________________
(૩૦૮) જીવનું સામાન્ય લક્ષણ
चित्तं १ अण २ नाणं ३,
विन्नाणं ४ धारणा ५ य बुद्धी ६ य । ईहापोह ७ वियारो ८, जीवस्स लक्खणा एए ॥ ४९६ ॥ અર્થ : મન ૧, ચૈતન્ય ૨, જ્ઞાન ૩, વિજ્ઞાન ૪, ધારણા ૫, બુદ્ધિ ૬, ઇહાપોહ (તર્કવિતર્ક) ૭ અને વિચાર ૮ આ આઠ જીવનાં સામાન્ય લક્ષણ છે. (૪૯૬) (આ લક્ષણો જડ પદાર્થમાં હોતા નથી અને જીવ તે લક્ષણ વિનાનો હોતો નથી.)
-
(૩૦૯) પૃથ્વીકાય જીવોના શરીરની સૂક્ષ્મતા एगस्स दुन्नि तिन्नि वि, संखिज्जाणं न पासिउं सक्का । दीसंति सरीराई, पुढवीजीवा असंखिज्जा ॥ ४९७ ॥
અર્થ : પૃથ્વીકાય જીવનાં શરીરો એક, બે, ત્રણ યાવત્ સંખ્યાતા ભેગા થયેલા હોય તો પણ તે ચર્મચક્ષુથી જોઇ શકાતા નથી, પરંતુ પૃથ્વીજીવના અસંખ્યાતા શરીરો ભેગા થયેલા હોય તો જ તે દેખી શકાય છે, એટલા તે શરીરો સૂક્ષ્મ છે. (૪૯૭)
(૩૧૦) બીજા એકેંદ્રિયોનાં શરીરની સૂક્ષ્મતા
आऊ तेऊ वाऊ, एसिं सरीराणि पुढविजुत्ताणि । दीसंति वणसरीरा, जीवा असंख संखिज्जा ॥ ४९८ ॥
અર્થ : અકાય, તેઉકાય અને વાયુકાય એ ત્રણનાં શરીરો પણ પૃથ્વીકાયની જેમ અસંખ્યાતા મળેલા હોય તો જ દેખી શકાય છે અને વનસ્પતિ જીવોનાં શરીરો એક બે ત્રણ અથવા સંખ્યાતા ભેગા થયે પણ દેખી શકાય છે અને અસંખ્યાતા ભેગા થયે પણ દેખી શકાય છે. (આ પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયને માટે જાણવું. સાધારણ વનસ્પતિના અનંતા જીવોના અસંખ્ય શરીરો ભેગા થયા હોય તો જ દેખી શકાય છે. તે પણ બાદર
રત્નસંચય ૦ ૨૧૩
