________________
૧૨૬
તત્ત્વદેાહન
આ બધા વિચાર કરતાં તત્ત્વની પ્રાપ્તિમાં પાયાના ગુણ ‘અદ્વેષ' છે.
અદ્વેષ’ એ શું પદાર્થ છે?
અદ્વેષ પછી જ સાચી જિજ્ઞાસા, પછી શુશ્રુષા અને શુશ્રુષા પછી જ શ્રવણ, ગ્રહણ, ધારણ, ઊહાપેાહ, અથવિજ્ઞાન અને તત્ત્વજ્ઞાન માનેલાં છે.
અદ્વેષ ગુણની પ્રાપ્તિ પછી જ બધા ગુણાની પ્રાપ્તિ સુલભ અને છે.
તેા ‘અદ્વેષ’ એ શું પદ્મા છે ?
જીવને અનાદિકાલીન દુઃખ (પદાર્થી) ઉપર દ્વેષ છે અને દુઃખના મૂળ ‘પાપ’ ઉપર પ્રેમ છે.
એ રીતે સુખ (પદાર્થી) ઉપર પ્રીતિ છે, પણ સુખનું છે તે ધર્મ” ઉપર દ્વેષ છે.
पुण्यस्य फलमिच्छन्ति पुण्यं नेच्छन्ति मानवाः ।
"
फलं पापस्य नेच्छन्ति पापं कुर्वन्ति सादराः ॥ એ રીતે જ્ઞાની પુરુષાએ માનવીની સાધારણ વૃત્તિનું નિદાન કર્યુ છે.
ધર્મ ઉપરના આ દ્વેષ અજ્ઞાનજન્ય છે અને તે (દ્વેષ) ધ, ધી અને ધર્મનાં સાધને પ્રત્યે હાય છે. સાચુ' સુખ મુક્તિમાં છે.
પરંતુ અનાદિ અજ્ઞાન અને મિથ્યાત્વના કારણે જીવને મુક્તિ, મુક્તિમા અને મુક્તિમાર્ગ-પ્રસ્થિત મહાપુરુષા ઉપર અનુરાગને બદલે દ્વેષ હેાય છે. તે દ્વેષ
જે મૂળ
C
