________________
જૈનદર્શનમાં કમ વાદ
હવે આવી દ્વેષની વૃત્તિ સાથે તેણે મનથી દુષ્ટ વિચારા કર્યાં, વાણીથી ગાળ બેન્ચે, કાયાથી ધક્કો માર્યાં તે વખતે જે કાર્મિક રજકણાને જથ્થા એના આત્મા ઉપર ચાંટી ગયા તેના સ્વભાવ શુ` નક્કી થાય ? મિત્રા, તદ્દન સીધી વાત છે કે આવી રીતે બીજાને દુઃખ દેનાર માણસ પે તે અવશ્ય દુઃખી થાય. આજે નહિ . । . કદાચ કાલે, આ જીવનમાં નહિ તે। કદાચ ભાવીના કાક જીવનમાં ! આમ એ સમયે ચાંટતા કાર્મિક જથ્થાને દુઃખ દેવાના સ્વભાવ નક્કી થઈ જાય છે. આ જ રીતે કોઈ ને સુખી કરનાર આત્માને એ વખતે ચાંટતા કાર્મિક જથ્થાના સુખ આપવાના સ્વભાવ નક્કી થાય છે.
૪૦
મુખ્યત્વે આઠ જાતના સ્વભાવા છે. તેમાંથી ગમે તે એક સ્વભાવ તે તે ચાંટતા કાર્મિક જથ્થાના નક્કી થાય છે.
આપણે તે આ ય સ્વભાવ અને તેનાં આઠ કારણેા ક્રમશઃ જોઈ લઈએ.
(૧) સાચા જ્ઞાની આત્માએની નિંદા વગેરે કરવાં, એમની સેવા, સ્તુતિ વગેરે ન કરવાં, સત્યના પ્રકાશ આપતાં પુસ્તકા વગેરેનું અપમાન કરવુ, ખહુમાન ન સાચવવું; મળેલી બુદ્ધિના દુરુપયેાગ કરવા....આવુ કરતાં જે કાર્મિક જથ્થા જીવાત્માને ચાંટતા હૈાય તેને સ્વભાવ તે જીવાત્માને જ્ઞાન નહિ થવા દેવાના નક્કી થાય છે. એટલે કે મહેનત કરીને મરી જાય તે ય એને યાદ ન રહે, યાદ હેાય તે ય ભૂલી જાય વગેરે.૨૪
૨૪ જ્ઞાનાવરણીય કર્મ
