૃતિપરાયણ છે, અને આવી પ્રકૃતિને ખોળે રમતાં ગ્રામબાળક જન્મથી જ પ્રકૃતિમાતાની સાથે એકરૂપતા કેળવે છે. એટલે જ એમના જીવનમાં પ્રકૃતિનાં અનેકવિધ તને સ્થાન હોય છે. આવી રીતે જન્મેલ અને પ્રેરાયેલું જે લોકજીવન છે તેમાં ભક્તિ, શક્તિ અને સૌંદર્યને અનુપમ સમન્વય સધાય હાય એ સ્વાભાવિક છે..
લોકગીત કે લોકસંગીત એ પણ લોકોના જીવનના વ્યવહારમાંથી નીપજેલું છે. હાલરડાં ગાતી માતા, નાના ભાઈને રમાડતી બહેન, દુહાથી ડુંગરા ગજવતા ગેપ, ઘંટી તાણતી સ્ત્રી, કેસ હાંકતો કેસિયો, અને પાકની લણણી કરતો ખેડૂત : એ રીતે સમસ્ત વસવાયા કેમના જીવનમાં વ્યાપેલાં ગીતે એ કાંઈ લોકોને રીઝવવા માટે રચાયાં નથી, એ તે “સ્વસુખાય” રચાયેલાં છે. એમાં ગાનારું અને સાંભળનારું મોટે ભાગે ગાનાર પિતે જ હોય છે. એમાં જીવનવ્યવહારમાંથી નીપજેલું લાગણીનું સંવેદન વાચા પામ્યું હોય છે.
