________________
થઈ કે, રાજકવિ તરીકે આવકારાયેલા રાણા ધીમે ધીમે ગઢવી અને ચારણ તરીકે સુવિખ્યાત બનતા ચાલ્યા. સોની તરીકે તો પાલિતાણા એમને કોઈ ઓળખતું જ નહતું. ધીમે ધીમે ખુદ રાણા પણ પોતાની જાતને સોની તરીકે ભૂલી જઈને ગઢવી અને ચારણ તરીકે જ ઓળખી ઓળખાવી રહ્યા. આ ઓળખાણ ગમે તેવી અને ગમે તેટલી દઢ અને રુઢ બને, પણ ખરેખર તો એ નકલી હતી અને અસલ એનું જ નામ કે, ગમે ત્યારે પણ નકલનું નાક દબાવીને અસલ પોતાનો અણસાર દર્શાવીને જ રહે !
રાજકવિ રાણા અસલમાં તો સોની જ હતા, ગઢવી કે ચારણ તરીકેની એમની ઓળખાણ અસલી તો હતી જ નહિ. વર્ષો બાદ એક દહાડો એ અસલનો અણસાર રાજવી સૂરસંગને આવી જવા પામ્યો. બન્યું એવું કે, પ્રતિદિન રાજસભામાં આવીને ડાયરો ગજવતા રાણા ગઢવી એકવાર તબિયતની અસ્વસ્થતાના કારણે ઉપરાઉપરી ત્રણ દિવસ સુધી રાજસભામાં હાજરી આપી ન શક્યા. આથી ચોથા દિવસે રાજકવિને જાણ કર્યા વિના જ સૂરસંગજી જાતે જ એમના ઘરે પહોંચ્યા. ગઢવી કે ચારણ માટે એમ કહી શકાય કે, એને ધોકા વિના ચાલે, પણ હોકા વિના ન ચાલે. એટલે એના કપડાં મેલાંઘેલાં હોય, પણ એને હોકો ગંગડાવવા તો જોઈએ જ.
ચારણને વરેલી આવી ચાલચલગત મુજબ રાજકવિ રાણા જ્યારે ચીપિયાથી પકડીને એક પછી એક અંગારા હોકામાં ભરી રહ્યા હતા, બરાબર આ ટાણે જ સૂરસંગજી રાણાના ઘરે પહોંચ્યા. ચીપિયાથી અંગારાને પકડવાની અને હોકામાં એને નાખવાની એમની અનેરી અદા જોતાની સાથે જ સૂરસંગજીને લાગ્યું કે, રાજકવિની આ અદા જોતાં એમ લાગે છે કે, તેઓ અસલી ચારણ ન હોઈ શકે. કારણકે ચીપિયો પકડવાની એમની અદા જ સોની હોવાની ચાડી ખાધા વિના નથી રહી શકતી. આવી શંકાથી ઠાકોર રાણાને ધારી ધારીને નીરખી રહ્યા. આનો ખ્યાલ રાણાને આવી જવા પામ્યો. ચીપિયાથી અંગારા
૭૦ 8 સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧
-
