________________
૨૧૬ ]
સ્થાનોંગસૂત્ર
[ વ્યાખ્યાન
ક્રયા દ્વેષની પીઠ થાબડી ? કર્મોની સામે કટાક્ષવાળા દ્વેષની કર્મને કશ્મલ તરીકે સમજનારા દ્વેષ, એવી જ રીતે રાગને શાબાશી આપી છે. સરકાર ચાંદ આપે છે. પૂર્વે' જેમ જમીનની માલિકી આપતા હતા તેમ હમણાં આપતા નથી. વડે! પ્રધાન થઇ જાય તે પૂછડું વધારી આપે, ઈંચ જમીન ન ખાપે. ષને શાબાશી આપે. ઊંચા, જરૂરી, મારે ખાસ કહી દે. વડે પ્રધાન ચૂંટણીમાં હારી જાય તે ધેર બેસવાના ચાયા ગુણુઠાણાથી અગિયાર અને ચેાથેથી ખાર, તેરતી વાત. રાગદ્વેષ અહીં નહિ. જે રાગદ્વેષની મદદથી દસમા સુધી પહોંચે છે તેને ધક્કા મારે છે. સાજા થયા તે દવાના પ્રતાપે. સાજા થયા પછી દવા પીએ તે ધેલે. દવા સારા થવાના મુદ્દે, પીવાના મુદ્દા તરીકે નહિ. બારમે ગયા ત્યાં દવાના બાટલાં કાણુ પીએ, દ્વેષને એક પક્ષ જિનેશ્વરે રાખ્યા, ત્યારે રાગના બે પક્ષ રાખ્યા. રાગનું સ્થાન ગુરુ, સુણી બને; પણ દેષતા સર્ટિફિકેટની વાત થાય ત્યાં અવક્રુષ્ણ ઉપર દ્વેષ કરેા તા સટિકિટ. અવગુણી ઉપર દ્વેષ કા તા સર્ટિફિકેટ નહિ. નો નાળન કહીએ. ૫ ચપરમેષ્ઠી ગુણી, સમ્યગ્દર્શનાદિ ગુણા. તે 'તે ઉપર રાગ ધરીએ તેનું સર્ટિફિકેટ, જે અવગુણી છે તે તે। રાગના વિષયમાં નહિ તેમ દ્વેષતા વિષયમાં પશુ નહિ. અવગુણુ એકલા જ દ્વેષને વિષય છે, પણ અવગુણી તરફ તેા કારુણ્યભાવના. અવગુણી એ દૃયાના વિષય. યાના વિષયમાં ન આવે તેા ઉપેક્ષાના વિષય. આથી રાગના બંને પક્ષેામાં સર્ટિફિકેટ, દ્વેષના એક પક્ષમાં સટિક્રિટ, રાગ ગયા પછી દવા લેના મૂખ, ગૌતમસ્વામીજીએ તા સાતે કહ્યું–ભગવાનને વંદન કરે ! તેમાં આશાતના. કવલીની આશાતના ન કર! સેટી ઠોકી. સાજો થયા પછી દવાનું ખીલ શેઠ પાસે માગવા જાય તેા ધક્કા ખાય. ક્ષૌમાહતી પછી પ્રશસ્ત રાખ કે ડૂંધની જરૂર નથી, સંસારીને કમ'ને અંગે દ્વેષ જરૂરી છે તેથી જૈન શાસનને। પાયા નંખાયા ત્યારથી ક્રમ' શત્રુ એ નીમ-નિયમ જ રાખ્યા.
