________________
જૈનદર્શનમાં કર્મવાદ
પરંતુ કેટલાક તે વળી અંશતઃ અહિંસા વગેરે પણ પાળી ન શકે એવા જીવાત્માએ હોય છે. આ લોકો સંતો અને સદાચારી ગૃહસ્થાના જીવનની ખૂબ ખૂબ પ્રશંસા કરે છે, એમની ખૂબ સેવા કરે છે અને પિતે એવું ભવ્ય જીવન પામવા માટે કાયર છે એ બાબતને સ્વીકારીને અંતરથી રડ્યા કરે છે.
આ ત્રણે ય કક્ષાના આત્માએ કર્મરાજના કટ્ટર શત્રુએ છે. અહિંસા વગેરે ધર્મોનું સેવન કરનારા અને એ ધર્મોનું એવી પરિસ્થિતિને કારણે સેવન ન કરવા છતાં એ ધર્મોના કટ્ટર પક્ષપાતીઓ કર્માણના ઠેરના ઠેરને આગ લગાડતા રહે છે.
મિત્રે ! સદાચારના ધર્મ પ્રત્યેને કટ્ટર પક્ષપાત એ જ કર્માણની છાતીને ઊભીને ઊભી ચીરી નાખવા માટેનું પ્રથમ અને પ્રબળ શસ્ત્ર છે.
એ પછી જેમ ઉપર ઉપરની સાધનાઓ પ્રાપ્ત થતી જાય તેમ બળ વધતું જાય. પણ જેને એ સાધનાઓ શક્ય જ નથી તે આત્મા પણ ઘરમાં રહેવા છતાં ય જે સંત અને સદાચારી ગૃહસ્થના જીવનને અંતરથી અંજલિ અર્પતે રહે તો તે પણ કર્માણની ચુંગાલમાંથી વહેલામાં વહેલી તકે મુક્ત થાય.
એટલે બધા શ્રેષ્ઠ કક્ષાના ગણાતા ધર્મોને મેળવી આપનારે અને બધા શ્રેષ્ઠ ધર્મોની સાધનાને સફળ બનાવનારે જે કોઈ ધર્મ હોય તે તે સદાચારીઓને “નમસ્કાર કરવાને ધર્મ છે. જેને બધા પ્રકારના સદાચારીઓ તરફ આદરભાવ જાગે છે તે આમાં જ પોતાના જીવનની કામવૃત્તિઓ અને
