________________
સાધુધર્મ અને શ્રાવકધર્મઃ ૩૧
પરિપકવ થયેલો નિશ્ચિત બંધ જ સહાયક બને છે. સમ્યગજ્ઞાન વડે પરિપકવ થયેલા નિશ્ચિત બોધનું જ બીજું નામ સમ્યકૃશ્રદ્ધા છે. એ શ્રદ્ધા યથાર્થ વર્તન કરાવનારી બને છે, અથવા યથાર્થ વર્તન કરવા માટે જે સામર્થ્ય જોઈએ, તે આત્માને સમપે છે. ચારિત્રમાં બળ પ્રેરનાર શ્રદ્ધા છે અને શ્રદ્ધાને બળ આપનાર સમ્યગજ્ઞાન શ્રી જિનવચન પરત્વે વિશ્વાસપૂર્વકના અધ્યયનથી પેદા થાય છે. બૌદ્ધિક ગુલામી
અદશ્ય અનંત જગતનું યથાર્થ જ્ઞાન મેળવવા માટે સર્વજ્ઞ–વચન સિવાય બીજે કઈ આધાર નથી. સર્વજ્ઞ—વચનનું સંક્ષિપ્ત, વિસ્તૃત કે સંક્ષિપ્ત પણ નહિ અને વિસ્તૃત પણ નહિ એવું કઈ પણ પ્રકારનું અધ્યયન; આત્માને પરલેકાદિ અતીન્દ્રિય પદાર્થોને સૂમ બંધ કરાવે છે, કે જે બેધ કરાવવા માટે એ સિવાયનાં લાખે સાધનો પણ સમર્થ થઈ શકે નહિ, એ જ સર્વજ્ઞ–વચનની વિશિષ્ટતા છે. તેનો ટૂકે દાખલ એ છે કે, આત્મા અને તેના ગુણે કેવા છે, તેનું વિશ્વાસ કરવા લાયક ચોક્કસ સ્વરૂપ જે ઇતર દર્શનના અનુયાયીઓ કે સમર્થ પંડિતોને અનેક શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કર્યા પછી પણ પ્રાપ્ત થતું નથી, તે શ્રી જિનમતના શ્રદ્ધાળુ અનુયાયીને શરૂથી જ પ્રાપ્ત થાય છે.
“gો ને સામો કરવા, નાઇટ્રેસળસંgો |
सेसा मे बाहिराभावा, सव्वे संजोगलक्खणा ॥१॥" જ્ઞાન અને દર્શનગુણને ધારણ કરનારે મારો આત્મા શાશ્વત છે અને એકલે છે; તે સિવાય સંગ સંબંધથી
