________________
[ ૧૨૪ ]
શ્રી સીમધર
શ્રી ભરતમહારાજને મારી નાંખવા મુષ્ટિ ઉગામે છે, ત્યાં વિવેક-પુદ્ધિ થવાથી ક્રમગંગણુને જ ધર્મ-ભૂમિ બનાવી તે જ મુષ્ટિથી શૈાચ કરી દીક્ષિત થાય છે વિ. વિ.
શ્રી સૂરીકતા રાણી
( શ્રી ઉપદેશમાલા ગા. ૨૫ ની શ્રી રામવિજયજી ગતિ વૃત્તિમાંથી ) નારી–સગપણ સુરીકતા, વળી પતિ–મારી પ્રમાણ ॥ ( ૩-૩૮-૩ ) શ્રી ભરતક્ષેત્રના શ્રી કેયાફ્રેંચમાં શ્રી શ્વેતાંથી નગરીમાં મહા નાસ્તિક અધર્મી પ્રદેશી રાજા રાજ્ય કરે છે, તેના મંત્રી શ્રી ચિત્રસારથિની લાગવગ–પ્રેરણાથી ત્યાં પધારેલા શ્રી કેશીગણધરના સમાગમ-ઉપદેશાથી પરમ શ્રાવક ચુસ્ત બાર વ્રતધારી શ્રાવક થાય છે, તેની રાણીને રાજાના જૈન થવાથી વિષય-વાસના પર પ્રતિબંધ પડવાથી રાજા પર દ્વેષ થાય છે. અને ખાવામાં ઝેર આપી મારી નાંખે છે વિવિ. (શ્રી ઉપદેશમાલા ગા. ૧૦૨ ની શ્રી રામવિજયજી ગણિકૃત વૃત્તિમાંથી) શ્રી વિશાલપુર નગરના શ્રી સતેજા રાજાને શ્રી વેદવિચક્ષણ નામના પુરહિત હતા. એકવાર તે રાજમાર્ગે જતી સુંદર–રૂપવાળા એક ભરવાડણુને જોઈ કુદરતની વિચિત્રતાને વિચારે છે, તેવામાં મદોન્મત્ત દોડયા આવતા હાથીના ભયથી હડફેટમાં આવી તે ભરવાડણુના માથા પર રહેલ દૂધાશની માટલીઓ ફૂટી જાય છે, છતાં તેના મુખ પર વિષાદ-ગ્લાનિની ાયાને બદલે ત વિતર્ક પૂર્ણ હાસ્યમિશ્રિત ગહન વિચારાની છાયા પથરાય છે. તેથી અચરજ પામેલા પુરાહિત ભરવાડણને પૂછ્યું' કે કેમ! દૂધ-છાશના થએલા નુકશાનને પહોંચી વળવાના વિચારાના બદલે શા ગંભીર વિચારમાં છે? મુખ પર શોકની લાગણીઓના બદલે હાસ્યની લાગણી કેમ જણાય છે? ભરવાડણે કહ્યું કે “મેં મારા જીનમાં અનુભવેલા અવનવા અટપટા પ્રસંગાના હારમાળા આગળ દૂધ-છાશનુ નુકશાન શી વિસાતમાં છે?
પતિમારી સ્રી-(વેદસાગર બ્રાહ્મણની સ્ત્રી કામલક્ષ્મી)
