________________
( ૧૨૨) મોક્ષસુખને આપનાર સભ્ય આત્મજ્ઞાનને પામી અનંત દુઃખના કારણરૂપ સંસારના સુખને કદાપિ વછે નહી. જે છ આત્મજ્ઞાનમાં આસક્ત છે તે જ કદાપિ નરક તિર્યંચ ગતિને પ્રાપ્ત કરેજ નહી. જેમ ચક્ષુવાળ માણસ કુવામાં ન પડે તેમ આત્મજ્ઞાની જીવ નરકરૂપી કુવામાં નજ પડે. આત્મબોધ જે જીવને પ્રાપ્ત થયેલ હોય છે તેને બાહ્ય વસ્તુની ઈચ્છા પણ થતી નથી. જેમ અમૃતના આસ્વાદન કરનારને ખારું પાણી પીવું ન ગમે તેવી રીતે ખારા પાણી સમાન સંસારના ખોટાં પદાર્થો ઉપર આત્મબોધવાળા જીવને આસક્તિ થાય જ નહીં.
આત્મબોધ પ્રાપ્ત કરનાર જીવને હમેશાં અપૂર્વ આનંદજ પ્રાપ્ત થાય છે. શાથી જે તત્વશ્રદ્ધાન થવાથી કર્મબંધનાદિ સ્વરૂપને તે સારી રીતે જાણે છે. જેમકે –
આ જીવ મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને ગ–આ ચાર કર્મબંધનના હેતુ વડે કરી સમય સમય આયુ છેડીને સાત કર્મને બાંધે છે. તે જ્યારે ઉદયમાં આવે ત્યારે આ આત્મા સ્વયમેવ ભગવે છે, બીજુ કઈ સહાયક થતું નથી. આયુ કર્મ આખા ભવમાં એકવારજ બંધાય છે. જે ગતિનું આયુ બાંધ્યું હોય ત્યાં આ આત્મા એકલેજ ચાલ્યા જાય છે, બીજું કઈ સાથે આવતું નથી. વળી દ્રવ્યાદિ ઈષ્ટ વસ્તુને વિગ થાય છે ત્યારે તે વિચારે છે કે “મારે પરવસ્તુને સંબંધ નષ્ટ થયો, મારૂં દ્રવ્ય તે આત્મપ્રદેશમાં રહેલ જ્ઞાનાદિ લક્ષણવાળું છે, તે કઈ ઠેકાણે જવાનું નથી.” વળી કદાચ કાંઈ દ્રવ્યાદિ વસ્તુને લાભ થાય છે ત્યારે વિચારે છે કે
મારે આ પગળિક વસ્તુને સંગ અમુક મુદત સુધી થયે છે તે તેમાં મારે મેહ શા માટે કરો? તે કાંઈ વાસ્તવિક મારૂં નથી. વળી વેદનીય કર્મના ઉદયથી શરીર કષ્ટાદિની પ્રાપ્તિ થાય છે
