________________
૩ર : જૈનમાર્ગની પિછાણ
પ્રાપ્ત થયેલા બાહ્ય પદાર્થો અશાશ્વત અને જુદા છે–આ જાતના નિશ્ચિત જ્ઞાન ઉપર જ શ્રી જિનમતના શ્રદ્ધાળુ સાચા સમ્યગદષ્ટિ આત્માઓની સઘળી પ્રવૃત્તિ હોય છે. એ જ્ઞાન આત્માની પ્રગતિમાં પરમ સહાયક થાય છે તથા એ જાતનું નિચિત જ્ઞાન ન થાય, ત્યાં સુધી આત્માના કોટિ ગમે પ્રયાસ પણ નિરર્થક જાય છે. એવા તે કેટલાય પ્રકારના નિશ્ચિત બે ધ જૈન કુળમાં ઉત્પન્ન થનાર પુણ્યવાન મામાઓને બચપણથી જ પ્રાપ્ત થાય છે અને એ જ્ઞાનના બળે જ જીવદયાદિક સુંદર પ્રકારના આચાર એ કુળમાં આજે પણ પળાઈ રહ્યા છે. આજે કેટલાક લોકોને એ ટેવ પડી છે કે પોતાને મળેલા સારામાં સારા વારસાને પણ જ્યાં સુધી પાશ્ચાત્ય પંડિતે કે આધુનિક વૈજ્ઞાનિકે ન વખાણે ત્યાં સુધી તેને સારો માન નહિ કે તેના ઉપર શ્રદ્ધા ધારણ કરવી નહિ અને પાશ્ચાત્ય પંડિતે કે વિજ્ઞાનવેત્તાએ વખાણેલી વાત અપૂર્ણમાં અપૂર્ણ કોટિની હોય, તે પણ તેને સંપૂર્ણની જેવી સ્વીકારી લેવી. પાશ્ચાત્ય પંડિતની દષ્ટિએ વસ્તુઓની ઉત્તમતા કે અધમતાને અકવાની (moral valuation of things) આપણી આ બૌદ્ધિક ગુલામી મટવી જ જોઈએ. એ જે નહિ મટે, તે અલ્પ પણ આત્મિક ઉદ્ધારની વાત અશક્ય જ છે. કારણ કે, પાશ્ચાત્ય પંડિત આધિભૌતિક બાબતમાં ગમે તેટલા આગળ વધ્યા હોય, તે પણ આધ્યાત્મિક બાબતોમાં તે તેઓ ઊતરતી કોટિના જ છે.
