________________
१४
જૈનદર્શનમાં કર્મવાદ
એને કૂતરે ન બનાવી શકો. કેમકે એ ફુટ ન હતે પણ કુસ થઈ ગયે હતે. એ માણસે એ ટાઈમબોમ્બનું બળ પૂર્વે તેડી નાખ્યું ન હોત તે એ ટાઈમબેમ્બ જ્યારે પણ ફુટત ત્યારે તે જે જીવનમાં હેત તે જીવનમાં મૃત્યુ પામીને તરત કૂતરીના પેટમાં તે જીવામા ચાલ્યો જાત અને કૂતરાનું
ળિયું પિતાની આસપાસ તૈયાર કરવા લાગી જાત.
આમ આપણા સુખદુઃખના અનુભવકાળમાં દુખદ સ્વભાવવાળા ઘણા ઘણા ટાઈમબમ્બ કુસ થતા જ રહે છે. કેમકે પૂર્વે તેમનું બળ આપણે શુભ લાગણીઓના જોરથી સાવ તેડી નાખ્યું હતું. એ જ રીતે આપણું સુખદુઃખના અનુભવકાળમાં સુખદ સ્વભાવવાળા ઘણા ટાઈમબે... પણ ફુસ થતા જ રહે છે. કહેવાય સુખને દેનારા કર્માણ; પરન્તુ સુખને તે પડછાયે ય જોવા ન મળે, સુખનું સ્વપ્ન ય ન આવે કેમકે તેમનું બળ પૂર્વે આપણે અશુભ લાગણીઓના જોરથી સાવ તેડી પાડયું હતું. સુખ કે દુઃખ વગેરેના જે અનુભવે થાય તે તે જેના બળ તૂટ્યા નથી તેવા જ કર્માણુઓ દ્વારા થાય કેમકે તે કર્માણુઓ એવા ટાઈમબેમ્બ છે કે જે એમનો ટાઈમ (શાન્તિકાળ) પૂર્ણ થતાં જ કુટે છે, માત્ર કુસ થતા નથી.
એક દષ્ટાન્ત આપીને આ વાત વધુ સ્પષ્ટ કર્યું. એક માણસે કેરીને રસ પેટ ભરીને ખાધે. પછી તેને શાતિકાળ પૂરો થતાં જ વાયુના અજીર્ણને ધડાકે થયે! અને તે પેટ પકડીને રેવા લાગે! આનું નામ ટાઈમબમ્બ ફૂટ ! હોનારત
