________________
૨૩
સામાન્ય રીતે વ્યવહાર સમકિત કહે છે.
અઢાર દાષ રહિત અને ખાર ગુણે કરી યુક્ત તે દેવ; પંચ મહાવ્રતધારી સાધુ તે ગુરૂ, તથા કેવલી ભાષિત ધર્મ, યામૂલ તે ધર્મ. એ ત્રણ તત્ત્વની શ્રદ્ધા તે વ્યવહાર સમકિત.
હવે નિશ્ચય સમકિતનું સ્વરૂપ કહે છે.
દર્શન મેાહનીય કર્મના ક્ષયથી, ઉપશમથી કે ક્ષયાપશમથી ઉત્પન્ન થયેલ તત્ત્વાર્થ શ્રદ્ધાન્ન રૂપ આત્મગુણ તેની પ્રાપ્તિના ક્રમ કહે છે. પ્રથમ અનાદિ મિચ્છાત્વિ જીવ યથાપ્રવૃત્તિ કરણ વડે એક આયુ ને શેષ સાત કોની સ્થિતિ
એક પલ્યાપમને અસંખ્યાતમા ભાગ ન્યૂન એક કાડાકાડી સાગરોપમની કરે. પછી અપૂર્વે કરણ વડે પૂર્વે કદી નહિ ભેદાએલી કર્કશ, નીવડ રાગદ્વેષની ગ્રંથી (ગાંઠ) ભેદ્દે. પછી અનિવૃત્તિકરણ વડે મિથ્યાત્વની સ્થિતિના બે વિભાગ કરી વચમાં અંતર કરણ કરે; તેમાં પહેલા સ્થિતિ અંતર્મુહુતેની અને ખીજી અંતર્મુહુર્ત ન્યૂન, શેષ સ્થિતિ, પછી પેલી સ્થિતિ ને લાગવીને ખપાવે અને મીજીસ્થિતિને ઉપશમાવે. તે પ્રથમ સ્થિતિના સમગ્ર ઇલીયા ખપી ગયા પછી અંતરકરણમાં પ્રવેશ કરે ત્યાં આંતરકરણને પહેલે સમયે ઉપસમ સમકિત પામે. પછી ઉપશમ સમકિતના મળે ખીજીસ્થિતિના ત્રણ વિભાગરૂપ ત્રણ પૂજ કરે. તેમાં એક શુદ્ધ પૂજ તે સમકિત. ૨અર્ધ વિશુદ્ધપૂજ તે મિશ્ર માહની. ૩–અશુદ્ધપૂજ તે મિથ્યાત્વ મેાહની. પછી અંતર્મુહુર્ત ખાદ અવશ્ય ઉપશમ સમકિત પામે, અહૂં વિશુદ્ધ પૂજના ઉદય થાય તે। મિશ્રષ્ટિ
