Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 44

ઊંચું માથું કરવું. ]
( ૩૮ )
ઊંડા પાણીમાં ઉતરવું ઊંચું માથું કરવું, પદિ-કર્મ-સુખમાં બીજા ઊંચે ચઢાવવું, વખાણ કરી ખૂબ ફૂલાવવું કરતાં ચઢીઆતાપણું દર્શાવવું, નીચી–નઠારી | ભમાવવુ. હાલતમાંથી ઊંચી–સારી હાલતમાં આવવું. | “છેહ ન દીજે લાડ લડાવીરે, ૨. કામની અતિશય મારામારીમાંથી ફ- નવ નાખીએ ઊંચે ચઢાવીરે. રાગત થવું.
મો. નમે તે બિચારે ઊંચું માથું કરવા પામ
ઓખાહષ્ણુ. તો જ નથી.”
ઊંચે ઊંચે શ્વાસે, ઊંચે જીવે; નિરાંત ઊંચું મૂકવું–મેલવું, ( ઉપયોગમાં ન વગરનીગભરાટવાળી સ્થિતિમાં.
લેવા જેવી હોય એવી વસ્તુ અથવા વિ- ઊંચે જીગ, કેઈ એકાદા વિષય-કામ તરફ ચાર બાજુએ મૂકવા. જે ચોપડીઓ | દિલ ન લાગતું હેય-ધ્યાન જતું રહ્યું હોય તરત ઉપગની ન હોય, તે ઊંચે મૂકવામાં | ત્યારે જીવ ઊંચો થયો છે એમ બોલાય છે; આવે છે અને ઘરમાં ન વપરાતાં વાસણો | અપ્રીતિ; કંટાળો. ઊંચે અભરાઈ પર મૂકવામાં આવે છે તે જ નીચે હાથ પડવો, ચેરીથી મેળઉપરથી લાક્ષણિક અર્થે) નિરાળું-દૂર રા- | વવું; ઊંધાં ચત્તાં કરી સારી પેઠે કમાવું. ખી મૂકવું; કોરે મૂકવું; સંતાડવું; છૂપાવવું; ઊંચો નીચો હાથ પડ્યા વિના ધનવાન રખડતું પડયું હોય તે ઠેકાણે મૂકવું. ન થવાય. કપટ અને વિશ્વાસઘાત વિના ૨. ( ચેરેલું.)
જગતમાં ક્યારે ચાલે છે?” ૩. વિસારે મેલવું“તેણે ભણવું ઊંચું
બ્રહ્મરાક્ષસ.
ઊંચે ને ઊંચે રહ્યા છે, હરામ હાડકાં “તેણે અડધોઅડધ પોતાની મિલકત !
છે. કામ કરવામાં કંટાળો ખાય એવા માણઊંચી મૂકી છે, એટલે ફિકર નથી.” સને વિષે બોલતાં વપરાય છે.
“ મૂર્ખ જેટલા દુરાગ્રહી હોય છે તેટલા ૨. મગરૂરીમાં રહેવું; ગર્વમાં છાકી જવું ડાહ્યા હતા નથી કેમકે મૂર્ખ તો લાજ શ - મેટાઈ રાખવી. રમે ઊંચી મૂકે છે. એટલે પછી તેઓને ઊંટનું પગલું તે જાણતા નથી, ઊંટના પબીજી કશી બીક રહેતી નથી.”
ગલા જેવી સહેલી બાબત જે જાણત
નળદમયંતીનાટક. | ઓળખતો ન હોય, તેવા બીનમાહિઊંચું ને ઊંચું માથું રાખવું, મગરૂરીમાં તગાર માણસને વિષે બેલતાં વપરાય છે.
મહાલવું; મગરૂર બનવું; પતરાજખોર થવું. ઊંડા ઉતરીને જવું, ચેતરફ નજર પહોંઊંચે આભ ને નીચે ધરતી, જ્યારે કો- | ચાડી બારીકાઈથી જોવું-વિચારવું–તપાસવું. ઇને કશો આધાર કે આશ્રય હોતો નથી | એકાદા વિષયની અંદર પેસીને વિચાર કરે. ત્યારે તે નિરાશામાં કે દુઃખમાં કહે છે કે ઊંડા પાણીમાં ઉતરવું-પેસવું, કોઈ ભારે તો હવે ઊંચે આભ ને નીચે ધ- સાહસ કામ માથે લેવું નુકસાન થઈ બેસે રતી છે.
એવી બાબતમાં વચ્ચે પડવું; જોખમવહેરવું. ઊંચે—ઊંચો જા, મરી જા એવા અર્થમાં ઊંડા પાણીમાં ઉતરવાની તમારે સાધુ પુતિરસ્કારમાં વપરાય છે. “ ઊંચે જા ન રૂષને કાંઈ મતલબ ?”
તપત્યાખ્યાન,
આવું તે.”