Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 42

ઉલાળે પડવું. ]
(૬)
[ ઊંચી આંખ કરવી.
યને ચિતોડ છોડી દુશ્મન નવ ગજના ન- ] “વેલ વૃક્ષ લતા રહી ગુલીરે, જમુનાજીમાં; મસ્કાર કરી ચાલ્યા જશે, રે ! તેને તે | મારે જોવાનું સુખ ગયું ઉણો રે, પ્રીતમ પાખે.” ઉલટી અલ્લા થશે.”
દયારામ, તાપનાક. ઉશીકાં ઉથામવાં, (મરતાની ચાકરી થાય ઉલ્લાળે પડવું, પછવાડેથી કાંઈ મુશ્કેલી કે ' એ એક લહાવો છે એમ લોકો માને છે,
અડચણ પડવાને લીધે બંધ રહેવું; અટકી. તે ઉપરથી) માંદા માણસની બરાબર થાપડવું. (કામ)
કરી કરવી. “તે બિચારીથી પુરાં ઉશીઉલ્લી જવું, ટળી જવું; નાશ પામવું; બેશી કોએ ઉથામાયાં નહિ.' એમ જ્યારે જુવાન
જવું. (ભારથી નીચે આવવું તે ઉપરથી સ્ત્રીને ધણી ગુજરી જાય છે ત્યારે તેને લાક્ષણિક.)
વિષે દયાની લાગણીમાં બોલાય છે.
ઊંધ ઉડવી, શુદ્ધિ ગઈ હોય તે પાછી ઠે- ] “અલ ઊંધી ગઈ છે એની તે.” કાણે આવવી; અક્કલ આવવી; ભાન આ- ૨. દીતું રહેવું “ઉથી જા, ન આવું વવું; સાવધ થવું; જાગૃત થવું; સમજ
તા.” આવવી;
ઊંધી ગયું, દીતુ રહ્યું. બે દરકારીમાં જવાબ ઊંધમાં ઉંધવું, અજાણપણું રાખવું; એકજ | દેતાં વપરાય છે.
અણુવાકિફગીરી રાખવી; પિતાની હારમાં ગોવિંદરાયે એને છોકરા બરોબર ગણી
શું થાય છે, તેનું ભાન ન રાખવું. ઉછેર્યો તેને બદલે વાળ તે ઉધી ગયે, ઊંધમાં જવું, ઊંઘમાં અથવા અજાણપ- | પણ ઉલટો એ તમને ડસવાને તૈયાર થયો.” ણામાં જવું.
ગુ. જુની વાર્તા. શંઘમાંથી ઉઠવું, જાગૃત થવું; શુદ્ધિ - ઊંચા નીચા પાસા નાખવા, આડું અવળું વવી; અક્કલ સુકવી-આવવી; ભાન આવવું. સમજાવી ભમાવવું અથવા ભમાવી પિતાના “અરે સર્વે ઉઠી ઊપથી,
મતનું કરવું; આડા અવળા પાટા દેવા; છ ભણ જેમ ભણયે;
પઝ અથવા દાવપેચ રમવે. ભણ કાયદા લઢી કાયદે,
“અમે મળતાને પ્રાણજ આપું, લ્યો હક જેમ લેવાયે.”
પુરૂં મનની આશ;
પાણીપત. તારે મોહ લગાડું નળને, ઊંધી જવું, પરવારવું; પતી રહેવું બંધ
નાખી ઊંચા નીચા પાશ.” પડવું.
નળાખ્યાન. પ્રાચીન મહિલાઓ મોટા વિદ્વાન આચાર્યોને પરાસ્ત કરતી પણ હાલ તે સઘળું ઊંચી આંખ કરવી, ઘણુજ માંદા અને ઊંધી ગયું છે.”
અશકત માણસને વિષે એમ બેલાય છે કે પંડિતા જમનાબાઈ | ઊંચી આંખ પણ કરતું નથી. મતલબ કે