________________
ધમધ-માળા
: ૪૮ :
આ સંસારમાં જીવને ચાર પરમ અંગેની પ્રાપ્તિ થવી અતિ દુર્લભ છે. પહેલું અંગ મનુષ્યત્વ બીજું અંગ શાસ્ત્રશ્રવણને વેગ, ત્રીજું અંગ શાસ્ત્રમાં પ્રતિપાદિત કરેલા સિદ્ધાંત પર શ્રદ્ધા અને ચોથું અંગ શ્રદ્ધાનુસારી વર્તનને વિષે વીર્યને ઉલ્લાસ કે પુરુષાર્થ. એટલે પ્રથમ તે મનુષ્યત્વની પ્રાપ્તિ થવી અતિ દુર્લભ છે. રાશી લાખ છવાયોનિમાં પરિભ્રમણ કરતાં કરતાં ઘણું કાળે અને ઘણા પરિશ્રમે પુણ્યના
ગે તે પ્રાપ્ત થાય છે, પરંતુ તે પ્રાપ્ત થયા પછી સતશાસ્ત્રોને સાંભળવાનો વેગ મળ અતિ દુર્લભ છે. સશા એટલે પરસ્પર અવિરુદ્ધ વચનવાળા મોક્ષને અર્થે કહેવાયેલાં આમપુરુષનાં વચનો. કદાચ તે કેઈપણ રીતે સાંભળવામાં આવે તે તેમાં વર્ણવેલા મનુષ્યજીવનને સફલ કરવાના ઉપાયો પર (ધર્મ પર) શ્રદ્ધા ચેટવી અતિ દુર્લભ છે અને કદાચ તે પણ બની આવે તે તે શ્રદ્ધાનુસારી વર્તનને અંગે પરમ પુરુષાર્થ કરે તે તે અતિ દુર્લભ છે.”
સમંતિ વિફા મોબા, રમતિ સુરસંપા !
लभंति पुत्तमित्तं च, एगो धम्मो दुलम्भइ ॥" પ્રાણુઓ આ જગતમાં વિપુલ ભેગો મેળવી શકે છે, વળી દેવતાઓની સંપત્તિ પણ પામી શકે છે અને મનગમતા પુત્ર અને મિત્રે પણ પ્રાપ્ત કરી શકે છે, પણ એક ધર્મ સહેલાઈથી પ્રાપ્ત કરી શક્તા નથી.
માટે" भवकोटीदुष्प्रापामवाप्य नृभवादिसकलसामग्रीम् ।
भवजलनिधियानपात्रे, धर्मे यत्नः सदा कार्यः ।।"
