________________
તો, નિર્વિકલ્પતાની પૃષ્ઠભૂ પર સ્વગુણોની આછેરી અનુભૂતિ એ થશે પગદંડી : જે દ્વારા આત્માનુભૂતિને પામી શકાશે.
આ ગ્રન્થમાં ડગલે ને પગલે સાધકો માટે ભિન્ન ભિન્ન આયામો - આત્માનુભૂતિ તરફ દોરી જતા – મળશે.
‘કેવલ આતમ-બોધકો, ક૨શું સરસ પ્રબંધ.’ આત્માનુભૂતિ માટેની આ સ-રસ રચના. રસની વ્યાખ્યા મહોપાધ્યાયજીએ પોતે જ શ્રીપાળ રાસમાં આપી છે : ‘પ્રેમ તણી પેરે શીખો સાધો, જોઈ શેલડી સાંઠો રે; જિહાં ગાંઠ તિહાં રસ નવિ દિસે, જિહાં રસ તિહાં નવિ ગાંઠો રે...’
રસ એટલે નિર્પ્રન્થતા. ગાંઠો વિહોણા, મહાપુરુષનું શીળું સાંનિધ્ય ગમે છે એની પાછળ છે આ રસ. તમે એ વખતે રસાળ વ્યક્તિત્વના સંપર્કમાં છો.
‘અમાસથી પૂનમ ભણી’ માં શ્રી કિસનસિંહ ચાવડા શ્રી ઉમાશંકર જોષીના એક વિધાનને ટાંકતાં કહે છે : શ્રી કૃષ્ણપ્રેમના સાંનિધ્યમાં બેસતાં લાગ્યું કે એક નિર્પ્રન્થ મહાપુરુષના સાંનિધ્યમાં હું બેઠો છું.
સાધનાના સન્દર્ભમાં ૨સ એટલે નિર્પ્રન્થતા. ભક્તિના સન્દર્ભમાં રસ એટલે ‘તે’. પરમાત્મા. પરમાત્માનું જે હોય તે બધું સ-૨સ. ‘તે’ના શબ્દો મધુર. ‘તેણે’ આપેલ ચારિત્ર મધુર. ‘મધુરાધિપતેખિલં મધુરમ્.'
અને સામી બાજુએ આ વાત આ રીતે ઊઠશે ઃ ‘તે’ આપે તે જ સારું,
‘તેના’ તરફથી મળે તે જ.
સમાધિ શતક ૫
:
