Page Text
________________
ખાપની ખાપ લાવવા, ]
૨, ધણું દૂર જવુ; નજરન પહેાંચી શકે ઍટલે દૂર જવું. ( લાક્ષણિક ) માપના માપ ખેલાવવા, દુ:ખતે વખતે ખાપતી સહાય માગવી; બાપના નામની ખૂમ પાડવી. ( દુઃખ પડેછે અથવા દુ:ખ થાય છે ત્યારે ‘બાપરે!’એમ કહી ખૂમ પાડવામાં આવેછે તે ઉપરથી ) ખાપની બાંય સહીને, મતલબ કે રામાં રામ, શાર્ય, ધૈવત ન ટાય તેા તારા
તા
બાપને કે ગમે તેવા પશુ આશ્રય ધરીતે-આપતા બુધવાર, જ્યોતિષમાં બુધવાર નવું
મદદ લઇને, ( કામ, ફ્રજ, વગેરે માથે લેવાના સંબંધમાં )
સક ગણાય છે તે ઉપરથી) કઈંજ નહિ.
“ ગાંડાં હાય તેને તેનું ગમતું મેલી સમજાવાય પશુ માતા ડાઘા ગાંડા થએલા એટલે ખેલ્યાચાલ્યાની બાધા લઇ જેમ તમે કરે તેમ અમારે આપની બાંય સાહી કરવું જ જોઇએ, ’
(
[ બાખરા ભૂત.
છે તે ઉપરથી જે કાંઈ સારૂં કામ ન કરી શકે તેવાને વિષે ખેલતાં વપરાય છે. ‘એ સાળા શું એસડ કરવાનેા, બાપનું તેલ ું?’ ‘શુંકરવાના છે . માક્રાણુ એના બાપની' એમ પણ એજ અર્થમાં ખેલાય છે. બાપનુ બુઝારૂં, ભલિવાર વિનાનું કામ કરનારને વિષે ખેલતાં વપરાય છે.
“ જીવરામ કહે-આ તરફ જુએ, એ રહ્યા ત્રીજો દીવે. રંગલો કહે તારા બાપનું કપાળ છે તે તરફ તેા. ?’'
મિથ્યાભિમાન નાટક. બાપનુ તેાલડ, ( જ્યારે મરી ગયેલા માસને સ્મશાનમાં બાળવા લઇ જાય છે ત્યારે મરેલાના સબંધી હાથમાં તેાડી લઇને આગળ દોડે છે, અને પાછળ ડાઘુઓ ૨ડતા રડતા જાય છે. રસ્તે જનારને એ તેલડો ઉપરથી એમ જણાય છે કે કાઇનું મડદું આવે છે-એ તેાલડી કાઇના ભરણુના કે મેક્રાણુના સમાચાર કડે છે તેમ જે માણસને કાંઇ બિનઆવડતવાળું કામ સોંપવામાં આવે તે માણસ તે કે તે હાથમાં લે છે ખરા તે પણ્ બિનમાહીતગારીને લીધે પાછળથી રડી ઉઠે. -નિષ્ફળ થાય
૨૫૬ )
માપનાકા, ‘ આવડે છે એને એના બાપતા કા' મતલબ કે કાંઈજ આવડતું નથી.
આપના લાડવા દાઢયા છે અહીં આગળ તે વ્હેલા વ્હેલા આવ્યા ?'
તપસાખ્યાન.
નહિ.
બાપનું કરમ-કપાળ, મતલબ કે કંઈજ માફી ખાવું, ( લાક્ષણિક ) નકામું-નિરર્થક રાખી મૂકવું. શાક કરજે, વધારી ખાજે, ખારી ખાજે, ખફીને વધાર કરજે એમ પણ ખેલાય છે. ખાખરા ભૂત, વિખરાયલા નિમાળાવાળા વિચિત્ર બિહામણા પુરૂષ.
*
ત્યાં જઇને શું કરી આવ્યા તારા બાપના બુધવાર' એમ માલાય છે.) માપના લાડવે, ( લાક્ષણિક ) કાયદો-નફા; લાભ; આપે મેળવેલા હક,
અણહિલપુરમાં કરણ રાજાની ઓ કાલારાણીને એ બાબરાભૂત વળગ્યા હતા. આખુ શહેર એ ભૂતથી ત્રાસ પામી ગયું હતું. હરપાળે કોલા રાણીના અંગમાંથી ભૂત કાઢયું તે વખતે ખાખરે પેાતાનું વિક્રાળ સ્વરૂપ પ્રકાશ્યું હતું. એ મૂળ માધવના ભાઇ હતા. માધવની સ્ત્રી કરણુ બળાત્કારે લઇ ગયા હતા તેને બચાવ કરવામાં એના પ્રાણ ગયા હતા. એ વેર વાળવાને એણે યમરાજાની આજ્ઞા લઈ ભૂતનું રૂપ ધારણ કીધું હતું એમ કહેવાય છે. કરણદીલા,
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |