________________
ક્ષમા આદિ ગુણે મૂળભૂત રૂપે રહેલા છે. આવા સદ્દગુણેને જ્ઞાનક્રિયાના સમન્વયની આરાધનાના કલ્યાણકારક વિચારો આ સૂત્રમાં વ્યક્ત થયેલા છે.
મહાવીર પ્રભુએ સેળ પ્રહર દેશના અંત સમયે આપી ત્યારે પુણ્ય-પાપનાં વિપાક ફળનાં પંચાવન અધ્યયન પ્રરૂપ્યાં હતાં ત્યારપછી પૂછ્યા વિના છત્રીસ અધ્યયન પ્રકાશ્યાં તેથી તે અyષ્ટ વ્યાકરણ કહેવાય છે. અંતે મરૂદેવા માતાનું પ્રધાન નામનું અધ્યયન મરૂપતાં અંતમુહૂર્તનું શૈલીશકરણ કરીને મોક્ષે સિધાવ્યા. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં છલીસ અધ્યયન છેશ્રીલબહુસ્વામી એ આ સૂત્રની નિયંતિમાં જણાવે છે કે
. : : : છે. કેટલાંક અધ્યયન અંગસૂત્રમાંથી કેટલાંક જિનભાષિત તે વળી બીજા કેટલાંક પ્રત્યેકબુહના સંવાદરૂપે છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂજેમાં અતિસૂરિજીની ટીકામાં જણાવ્યું છે કે અંગ એટલે વિાષ અાદિમાંથી સ્પન્ન થએલ જેવાં કે પરિષહ અધ્યયનાદિ જિનશાષિત છે. કુમપુપિકા અધ્યયન પ્રભુ મહાવીરે કેવળજ્ઞાન થયા પછી પ્રરૂપિત કર્યું છે. એટલે કેવળીભાષિત છે. નવમું નમિસજર્ષિ પ્રત્યેક બુદ્ધમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ છે. ત્રેવશ મું. કંશી ગૌતમીય સંવાદ રૂપે છે. કુલ છત્રીસ અધ્યયન છે. દરેક અધ્યયનમાં મેક્ષમાર્ગના યાત્રીને રત્નત્રયીની આરાધનામાં ત્સાહન મળે તેવી સત્વશીલ અને સમર્થ વાણી પ્રગટ થયેલી છે. પ્રથમ ભાગમાં દસ અધ્યયન અર્થ સહિત આપવામાં આવ્યાં છે. તેની શિક્ષા માહિતી નીચે મુજબ છે.
