________________
OR
શ્રુતવ્યવહાર જેટલે જ પ્રમાણભૂત માનવામા આવ્યો છે.
પ્રાચીન સાહિત્ય અનેક પ્રકારે ઉપલબ્ધ છે. તેમાં જૂદા જૂદા આચાર્ય ભગવંતોએ રચેલી પટ્ટાવલીઓ અને આચાર્ય ભગવંતો કૃત પટ્ટકો - એ બે પ્રકારનું પણ ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ તેમ જ શાસનના ગૌરવની દૃષ્ટિએ ઘણું મહત્વ છે. પટ્ટાવલીઓ જૈન શાસનની જાજરમાન આચાર્ય પરંપરાને પ્રદ્યોતિત કરે છે તો પટ્ટકો જૈન શાસનની ગૌરવવંતી આચારપરંપરા ઉપર પ્રકાશ ફેંકે છે.
સમયે-સમયે જ્યારે જ્યારે જરૂર જણાઇ ત્યારે સમર્થ અને જવાબદાર પૂ. આચાર્ય ભગવંતોએ પટ્ટકોના સ્વરૂપે ફરમાનો બહાર પાડ્યા છે. તેવા અનેક પટ્ટકો તે આજે મળતા પણ નથી, માત્ર તેનો ઉલ્લેખ જ મળે છે. ઉપલબ્ધ પટ્ટકોને આ પુસ્તકમાં સંગ્રહીત કરવામાં આવ્યા છે.
પટ્ટકો પણ બે પ્રકારના હોય છે. કેટલાક પટ્ટકો સિદ્ધાન્ત નિર્ણય અંગે કરવામાં આવ્યા છે તો કેટલાક પટ્ટકો આચાર મર્યાદાનું પ્રવર્તન કરવા માટે કરવામાં આવ્યા છે. આ પુસ્તકમાં મુખ્યત્વે આચાર મર્યાદાપટ્ટકોનો સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો છે.
વ્યવહારમાર્ગની મહત્તા, જૈન શાસનમાં આચાર્યની સત્તા, શ્રમણસંસ્થામાં અનુશાસનનું ઊંચું સ્તર સૂક્ષ્મ કાળજી અને ઝીણવટભરી ચીવટનો મહિમા, સ્વપક્ષ-પરપક્ષ વચ્ચેના વ્યવહારો કે વલણો, જૈનાચાર્યોની દીર્ઘદર્શિતા અને ઊંડી સૂઝ તથા જૈન માર્ગની અનેકાનેક બાબતો આ પટ્ટકોની વિવિધ કલમોમાંથી ઊડીને આંખે વળગે છે.
આ પટ્ટકોની એકાદ-બે કલમોના સૂચિતાર્થોનું થોડું અવલોકન
કરીએ.
૧.
વિ.સં.૧૬૭૭માં શ્રી વિજયદેવસૂરીએ નિર્મિત કરેલા સાધુમર્યાદાપટ્ટકની બીજી કલમમાં જણાવ્યું છેઃ
A20
