________________
દર્શનકારોએ ઈશ્વરના અનુગ્રહથી મુમુક્ષુઓને યોગની પ્રાપ્તિ થાય છે-એ પ્રમાણે વર્ણવ્યું છે. પણ ખરી રીતે તો અન્યાભિમત ઈશ્વરને જ હજુ યોગની પ્રાપ્તિ થઈ નથી. એમનું સ્વરૂપ જે રીતે વર્ણવાયું છે તે જોતાં તો શસ્ત્રાદિનો સંપર્ક અને કામિનીનો સ... ઈત્યાદિના કારણે સ્વયં વિટંબણા પામેલા છે. એનાથી મુક્ત થવા માટે તેમને પોતાને જ યોગની પરમાવશ્યકતા છે. યોગથી જેને અનુગ્રાહ્ય થવાનું છે તે યોગના અનુગ્રાહક કઈ રીતે થાયએ સમજી શકાય એવું છે.
આથી સ્પષ્ટ છે કે અન્યદર્શનમાં તાત્ત્વિક યોગ નથી. માત્ર યોગનો આભાસ છે. દરિદ્રના મનોરથોની જેમ અન્યદર્શનકારો યોગના પરમાર્થથી ઘણા દૂર-સુદૂર છે... ઈત્યાદિ સ્વયં સમજી લેવું જોઈએ. અથવા સુયોગ્ય અધ્યાપકો પાસેથી એ સમજી લેવાની આવશ્યકતા છે. અન્યથા મિથ્યાત્વની પ્રાપ્તિ થવામાં વિલંબ નહીં થાય. ।।૨૬-૩૦ના
યોગના
યોગના અપૂર્વ સામર્થ્યને જણાવાય છે
भरतो भरतक्षोणीं, भुञ्जानोऽपि महामतिः ।
तत्कालं योगमाहात्म्याद्, बुभुजे केवलश्रियम् ॥ २६- ३१।।
‘‘છ ખંડ ભરતની સમગ્રભૂમિને ભોગવવા છતાં
મહામતિ એવા ચક્રવર્તી ભરતમહારાજાએ તે કાલે યોગના
VIJU
VIKR MAMAVAMIN
૫૦
PINGINGININGINGINING LAVAVAVAVIMAVIMIVAN
