________________ પ્રકરણ-૧ અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ 17 અનાદર થાય છે. (ભગવાનના શાસનમાં રહેવું, તેમની થોડી વાતો માનવી અને અમુક વિષયમાં મન ફાવે તેમ વર્તવું તે સ્પષ્ટપણે ભગવાનનો અનાદર છે.) તથા સ્વતંત્રમતિથી વર્તવાનો અસદ્ આગ્રહ છે. આ બંનેના કારણે આત્માને નુકશાન થાય છે. ટૂંકમાં ભગવાનની આજ્ઞાથી બાહ્ય પરિણામ લાભદાયી નથી. જેમ પિતા સાથે રહેવું અને તેમની અમુક વાતો માનવી ને અમુક વાતો ન માનવી તે પિતાનો અનાદર છે, તેમ ભગવાનની અમુક આજ્ઞાઓ સ્વીકારવી અને અમુક આજ્ઞાઓ ન સ્વીકારવી તે પણ ભગવાનનો અનાદર છે. ભગવાનની 99 આજ્ઞા માનવામાં આવે, પણ એક આજ્ઞા માનવામાં ન આવે તો શૂન્ય ફળ મળે, એટલું જ નહિ, અહીં તો નુકશાન પણ થાય છે. આ જ વાતને પૂ. હરિભદ્રસૂરિશ્વરજી મહારાજાએ ષોડશક ગ્રંથમાં જરા જુદા શબ્દોમાં વર્ણવી છે. वचनाराधनया खलु धर्मस्तद्बाधया त्वधर्म इति / इदमत्र धर्मगृह्यं सर्वस्वं चैतदेवास्य // 2-12 // ભાવાર્થ : પ્રભુના વચનની (શાસ્ત્રની) આરાધના કરવાથી જ ધર્મ થાય છે અને વચનની બાધાથી (વિરાધનાથી-ઉવેખવાથી) અધમ ઉત્પન્ન થાય છે. આ જ ધર્મનું રહસ્ય છે અને આ જ ધર્મનું સર્વસ્વ છે. વળી, પૂજ્યપાદ કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ વીતરાગ સ્તોત્ર ગ્રંથમાં પ્રભુની સ્તવના કરતાં જણાવ્યું છે કે, वीतराग ! सपर्याया-स्तवाज्ञापालनं परम् / आज्ञाराद्धा विराद्धा च, शिवाय च भवाय च // 19-4 // હે વીતરાગ પરમાત્મા ! તમારી પૂજા કરતાં પણ તમારી આજ્ઞાનું પાલન પરમ શ્રેષ્ઠ છે. કારણ કે, આરાધાયેલી આજ્ઞા મોક્ષ માટે થાય છે. અને (લાખ્ખો રૂપિયાથી પૂજા કરવા છતાં) વિરાધાયેલી આજ્ઞા સંસાર (પરિભ્રમણ) માટે થાય છે.
