________________
૩૫
સુમતિ–હિંસાદિક અવતેને સર્વથા ત્યાગ કરીને અહિસાદિક મહાવતેને સર્વથા સ્વીકાર કરવારૂપ સર્વ સંયમના અધિકારી સાધુ મુનિરાજ છે. અને અંશ માત્ર ઉક્ત વ્રતનું સેવન કરવાથી દેશ સંયમના અધિકારી તે શ્રમણે પાસકશ્રાવક હોય છે.
ચારિત્ર.–સર્વ ( સશે ) સંયમ લેવાને શું કામ છે ? સર્વ સંયમ ગ્રહણ કર્યા બાદ કદાચ કર્મવશાત્ તે બરાબર પાળી ન શકાય તે તેને શું ઉપાય છે તે બતાવે !
સુમતિ-પૂર્વે બતાવેલા અક્ષુદ્રતાદિક ગુણના અભ્યાસવર્ડ હદયની શુદ્ધિ કરી, સરૂ ગે સદ્વિવેક યા સમક્તિ પામવાથી ચતુર્થ ગુણ સ્થાનક પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યાર બાદ શંકા કેખાદિક દૂષણ ટાળીને, શુદ્ધ દેવ ગુરૂ સંઘ સાધમ વિગેરે પૂજ્ય વર્ગની યથોચિત ભક્તિરૂપ ભૂષણ ધારીને, પૂર્વોક્ત શમ, સંવેગ, નિર્વેદ, અનુકંપા, અને આસ્તિક્યરૂપ લક્ષણે લક્ષિત સમક્તિ રત્નને મન, વચન, તથા કાયાની શુદ્ધિથી અજવાળી શુદ્ધ કરીને સદુ અભ્યાસના બળથી દેશ-સંયમી શ્રાવકની સીમા ( હદે) પહોંચી શકાય છે. તે દેશ-વિરતિ ગુણ સ્થાનક પાંચમું ગણાય છે. તેમાં પાંચ આવ્રત, ૩ ગુણવ્રત અને ૪ શિક્ષાવ્રતને સમાન વેશ થઈ જાય છે. દઢ વૈરાગી શ્રાવક સશુરૂ ચોગે શ્રાવકની ૧૧ પરિમા (પ્રતિમા ) પણ વહે છે. પરંતુ પૂર્વોક્ત વ્રતને ધારણ ર્યા પહેલાં તેમાંના દરેકને અભ્યાસ કરી જોવે છે, જેથી તેનું પાલન કરવું કંઈક વધારે સુતર પડે છે. ૧ શ્રાવક એગ્ય વ્રત અને
૧ શ્રાવક યોગ્ય દ્વાદશ વ્રત અને પડિમાદિકનું કંઈક સવિસ્તર સ્વરૂપ શ્રાવક કલ્પતરૂ’નામના ગ્રંથમાં આપવામાં આવ્યું છે તે જાણવા ખપ કરો.
