________________
મરણસમાધિ : એક અધ્યયન
અત્યાર સુધી જે પ્રકીર્ણકગ્રંથોનો પરિચય મેળવ્યો તેમાં સમાન વિષય ધરાવતાં
પ્રકીર્ણકો ઘણાં છે. જેમ કે ઃ
મુનિના આચારવિષયક પ્રકીર્ણકો જ્યોતિષ વિષયક પ્રકીર્ણકો
આરાધના વિષયક
મૃત્યુ સમયની આરાધના વિષયક
48
:- પિંડવિશુદ્ધિ, સંસક્તનિયુક્તિ :- ગણિવિદ્યા, જ્યોતિષકદંડક, અંગવિદ્યા,
:- તંદુલવૈચારિક, ચંદ્રવેધ્યક,
આરાધનાપતાકા
:- ચતુઃશરણ, આતુરપ્રત્યાખ્યાન, મહાપ્રત્યાખ્યાન,ભક્તપરિક્ષા, સંસ્તારક, મરણસમાધિ
ઉપર જણાવેલા છ પ્રકીર્ણકોનો એક અલગ તરી આવતો ગુચ્છ અન્ય પ્રકીર્ણકગ્રંથોમાં વિશિષ્ટ સ્થાન ધરાવે છે. વળી છ પ્રકીર્ણકોમાં અન્યોન્યમાંથી પણ ઘણું આદાન પ્રદાન થયેલું છે.
મૃત્યુ સમયે, સમાધિ મેળવી પંડિતમરણને વરવું જેથી આ ભવભ્રમણનો અંત આવે – તે આ છ પ્રકીર્ણકોનો કેન્દ્રવર્તી વિચાર છે.
મરણસમાધિ પ્રકીર્ણક પ્રસ્તુત સંપુટમાં વિશિષ્ટ છે, એનું અધ્યયન કરતાં પૂર્વે અન્ય પાંચની વિશિષ્ટતાઓ જોઈ લેવી આવશ્યકછે તેથી અહીં ક્રમથી આપણે સમાધિમરણ વિષયક પાંચ પ્રકીર્ણકો વિશે જોઈશું.
