Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna BANA dharmAmRta [ su-dharmanuM svarUpa ] www...... Tvp ' darzana 211122 graMthamALA KHE*0&li puSpa : 6 : 200> Oxxxxxxxxx darzana Ka
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0090909090665000909090 dharmabodha graMthamALA-puSpa chaThuM dharmAmRta [sudharma] : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha @7e9BB8@@@@@@@@@Bee@Beeeeeeeeee eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeed : prakAzaka : zrI muktikamala jaina mehanagranthamALA. kAryAdhikArI-lAlacaMda naMdalAla zAha The. rAvapurA, ghIkAMTA, vakIla bradharsa presa-vaDodarA. 9090909090909090909090
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prakAzaka : muktikamala jaina mehanagraMthamALA rAvapurA-vaDodarA. AvRtti pahelI. pahelI vAra ksa AnA vi. saM. 2008 vasaMtapaMcamI. : mudraka : zA. gulAbacaMda lalubhAI zrI mahodaya zrI. presa-bhAvanagara.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ eeeeeee 10000000 AbhAra--dana gAma thAraDI( gAvA )nA vatanI saravaiyA zA. premacaMda rAyacaMdanA dharma patnI ane saravaiyA zrI lakSmIcaMdna rAyacakranA bhatrIjA bhAi zrI pravINacadra, kizAracaMdra ane jagadIzacaMdranA dha zraddhALu mAtuzrI hIrAbahene saM. 2008 mAM ghATakAparamAM karelI upadhAna tapa ArAdhanA prasaMge A granthamALAnuM prakAzana sastu rAkhavAmAM janArI khATamAM ApelI sahAya badala temanA hArdika AbhAra mAnavAmAM Ave che. --prakAzaka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ naggTong Lan Tong yalmbalmLan Lan Lan balmLan balm Adi vacana. Bi RF UF UR UR UR UR KURY OF HF R dhama bedha graMthamAlA' jenI zarUAta visa 2007 mAM thaI hatI, tyAre temAM vIza pustakA pragaTa karavAnI jAherAta karelI, temAM prathamanAM pAMcanuM guccha gata sAlamAM bahAra pADeluM ane amArA mAnanIya grAhako tathA vAMcakone pahoMcADavAmAM AvyuM hatuM. have puSpa saMkhyA 6 thI 10 nuM bIjA pAMca pustakAnuM guccha pragaTa karatAM amAne NA Anadu thAya che ane graMthamALAnA mAnanIya grAhaka ane premI vAMcaka jarUra teneA hArdika satkAra karo ceAthA pAMcamA puSpamAM saddeva, sadgurunu` svarUpa batAvavAmAM Avyu hatu, jyAre bIjA gucchanA chaThThA puSpamAM saddharmanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che. arthAt mAnavamAtre pAtAnA kalyANa mATe vizvanA aneka dharmo paikI kayA kalyANakara zuddha dharmAMnuM sevana karavu' joie tenu' su Mdara rIte pratipAdana karavAmAM AvyuM che, jethI tenuM nAma " dharmAmRta" rAkhavAmAM Avyu che. tyArapachInA 7, 8, 9, puSpamAM, meAkSamAga nA ananyakAraNabhUta 'samyagdA na' ( zraddhA ), 'jJAna' ane 'cAritra"nuM suMdara svarUpa oLakhAvI, temAM tenI mahattA ane upAsanA kevI rIte karavI joie te ane tadvArAdhanathI thatI phleprApti, vagere svarUpa dAkhalA, dalIlA, suMdara temaja medhaka draSTAMtA sAthe suMdara zailIe AlekhavAmAM Avyu' che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachInA dazamAM puSpamAM ahaMta tIrthakaree dharmanA dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpe je cAra mULa pAyA batAvyA che, te pikI mUrdhanyarUpa lekhAtA "dAna dharmanuM svarUpa, teno mahimA ne tenI sarvoparitA daSTAMte sAthe AlekhavAmAM AvI che. have pachInA trIjA gucchamAM zIla, tapa, bhAva, pApane pravAha (18 pApasthAnaka) ane be ghaDI yoga (sAmAyika) pragaTa thaze, ne tyArapachI cothA gucchamAM mananuM mAraNa (dhyAna), prArthana ane pUjA (pratikamaNu), bhakSyAbhakSya, jIvanavyavahAra ane dinacaryA A nAmanAM puSe bahAra paDaze. prathama seTa (guracha ) bahAra paDayA pachI jeNe jeNe te pustake jeyA ane vAMcyA te sahue khUba prazaMsthA ne satkAryA che. tenuM lakhANa, tenI zailI, temaja sArA kAgaLa, sArI chapAIne suMdara dviraMgI pUThAnI bhavyatA ema chatAM pracArArthe paDatarathI paNa ochI kiMmate apAtI pustikAo mATe bhUri bhUri prazaMsA karI che. jainetare paNa nAnakaDI chatAM dharmabodhaka A pustikAo mATe mugdha banyA che. amene A vIza pustakanAM prakAzana pAchI lagabhaga pAMcathI cha hajAranI kheTa jAya te aMdAja che. e kheTa khAIne paNa janatA Ane lAbha vizeSa uThAve e mATe paDatarathI paNa ochI kIMmata rAkhI che. A vakhatanA gucachanA keTalAka kAgaLa moMghA bhAvanA levA paDyA che ane have pachInA daza pustake mATe paNa amAre prathama guccha karatAM vadhelA bhAve jotAM lagabhaga Dabala bhAve kAgaLe kharIdavA paDe tema che. jyAre saMsthAe to jAnI kharIdInA hisAbe gaNatrI karIne viza pustakanA daza rUpIyAmAM
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ grAhako nedhyA che. to have zuM karavuM ? te praznane taDa be rIte nIkaLI zake: eka to navA grAhako mATenA lavAjamamAM vadhAro kare kAM to thatI nukazAnI dharmapracAramAM zraddhA dharAvatAM udAra saddagRhastho Arthika madada karI dUra kare. je ke amane lavAjama vadhAravuM gamatuM to nathI, paNa Arthika prazna jyAre na ukelAya tyAre amArA mATe anya upAya paNa na rahe. bIjI bAju joIe tevA pracAranA abhAve haju ame grAhaka-saMkhyA vadhArI zakyA nathI. jyAM sudhI paMcetera TakA grAhake na thAya tyAM sudhI graMthamALA Arthika muzkelI zI rIte vaTAvI zake ? mATe parama pUjya munivare, pUjya sAdhvIjImahArAje, dharmazraddhALu zrAvake ne zrAvikAone jyAM jyAM vicare tyAM tyAM A graMthamAlAnA vIza pustakanAM saTanA grAhake thavA mATe preraNuM kare temaja prabhAvanA tarIke chUTaka pustakane paNa upayoga karAve, temaja judI judI saMsthAe ane dharma pracAramAM rasa dharAvatA sAhityasevake paNa A granthamALAnA pracAramAM madada kare te amane ghaNuM rAhata maLe. vaLI graMthamALAnA thayelA amArA mAnanIya grAhakone vinamra vinaMti ke tame babbe navA grAhake je banAvI Ape te graMthamALA tamAre mahada upakAra mAnaze ne dharmapracAramAM sahAyaka banyAnuM puNya hAMsala thaze. A bIje saTa mauna ekAdazIe pragaTa karavAnI bhAvanA chatAM keTalAka anivArya kAraNane lIdhe vilaMba thayuM che te mATe vAMcake kSamA karaze. trIjuM guccha jaladI bahAra pADavA mATe pUratA prayAsa karIzuM tenI prAhake khAtrI rAkhe. A graMthamALAnA pragaTa thatAM pustakanA lekhaka jANItA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidvAnuM zatAvadhAnI zrIyuta dhIrajalAla TokarazI zAha che. teo ghaNe zrama ne UMDuM manana karavApUrvaka lokabhAgya zailImAM dareka pustikAo suMdara rIte taiyAra karI rahyA che, te mATe teo dhanyavAdAI che. je gRhasthAe A pustakamAM thanArI khoTamAM je kAMI madada ApI che temane tathA graMthamAlAnA janmathI ja sahAnubhUti dharavatA jayaMta meTalavALA dharmazraddhALu zeTha cImanalAla DAhyAbhAI, muMbaI geDIjInA mAnanIya TrasTI zrImAna bhAIcaMdabhAI tathA muMbaInA pIDha ne kAryakSama sevAbhAvI zrIyuta zAMtilAla maganalAla zAha, zeTha maganalAla mUlacaMda vagerene tathA puchapanuM lakhANa tathA prapha javAmAM anekaza: sahAyabhUta thanAra jJAnarata zrI phattecaMda jhaveracaMda bhAvanagaravALAne tathA mahadaya prinTIMga presane tathA zA bAlubhAI rUganAthane, Arthika sahAyakone temaja pratyakSa ke parokSarItie sahAyaka thanA saha keIna AbhAra mAnavA mAM Ave che. pUjyapAdavidavarya AcAryadeva zrImavijayapratApasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna paramapUjya vidvAna AcAryadeva zrImad vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja tathA temanA sAhityapremI vidvAna ziSyaratna munipravara zrImAna yazavijayajI mahArAja ke jeozrI A graMthamAlA mATe bhAre zrama laI rahyA che teone vAraMvAra AbhAra mAnavAmAM Ave che. lI. lAlacaMdanA jaya vIra,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukrama viSaya 1 dhamanuM mahatva 1 thI 30 (1) saddavicAra karatAM zikhavuM joIe. (2) avicAranuM pariNAma. (3) vicArazakti para paDade kema paDe che ? (4) DAhyA ane mUrkhamAM taphAvata zuM ? (5) jIvananI moTI khoDa (6) saMsAranuM svarUpa (7) dharmanI prazaMsA ( 8 ) dharmanI upAdeyatA (9) dharmanuM phala ( 10 ) nItikArone mata ( 11 ) vizvazAMtino AdhAra dharma che. (12) rAjyanI AbAdIne AdhAra dharma che. 21 (13) samAjanI suvyavasthAne AdhAra dharma che. (14) kartavyaparAyaNatA ane sadAcArano AdhAra dharma che. 20 2 kudharma ane sudharma 31 thI 42 (15) sAmAnya janasamUhanI dazA (16) nikhANanuM daSTAMta 18 28
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 25. 28 I ! 4 44 45 (17) kutsita dharmane tyAga karI (18 svadharma ane paradharma (19) dharmanI vyAkhyA (20) kudharma ane sudhamanI parIkSA 3 sudharmanI tAvika bhUmikA (21) cha sthAna-cha siddhAMta (22) nAstikonI nAgAI (23) jaDavAdIonA julama (24) AtmA che. (25) pradezI rAjAnuM kathAnaka (26) AtmA zAzvata che. . (27) AtmA karmane kartA che. (28) AmAM kamane bhoktA che. (29) mokSa avazya che. (70) mokSaprAptine upAya sudharma che. (31) rAjarSi prasannacaMdra ( 32) upasaMhAra (33) subhASita 78
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanuM mahatva -aaN - (1) savicAra karatAM zikhavuM joie. saddavicAra vinA "tatva' nathI"tatva' vinA "dharma" nathI, ane "dharma" vinA "kalyANa," "paramapada," "mukti" ke " nivaNa" nathI, tethI kalyANanA kAmIoe, paramapadanA abhilASIoe, muktinA mane ratha dhArIoe ke nirvANa prAptinA nizcayavALAoe prathama "saddavicAra karatAM zikhavuM joIe. (2) avicAranuM pariNAma. jene "savicAra karatAM AvaDatuM nathI, te sArAne kharAba samaje che ane kharAbane sAruM samaje che; satyane asatya mAne che ane asatyane satya mAne che; hitakarane ahitakara gaNe
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ badha-caMthamALA : 2 : che ane ahitakarane hitakara gaNe che; upayogIne anupayogI karAve che ane anupayogIne upayogI TharAve che, athavA te aMDanuM paeNDa vetarI nAkhe che ane bhaLatA ja chabaraDAo kare che. saddavicAra" nahi karavAthI abhaNa ane bhaNelA sahunI sthiti A prakAranI thAya che. te mATe cAra paMDitanuM daSTAMta samajavA jevuM che. eka gAmamAM cAra brAhmaNa-mitre vasatA hatA. temane nAnapaNamAM ja e vicAra AvyuM ke "ApaNe kAzI jaine vidyAbhyAsa karI AvIe." te mujaba teo kAzI gayA ane tyAM judA judA zAstrone abhyAsa karavA lAgyA. e rIte bAra varSa sudhI abhyAsa karatAM teo paMDitanI padavIne prApta thayA, eTale saMtuSTa thaIne svadeza bhaNI pAchA pharyA. sAthe jarUrI pustaka-pAnAM pUratA pramANamAM laI lIdhAM hatAM. teo keTaleka dUra gayA ke be mArgo sAme AvyA te e prazna UThyo ke "kayA mArge javuM?" te vakhate eka paMDita kahyuM ke "mahAjana jAya te mArge javuM ? e zAstrane Adeza che, mATe te mujaba kare." have te veLAe kaI vaNikaputrane dena devA mATe manuSyane meTo samUha samazAnavALA mArga tarapha jaI rahyo hate, tethI A cAre paMDite tene mahAjana( ghaNuM mANase) mAnIne temanI sAthe cAlyA ane smazAnamAM jaIne UbhA rahyA. - have tyAM AgaLa eka gadheDe Ubhe hatuM, tene joIne bIjA paMDite kahyuM ke
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM : : 3 : dharmAmRta utsave vyasane tema, dubhikSe zatru- saMkaTa rAjadvAre smazAne ye, je Ubhe te ja bAMdhava.' A gadheDe smazAnamAM ApaNI sAthe Ubhe rahyo che, mATe te ApaNe bAMdhava che. e zAstravacanane lakSamAM rAkhIne te cAre paMDite gadheDAne gaLe bAjhayA ane "aho baMdhava! aho baMdhava! tuM paNa ghaNuM divase maLe !" ema bolIne tenA tarapha sneha pradarzita karavA lAgyA. evAmAM eka UMTa jhaDapathI cAlate temanI najIka AvyuM. tene joIne trIjA paMDite kahyuM kedharmanI gati tvarita hoya che, eTale A sAkSAta dharma jaNAya che. ane "ISTane dharmanI sAthe joDa." e zAstrane Adeza che, mATe ApaNA A ISTa gadheDAne keI paNa rIte UMTanI sAthe joDI de joIe.' zAstranA Adezane zirodhArya karavA mATe A paMDitAe UMTane Ubhe rAkhIne tenI pheke gadheDAne bAMdhI dIdhuM ane AgaLa cAlyA. tyAM eka nadI AvI. temAM khAkharAnAM eka pAMdaDAne taNAtuM joIne cothA paMDite kahyuM ke - Avaze pAtra che, te te tAraze tamane sadA evuM zAstranuM vacana che, mATe mane te pAtra samAna pAMdaDuM ja tAraze, ema kahIne teNe nadInA pravAhamAM jhaMpalAvyuM ane pelA khAkharAnAM pAMdaDAne pakaDavAno prayatna karyo. paNa tema karatAM te DUbavA lAge. eTale eke kahyuM ke "sarvanAza utpanna thAya
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA : 4 :. * puSpa tyAre ane tajI denAre paMDita gaNAya che, mATe Ane adhe tajI de ane arthe upADI le." A rIte vicArIne bAkInA traNa paMDitae DUbatA paMDitanuM mAthuM kApI lIdhuM ane tenuM dhaDa javA dIdhuM. tyAMthI AgaLa cAlatAM teo eka gAmamAM dAkhala thayA, jyAM temane paMDita joIne judA judA gRhasthAe jamavAnuM nimaMtraNa ApyuM. eTale te traNe paMDita jude jude ghera jamavA gayA. tyAM eka paMDitane yajamAna taraphathI sUtarapheNI pIrasavAmAM AvI. te joIne teNe vicAra karyo ke "dIrghasUtrIpaNuM aniSTa chetethI A dIrgha sUtravALI-lAMbA tAMtaNavALI mIThAI khAvAne yogya nathI. eTale te jamyA vinA ja UDI gaye. bIjA paMDitane yajamAna taraphathI moTA khAkharA pIrasavAmAM AvyA. te joIne teNe vicAra karyo ke "ati vistIrNatA heya tyAM utpAta thavAno saMbhava avazya hoya che, tethI A khAkharA khAvAne egya nathI. je te peTamAM jaze to jarUra kaMIka utpAta karaze. eTale te paNa jamyA vinA ja UThI gaye. trIjA paMDitane yajamAna taraphathI taLelAM vaDAM pIrasavAmAM AvyAM. A vaDAmAM soyA vaDe kANuM pADelAM hatAM. te joIne teNe vicAra karyo ke " jyAM chidro hoya tyAM ghaNe anartha thAya che. tethI A vaDAM jarUra anarthane utpanna karaze." eTale te paNa jamyA vinA UThI gaye. - pachI e traNe paMDita sahunI hAMsIne pAtra thatAM keTalAka divase pitAne ghera pAchA pharyA ane zAstra para egya vicAra karavAne abhAve "mUrkha paMDite" tarIke prasiddhi pAmyA.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM dharmAmRta (3) vicArazakti para paDade kema paDe che? - manuSya vicAra karavAnI pUrepUrI zaktivALe rahevA chatAM, tenI e vicArazakti para kevI rIte paDado paDI jAya che, te darzAvavA mATe jaina zAmAM madhubiduMnuM daSTAMta ApavAmAM AvyuM che. eka meTuM vRkSa che, tenI DALe madhapUDe bAjhele che ane temAMthI madhanAM keTalAMka biMduo nIce paDI rahyAM che. eka manuSya te ja vaDa vRkSanI vaDavAI upara laTakI rahyo che ane thoDI thoDI vAre paDatAM te madhanA biMduone svAda letAM manamAM belI rahyo che ke "ahA! kevuM suMdara madha che!" - have te vakhate eka deva vimAnamAM AvIne kahe che ke are manuSya! tuM A zuM karI rahyo che?" te vakhate pele manuSya javAba Ape che ke "madhane svAda mANI rahyo chuM.' pelo deva kahe che-paNa tArI hAlata ati kaDhaMgI che. tuM je DALI para laTakI rahela che, tene be jabarA UMdara vagara aTakaye kApI rahelA che ane nIce moTe kUve che. temAM cAra moTA sApa meM phADIne tAkI rahelA che ! eTale tuM theDI ja vAramAM nIce paDIza ane te sApa tane gaLI jaze. are ! tuM jarA thaDa tarapha te je, A madenmatta hAthI pitAnI vizAla zuMDhamAM jhADanA thaDane laIne jorathI kaMpAvI rahela che. ane tethI madhapUDAmAMthI UDatI madhamAkhIo cAreya bAju tArA zarIra upara pharI vaLI che. zuM tane tenuM duHkha paNa nathI thatuM? mATe tuM jarA paNa vilaMba karyA vinA mArA vimAnamAM besI jA. huM tane bacAvavA mATe ja A chuM."
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha-caMthamALA : 6 : te vakhate pele manuSya kahe che ke- tamArI vAta sAcI che, paNa thoDAM vadhAre madhubiMduo paDavA de. enI lijata mANIne pachI tamArA vimAnamAM besI jaIza." pele deva manuSyanA A javAbathI ati Azcarya anubhave che. "jyAM ugaravAne bIjo Aro nathI tyAM vimAna jevuM sAdhana prApta thavA chatAM A manuSya rAha jovAnuM pasaMda kare che ? hA ! hA ! tenI mUrkhatAne keI aMta ja nathI !' ane te deva tyAMthI cAlyA jAya che. A daSTAMtanI ghaTanA e che ke-moTuM vRkSa che, te saMsAra che, tenA para je madhapUDo bAjhele che, te gRhasthAzrama che ane temAMthI je biMduo TapakI rahelAM che, te strI-sukha, putra-sukha, parivAra-sukha, lakSamI-sukha, adhikAra-sukha, pratiSThA-sukha vagere nAmathI oLakhAtAM sAMsArika sukho che. vRkSanI je DALIe manuSya laTakI rahe che, te manuSyabhavanuM AyuSya che ane tene be meTA UMdarA vagara aTaka kApI rahelA che, te divasa ane rAtrirUpI kALa che. nIce je kUve che te bhavanI paraMparA che ane temAM je cAra sApa che te cAreya gatimAM rakhaDAvanAra krodha, mAna, mAyA, lebharUpa cAra kaSAye che athavA deva, manuSya, tiryaMca ane nArakI nAmanI cAra gatio che, yamarAjAnA sthAne hAthI che. ane Adhi, vyAdhi, upAdhionA sthAne madhamAkhIonI pIDAo chetemAM je deva Ave che, te saddaguru che ane tenuM je vimAna che te sarvajoe batAvele sudharma che. eTale saddaguru manuSyane ema kahe che ke "e mahAnubhAva! tane atidurlabha mAnavadeha prApta thavA chatAM tuM kevuM jIvana jIvI rahyo che?" tyAre manuSya
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ chayuM dharmAmRta ema kahe che ke "huM patnI, putra, parivAra vagerene saMbhALI rahyo chuM ane saMsAranAM sukha jogavI rahyo chuM. te vakhate saddaguru tene yAda Ape che ke-"AyuSya pratikSaNe ochuM thatuM jAya che ane A bhavamAM sudharma dvArA mokSanI prApti na karI te cAra gati ane cerAzI lAkha jIvanamAM paribhramaNa karIne pArAvAra duHkhane anubhava kare paDaze. " paraMtu sAMsArika sukhamAM lubdha banele manuSya temane javAba Ape che ke "tamArI vAta sAcI che, A mAnavadeha pharI pharIne maLavAnuM nathI ne sudeva, suguru tathA sudharmane pega prApta thavAnuM nathI, paNa mArAM karAMone paraNAvI levA de, thoDuM vadhAre dhana kamAI levA de, ekAda-be makAne caNavI levA de, ane jJAti-jAtimAM thaDI lAja-AbarU vadhArI levA de. pachI huM dharmanuM ArAdhana karIza ! ' A javAba keTale DahApaNabharele che, te dareka manuSya vicArI jue. (4) DAhyA ane mUrkhamAM taphAvata zuM? DAhyA ane mUrkhamAM pahele taphAvata e hoya che ke DAhyo manuSya pitAnI pravRtti vicArapUrvaka je che, tene vicArapUrvaka calAve che ane temAM kei vidana Ave te vicArazakitane upayoga karIne tene oLaMgI jAya che, ane tema karIne te saphalatAne ke siddhine vare che. jyAre mUrkha manuSya pitAnI pravRtti vicArapUrvaka karatuM nathI, kadAca vicArapUrvaka kare che te tene vicArapUrvaka calAvate nathI, ane kadAca vicArapUrvaka calAve che te paNa temAM vidane AvatAM bhaya
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma badha-graMthamALA : - : puSpa bhrAMta thaine tene cheDI de che ane e rIte chevaTe niSphalatA ke nAzane vahArI le che. DAhyA ane bhUkhamAM bIjo taphAvata e hoya che ke DAhyo manuSya peAtAnuM hita zemAM che, te tarata ja samajI jAya che ane koI hitastrI hitanA be zabdo kahe teA tenA para pUratuM dhyAna ApI te pramANe vartavAnA prayatna kare che. jyAre bhUkha manuSya peAtAnuM hita zemAM che, te jaladI samajI zakatA nathI ane koI hitastrI hitanA e zabdo kahe te tenA para vicAra karavAne badale ulaTA cIDAya che ane tene ja daDa devA taiyAra thAya che. A bAbatamAM sugharI ane vAnaranuM dRSTAMta samajavA jevuM che. paDI. te vakhate mAha mAsanA eka divase sakhta ThaMDI ThaMDImAMthI bacavA keTalAka vAnarA cAThIne agninA taNakhA samajIne ekaThA karavA lAgyA ane tene DhagalA karIne tenI AsapAsa tApatA hAya tema TALe vaLIne beThA. paNa ema caNeAThIthI TADha thADI ja UDe ? eTale tenAM zarIra tharathara dhrUjatAM hatAM ane DADhIe DagaDagatI hatI. A joine pAsenA vRkSa para beThelI sugharIe kahyu :- are vAnarA ! tame zarIre tagaDA che ane dhArA tA suMdara majAnu ghara banAvI zake tema che ! juo, huM tamArA karatAM ghaNI ja nAnI chuM, chatAM kevA suMdara mALA banAvu' ' ke je mane TADha, tApa ane varasAdamAM eka sarakhu` rakSaNa Ape che ! mATe ALasa temaja mUrakhaveDA cheDIne tame eka suMdara ghara manAvA,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaDuMx * dharmAmRta jethI tamAre TADha-tApanuM AvuM duHkha sahana karavuM paDe nahi. tame jenAthI tApeA che te agnikaNu nathI paNa caNeAThInA dANA che ane tenAthI tamArI TADha dUra thavAnI nathI. ' kahyu :- are ! A H A zabda sAMbhaLIne eka vAnare cikhAvalI zu kahe che ? ' bIjAe kahyuM:- e ApaNune ALasu ane mUrakha kahe che.' trIjAe kahyu :-'ene potAnI AvaDatanuM abhimAna thayuM che, te game tema khaTakhaTa khaTakhaTa le che. ' cAthAe kahyuM: ' tA enI sAna jaladI ThekANe lAvI devI joie. " ane keTalAka vAnaro je jhADa para sudharIe mALA bAMdhyA hatA, tenA para caDI gayA ane te mALAAne tADI phADIne nIce vahI rahelI nadImAM pheMkI dIdhA. DAhyA ane mUkha mANusA vacce trIjo taphAvata e hAya che ke DAhyA mANasA peAtAnI AsapAsa banI rahelA banAvA parathI dhaDA laIne peAtAnA vicArA ane vartanamAM ceAgya pheraphAra kare che, jyAre mUrkha mANasA peAtAnI AsapAsa zuM banI rahyuM che, te jovA-jANavAnI darakAra karatA nathI ane kadAca kare che teA paNa temAMthI ceAgya dhaDA laIne peAtAnA vicAro ke vanamAM pheraphAra karatA nathI. mRtyu, rAga, akasmAta ane AphtAmAMthI keTalA manuSya dhaDA le che ? hAra-jIta, salatA-nitA ane yaza-apa
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA : 10 : yazanA banAvamAMthI keTalA manuSya sAra grahaNa kare che? eka sukhI-bIje duHkhI, eka zrImaMta-bIje bhikhArI ane eka zaktizALI-bIje muphalisa e vicitra ghaTanAmAMthI keTalA manuSya tatvane tArave che? (5) jIvananI moTI boDa kharekhara ! ApaNA jIvanarUpI khATalAmAM moTI kheDa e ja che ke temAM "vicAra"pI pAse nathI. pachI "tava" samajAya kyAMthI ane dharmane saMcaya thAya kayAMthI? eka kavie ThIka ja kahyuM che ke - "bAlaH prAyo ramaNA''saktastaruNaH prAyo ramaNIraktaH / vRddhaH prAyazcintAmagnastadaho ! dharma ko'pi na lagnaH // " " manuSya jyAre bAlaka hoya che tyAre moTA bhAge ramatamAM mazagUla rahe che; jyAre yuvAna hoya che tyAre moTA bhAge strImAM Asakta hoya che ane jyAre vRddha bane che tyAre moTA bhAge vividha prakAranI ciMtAmAM magna hoya che. A rIte bALaka, yuvAna ke vRddhamAMthI kaI paNa dharmanA mArgamAM joDAyeluM nathI ! " A kheDa TALavA mATe ja jJAnI puruSoe kahyuM che ke- , "yathA vinina, kAma pUrNaoN sAkaI na hetu sarvavidyAnAM, varSA ja vanarA rA" jema TIpuM TIpuM paDatAM kamazaH sarovara bharAya che, tema
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ': 11 : dharmAmRtA dhIme dhIme vRddhi pAmatAM sarva vidyAo, dharmane ane dhanane saMcaya thAya che." " vyAkulenApi manamA, dharmaH kAryo nirantaram / / meDhIbaddho'pi hi bhrAmyan , ghAmagrAsaM karoti gauH // " mana ( aneka prakAranI Adhi, vyAdhi ane upAdhiethI) vyAkula hoya te paNa niraMtara dharma karo, kAraNa ke gaLAmAM Dero nAkhele hoya te paNa je gAya caravA nIkaLe che ane pharatI rahe che, te ja ghAsacAro khAI zake che." (6) saMsAranuM svarUpa. Ama chatAM manuSya dharmathI vimukha banIne majazekha ane ezaArAmamAM pitAnuM jIvana vyatIta karavA prayatna kare che, paraMtu saMsAranuM svarUpa evuM che ke temAM mAne mojazokha ke irachelo ezaArAma jogavI zakAtuM nathI. jyAM saMpatti jalanA taraMga jevI capaLa hiya, jyAM vana cAra dinanI cAMdanI jevuM asthira hoya ane jyAM AyuSya zaradaRtunAM vAdaLAM jevuM kSaNabhaMgura hoya, tyAM mAnelAmAM ja zekha ane IcchelA ezaArAma meLavI zakAya kyAMthI ? je saMpatti capaLa hovA chatAM, vaivana asthira hovA chatAM, temaja AyuSya kSaNabhaMgura hovA chatAM mAnelA mejazekha mANI zakAtA heta ane IrachelA ezaArAma jogavI zakAtA hatA, te cha khaMDa dharatInA dhaNIo ane vipula saMpattinA svAmIo tene tyAga karIne dharmanuM zaraNa zA mATe zelata? eTale mojazekha ane
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ padha-vaMthamALA : 12 : ezaArAma karavAnI kalpanA taraMgI che-jvAbI che ane te kadI paNa khAna-pAna ke bhegavilAsathI pUrNa thatI nathI. tethI ja jJAnI puruSone kahevuM paDayuM ke - vivi nI, saghaM nachuM vihaMari | nave zAmaLA mAta, saze jAmar (AvA " "he manuSya! tame tAtvika daSTie vicAra karaze te jaNAyA vinA nahi rahe ke sarve prakAranuM gIta vilApa tulya che, sarva prakAranuM nRtya viDaMbanArUpa che, sarve AbharaNe bhAra samAna che ane sarve kAmaga duHkhane lAvanArA che." " tAvacci sayalajaNo, nehaM darisei jAva niakajaM / niyakaje saMvitte, viralA nehaM pavaTThati // " " tyAM sudhI ja badhA mANase ane darzAve che ke jyAM sudhI temane kaI paNa prakAranuM kArya-kaI paNa prakArano svArtha heya che. e kArya patyuM--e svArtha sadhAye ke pachI sneha darzAvanArA virala hoya che. tAtparya ke-nehamAM sukha mANavAnI kalpanA eka prakAranI ghelachA ane tenuM aMtima pariNAma duHkha sivAya anya kaMI ja na nathI." , " putro me bhrAtA me svajano me gRhakalatravargo me / iti kRta me mezabdaM pazumiva mRtyujanaM harati // " "me putra-A mAro putra che; me bhrAtA-A mAro bhAI che; me svajana-A mAro sago che; me gRhakalatravarga- A
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ chayuM : : 13 : dharmAmRta mArAM gharane strIvarga che. Ama pazunI jema "me me" zabda karI rahelA manuSyane mRtyu AvIne upADI jAya che. ane te vakhate " TUthAi tikRti : nA, * vizrAmabhUmau svajana: smazAne / dehazcitAyAM paralokamArga, karmAnugo yAti sa eva jIvaH // " "dhana ane delata gharamAM paDyA rahe che; mAtA ane patnI, bhaginI ane bhojAI vagere nArIvarga visAmA sudhI vaLAvA Ave che; pitA ane putra, kAkA ane mAmA, mitre ane murabbIo vagere puruSavarga smazAnamAM Ubhe rahI jAya che; ane je dehane nAnA prakAranAM khAnapAnathI puSTa karavAmAM Avate, caMdana ane aragajApUjAdravyathI carcavAmAM AvatA tathA maNi-muktA ane suvarNAlaMkArethI zaNagAravAmAM AvatA te lAkaDAnI citAmAM khaDakAya che. A vakhate jIva ekale pitAnA kamene sAthe laIne paralekamAM gamana kare che." mATe "tyA TurnanasaMsarSa, mA sAdhusamAgamana ! - kuru puNyamahorAtraM, smara nityamanityatAm // " he baMdhu! tAre je kharekhara sukhI thavuM hoya te jeo avicArI ane uddhata salAha ApI anyanA jIvana barabAda
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ * puchapa dhamadha-caMthamALA : 14 : kare che tevA dujene saMsarga cheDI de, ane jeo anyanuM hita karavAmAM niraMtara tatpara che tevA sAdhupuruSone samAgama kara. vaLI tuM duniyAdArInI beTI dhamAle cheDIne rAtridivasa dharmanuM AcaraNa kara ane te AcaraNamAM tAre utsAha sadA TakI rahe te mATe dhana-dolata, zarIra, yauvana, AyuSya ane kuTuMba-kabIlAnI anityatAnuM sadAkAla smaraNa karate rahe." (7) dharmanI prazaMsA mahApuruSe dharmanA prazaMsA karatAM jaNAve che ke - "nittara TI ho jatAvazo vinA phArvarI, nirgandhaM kusumaM saro gatajalaM chAyAvihInastaruH / rUpaM nirlavaNaM suto gataguNazcAritrahIno yatinirdevaM bhavanaM na rAjati tathA dharma vinA mAnavaH // " . "tuzaLa vinAne hAthI, jhaDapa vinAne ghaDe, caMdra vinAnI rAtri, sugaMdha vinAnuM puSpa, jala vinAnuM sarovara, chAyA vinAnuM vRkSa, lAvaNya vinAnuM rUpa, guNa vinAne putra, caritra vinAne sAdhu ane deva vinAnuM bhavana zebhAne pAmatA nathI, tema manuSya paNa dharma vinA zebhAne pAmate nathI." " rAjyaM niHsacivaM gatapraharaNaM sainyaM vinetraM mukhaM, varSA nirjaladAdhanI ca kRpaNo bhojyaM tathA''jyaM vinA / duHzIlA dayitA suhanikRtimAn rAjA pratApojjhitaH, ziSyo bhaktivivarjito na hi vinA dharma naraH zasyate // "
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ che" = : 15 : dharmAmRta " maMtrI vinAnuM rAjya, zasra vinAnuM sainya, netra vinAnu mehuM, varasAda vinAnuM cAmAsu, udAratA vinAnA dhanika, dhRta vinAnuM bhAjana, zIla vinAnI strI, sahRdayatA vinAnA mitra, pratApa vinAnA rAjA ane bhakti vinAnA ziSya prazasAne pAmatA nathI, tema puruSa paNa dharma vinA prazaMsAne pAmatA nathI." " mutttateno cathA ratna, puSpa vA gaMdha pritam gatadharmastathA prANI, nAyAtyatra maharghatAm || " " jema teja vinAnuM ratna ane gaMdha vinAnu phUla Adarane pAtra thatuM nathI, tema A jagamAM dharma vinAnA manuSya mUlya vinAnA gaNAya che arthAt kazA Adarane pAtra thatA nathI." " toyeneva saraH zriyetra vibhutA seneva susvAminA, jIveneva kalevaraM jaladharazreNIva vRSTizriyA / prAsAdastridazArcayeva sarasatveneva kAvyaM priyA, premNeva pratibhAsate na rahito dharmeNa jaMtuH kvacit // " r " jaLavarDa sarovara, lakSmIvarDa moTAi, senApativaDe senA, jIvavaDe deha, vRSTivarDa megha, devapUjAvarDa prAsAda ( maMdira ), surasavarDa kAvya ane premavaDe priyatamA zobhe che, paNa tenA vinA zAbhatA nathI. te ja rIte manuSya dharma vaDe zAle che, paNa tenA vinA kyAre paNa zeAlatA nathI. " temanA mukhamAMthI A zabdo ghaNA anubhava pachI nIkaLyA che keH- " nAgo bhAti madena kaM jalaruhaiH pUrNendunA zarvarI, vANI vyAkaraNena haMsamithunairnadyaH sabhA paNDitaiH /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhodha-graMthamALA : 16 : zIlena pramadAjavena turago nityotsavairmandiraM, satputreNa kulaM nRpeNa nagaraM lokatrayaM dhArmikaiH // " : puSpa " madajaLathI hAthI, kamaLAthI jaLa, pUrNa candramAthI rAtri, vyAkaraNathI vANI, huMsayugaleAthI nadI, paDitAthI sabhA, zIlathI pramadA, vegathI gheADA, nityAtsavathI maMdira, saputrathI kula, rAjAthI nagara ane dhArmika janothI traNe lAka gAbhA pAme che," " vyamanazatagatAnAM klezarogAturANAM maraNamayahatAnAM duHkhazokArdditAnAm / jagati bahuvidhAnAM vyAkulAnAM janAnAM, zaraNamazaraNAnAM nityameko hi dharmaH || '' " seMkaDA kaSTane pAmelA, kaleza ane rogathI pIDAtA, marachunA bhayathI hatAza thayelA, duHkha ane zekathI rIkhAtA ema bahu bahu rIte vyAkula thayelA A jaganA asahAya manuSyane eka dharma ja nitya zaraNabhUta che. " (8) dharmanI upAdeyatA tethI " jIvAcatra saMsAre, dharma va sudhaH sA / vizuddho muktaye sarva, yato'nyad duHkhakAraNam // "" sujJajanoe A sa'sAramAM vizuddha dharmane muktine kAje grahaNa karavA ghaTe che, kAraNa ke tenAthI bhinna-adhama duHkhanuM kAraNu che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : : 17 : dharmAda (9) dharmanuM phla kharekhara ! " dharmAjanma kule zarIrapaTutA saubhAgyamAyurbalaM, ' dharmeNaiva bhavanti nirmalayazo vidyArthasaMpattayaH / kAntArAcca mahAbhayAcca satataM dharmaH paritrAyate, dharmaH samyagupAsito bhavati hi svargApavargapradaH // " dharmanA yogya ArAdhanathI UMcA kuLamAM janma thAya che, pAMca indriyenI pUrNatA prApta thAya che, saibhAgya, AyuSya ane balanI prApti thAya che. dharmanA ArAdhanathI ja nirmala yazanI tathA vidyA ane arthanI saMpatti prApta thAya che. te ja rIte dharmanuM ArAdhana ghera jaMgalamAM ane mahAna bhaye upasthita thaye tenA ArAdhakanuM rakSaNa kare che. kharekhara ! AvA dharmanI ArAdhanA je samyapha prakAre karavAmAM Ave che te svarga ane mekSanuM sukha ApI zake che." "nipAnamiva mahUvA, sara pUmivALA ! / | gumAnamAyArita, vivAda sarvasaMta." jema taLAva bhareluM hoya tyAM deDakAo Ave che ane sarovara bhareluM hoya tyAM pakSIo Ave che, tema jyAM zubha kane saMcaya hoya che tyAM sarva saMpattio vivaza thaIne Ave che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ : puSpa kamabedha-graMthamALA : 18 : (10) nItikArone mata dharmanuM mahatva tyAgI-virAgI mahAtmAoe ja gAyuM che, ema nathI; nItikAe paNa gAyuM che. teo kahe che ke - / "vIje nita tamatomaM, amArA sudhArirvivALa, varSaH pApamAM tathA " dI aghakAranA samUhane nAza kare che, rasAyaNa roganA samUhane nAza kare che ane amRtabindu viSanA vegane nAza kare che. te ja rIte dharma pApanA samUhane nAza kare che. A kathananuM tAtparya e che ke vizvamAM zAMti sthApavI hAya, rAjyamAM AbAdI ANavI hoya, samAjamAM suvyavasthA sthApavI hoya ane manuSya mAtramAM kartavyaparAyaNatA ane sadAcAranI bhAvanA pedA karavI hoya te te kAma dharma dvArA ja thaI zake che. A vAtanI pratIti Adhunika jagatnI paristhiti para eka Acho daSTipAta karavAthI tarata ja thaI zakaze. (11) vizvazAMtine AdhAra dharma che. sane 1914mAM paheluM vizvayuddha phATI nIkaLyuM. teNe keTalAye dezonI bhayaMkara tArAjI karI ane jagatabharamAM aMzAMtinI Aga phelAvI dIdhI. A AgamAMthI jagane ugArI levA mATe vizvanA samartha musaddIo bahAra paDyA ane temaNe lIga opha nezansa nI sthApanA karI, paraMtu tenuM pariNAma
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM , [: 19 : . dharmAmRta zuM AvyuM zAMtinI sthApanAnA nAme temaNe musaddIgIrInA je dAva khelyA, teNe zAMtine dUra haDaselI dIdhI ane bIjuM vizvayuddha phATI nIkaLyuM ke je svarUpa ane prakAramAM pahelA vizvayuddha karatAM anekagaNuM khataranAka hatuM. pariNAme lAkhe nirdoSa prANIo tathA manuSyone saMhAra thaye, aneka deze barabAda thayA ane keDe manuSya kaDhaMgI hAlatamAM mUkAI gayA. ane tenuM sahuthI vadhAre kharAba pariNAma te e AvyuM keasAdhAraNa Arthika asamAnatA utpanna thaI, jeNe lokenA naitika jIvanane pAyAmAMthI hacamacAvI nAkhyuM. A viSama sthitinuM nivAraNa karavA mATe jaganA musaddIe pharI bahAra paDayA ane amerikAnI AgevAnI nIce yu. ne. (U. N. 0.) nAmanI eka navI saMsthA sthApanA karI. A saMsthAnuM dayeya jagatamAM zAMti jALavI rAkhavAnuM che. paNa je raMgaThana ane kAryapaddhatithI te pitAnuM gADuM gabaDAvye jAya che, te jotAM enuM bhAvI lIga opha nezansathI jarAye ujavala jaNAtuM nathI. A saMsthA AgaLa Aja sudhImAM judA judA rASTrone lagatA aneka phUTa prazno rajU thayA che, paraMtu teNe temAMnAM ekane paNa saphala Ukela karyo nathI ane te karI zake te saMbhava paNa nathI. jyAM nikhAlasa maMtraNAonuM sthAna melI musaddIgIrI laI rahI hoya, jyAM bhrAtRbhAva ane baMdhutvanA sthAne svArthaparAyaNatA chavAI gaI hoya ane jyAM sahunA samAna hakkone svIkAra karavAne badale pitapotAnA mukha tarapha ja kaLiye vaLI rahyo hoya, tyAM koI paNa praznane sAce Ukela thAya ja kayAMthI ? ane vadhAre ajAyabInI vAta te e che ke-A musaddI leke
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ * puSpa dhodha-graMthamALA : 20 : jagatamAM zAMti sthApavA mATe jIvaleNu zastro utpanna karI rahyA che tathA tene vadhAre kAtila banAvavA mATe kroDA rUpIAne vyaya vinA sAce karI rahyA che. ahIM vicAraNIya prazna eTalA ja che ke-vadhAre majabUta TenkA, vadhAre jhaDapI vimAnA, vadhAre jherI gesA, vadhAre kAtila Ja, ati tvarAthI mRtyune najIka lAvanArA sAdhane ane * zaruM prati rAADhya rthAt ' nI kuTila nIti A jagamAM kI paNa zAMti sthApI zake kharI ? ApaNA rojIMdA anubhava e vAtanA sApha InakAra bhaNe che. ApaNe joie chIe ke gALa sAmI gALa detAM mukkAbAjInA prasaMga Ave che, mukkAbAjImAMthI lAThIo ucakAya che; ane lAThIe ucakAtAM dhAriyA tathA taravArA rajU thAya che, temaja pIstAla-tama'cAo takAya che. temAM dhAriyA-taravAre eka vAra koInuM leADI cAkhyuM ke pIstAla-tama cAe eka vAra kAinI chAtI gALIthI vIMdhI nAkhI ke enI adAvata AgaLa vadhatI peDhIo sudhI paheAMce che. eTale gALanI sAme gALa na devI, e ja sarva aniSTone rAkavAnA sarala ane sacATa upAya che. tethI ja sudharmanA sUtra dhArAe bulaMda ghASaNA karIne kahyu` che ke-- avere ja zame vera, na zame vera verathI. " tAtparya ke-vadhAre majabUta TenkothI, vadhAre jhaDapI vimA nAthI, vadhAre jherI geseAthI, vadhAre kAtila embethI ane vadhAre tvarAthI mRtyune najIka ANunArA sAdhanAthI temaja vadhAre kuTila musaddIgIrIthI jagatamAM zAMti jALavI rAkhavAnI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThuM : 21 : dharmAmRta je jAherAta A musaddIo karI rahyA che, te eka jAtanI bhayaMkara pratAraNA(chetarapIMDI ) che ane tenA AkharI ajAma ati bhUrA che. jo agalAnA samUha mAchalIone pakaDavAnI lAlaca rAkI zake, jo bIlADIonu TALuM UMdarA pratye rahemaDhIlI batAvavAmAM sala thAya ane jo vAgheAnuM vRMda haraNu tathA sasalA sAthe samAna kakSAnI mitratA keLavI zake te ja musaddIonI A jamAta jagatmAM zAMtinI sthApanA karI zake. tAtparya ke-A jagatmAM zAMti sthApavAnuM kArya temanA svabhAvathI viruddha che ane temanA gajA bahAranuM paNa che, tethI koi paNa kALe te A jagatamAM zAMti sthApI zakavAnA nathI. e kArya teA dharmAtmAedvArA ja thaI zake ke jemanA dilamAM dhyAnA dIvaDA sadA jaLahaLI rahyo che, jemanA aMtaramAMthI sarva prakAranA svArtha sadAne mATe bhUMsAi gayA che ane jemanuM hRdaya nyAya ane nItinI bhAvanAthI bharapUra che. itihAsa e vAta pAkArIne kahe che ke--A jagatamAM zAMti sthApavAnuM kAya koie paNa karyuM... hAya teA te dhamanI cirAga prakaTAvanArA dharmanAyakAe karyu che. temanA pagale cAlanArA sAdhu-sa Mta e ja karyu" che. 1. (12) rAjyanI AbAdInA AdhAra dharma che. rAjyanAM taMtra eka vAra rAjAedvArA cAlatAM hatAM, paNa temaNe adharmanuM AcaraNu karyuM., nyAyane neve mUkyuM ane svArtha sAdhanAmAM tatparatA khatAvI. AthI temanA hAthamAMthI sattA chInavAI gaI. have e taMtranA dvAra rAjakIya pakSAe .
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-vaMthamALA : 22 : H puSpa hAthamAM lIdhuM che. teo prajAne jaNAve che ke "ame tamArA ja baMdhuo chIe ane tamArA hitanI satata ciMtA karIe chIe, mATe amane ja mata Ape ane amane ja dhArAsabhAemAM cUMTI kADhe. ame tyAM besIne evA kAyadAo ghaDIzuM ke jethI tamane pArAvAra lAbha thaze ane tamArI sarva prakAre unnati thaze. temanA A vacanamAM vizvAsa rAkhIne prajA temane mata Ape che ane cUMTIne dhArAsabhAomAM mekale che, jyAM teo bahumatImAM AvatAM pitAnuM pradhAnamaMDaLa race che ane dezane kArabhAra pitAne hastaka le che. AthI prajA AnaMdamAM AvI jAya che ane pitAnI unnati zIdhra thaze evI AzAmAM divaso pasAra karavA lAge che. paNa unnati jaladI AvatI nathI, te vakhate prajA temane pUchavA lAge che ke "AnuM kAraNa zuM?" tyAre te kuzala rAjadvArI puruSe javAba Ape che ke "dhIraja dho. ema utAvaLe AMbA pAke nahiM." AthI lako dhIraja dharavAnuM ane thoDo vakhata rAha jovAnuM pasaMda kare che, tema chatAM unnatinAM darzana thatAM nathI, eTale temane pharI pUche che ke "o mahAnubhAva! amArI unnati hajI sudhI kema thatI nathI ?" e praznanA uttaramAM rAjadvArI puruSe kahe che ke "ame kaMI navarA besI rahetA nathI. tamArA hita mATe rAtadivasa ciMtA karIe chIe, mATe che ane rAha juo." paraMtu lekenI sthiti sudharavAne badale dina-pratidina bagaDatI jAya che ane temanI hAlAkImAM vadhAro thAya che, tyAre teo pikAra karIne pUche che ke "e dezanAyaka ! Ama kema ? kyAM gayAM
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAmRta khAtarIe ? zu tame amArI pAse matanI AMkha lAla karIne aneA. jIe amuka TuMka : 13 : tamArAM vacane ? ane kyAM gai tamArI sattAnAM sihAsane sara karavA mATe ja bhikSA mAgatA hatA ? ' te vakhate dezanAyake jaNAve che ke ' e dezabAMdhavA ! tame Ama uddhata na ame tamArAM hitanAM aneka kAma karI rahyA chIe. ame A bIla pasAra karyuM, te khIla pasAra karyuM, kAyadAmAM sudhArA karyAM, amuka kAyadA rada karyA paNa navAM navAM khIleAnA vicAra karI rahyA chIe. enuM mahattva tamane ekadama nahi samajAya. bAkI sAce sA TakA e tamArA hitanuM che. vaLI jo tame amane cUMTI kADhyA na hota te sattAne dAra amuka pakSanA hAthamAM cAlyA jAta ane te A dezamAM evI aMdhAdhuMdhI ane evI arAjakatA phelAvata ke tame 'trAhi trAhi' (?) pAkArata. A kai jevI tevI siddhi nathI.' ane hajI te ghaNuM A uttaranI sAme zu kahevu' te sAmAnya leAkeAne sUjhatuM nathI, paNa temAMnAM keAI kAi temane pUche che ke ' tame amuka khIla pasAra karyuM ne amuka khIla pasAra karyuM, temAM amAre dahADA zuM vaLye? amane joItu' anna maLatuM nathI, ane je maLe che te ghaNuM ja kharAba maLe che! vaLI vasranI taMgI che ane je kApaDa rAjya taraphathI ApavAmAM Ave che, ja ochuM hovAthI amArAM aMga pUratAM DhaMkAtAM nathI ! te uparAMta amane raheThANanI paNa taMgI che! jAnavaronA tabelA mATe paNa agya gaNAya tevA raheThANAmAM amAre rahevu paDe che ane tenI AsapAsa gaMdakInA sumAra nathI ! temaja keAI kAmaprasage ame sarakArI kacerIomAM jaIe chIe te kAI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ thama Adha-graMthamALA * 24 : puSpa amArI vAta sAMbhaLatuM nathI athavA dhakkA khavaDAvIne amAre krama kADhI nAkhe che. zuM A paristhitimAM tame sudhArA karI zake tema nathI ? ' ' 6 te vakhate e dezasevA kahe che ke anAja Achu paDatu hAya tA vadhAre zAkabhAjI khA ! zariyA ane gAjara ghaNAM svASTi hoya che ane temAM viTAmIna paNa ghaNuM hAya che mATe tenA upayoga kareA. vaLI aThavADiyAmAM eka divasa khAvAnuM baMdha rAkho eTale zarIranI zuddhi thaze ane ArAgyanI rakSA thaze. A zikhAmaNa ame tamArA hitane mATe ApI rahyA chIe, AAkI ame te amAre banatA prayatna karI rahyA chIe ! juo ame ' vadhAre anAja vAvA' nI hilacAla upADI che, mATI mATI naherA khAdAvI rahyA chIe ane vIjaLika maLa utpanna karavA nadIe ADA baMdha bAMdhI rahyA chIe. vaLI anya dezeAmAMthI paNa anAja magAvavA mATe anatuM karI rahyA chIe. ' ' 6 A vakhate kAi dhRSTa mANase evA prazna kare che ke ' paradezamAMthI dhArelA samaye dhAreluM anna na Ave te zu ame bhUkhe marIe ? are re ! amuka mANaso bicArA bhUkhamarAthI ja marI gayA !' te A kAyadAniSNAta puruSA tarataja jaNAve che ke amuka mANaso bhUkhamarAthI marI gayA ema kahevu tadna khATu che, kAraNa ke tee bhUkhamarAthI marI gayA nathI, paNa maraNu sAme TakI zakavA jeTalI zakata dharAvatA na hatA, tethI marI gayA che. bAkI amArI vyavasthAmAM kAI bhUkhathI marI jAya e saMbhavita nathI. '
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 25 : dharmAmRta vajranI taMgI TALavAneA upAya darzAvatAM teo jaNAve che ke ' mANasane aMga DhAMkavA mATe keTaluM kapaDuM.. joie ? daza vAra kapaDuM khasa che. jo karakasara kareA ane pAzAkanI rItarasamamAM pheraphAro karA tA ATaluM kapaDuM' ghaNu khuzIthI cAlI zake.' raheThANunI khAkhatamAM teo jaNAve che ke 'svarga samA gAmaDAM cheADIne dojhakha jevA zaheramAM bhegA thavAnuM A pariAma che, mATe gAmaDAomAM pAchA phA ane tyAMnI khuzanumA havA khAine AreAgyanuM rakSaNa karA. ' jo kAI temane sAme prazna kare che ke 8 gAmaDAMo bhAMgIne bhUkA thaI gayA che, tyAM kai kAma-dhaMdhA rahyo nathI, tethI zaheramAM na bharAie tA zuM karIe ? ' te satata zaheramAM rahenArA A rAjadvArI puruSA jaNAve che ke ' gAmaDAo bhAMgI gayA nathI, paNa tyAM ALasa ane ajJAnanuM jora jAmeluM che, tethI ekArI jaNAya che. bAkI gAmaDAmAM rahIne barAbara dhadhA kare te ghaNA suMdara cAlI zake. ' adhikArIonI tumAkhI khAkhatamAM zAMtvana ApatAM te jaNAve che ke ' ame temane vadhAre sabhyatAthI vartavAnA hukame ApI dIdhA che, have teo tamAruM mAna barAbara jALavaze.' Ama AzAmAM ne AzAmAM laTakatA leAkeAnA mukha vAkucaturAithI baMdha karI devAmAM Ave che ane pakSanuM kAma cAlyA kare che. evAmAM khIjI cUMTaNInA samaya najIka Ave che, eTale rAjadvArI puruSA leAkAnA vizeSa samAgamamAM Ave che ane bhabhakabharyAM bhASaNAdvArA temanI kalpanAzaktine AMjI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmadha-graMthamALA : 26 : nAkhe che. te sAthe temanAM nANunAM jore cAlatAM ke temanA Azrita vartamAna-page paNa jorazorathI temanAM guNagAna karavA lAge che ane loko AgaLa pharI eka vAra svargIya sukhanAM dazya khaDAM karavAmAM Ave che, paraMtu e svargIya sukha karI paNa pRthvI upara utaratAM nathI ! alabatta, tene anubhava te rAjadvArI puruSane thAya che ke jemaNe A badhA samaya daramiyAna kunehathI aDhaLaka mAla-milakata ekaThI karI lIdhelI hoya che. dharmanuM pUrepUruM mahatva pichANanArA Arya maharSioe prajA AbAda bane te mATe dharma rAjyane Adarza Ubhe karyo hatuM ke jemAM sahune satvara nyAya maLI rahe, sahunI salAmatI sarakhI rIte jaLavAI rahetI ane sahune pitApitAnI rIte vartavAnI chUTa rahetI, tenA sthAne AjanA vijJAna premI rAjadvArI puruSae dharmavihIna rAjyane Adarza Ubhe karyo che ane vijJAnanI madadathI dezane AbAda karavAnI hAma bhIDI che! te mATe teo vadhAre moTAM kArakhAnAMo khelI rahyAM che, mAchI vagere mAravAnAM hiMsaka udyoge te moTA pAyA para zarU thaI gayA che. vadhAre moTI nahera khodAvI rahyA che, vadhAre moTA baMdha baMdhAvI rahyA che ane vadhAre aTapaTA kAyadAo ghaDI rahyA che ! te uparAMta teo bIjuM paNa ghaNuM ghaNuM karI rahyA che, paNa te badhAnuM pariNAma zuM AvyuM che? ke pahelA karatAM vadhAre duHkhI thayA che, pahelA karatAM vadhAre takalIpha bhegavatA thayA che tathA pahelA karatAM vadhAre hAlAkIone anubhava karatA thayA che. ane sahuthI vadhAre kharAbI te e thaI che ke temAM guMDAo ane mavAlIonuM caDI vAgyuM che,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM: : 27 : dharmAmRta tema ja era-bahAravaTIAone sArI pUvaTa AvI gaI che. dAkhalA tarIke saurASTra dezamAM bhUpata nAmano eka bahAravaTIo Aje be varSathI raMjADa karI rahyo che. teNe 61 uparAMta khUne karyA che, saMkhyAbaMdha dhADa pADI che ane aneka nirdoSa mAnavIonI mAla-milakato lUMTI laIne temane behAla banAvyA che; chatAM saurASTranI sarakAra tene pakaDI zakatI nathI ! babbe varSanAM vahANAM vAya ane eka suvyavasthita gaNAtI sarakAra ke jenI pAse pUratI pilisa ane pUratA sainike che, te eka bahAravaTIAne na pakaDI zake e zuM batAve che? eno artha eTalo ja che ke-polise rAjyane pagAra khAya che, paNa jarA jeTaluM ye jokhama kheDavA taiyAra nathI. sainikane bhAre kharce lazkarI tAlIma apAya che, paNa teo jAna-phesAnI karavA haragIjha taiyAra nathI! te ja rIte tenA uparI adhikArIo ane rAjyanI salAmatI mATe javAbadAra pradhAne akarmayatAneadharmane varelA che, tethI vadhAre zuM karI zakIe ?' evA nirmAlya udgAro kADhIne besI rahe che, paNa vadhAre jalada upAya jatA nathI ke paga para kuhADe mAratA nathI! A sthitimAM prajA salAmatI ane AbAdInI AzA kevI rIte rAkhI zake? A navIna dharmavihIna rAjyamAM vepAra-vaNaja ane dhaMdhA-rojagAra para paNa ghaNI ja vicitra sthiti pravarte che. jeo pradhAne, maMtrIo ane adhikArIonAM sagAMvahAlAM, mitro ke maLatiyAo hoya che, temane joItA paravAnAo ane joItI sagavaDe tarata ja maLI jAya che, jyAre sAmAnya prajAjane kacerIomAM AMTA khAI khAIne thAkI jAya che, chatAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-thamALA : 28 : H puSpa temanuM ThekANuM paDatuM nathI. A sthiti sAme prajAjane taraphathI pikAra UThe che tyAre adhikArIo ThaMDA kaleje javAba Ape che ke "A badhI moMkANa kALA bajAriyAoe UbhI karI che." paraMtu kaI paNa vastunuM kALuM bajAra rAjyanA amaladAe lAMca-rUzvata lIdhA vinA ke gunegArone pakaDavA mATe AMkha-miMcAmaNAM karyA vinA cAhyuM che kharuM ? A navIna dharmavihIna rAjyamAM nyAyanA nAme je nATake bhajavAI rahyAM che, te kaI paNa sahRdaya mANasane tiraskAra utpanna karyA vinA rahI zake tema nathI. mudata upara mudate, paisAnuM pANI, pUrepUrI hAlAkI ane tema chatAM nyAyanI ke ja khAtarI nahi! jyAM paisAvaDe nyAya kharIdI zakAte hoya tyAM tevI khAtarI maLe ja kayAMthI? eTale je rAjyataMtra dharmaparAyaNatAthI vAsita hoya ane dareka aMgane pitAno dharma pALavAmAM utsAhita karI zakatuM hoya te ja prajAne AbAdInA zikhare pahoMcADI zake che. (13) samAjanI suvyavasthAne AdhAra dharma che. samAjanI suvyavasthAne mukhya AdhAra ahiMsA, satya, acorya, lagnajIvanamAM strIsaMteSa ane saMtoSanI vRtti upara che. temAM oTa Ave ke moTA pramANamAM ghaTADe thAya te samAjanI vyavasthA jhapATAbaMdha tUTI jAya. dAkhalA tarIke manuSya ekabIjAnA vartana aMge khAmoza pakaDavAne badale mArAmArI karavA lAgI jAya ane ekabIjAnuM gaLuM TUMpavAne prayatna kare te samAja TakI zake kharA? athavA manuSyo eka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : " - 29 : dharmAmRta. bIjAne sAcI hakIkata kahevAne badale jUThuM bolIne chetaravAne ja prayatna karatA hoya tyAM kaI paNa prakArane vyavahAra saMbhavI zake khare? athavA manuSyo pitAnI mAlikInI vastuthI saMtoSa pAmavAne badale eka bIjAnI vastu cerI javAne baMdha karatA hoya tyAM kaI vastu surakSita rahI zake kharI ? te ja rIte manuSya potAnI vivAhita strIthI saMtoSa na pAmatAM anyanI strIne bhogavavAnI kAmanA ane kozISa karyA kare che e samAjamAM zAMti jaLavAya kharI? athavA pitAnA jIvana-vyavahAra mATe jarUrI evI mAla-milakatathI saMtoSa na pAmatAM puSkala mAla-milakata meLavavA prayatna karatA hoya tyAM athaDAmaNa AvyA sivAya rahe kharI ? tAtparya ke-samAjamAM suvyavasthA jALavI rAkhavA mATe ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ke lagnajIvana ane aparigraha ke saMteSa vRtti vagere dhArmika guNe nitAnta jarUrI che ke jene saceTa upadeza sAdhusaMte ane dharmAtmAo taraphathI niraMtara thayA kare che. jagatanA jAlIma lUMTAruo, khalakanA khataranAka khUnIo ane AlamanA aThaMga vyabhicArIo AvA mahApuruSonA pratApe ja ThekANe AvyA che ane pavitra jIvana gALatA thayA che. samAjanI sudhAraNAne sAro upAya A guNenI vRddhi che, tenA badale keTalAka jaDavAdI sudhArake varga-vigrahanI bhAvanA jagADI rahyA che, vadhAre saMpattivAna ke vadhAre sattAdhIza pratye dveSa karavAnuM zIkhavI rahyA che ane badhuM bhAMgI-pheDI nAkha vAthI ja navI suMdara racanA thaI zakaze, tevI jAherAta karI rahyA che ! tenuM pariNAma e AvyuM che ke svAmI ane sevake
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha graMthamALA : 30 : * puSpa vacce avizvAsanI khAIo chedAI gaI che, zeTha ane nekara vacce ISyane agni dhakhI rahyo che, guNAnurAga ane guNavRddhinI vRtti maMda paDI gaI che. eTale ja samAjamAM suvyavasthAnI sthApanA karavA mATe anubhavI puruSae dharmanI AvazyakatA svIkArI che. (14) kartavyaparAyaNatA ane sadAcArano AdhAra dharma che. te ja manuSya kartavyabhraSTa thAya che ke jene dharmapAlanamAM zraddhA nathI. te ja manuSya durAcAranA khADAmAM gabaDI paDe che ke jenA hRdayamAM dharmanA saMskAronuM bala prakaTeluM nathI. bIjI rIte kahIe te manuSyanA hRdayamAM kartavyanI bhAvanA jagADanAre ane tene TakAvI rAkhanAre dharma che; manuSyane pitAnI pharajonuM bhAna karAvanAro dharma che ane hitAhitanA vivekavaDe Atmabala prakaTAvIne sadAcAramAM pravRtta karAvanAro paNa dharma che. A che dharmanI upayogitA, A che dharmanuM mahatva. ra
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 kudharma ane sudharma (15) sAmAnya janasamUhanI dazA eka kavie kaTAkSamaya vANImAM kahyuM che ke-- " dharmArtha klizyate lokaH, na ca dharme parIkSate / kRSNaM nIlaM sitaM raktaM, kIdRzaM dharmalakSaNam // '' janasamUha dharmanuM pAlana karavA mATe vividha prakAranI takalIpho ne muzIbateA uThAvI rahyo che, paNa tenA sArA-khATApaNAnI ke ceAgyAyeAgyapaNAnI parIkSA karatA nathI. are ! temAMnAM moTA bhAgane e khabara paNa nathI ke dhamatu lakSaNa kevuM hAya ? kALuM, vAdaLI, dheALuM ke rAtuM? tAtparya ke-tee kAI paNa jAtanI gatAgama vinA dharmanuM AcaraNa karI rahyA che. Ama banavAnuM mukhya kAraNa e che ke sAmAnya manuSyane vicAra karavAnI zakti bahu ochI hoya che. kadI vicAra kara
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabaMdha-caMthamALA : 3ra : vAnI zakti hoya che, te bahu UMDA utaravA jeTalI purasada hetI nathI, ane kadAca UMDA utaravA jeTalI kurasada hoya che te svataMtra nirNaya karavA jeTalI tAkAta hotI nathI. ethI je prakArane dharma prApta thayela hoya che tene ja pakaDI rAkhe che ane tenuM pAlana karIne saMtoSa mAne che, paraMtu A sthiti IcchavA egya nathI. te mATe jJAnI puruSoe ApeluM ratnakhANunuM dRSTAMta vicAravA egya che. (16) ratnakhANunuM daSTAMta pAMca mANase dhana kamAvAne nIkaLyA, paraMtu ghaNuM ghaNuM rakhaDavA chatAM kazuM dhana kamAyA nahi. Akhare teo eka araNyamAM piThA, jyAM thoDuMka cAlatAM eka leDhAnI khANa najare paDI. tethI badhAne bahu harSa thayo ane gAMsaDIomAM "letuM' bAMdhI lIdhuM. ahIMthI teo AgaLa cAlavA lAgyA tyAre temAMnAM eke kahyuM ke "ApaNane je kaMI maLavAnuM hatuM te maLI gayuM. have AgaLa javAthI lAbha? mATe huM te tamArI sAthe AvatuM nathI. ane te tyAMthI ja pAcho vaLe. AgaLa jatAM eka trAMbAnI khANa jovAmAM AvI. tethI harSita thaIne pelA cAra manuSyae le choDI nAkhyuM ane trAMbuM bAMdhI lIdhuM. ahIMthI teo AgaLa cAlavA lAgyA tyAre temAMnAM eke kahyuM ke ApaNane leDhAnI jagAe trAMbu maLyuM. have AgaLa javAthI zuM lAbha? mATe huM te tamArI sAthe AvatuM nathI." ane te tyAMthI pAchA vaLe.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 33 : dharmAmRta ahIMthI AgaLa cAlatAM rUpAnI khANu levAmAM AvI, tethI harSita thaine pelA traNa manuSyae ' trAMbu..." cheDI nAkhyuM ane 'rUpuM' khAMdhI lIdhuM. pachI teo AgaLa cAlavA lAgyA, tyAre temAMnAM eke kahyuM ke " have basa kare. ApaNune rUpa maLyuM te kai ochuM nathI ! tenAthI keTalAka samaya sudhI ApaNeA nirvAha nizcitapaNe cAlI zakaze, mATe huM teA tamArI sAthe AvatA nathI. ' ane te tyAMthI pAchA vaLyA. ahIMthI AgaLa cAlatAM sAnAnI khANu jovAmAM AvI, tethI harSita thaIne pelA be manuSyAe ' pu' cheDI nAkhyu ane 'sAnuM' khAMdhI lIdhuM. pachI teo AgaLa cAlavA lAgyA, tyAre temAMnAM eke kahyu ke ATalA sAnAthI ApaNe jIvIzu tyAM sudhI sukhethI khAI-pI zakIzuM, pachI AgaLa vadhavAnI jarUra zuM? mATe huM teA tArI sAthe AvatA nathI. ' ane te tyAMthI pAchA vaLyeA. ' " 6 P ghera ahIMthI AgaLa cAlatAM ratnanI khANu jovAmAM AvI, tethI pelA manuSyane ghaNA Anada thayA ane teNe sAnu cheDI nAkhIne ratnA" AMdhI lIdhAM. pachI te peAtAne pAchA pharyAM. A ratnA ghaNI UMcI keArTinAM hAvAthI te mATe zrImata thayA ane sukhI banyA. " A dRSTAMtanA sAra e che ke-je manuSyane ratna jevA uttama dharmanI prApti karavI che, temaNe ' leADhA, '' trAMbA, ' / ' rUpA ' ane ' seAnA 'jevA kaniSTa dharmothI satASa na pAmatAM AgaLa 3
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodhamALA : 34 : vadhavuM joIe ane jyAre te prApta thAya tyAre ja saMtoSa pAma joIe. (17) kutsita dharmane tyAga kare. eka dharma bApadAdAe pALe teTalA ja kAraNe tene sAre mAnI zakAya nahi, kAraNa ke bApadAdAoe kareluM badhuM ja sAruM ke sAcuM hotuM nathI. saMbhava che ketemanI bhUla paNa hoya. athavA bApadAdAe je kaMI karyuM te badhuM ja ApaNe karatA nathI te dharmanI bAbatamAM e pramANe zA mATe vartavuM? ApaNuM bApadAdA laMgaDA hoya te ApaNe laMgaDA thatA nathI. ApaNA bApadAdA rogI hoya te ApaNe regI thatA nathI. eTale je dharmanuM pAlana karI rahyA chIe, tenI parIkSA karavI joIe ane temAM je ema mAlUma paDe ke te sudharma che, te tene makkamatAthI vaLagI rahevuM joIe, paraMtu pariNAma tethI viruddha dekhAya to tene tyAga karatAM jarA paNa acakAvuM joIe nahi. je kupathyane tyAga karavAmAM Ave che, kugrAmane cheDI devAmAM Ave che ane kunarendranI sevAne tyAga karavAmAM Ave che, te kutsita dharmane zA mATe pakaDI rAkhave? (18) svadharma ane paradharma keTalAka kahe che ke "svadharmamAM jIvavuM sAruM, paNa paradharmane svIkAra kare sAre nahi, kAraNa ke temAM bhaya raheze che." A mATe teo "svadharma nidhanaM : vya mathAva e zAstravacanane AgaLa kare che. paraMtu A kathana svadharma ane paradharmanuM rahasya samajyA vinAnuM che. "svadharma"
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 35 : dharmAmRta eTale pitAno dharma-AtmAne dharma, nahi ke bApadAdAnI vArIthI cAlate Avele dharma. ane "paradharma' eTale pArako dharma-pudgalene dharma, nahi ke bIjA pALI rahyA che, te dharma. eTale ukta zAstravacananuM rahasya e che ke AtmadharmanuM ArAdhana karatAM maraNane zaraNa thavuM paDe te sAruM paNa pudgalanI rasikatAmAM jIvavuM khoTuM, kAraNa ke e kalyANane mATe bhayAvaha che. ' (9) dharmanI vyAkhyA. dharmanI vyAkhyA judA judA mANaso judI judI rIte kare che. keI kahe che ke "dharma eTale svabhAva." kaI kahe che ke "dharma eTale kartavya athavA pharaja " kaI kahe che ke dharma eTale nIti." koI kahe che ke "dharma eTale sadAcAra". keI kahe che ke "dharma eTale prabhubhati." kaI kahe che ke dharma eTale dAna." kaI kahe che ke " dharma eTale suvicAra'. keI kahe che ke "dharma eTale sevA.' koI kahe che ke "dharma eTale jJAnopAsanA." kaI kahe che ke "dharma eTale kulAcAra." keI kahe che ke "dharma eTale zAstramAM batAvele vidhiniSedha. paraMtu A badhI vyAkhyAo eka yA bIjI rIte khAmIbharelI che ane te dharmanA marmane yathArtha rIte darzAvatI nathI. "dharma eTale svabhAva" ema kahevAthI kaI upayogI hetu sarato nathI, kAraNa ke mANaso ema paNa mAne che ke badhI vastuone upabhega kare te ApaNe svabhAva che. e rIte to ApaNe je kaMI karI rahyA chIe te badhAne samAveza
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha bodha-graMthamALA : 36 : : puSpa C dhamAM thAya. dharma eTale kartavya athavA " pharaja ema kahevAthI paNa dharmanuM vAstavika svarUpa rajU thatuM nathI, kAraNa ke manuSyA kattavya ane pharaja viSe ghaNI citra-vicitra mAnyatAe dharAve che. keTalAka ema mAne che ke pazuonuM balidAna ApavuM te kanya che. keTalAka ema paNa mAne che ke devane naraali ApavA te kartavya che. keTalAka ema mAne che ke kAryanI siddhi thatI hAya ! game tevA prapaMca khelavA e kattavya che. keTalAka ema paNa mAne che ke zrImAne lUMTIne garIne dAna ApavuM te kartavya che. keTalAka ema mAne che ke prajA utpanna karavI te kartavya che. keTalAka ema paNa mAne che ke madyapAna karavuM e kartavya che. dharma eTale nIti ' ema kahevAthI paNa dharmanuM svarUpa pUrepUru N vyakta thatuM nathI, kAraNa ke nIti, deza ane kALa paratve aneka prakAranI hoya che ane temAM sArI-khATI badhI bAbatAnA samAveza thai jAya che. vaLI nItinA hetu vyavahAramAM saralatA meLavavA pUratA ja hAya che, jyAre jIvananA gUDha prazno saMbaMdhI te kaI ja prakAza pADI zakatI nathI. * dharma eTale sadAcAra ' e vyAkhyA ekaMdara ThIka hAvA chatAM sadAcAranA artha zu karavA te spaSTa karavAnuM bAkI rahe che, kAraNa ke keTalAka mANase| vAraMvAra nhAvuM- dhAvuM ene ja sadAcAra kahe che, teA keTalAka mANaseA brAhmaNAne jamADavA ane temane dakSiNA ApavI ene sadAcAra kahe che. keTalAka mANaso pIpaLA vagerene pUjavA tene sadAcAra kahe che tA keTalAka mANasA upavAsa karIne kaMdamULa karavuM tene sadAcAra kahe che. dharma eTale vagerenuM bhakSaNa prabhubhakita ' e 6
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : dharmAmRta vyAkhyA paNa paryApta nathI, kAraNa ke prabhunuM svarUpa aneka prakAre mAnavAmAM AvyuM che ane tenI bhakita paNa vividha prakAre thAya che. eTale prabhubhakita zabdathI zuM samajavuM te spaSTa thatuM nathI. " dharma eTale dAna." evI vyAkhyA paNa adhUrI ja gaNAya, kAraNa ke dAna te sArA ane beTA ema baMne prakAre thaI zake che. keTalAka dAne mAtra kIrti mATe ja thAya che, keTalAka dAne anyAyathI upArjita karelI lakSamIvaDe thAya che ane keTalAka dAno mAtra dekhAva pUratA ke kaI svArthanA hetuthI paNa thAya che. vaLI dAna sivAya bIjA aneka guNe evA che ke jene samAveza dharmamAM thAya che, te A vyAkhyAthI bahAra rahI jAya che. " dharma eTale suvicAra " ema kahevuM paNa yathArtha nathI, kAraNa ke mAtra suvicAre karavAthI kaMI vaLatuM nathI. suvicAronI sAthe suvartananI paNa jarUra paDe che, eTale vartanane vicAra A vyAkhyAmAMthI bahAra rahI jAya che. dharma eTale niSkAma sevA " e vyAkhyA paNa bhrAmaka che, kAraNa ke sevAnA nAme mevA khavAya che ane game tevI svAthI pravRttione paNa sevAno svAMga sajAvI zakAya che. vaLI sevA karatAM pApa karavuM paDe te paNa karAya evo bhrama leke sevI rahyA che tethI sevA zabda dharmanI aMtargata rahele bhAva spaSTa rIte vyakta karI zako nathI. dharma eTale jJAnopAsanA" ema kahevAthI anuSThAne, kriyAo ane vidhi-vidhAnane niSedha thAya che, kAraNa ke jJAna ane kriyA e be vastuone vyavahAramAM bhinna mAnavAmAM AvI che. "dharma eTale kulAcAra" e vyAkhyA paNa barAbara nathI, kAraNa ke judA judA kulemAM judA judA prakArane AcAra
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha graMthamALA : 38 : * puSpa cAlu hoya che ane te badhA AcAra prazasta hote nathI. dharma eTale "zAstramAM batAvele vidhi-niSedha" ema kahevuM paNa vyAjabI nathI, kAraNa ke zAstra aneka prakAranAM che ane temAM ulaTasulaTa vidhi-niSedhe paNa batAvelA che." eka zAstra rAtrie khAvAne niSedha kare che, jyAre bIjuM zAstra caMdra UgyethI amuka vidhipUrvaka khAvAne vidhi batAve che. eka zAstra snAnAdi zarIrasatkArane niSedha kare che, te bIjuM zAstra snAna vagerene Avazyaka gaNAvI tene aneka prakArane vidhi batAve che. Ama upara jaNAvelI dharmanI vyAkhyAo eka yA bIjI rIte apUrNa hovAthI prANIone durgatimAM paDatAM dhArI rAkhe-bacAve te dharma? evI vyAkhyA karavAmAM AvI che ane tene InakAra keI paNa sujJa karI zake tema nathI, kAraNa ke durgatimAM na javuM paDe athavA potAnI durgati na thAya te sahu kaI Icche che ane je vicAraNa, mArga, vidhi-vidhAna, kriyAo ke anuSkAne durgatine rokatA hoya tene svIkAra karavAmAM kaI jAtanI harakata ke kaI jAtane vadhe hoI zake nahi. tAtparya ke-dharma e durgatine rokavAnuM sAdhana che mATe tene vicAra, tenI parIkSA e daSTie ja thavI joIe. (20) kudharma ane sudharmanI parIkSA dharmanI parIkSA kevI rIte karavI te saMbaMdhamAM zAstrakArae jaNAvyuM che ke - " yathA caturmikanakaM parIkSyate, nighrssnncchedntaaptaaddnaiH| tathaiva dharmo viduSA parIkSyate, zrutena zIlena tapodayAguNaiH / /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 : dhamAMta jema sAnAnI parIkSA ( 1 ) nighaNu ( kaseATInA patthara para caDAvIne kasa levA ane te parathI tenI zuddhatAnI khAtarI karavI ), (2) cchedana ( tene chINIvatI kApI jovuM ane jevu bahArathI dekhAya che tevuM ja aMdarathI paNa che ke kema ? tenI khAtarI karavI ), (3) tApa ( tene tapAvIne jovu ke temAM koI halakI dhAtunA bheLa tA nathI thayA ? ) ane (4) tADana ( tene 'TIpI jovu. ke tenu' pataruM sAnAnI mAphaka khUba khArIka thAya che ke kema ? ) vaDe karavAmAM Ave che, tema dharmanI parIkSA paNa vidvAnA cAra rIte kare che. te A pramANeH (1) zrutena-zAsravaDe. tenA aMge pratipAdana thayelAM zAztrA kevA che? prAmANika ke aprAmANika ? savAdavALAM ke visaMvAdavALAM ? sarvajJAe kahelAM ke mana:kalpita ? A parIkSAmAM jo ema mAlUma paDe ke tenAM zAstro aprAmANika, visaMvAdavALA ane mana:kalpita che, teA jANavuM ke enA AdhAre cAlatA dharma kudharma che ane tethI viparIta jo ema jaNAya ke tenA zAsro prAmANika che, eTale koI paNa jAtanI ghAlamela vinAnAM che, saMvAdI che eTale ke pUrvApara virAdha vinAnAM che ane sarvajJa praNIta eTale sarvajJAe prarUpelAM che, teA jANavuM ke tenA AdhAre cAlate dharma sudharma che. (2) zIhena-zIlavaDe te dharma kevA prakAranA cAritrane upadeza Ape che ? jo te sadAcAranA bhaMga thAya tevA upadeza ApatA hAya tA jANavu ke te kudharma che ane tethI viruddha sadAcAranI puSTi karatA hoya te jANavuM ke te sudhama che. keTalAka dharmAM evuM pratipAdana kare che ke-madya, mAMsa, matsya, mudrA ane maithuna e chaThThuM':
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka ema Apaze ane premamAM taro : dhamadha-caMthamALA : 40 : pAMca makAravaDe zIgha mokSa maLe che. jyAre dakSiNAcArathI (vAmAcArathI) eTale sAtvikatAne anusaravAthI mokSa maLavAmAM vilaMba thAya che. keTalAka dhameM ema paNa kahe che ke kAMcaliyA dharmanuM pAlana karavAthI devI prasanna thaIne zIdhra mekSa Ape che ! keTalAka ema paNa kahe che ke bhagavAna gopIo sAthe rAsalIlA ramatA hatA, tema ApaNe paNa strI-puruSae bhegA thaIne rAsalIlA ramavI ane eka bIjAnA premamAM taraboLa thavuM. A ane AvA prakAranA siddhAMtane pracAra e kudharma che ane tenA ArAdhananuM phala durgati che. vaLI zIlane artha vyApaka laIe te uddhatAI, asabhyatA ane dIrjanya zikhave te kudharma jANo ane vinaya, sabhyatA ane saujanya zikhave te sudharma jANa. athavA anyAya ane anIti zikhave te kudharma jANa ane nyAya tathA nIti zikhave e sudharma jANa. (3) tANA-tapavaDe. je dharmamAM tapa ane saMyamane rogya sthAna apAyuM na hoya te kudharma jANave ane tethI viruddha yogya sthAna apAyuM hoya te sudharma jANave. keTalAka dharmo kahe che ke zarIrane bahu kaSTa ApavAthI zuM? kAraNa ke- "mRdvI zayyA prAtarutthAya peyA, madhye bhaktaM pAnakaM cAparAhne / drAkSAkhaNDaM zarkarA cArdharAtre, purANAnta zAtre dagi | " "kemaLa zayyA, savAre UThIne dugdhapAna, madhyAhnakAle bhajana, pAchalA pahore madirAdikanuM pAna ane ardharAtrie
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 41 : dharmAmRta drAkSAkhaMDa tathA sAkarane upabhega-AvA prakAranA dharmathI zAkyaputra-(gautama bauddha)ne chevaTanI mukti maLI hatI. keTalAka gAzrame (jene bhAratavarSanI prajA sArA samajI rahI che te paNa) tapa ane saMyamanA niyamone bilakula sthAna na ApatAM sIdhI AtmasAkSAtkAranI vAto kare che ane te prakAranI yogasAdhanA karavA mATe juvAna-vRddha strI-puruSane ekaThAM rAkhe che. A badhAye kudharmanAM lakSaNe samajavAM, kAraNa ke tenuM AkharI pariNAma patanamAM ja Ave che. (4) racAnuna-dayAguNavaDe. je dharma dayAnA siddhAMtane Thekare mAte hoya ke tenuM yathArtha mahatva na prakAza hoya te kudharma jANa ane tethI viparIta je dharma dayAnA siddhAMtane mahattva ApatuM hoya, te sudharma jANa. saMta tulasIdAse pitAnA dIrgha anubhavathI e ja vAta uccArI che ke rA gharma ne mUtra , vAvamUtra mimAna" eTale je dharmo eka yA bIjA bahAnAM nIce hiMsAnuM vidhAna kare che ane tethI svarga vagerenI prApti thAya che tema mAne che, e kudharmo che ane tene Azraya lenArane bhavasAgaramAM DUbADanArAM che. hiMsaka ya, mAtAne apAtAM balidAne ane mAnyatA khAtara apAtAM pADAM-bakarAM tathA kukaDA vagerenA bhege sudharmane maMjUra nathI, kAraNa ke te pratyakSa adharma che ane te jAtanI hiMsA karanArane mATe naraka sivAya bIjI gati nathI. sudharma ane kudharmanI kaTIne uttara nirgatha maharSi oe pitAnI vidhAyaka zailImAM nIce mujaba Ape che -
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSa dhamadha-caMthamALA : dara : "dhammo maMgalamukiTTha, ahiMsA saMjamo tvo|| devA vitaM namasaMti, jassa dhamme sayA mnno||" ahiMsA, saMyama ane tapa para racAele dharma utkRSTa maMgaLa che eTale ke sarva duonuM nivAraNa karI mukitasukhane apAvanAre che. jenA hRdayamAM A dhamAM vase che tene de paNa namaskAra kare che." A kathanane phalitArtha e che ke "je dharmamAM hiMsAnuM vidhAna che, saMyama para bhAra nathI ane tapa mATe kaI jAtane Agraha nathI, te vAstavika rIte sarva duHkhane dUra karanArA dharmanuM sthAna laI zako nathI; jyAre ahiMsA, saMyama ane tapanA siddhAMta para racAyele dharma durgatinAM badhAM kAraNene dUra karanAre heI utkRSTa maMgala che. " sudharma ane kudharmanI A kasoTI dhyAnamAM rAkhIne sujJajoe pracalita dharmonI-pracalita siddhAMtanI kasoTI karavI ane temAM je dharma-je siddhAMte AtmAne rAgadveSa rahita banAvIne sakala karmabaMdhananA chUTakArArUpI mekSane apAvavA mATe samartha hoya temAM ja pravRtti karavI. sudharmanuM zaraNa svIkAryA sivAya keI kALe mukti nathI.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudharmanI tAvika bhUmikA (21) cha sthAna-cha siddhAMta jaina maharSio jaNAve che ke - " asthi jio taha niccA, kattA bhottA ya punapAvANaM / atthi dhuvaM nivANaM, taduvAo atthi chaTThANe // " chaThThA sudharmanI upayogitA-sudharmanuM mahattva samajavA mATe tenI tAtvika bhUmikArUpa cha siddhAMtanuM manana karavuM Avazyaka che. te A rIte (1) ariza Diyo- AtmA che.' (2) tada nizA-"te AtmA nitya che-zAzvata che." (3) jarA juvAdi- te AtmA puNyapApane eTale ke sArAM-khATAM karmone kartA che."
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabaMdhagraMthamALA : 44 : (4) mojA ja te AtmA sArA-khoTAM karmone bhaktA paNa che. " (5) asthi purva nivA-te AtmA sakala karmamAMthI chUTo thatAM avazya nirvANa pAme che-mekSa meLave che." (6) taduarao adhi- te nivaNa-mela meLavavAne upAya sudharma che." jo A cha siddhAMtane marma yathArtha rIte samajavAmAM Ave te kutarkanuM meM kALuM thAya, vitaMDAne vAMse tUTI jAya ane tamAma kutsita vAde, kutsita mate ane kutsita dharmone aMta AvI jAya e nirvivAda che. (22) nAstikenI naphaTAI nAstikenI naphaTAI zene AbhArI che? teo kahe che ke - " yAvajjIvaM sukhaM jIvedRNaM kRtvA ghRtaM pibet / bhasmIbhUtasya dehasya, punarAgamanaM kutH1||" jIve tyAM sudhI sukhethI jIve ane pAse paisA na hoya te mitra-sta-saMbaMdhIo game tenI pAsethI uchInA laIne paNa mevA--mIThAI jame, kAraNa ke A deha baLIne khAkha thaI gayA pachI tenuM Agamana pharIne thavAnuM nathI. arthAt pachI sArA kheTAne javAba keIne ApavAnuM nathI." "piva khAda ca cArulocane ! yadatItaM varagAtri ! tana te / na hi bhIru ! gataM nivartate, samudayamAtramidaM klevaram // "
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM " 45 : dharmAmRta "he suMdara netravALI strI ! tuM vrata-niyamo ke saMyamanI ArAdhanA karavAne badale suMdara bhejane jama ane svAdiSTa pINAMo pI. he mane hara avayavALI mAnini ! je gayuM te tAruM nathI. eTale mAjazekha karavAno avasara cUkIza mA. vaLI he priyatamA ! je tuM pApathI DaratI hoya ane " A karAya ane te na karAya " e jAtanA bhayane AdhIna thaIne yatheSTa vilAsa na karatI hoya te tane jaNAvI dauM chuM ke-A deha e paMca bhUtAne samudAya che paNa temAM AtmA jevI ke vastu nathI ke jene pApanuM phaLa bhogavavuM paDe. nItine nAza karanArI ane anAcArane uttejana ApanArI A saDelI zikhAmaNanA mULamAM "AtmA nathI" e mAnyatA ja kAraNabhUta che. (23) jaDavAdIonA julama jaDavAdIonI jamAta jagata para je julama varasAvI rahI che ane pitAnuM abhISTa siddha karavAne je bhayaMkara zAne upayoga karI rahI che, tenA mULamAM paNa "AtmA nathI, te zAzvata nathI, tene puNya-pApane baMdha nathI, ane mokSa jevI kaI vastu nathI" e mAnyatA ja kAraNabhUta che. jo teo AtmAne mAnatA hoya. tene zAzvata mAnatA hoya, tene pApapuNyane baMdha thAya che, tema mAnatA hoya ane dharma-pAlananA pariNAme tenI sakala karmamAMthI mukti thAya che tema mAnatA hoya to teo sadeSa ane nirdoSa sahunI eka sarakhI kalla zA mATe kare? meTA ane nAnA sahune eka sarakhI nirdayatAthI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha-caMthamALA : ka6 : * puSpa zA mATe mAre ? vaLI manuSyanI sAthe bIjA paNa aneka nirdoSa prANIone saMhAra zA sAru nipajAve? ane pitAnuM abhISTa siddha karavA mATe game tevAM kUDa-kapaTa ane jaThANune Azraya zA mATe le? (24) AtmA che. mATe ja jainamaharSioe "AtmA che" evA pahelA siddhAMtanuM elAna (pratipAdana) karyuM che. pitAnA A siddhAntanA samarthanamAM teo kahe che ke "AtmAne deha ke iMdriya athavA zvAsocchavAsarUpa prANa jANI zakatA nathI, paraMtu te sau AtmAnI sattApUrvaka varte che. je AtmAnI sattAnI preraNa na hoya te dehAdi sarva jaDa5Ne paDyAM rahe che. AvI jenI asAdhAraNatA che, te 'AmA" che. nidrAmAM ke svapnamAM hovA chatAM paNa te nidrAdi avasthAene jANanAra kaMika judo padArtha che. ema sarvane anubhava che. A jANanAro je padArtha te caitanyamaya che; ane te ja AtmA" che. je jJAnaguNa e dehane dharma hoya, te durbaLa dehamAM parama jJAnabuddhi jovAmAM Ave che ane sthaLa dehamAM a5 jJAnabuddhi jovAmAM Ave che, tema na thavuM joIe, arthAt A saMgamAM skUla zarIramAM parama buddhi ane kRza zarIramAM alpa buddhi hovI joIe, paraMtu tema thatuM nathI. eTale jJAna e dehane guNa nathI, paraMtu anya kaI padArthane guNa che ane te ja "AtmA che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 47 : dharmAmRta " jemAM kAI kALe jANavAnA svabhAva utpanna thaI zakatA nathI te ja; ane je sadAya jANavAnA svabhAva sahita che, te cetana. Ama jaDa ane cetana anenA svabhAva atyaMta bhinna che. te baMne bhinna svabhAvA ekapaNuM pAmI zake nahi mATe deha ane AtmA bhinna che. Ama chatAM krUDa ane AtmAnI bhinnatA samajAtI nathI tenuM mukhya kAraNu anAdi kAlanA dehAdhyAsa che, eTale ke dehane ja AtmA mAnI levAnA bhrama che. " AtmAnI siddhi khAkhatamAM pradezI rAjAnuM kathAnaka khAsa jANavA jevu che. (25) pradezI rAjAnuM sthAnaka. puruSAdAnIya zrI pArzvanAtha prabhunA zAsanamAM kezI nAmanA gaNadhara thayA, jeo zAMta, dAMta ane mahAtapasvI hatA. teo eka vAra peAtAnA vizAla sAdhusamudAya sAthe zrAvastI nagarIe padhAryAM. tyAM temanAM darzana ane vandana karavAne tathA temanA amRtatulya dharmapadeza sAMbhaLavAne aneka loko bhegA thayA. temAM zvetAmbikA nagarInA pradhAna-saciva citra paNa sAmela hatA. rAjyanA kAI kAma prasaMge te A nagarImAM AvelA hatA ane aneka leAkeAne A tarapha AvatA joIne darzana-vaMdrana temaja upadezazravaNa karavAnI bhAvanAthI AtmyA hatA. ' kezI gaNadhara pariSadyane uddezIne kahyuM: ' huM bhayajanA !-- - " sattAri paramegALi, tuchaDhALI, saMtuLo / mANusataM suI saddhA, saMjamammiya vIriyaM // ''
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-mALA : 48 : A saMsAramAM jIvane cAra parama aMgenI prApti thavI ati durlabha che. paheluM aMga manuSyatva bIjuM aMga zAstrazravaNane vega, trIjuM aMga zAstramAM pratipAdita karelA siddhAMta para zraddhA ane cothuM aMga zraddhAnusArI vartanane viSe vIryane ullAsa ke puruSArtha. eTale prathama te manuSyatvanI prApti thavI ati durlabha che. rAzI lAkha chavAyonimAM paribhramaNa karatAM karatAM ghaNuM kALe ane ghaNA parizrame puNyanA ge te prApta thAya che, paraMtu te prApta thayA pachI satazAstrone sAMbhaLavAno vega maLa ati durlabha che. sazA eTale paraspara aviruddha vacanavALA mokSane arthe kahevAyelAM AmapuruSanAM vacano. kadAca te keIpaNa rIte sAMbhaLavAmAM Ave te temAM varNavelA manuSyajIvanane saphala karavAnA upAyo para (dharma para) zraddhA ceTavI ati durlabha che ane kadAca te paNa banI Ave te te zraddhAnusArI vartanane aMge parama puruSArtha kare te te ati durlabha che." samaMti viphA mobA, ramati surasaMpA ! labhaMti puttamittaM ca, ego dhammo dulambhai // " prANuo A jagatamAM vipula bhego meLavI zake che, vaLI devatAonI saMpatti paNa pAmI zake che ane managamatA putra ane mitre paNa prApta karI zake che, paNa eka dharma sahelAIthI prApta karI zaktA nathI. mATe" bhavakoTIduSprApAmavApya nRbhavAdisakalasAmagrIm / bhavajalanidhiyAnapAtre, dharme yatnaH sadA kAryaH / / "
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThThuM': : 49 : dharmAmRta kroDA bhavamAM paribhramaNu karatAM kavacit pAmI zakAya tevI manuSyabhava vagere sava sAmagrI meLavIne saMsAra-sAgaramAM nAva samAna evA dhama mATe sadAya prayatna karavA. A dharma tIrthaMkara devAe jIvadayArUpa; satya ane zaucathI pratiSThita; steya( cauya )vRttithI rahita; brahmacaryathI vibhUSita; parigrahanI nivRttirUpa; rAtribhojanathI varjita; madya ane mAMsanA tyAgarUpa; vinayathI ujajavala; anaMtakAya ane abhakSyanA bhakSaNathI rahita; mavacana rahita; kSAMtipradhAna; hRdayanI zuddhirUpa; yathAyAgya pAtranA dAnAdika guNanI zreNithI virAjita ane mekSa paya ta prauDha phaLa ApavAmAM kalpavRkSa samAna kahelA che. guNanA AdhAra jema vinaya che tema dharmanA AdhAra devAkrika traNa tattvanA zraddhAnarUpa samyaktva che. jyAM sudhI samyaktvanI prApti thaI nathI tyAM sudhI ja prANIone saMsArasAgara dustara che ane tyAM sudhI ja tIvra duHkhAnA udaya che, mATe he bhavya prANIo ! tame vItarAga bhagavAnamAM devanI buddhi rAkhA, nigraMtha muniomAM gurunI buddhi rAkhe| ane sarvajJapraNIta siddhAMtAmAM dharmanI buddhi rAkhA.' saMtapuruSanAM vacanA ghaNAM madhura ane priya hoya che. vaLI uttama prakAranI zikhAmaNathI bharelAM hAya che; tethI tenI asara sacATa ane zIghra thAya che tathA tenuM anusaraNa karatAM anupama-avicala sukhanI prApti thAya che. zrIkezI gaNudharanA A madhura ane priya vacanAe zrotAonA hRdaya para bhAre
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ saepa-graMthamALA : parva : : puSpa asara karI. temAMe citra maMtrInA hRdaya para teNe ati bhAre asara karI ane tenI dharmabhAvanAmAM vRddhi thaI. tAtparyaM kete ja kSaNe teNe samyaktva sAthe bAra vratarUpa zrAvakadharmanA svIkAra karyAM. pachI dharmane pAmelA te matrIe ati vinayathI aMjalibaddha thaIne gurune A pramANe kahyuM: 'he bhagavaMta ! he kRpAnidhAna ! amArA rAjA pradezI zUravIra ane dhIra hovA chatAM mahAn nAstika che ane AtmA, puNya-pApa ke dharmane mAnatA nathI, mATe Apa eka vAra zvetAmbikA nagarIe padhAravAnI kRpA kare. mane AzA che ke-ApazrInA samAgamathI tenA vicArAnu parivartana thaze ane te ativallabha evA sarvajJadhane pAmaze, ' mahAvratane varelA munie nizcayakArI bhASAnA upayAga karatA nathI, eTale gurue pratyuttaramAM kahyuM: ' jevI kSetranA, ' kAma pUruM thatAM citra maMtrI zvetAmbikA nagarI pAchA pharyAM. tyAM jaIne teNe nagaranA udyAnapAlakane melAvIne kahyuM keH ' he bhadra ! have pachI udyAnamAM kAI paNu gurumahArAja padhAre te tenI pahelI khabara mane Apaje. huM tane sArI rIte saMtuSTa karIza. ' udyAnapAlakane AvI sUcanA ApavAmAM maMtrIzvara citranA hetu e hatA ke-vakhate gurumahArAja padhAre ane tenI rAjAne khabara paDe te e temane tiraskAra kare ane rAjyanI sarahada cheDI javAnu' paNa kamAve, ane jo tema thAya te tenA mAnasika valaNanuM parivartana karAvavAnI peAtAnI murAda bara Ave nahi. tenA sthAne jo temanA AgamananI khabara pAtAne agAuthI paDI jAya te ucita prabaMdha karI zakAya.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ chayuM : : 51 : dharmAmRta eka divasa udyAnapAlake AvIne maMtrIzvarane jaNAvyuM ke "he buddhinidhAna! paMca mahAvratanA dhAraNahAra, paMca AcAranA pAlaNahAra, pAMca samitie samita, traNa guptie gusa, brahmacaryanI nava vADenuM ananya manathI pAlana karanAra, pAMca idriyanA 23 viSayone jItanAra, cAra kaSAyathI mukta, cAra jJAnathI yukta, dhIra, vIra, udAra, anupama, samatAnA saMgI, sadA umaMgI, nirgatha ane nirAraMbhI evA zrIkezI nAmanA gaNadhara Aje prAtaHkALamAM udyAnane viSe samavasaryA che." A zubha samAcAra sAMbhaLIne parama prameha pAmelA maMtrIzvare te udyAnapAlakane yatheSTha dAna ApyuM ane saMtuSTa karyo. pachI te vicAravA lAge ke - " vArtA ca kautukavatI vizadA ca vidyA, lokottaraH parimalazca kuraMganAmeH / tailasya binduriva vAriNi durnivAra metattrayaM prasaratIha kimatra citram ? // " kautukavALA samAcAra, nirmaLa vidyA ane kastUrInI lekattara sugaMdha e traNa jaLamAM paDela telanA biMdunI jema jagatamAM durnivArapaNe prasare che, temAM kaMI paNa Azcarya nathI. mATe rAjAne gurunA AgamananI khabara paDI jAya te pahelAM huM ja tene yuktithI temanI pAse laI jauM ane temane satsaMga karAvuM. kahyuM che ke - " jADyaM dhiyo harati siJcati vAci satyaM, mAnonnatiM dizati pApamapAkaroti //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha-caMthamALA : 5ra : : puSa cetA prasAdayati dikSu tanoti kIrti, satsaMgatiH kathaya kiM na karoti puMsAm ? // " satsaMgati buddhinI jaDatA hare che, vANImAM satyatA Ape che, mAnapUrvaka unnati kare che, pApane dUra kare che, cittane prasanna rAkhe che ane kItine sarvatra vistAra che. he mitra! mANasone te zuM zuM phaLa nathI ApatI ? Ama vicAra karIne maMtrIzvara citra pradeza rAjA pAse gaye ane kahevA lAgyuM ke "he deva! Ajano divasa ati ramaNIya che, kAraNa ke RturAja vasaMtanI savArI AvI pahoMcI che ane tenA chaDIdAra same vanane vAyu puSponI sugaMdhIthI tarabaLa banIne maMda maMda vahI rahyo che. vaLI nartakI samI vanavelIoe nava paddha dhAraNa karyA che ane AmrazAkhAo maMjarIthI zobhavA lAgI che, mATe cAle ApaNe azvakaDa karIe. maMtrInuM A sUcana rAjAne pasaMda paDayuM, eTale baMne jaNa uttama azvo para ArUDha thaIne kIDA arthe nagara bahAra nIkaLyA ane anukrame pelA ughAna najIka AvI pahoMcyA ke jyAM zrI kezI gaNadhara samavasaryA hatA. A udyAnanI zobhA jevA teo azva parathI nIce utaryA ane vRkSa, latAo, kuMje tathA nAnA nAnA jalanijharene nihALatA eka vizALa vRkSanI chAyAmAM UbhA rahyA. eTalAmAM guru mahArAjanI dezanAne vani rAjAnA kAne athaDAve, eTale teNe kahyuM-"maMtrIzvara ! A suMdara ivani kone haze?"
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM: : 53 : dharmAmRta maMtrIzvara citre javAba Apyo. "mahArAja ! kavani A taraphathI Avate jaNAya che, eTale e dizAmAM zeDA AgaLa vadhIzuM te tarata ja khabara paDI jaze." rAjAe kahyuM - maMtrIzvara ! te cAle ApaNe e tarapha jaIe.' rAjA ane maMtrI avAjanI dizAmAM thoDuMka ja cAlyA ke temaNe upadeza karI rahelA dharmAcAryane joyA. e joIne rAjAne eka prakAranI ghaNA thaI, tethI teNe kahyuM-"maMtrIzvara ! A AcArya ApaNI prajAne dharmane upadeza karate jaNAya che, te mane bilakula pasaMda nathI, kAraNa ke te lokone bharamAvavAnI eka prakAranI jALa che, mATe tene jaladI bahAra kADhe ke jethI lokonI kharAbI thAya nahi. A jagatamAM- * AjJAbhaGgo narendrANAM, gurUNAM mAnakhaNDanA / vRtticchedo dvijAtInAma-zastravadha ucyate // " rAjAonI AjJAne bhaMga kare, vaDIlenuM apamAna karavuM ane brAhmaNanI AjIvikA teDavI, e zastra vinAne vadha kahevAya che. tethI rAjAnA hukamane amala karavA tatpara hoya te rIte maMtrIzvara citra AgaLa vadhe; paraMtu thoDe dUra jaIne pAcho pharyo ane jANe kaMI yAda AvyuM hoya te rIte kahevA lAge ke-"he deva! ApaNe A AcAryane je AvI rIte ApaNuM
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-thamALA : 54 : dezanI bahAra kADhI mUkIzuM te anya dezamAM jaIne te kaheze ke " tAmbikAne rAjA mUrkha che, te kaMI paNa jAte nathI, mATe vidvAna ane guNa puruSonuM apamAna kare che." tethI ApanI apakIrti thaze." rAjAe kahyuM: "te maMtrIzvara ! ApaNe zuM karavuM joIe?" maMtrIzvare kahyuM: "mahArAja ! Apa catura che, vidvAna che ane vAdavivAda karavAmAM ekkA che, tethI A AcAryanI sAthe vAdavivAda kare ane tene niruttara banAvI dyo eTale mAnarahita thavAthI te potAnI meLe cAlyA jaze." rAjAe kahyuM -maMtrIzvara ! dhanya che tamArI buddhine ! tame A upAya barAbara batAvyuM. rAjA pradeza maMtrIzvara citra sAthe zrI kezI gaNadhara pAse gaye ane kahevA lAge ke "he AcArya ! tuM ahIM kyAre Avyo che?" nahi vinaya, nahi vaMdana ! nahi praNAma, nahi namaskAra! sIdhe prazna ane te paNa te chaDI bhASAmAM, chatAM gurumahArAja dilanA dariyAva hatA, tethI temanuM ruMvADuM sarakhuM pharakayuM nahi temaNe te maharSine ucita prasannatAthI ja javAba Ape ke"he rAjana! hamaNAM ja.' pradezI rAjAe kahyuM -"he AcArya ! te dhUrtavidyAne UMDA abhyAsa karele jaNAya che, anyathA ATalA badhA lokone kevI rIte ThagI zake? vaLI tAruM mukha jotAM lAge che ke tuM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAmRta koI rAjaputra che, eTale tene hitabhAve jaNAvuM chuM ke-A prakAranuM dhatIMga karavAnuM choDI daIne tuM mArI sAthe cAla ane mAre mAMDalika banIne icchA mujaba addhi-siddhine bhagava. kharekhara ! A ta5-japanAM ko tuM gaTa ja uThAvI rahyo che! tArA manamAM kadAca ema hoya ke A jAtane veza rAkhavAthI ane yiAkAMDe karavAthI AtmAne uddhAra thaze, AtmAnuM kalyANa thaze, te e tAre bhrama che; kAraNa ke A jagatamAM AtmA nAmanI kaI vastu ja nathI, pachI tene uddhAra ke tenuM kalyANa karavAnI vAta ja kyAM rahI? mULa vinA zAkhAnI hastI mAnavI e avala prakAranI mUrkhAI nahi to bIjuM zuM che? he AcArya ! " A jagatamAM AtmA nAmanI kaI vastu nathI" evA nirNaya para huM zAthI A ? te vAta tane eTalA mATe jaNAvuM chuM ke tAro AtmA viSene saghaLe bhrama TaLI jAya ane tuM pApapuNya temaja svarga-narakanI bhAMjagaDe karate aTakI jAya. have sAMbhaLa te vAta. (1) mArI mAtA jene duniyA dharmiSTha kahe che, tevI hatI, ane mArAmAM dharmanA saMskAro pADavA khUba khUba mathatI hatI, jyAre mArA pitA jene duniyA nAstika kahIne pikAre che, tevA hatA ane mane dharmathI dUra rAkhavAno prayatna karatA hatA. Ama chatAM te baMnemAM eka vAta samAna hatI ane te mArA pratyenI cAhanA. te baMne mane eka sarakhe cAhatAM hatAM. have mArI mAtA jyAre chello zvAsa levA lAgI tyAre meM kahyuM ke "he mAtA ! teM AkhuM jIvana tArI mAnyatA mujabanuM dhArmika jIvana gALyuM che, tethI tAre vAsa svargamAM tha
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamabadha-caMthamALA : 56 : : puSa joIe. have tuM svargamAM utpanna thAya te mane kahevA Avaje ke te svarga kevuM che, jethI mane pApa-puNyanI pratIti thAya ane huM paNa dharmanuM AcaraNa karI zakuM." pachI mArA pitA maraNapathArIe paDyA tyAre aMtasamaya najIka jANIne meM kahyuM ke "he pitAzrI ! tame A jIvanamAM kahevAtA dharmanuM kaMI paNa ArAdhana karyuM nathI, tethI tamAre vAsa narakamAM thavuM joIe. have tame narakamAM utpanna thAo te mane kahevA Avajo ke te naraka kevuM che, jethI mane pApa-puNyanI pratIti thAya ane huM pApathI dUra rahIne dharmanuM AcaraNa karI zakuM. have te baMnenA mRtyu pachI meM temanA AgamananI khUba khUba rAha joI paNa mArA pratye ati sneha darzAvanAra e bemAMthI koI paNa AvyuM nahi, eTale meM nizcaya karyo ke svarga ane narakanI vAta judI che." (2) eka vakhata meM dehAntadaMDanI zikSA pAmelA ceranA zarIranA nAnA nAnA TUkaDA karAvIne joyuM ke temAM AtmA kayAM raheluM che ? paraMtu temAMnA keI paNa TUkaDAmAM AtmA maLe nahi. eTale meM nizcaya karyo ke "AtmA nAmanI kaMI vastu nathI.' (3) eka vakhata meM eka ceranuM jIvatAM vajana karAvyuM ne tyAra bAda mArIne vajana karAvyuM paNa temAM aMza mAtra phera jaNAye nahi. je AtmA jevI kaI vastu enA dehamAMthI cAlI gaI hota te tenuM vajana thoDuM ghaNuM paNa ochuM thAta, paraMtu tevuM kaMI ja banyuM nahi; tethI meM nizcaya karyo ke "AtmA nAmanI koI vastu nathI."
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM: : 57 : dharmAmRta (4) eka vakhata eka cerane meM vamaya peTImAM pUrAvyo ne pachI te peTI sajajaDa baMdha karAvI dIdhI. pachI keTalAka divasa bAda te peTI kholAvIne joyuM to temAMne deha maraNa pAmyuM hatuM ane temAM kIDA utpanna thaI gayA hatA. have te peTImAMthI je AtmA bahAra nIkaLyo hota te te peTI tUTI javI joItI hatI ke jyAMthI te nIkaLI gayuM hoya tyAM kANuM paDavuM joItuM hatuM, paNa tevuM kaMI paNa thayuM na hatuM, tethI meM nizcaya karyo ke "AtmA nAmanI kaI vastu nathI." (5) vaLI kaI mane pUchatuM ke "maraNa pachI evuM zuM thAya che ke teo belavAnI, cAlavAnI, khAvAnI, pIvAnI vagere kriyAo karI zakatA nathI?" tyAre huM kahetA ke "pAMca bhUtanA vicitra saMgathI balavA, cAlavA vagerenI zakti utpanna thAya che. A zarIramAM cAmaDI vagere pRthvI che, pravAhI AMsu, mUtra vagere jaLa che, jaThara vagere agni che, dhAsacachavAsa vagere vAyu che ne khAlI sthAna AkAza che. e pAMca bhUtanA vicitra saMgarUpa A deha khAvApIvA vagerethI puSTa thAya che; svacacha vAyu, sUryane Atapa ane svaccha sthAna vagere maLatAM sacavAya che. tene upaga bhautika padArthone sArI rIte bhegavavA e ja che. A pAMcanA saMgamAM kaMI paNa pheraphAra thAya che tyAre deha narama paDe che ane jyAre keIne paNa saMga sarvathA chUTe paDe che tyAre bolavA cAlavA vagerenI zaktino nAza thAya che. pachI te nAza zastranA AghAtathI, apacya sevananA vikArathI ke baMdha sthAne goMdhAI rahevAthI ema game te kAraNe thaye hoya. jyAre A zarIramAMthI vagerethI gara maLatAM ja che. A
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAdha-ghaMthamALA : 58 :. puSa belavA cAlavA vagerenuM sAmarthya nAza pAme che tyAre te taddana nakAmuM thaI jAya che, mATe ja tene bALI nAkhavAmAM Ave che, dATI devAmAM Ave che ke nadI-samudra vageremAM padharAvavAmAM Ave che. A pramANe ghaNuM prago karyA pachI ane te para pukhta vicAre calAvyA pachI meM chevaTane nirNaya karyo che ke "AtmA nAmanI kaI vastu nathI. mATe he AcArya ! tuM mAre AjJAMkita mAMDalika banIne saMsAranA sarva bhego bhegava ane A vyartha kaDAkUTa choDI de." zrI kezI gaNadhare kahyuM: "he rAjana ! tArI vAta parathI jaNAya che ke te AtmAne nirNaya karavA mATe prayatna karyA che, paraMtu te prayatna joIe te prakAranA na hatA eTale ke pAMgaLA hatA. je vastune je svabhAva hoya tenI tapAsa te rIte ja karavI joIe. dAkhalA tarIke pavana AMkhavaDe dekhI zakAtuM nathI, tethI keI ema kahe ke-pavana jevI ke vastu nathI, te kahenAranuM e kathana vyAjabI mAnI zakAya nahi. te pramANe AtmA arUpI hovAthI, te dekhI zakAya nahi mATe AtmA nAmanI vastu nathI" ema kahevuM te geravyAjabI che. vaLI AMkha sivAya sparzendriyane anumAnathI jema pavana che evuM nakkI thAya che, tema manathI ane anumAnathI "AtmA che" evuM siddha karI zakAya che. he rAjana ! te kahyuM ke mArA pratye ati saneha darzAvanAra mAtApitA bemAMthI kaI paNa mane kahevA AvyuM nahi ke na zakAya che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : : 59 : dharmAmRtA varga AvuM che ane naraka AvuM che' tethI nizcaya karyo ke "svarga ane narakanI vAta jUhI che. paraMtu tAro e nizcaya barAbara kahevAya nahi; kAraNa ke teo na AvyAM mATe te vastu ja nathI ema kahI zakAya nahi. teo na AvavAnAM bIjA aneka kAraNa hoI zake che. A vAta daSTAMtavaDe tane vadhAre spaSTa samajAze. mAnI le ke kaI vAra tuM pravAse nIkaLe ane rastAmAM eka daridrI manuSyane samAgama thaye. have e samAgama daramiyAna tAre enI sAthe saneha baMdhAtAM te ene evuM jaNAvyuM ke "huM eka rAjA chuM ne akhUTa sampattine svAmI chuM, mATe mArA nagaramAM AvIza te huM tane sukhI karIza." have tuM pravAsathI pAcho pharyo ane tArA rAjakAjamAM guMthAI gayo. teTalAmAM pele. daridrI tArA nagaramAM AvyuM. have tuM ene maLatuM nathI, tethI pelo daridrI puruSa vicAra kare che ke "mane te divase je manuSya maLyuM hatuM te kharekhara rAjA na hatuM ke akhUTa saMpattine svAmI na hatA, kAraNa ke te je e ja hoya te zA mATe mane maLato nathI ane sukhI karatuM nathI ? " he rAjana! te daridrI puruSane A vicAra vAstaviktAthI viruddha heIne anucita ane ayogya che; te ja rIte tArI mAtA svargathI kahevA na AvI mATe ja svarga nathI ema mAnavuM e vAstavikatAthI viruddha heIne anucita ane agya che. zAstromAM kahyuM che ke- .
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamabANa-graMthamALA : 60 : " saMvatadhivemA, vicasattA'mamatavA | aNahINa maNuakajA, narabhavamasuhaM na iMti surA || cattAripaMcajoyaNa-sayAI gaMdho ya maNualogassa / uDDuM vacca jeNaM, na hu devA teNa AvaMti || ,, puSa 66 * sundara svanA divya premamAM Asakta, viSayAmAM lIna, pAtAnA kArDsamAMthI ja nahi paravArelA, kAMI ne kAMi kArya karavAvALA, manuSyane anadhIna kArya vALA, ( manuSyane parAdhIna nahi ) evA svataMtra devatAe A manuSyaleAkamAM AvatA nathI. vaLI manuSyalAkamAM durgaMdha puSkala che. te durgandha cAra sA-pAMca sA ceAjana UMce pahoMce che ( puddagaleAthI vAsita thaine ) tethI paNa devA A manuSyaleAkamAM AvatA nathI, " tIkarAnA cyavana-janma dIkSA-jJAna ne meAkSa vagere prasaMge temanA alaukika puNyathI AkarSAine, koI tapasvI munionA tapaprabhAvathI ne keAi bhAgyazAlI AtmAnA cegya ArAdhanathI devA manuSyaleAkamAM Ave che paNa prayajana sivAya AvatA nathI, mATe devasukhamAM Asakta thayela tArI mAtA ceAgya ArAdhananA abhAve temaja tArA alpa puNyanA kAraNe tane kahevA mATe na AvI hoya te paNu banavAjoga che. tethI svarga nathI ema mAnavuM khATu' che. huM rAjan ! svarga avazya che ane te puNya karavAthI prApta thAya che. have tArA pitA narakamAMthI na AvyA te vAtane vicAra karIe. mAnI le ke tArA rAjyamAM eka zeTha che. te kuTumbapiravAranuM pAlana sArI rIte kare che ane pramANamAM sukhI che,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ chayuM : : 6 : na dhamamRta paraMtu vyasanane parAdhIna hovAthI corI kare che ane sipAIonA hAthamAM sapaDAya che. te vakhate sipAIo tene deraDAthI bAMdhe che ane tArI AgaLa lAvavAnI taiyArI kare che. te vakhate tenA kuTuMbIo kahe che ke "tame tarata pAchA Avaje ane amAruM pAlana-poSaNa karaje. " paraMtu e zeTha tArI pAse gunegAra tarIke hAjara thayethI tuM ene jIvanabharanI jela Ape che. tethI pele zeTha pAcho pharatA nathI ke pitAnA kuTuMbane maLI zakta nathI. te ja rIte tAre pitA tArA pratye ghaNe premavALe hevA chatAM karmarAjAne gunegAra banIne jIvanabhara narakanI yAtanA bhagavate hoya ane te kAraNe tyAMthI manuSyalakamAM AvIne tane kaMI kahI zake nahi, te zuM ema mAnI zakAya kharuM ke naraka jevI kaI vastu ja nathI ? rAjana ! eTalA ja kAraNe ema mAnavuM e anucita ane ayogya che. zAstramAM kahyuM che ke"narathA raviyA -sI-kSati--vivA-jUrdi gvavAM nara-mAdaM maya-sogaM 2 venina " narakamAM utpanna thanAra AtmAo (1) ThaMDI, (2) garamI, (3) bhUkha, (4) tarasa, (5) regI(khUjalIvALuM) zarIra, (6) parataMtratA, (7) vRddhAvasthA, (8) dAha, (9) bhaya ane (10) zeka ema dasa prakAranI vedanA bhegave che. AvI vedanA bhagavate tAro pitA A manuSyalokamAM AvIne tane kahI na zake te mATe naraka nathI ema mAnavuM e mithyA che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamabeka-thamALA : 62 : paMcendriya jIvane vadha karavAthI, mAMsanuM bhakSaNa karavAthI, vyabhicAra vagere bUrAM kAma karavAthI, temaja mahAAraMbha ane mahAparigrahamAM Asakta thavAthI prANuo narakamAM utpanna thAya che ane upara jaNAvI tevI akathya vedanAo anubhave che. A kAraNathI ja buddhimAna puruSoe nirNaya karyo che ke durNa pApa purva dharmAta " "duHkha pAvaDe thAya che ane sukha puNyavaDe dharmavaDe thAya che." A rIte pApa ane puNya siddha hevAthI tene karanAra, tenAM phaLa bhegavanAre ane temAMthI chUTanAra "AtmA' paNa siddha che. (2) he rAjana ! araNinA lAkaDAmAM agni hoya che te vAta jagaprasiddha che (kAraNa ke tene sAma-sAmA ghasatAM ja agni utpanna thAya che ), paraMtu te kyAM rahe che, te jevA mATe e lAkaDAnA nAnA nAnA TUkaDA karavAmAM Ave ane pachI tapAsavAmAM Ave te zuM e agni dekhAze khare? have te rIte agni na dekhAya te zuM ema kahI zakAya kharuM ke araNinA lAkaDAmAM agni nAmanI kaI vastu nathI?" je kaI manuSya AvuM kathana kare te te sarvathA ayogya ane avizvasanIya ja Thare. tema chavaMta dehanA TUkaDA karavA ane te TukaDAne tapAsatAM AtmA na jaNAya te ema kahevuM ke'temAM AtmA jevI kaI vastu nathI" e kathana paNa ayogya ane avizvasanIya ja gaNAya. | he rAjana ! harSa, zeka, bhaya, AnaMda, sukha, duHkha vagere jema anubhavI zakAya che paNa narI AMkhe joI zakAtA nathI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThTha: dharmAmRta tema AtmA paNa anubhavI zakAya che paraMtu narI AMkhe joI zakAtuM nathI. | he rAjana ! jIvaMta zarIranA TUkaDA karavA ane te TUkaDAmAM AtmAne nihALavAno prayatna kare e Atmadarzanane sAce upAya nathI. tAtparya ke-jJAnI puruSee japa, tapa, dhyAna vagere je viziSTa upAye batAvyA che, tenA dvArA ja sAcuM Atmadarzana thaI zake che. (3) he rAjana! rabaranI be kathaLI ApaNuM sAme paDelI hoya, temAM eka khAlI heya ne bIjI pavanathI bharelI hoya ane tenuM vajana karatAM baMne kathaLI samAna lAge te ema kahI zakAya kharuM ke bIjI kathaLImAM pavana ja nathI ? Ama kahevuM e vAstavikatAthI viruddha heIne aprAmANika che. te ja rIte mRta zarIra ane jIvaMta zarIranuM vajana sarakhuM lAge teTalA mAtrathI ema kahevuM ke temAM AtmA nAmanI kaI vastu nathI e vAstavikatAthI viruddha heIne aprAmANika che. | he rAjana! vajana ke gurutva e pudgala eTale jaDapadArthone dharma che ane te vyakta thavAne mATe sparzanI apekSA rahe che. eTale ke jyAM sudhI eka vastune sparza thAya nahi ke tene kaI paNa rIte pakaDI zakAya nahi tyAM sudhI tenuM vajana thaI zakatuM nathI. ane te ja kAraNe pavana ane prakAza jevA padArtho amuka vajanavALA hovA chatAM avyakta sparzanA kAraNe temanuM yathArtha vajana thaI zakatuM nathI, te pachI je padArtha pudgalathI sarvathA bhinna che ane jene sparza ja thaI zakto nathI ke jene
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA : 64 ka. kaI paNa rIte pakaDI zakAtuM nathI, tenuM vajana kevI rIte thaI zake? matalaba ke-vajanadvArA AtmAnI pratIti karavAno prayatna karo e bhUlabharelI rIta hoI temAM saphalatA maLavAne saMbhava nathI. (4) he rAjan ! cAre bAjuthI baMdha hoya ane jemAM pavana paNa pesI zake tema na hoya tevI moTI peTImAM pesIne je keI jerathI zaMkha vagADe te tene zabda bahAra saMbhaLAya che, chatAM te piTI tUTI jatI nathI ke temAM kANuM paDatuM nathI. te zuM ema kahI zakAya kharUM ke te peTImAM zaMkha vAge ja nathI ane temAMthI zabda bahAra nIkaLe ja nathI ? te ja rIte peTImAM pUrAyelA dehamAMthI AtmA cAlyA gaye hoya ane te tUTI gaI na hoya ke temAM kANuM paDayuM na hoya te zuM ema kahI zakAya kharuM ke temAM AtmA ja hate nahi ane tene bahAra nIkaLe nathI ? he rAjana ! prakAzanAM kiraNe kAcanI peTImAM mArga, dvAra ke chidra na hovA chatAM temAMthI Ava-jA karI zake che. vaLI kavani paNa bhIMte, vRkSa tathA pahADa vagerene bhedIne lekanA eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI pahoMcI jAya che te arUpI AtmA game tevI vastuone vIMdhIne ArapAra nIkaLI jAya temAM Azcarya zuM? tAtparya ke-AtmA game tevI vastuo ane game tevA vAtAvaraNane bhedI zakatuM hovAthI avyAhata-gativALe che. (5) he rAjana ! teM ema jaNAvyuM ke "paMcabhUtanA maLavAthI belavA-cAlavA-khAvA-pIvA vagerenI zakti utpanna
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM ?' : 65 : dhamAla thAya che ane jagatanA sarva vyavahAra cAle che, mATe AtmA mAnavAnI jarUra nathI." te paNa yogya nathI, kAraNa ke paMcabhUtanA saMga mAtrathI ja bolavA-cAlavA vagerene vyavahAra thatuM hoya ane tenuM niyaMtraNa karanAra keI sacetana padArtha na hoya te gAmephena-cUDI-vAjAnI jema te satata bola bola ja kare athavA yaMtranA paiDAMnI mAphaka satata hAla hAla ja kare. paraMtu amuka samaye ja bolavuM ne amuka prakAranuM belavuM, amuka vakhate ja cAlavuM ne amuka rIte ja cAlavuM, amuka kALe ja khAvuM-pIvuM ne amuka ja khAvuM-pIvuM vagere vyavasthita vyavahAra saMbhave nahi. eTale vyavasthita vyavahAra mATe paMcabhUtanI zakti uparAMta sacetana niyantAnI jarUra paDe che ane te ja AtmA che. he rAjana! A rIte AtmA siddha che eTale ja tenA uddhAra mATe, tenA kalyANa mATe huM dharmanuM ArAdhana karuM chuM. parama tatva pAmavA mATe enA sivAya anya kaI mArga nathI, anya keI upAya nathI. e maMgalamaya mArganuM zaraNa svIkArIne tuM maLelA mAnavabhavanI sArthakatA kara." zrI kezI gaNadharanAM A vacanee pradezI rAjAnA aMtaramAM vyApelA mithyAtvanA (ajJAnanA) gADha aMdhakArane bhedI nAkhe. ane samyaktvanA(samyagrajJAnanA) sUryane prakAzita karyo. e prakAzamAM tene AtmA dekhAya, pApa-puNya dekhAyAM ane tenA bhegavavAnAM sthAnarUpa varga ane naraka paNa dekhAyAM. ane teNe vinayathI hAtha joDIne kahyuM: "he bhagavaMta! mAMtrikanA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhodha-graMthamALA H hRdu : puSpa maMtrathI jema pizAca cAlyA jAya che, tema ApanA upadezathI mArA hRdayamAM rahelA mapizAca cAlyA gayA che. huM mahiSa ! sUryanA udaya thatAM jema adhakAra cAlyo jAya che, tema ApanI dezanAthI mArA aMtaramAM rahelu ajJAna cAlyuM gayu` che. he kRpAnidhAna ! ApanAM vacanA sAMbhaLIne mArI khAtarI thai che ke--A jagamAM tItha "karAe kahelA dharma zreSTha che, tethI huM enA svIkAra karavAne icchuM chuM. ' ane pradezI rAjAe samyaku mULa zrAvakanA dharma grahaNa karyAM tathA tenuM vidhipUrvaka ArAdhana karIne mRtyubAda devalAkamAM sUryaMbha nAme deva thaye. (26) AtmA zAzvata che. 76 keTalAka kahe che ke ' cat sat tata kSanim " ' vizvamAM sarva padArthoM kSaNika che ane AtmA sat che, eTale te paNa kSaNika che, vaLI enI vizeSa sAbitI e che ke-te kSaNe kSaNe judA judA jJAnarUpe jaNAya che. jo te kSaNika na hoya teA Avu. kema banI zake ? ? kSaNikavAdIoneA A bhrama TALavA mATe jaina maharSie ' AtmA nitya che--zAzvata che ' evA khIjA siddhAMtanu elAna (pratipAdana) karyuM che. tenA samarthanamAM teo jaNAve che ke " L. " jo AtmA kSaNe kSaNe utpanna thatA hAya teA eka kSaNe je AtmAe sAruM ke khATu karma karyuM tenuM phaLa kANu bhAgave ? dvASa karanArA eka AtmA ane tenu phaLa bhogavanArA khIne AtmA te kema ane " vamAna kAle AtmAne sukhaduHkhanu je sa Mvedana thAya che, te zenA lIdhe thAya che? jo kama karyAM vagara ja tene
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : : 67 : dharmAmRta sukhaduHkhanuM saMvedana hoya te kArya-kAraNanA siddhAMtane bAdha Avaze ane avyavasthA deSa utpanna thaze. athavA karmanA lIdhe ja tene sukhaduHkhanuM saMvedana thatuM hoya te karmanA baMdhana kALe AtmA maujUda hatuM tema mAnavuM paDaze. AtmAne kSaNika mAnatAM bhavanI paraMparA ghaTI zaktI nathI, eTale ke punarjanma ane parabhavane apalApa thAya che ke je pramANasiddha che. AtmAne kSaNika mAnatAM mokSa paNa saMbhava nathI, kAraNa ke prayatna eka AtmA kare ane tenuM phala bIjAM AtmAne maLe te kema banI zake? athavA karelA prayatnanuM phUla pitAne maLavAnuM na hoya te e jAtane prayatna kare ja keNa? " bAlavayamAM thayela anubhava yuvAvasthAmAM smRtimAM rahela jovAya che ane yuvAvasthAmAM thayela anubhava vRddhAvasthAmAM smRtimAM raheluM jovAya che. je AtmA nitya na hoya te e kema banI zake ? mATe AtmA nitya che-zAzvata che ane tethI ja tene karmabaMdha ane karmamAMthI mukti saMbhave che." (27) AtmA karmane kartA che. keTalAka kahe che ke-AtmA karmane kartA nathI, kAraNa ke ema mAnIe te karma e AtmAne dharma kare che. vaLI AtmA te asaMga che ane satva, rajasU ane tamasa guNanI prakRtie ja karmane baMdha kare che. te uparAMta Izvara jIvane
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAMdha graMthamALA : 6 : : puSpa ' kama karavAnI preraNA kare che; tethI te vAta izvaranI icchArUpa hoine AtmA karmanA karyAM TharI zakatA nathI. A kAraNe AtmAne karmathI chUTA karavAnA prayatna karavAnI jarUra nathI. sAMkhya, navIna vedAMta, naiyAyika, vaizeSika ane pAtaMjala Ardi darzanakArAe mAnelA A siddhAMtanuM nirasana karavA mATe ja jaina mahAtmAoe AtmA puNya-pApanA eTale ke karmAMne karyAM che' evA trIjA siddhAMtanuM elAna karyuM che, tenA samanamAM teo jaNAve che ke-- " cetananI karmane preraNA na hoya, teA kAMi jaDa ka svata: karmanA karyAM thaI zakatA nathI; kAraNa ke preraNArUpa pravRtti cetanamAM ja che. " vaLI AtmA karma karavAnuM na dhAre teA thaI zakatAM nathI. ethI karma e jIvanA svabhAva nathI paNa kAya che. HH AtmA peAtAnA svabhAve asaga che, te paNa tene anAdikALanA karmanA saMbaMdha hAvAthI sabadharUpa parabhAve kevaLa asaMga nathI, kemake te jo asaMga hota eTale ke tene kanuM kartApaNuM na hAta, te AtmAnI pratIti pahelethI ja hAta; je na heAvAthI ja tene aneka prakAranI zaMkAo thayA kare che. " * 16 66 Izvaraprerito gacchet, svarga yA zvabhrameva vA / anyo janturanIzo'ya - mAtmanaH sukhaduHkhayoH // ,, izvaranI preraNAthI jIva svarkIMmAM athavA narakamAM jAya che, temaja izvaranI preraNA vinA A jIva potAne sukha meLavavAmAM ke duHkha meLavavAmAM samartha nathI. ''
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThTha: : 29 : dharmAmRta Izvarane jagane athavA karmane kartA kaheve caDyA nathI, kAraNa ke Izvara tene ja kahevAya che ke je zuddha svabhAvavALe che, jyAre karmanA kartavathI te parabhAvavALe Thare che ane tema thatAM tenuM zuddha svarUpa TakI zakatuM nathI. AthI ema mAnavuM ja ucita che ke-AtmA potAnA jJAnAdi svabhAvarUpa bhAnamAM hoya che tyAre pitAnA svabhAvane kartA che ane jyAre pitAnA svabhAvathI vimukha thaI parabhAvamAM rame che tyAre karmane kartA che." (28) AtmA karmane bhaktA che. keTalAka kahe che ke "AtmA karma kartA bhale hoya, paraMtu te bhaktA hoya tema saMbhavatuM nathI; kAraNa ke kameM jaDa che, ethI tenAM phala ApavAnuM te kayAMthI samajI zake ?" sAMkhyAdi je darzane AtmAne karmane abhaktA mAne che, tenA nirasanarUpe jana maharSioe "AtmA pApa-puNyane eTale ke sArAM-TAM karmane bhaktA paNa che" evA cethA siddhAMtanuM elAna karyuM che. tenA samarthanamAM teo kahe che ke - "vAve tevuM laNe ane kare tevuM pAme e nyAya jagatumAM prasiddha che. je pApa karanArane tenuM bUruM phaLa bhegavavuM paDatuM na hoya ane puNya karanArane tenuM sAruM phaLa prApta thatuM na hoya te pApane parihAra ane puNyanuM upArjana kare ja karyuM? vaLI karma be prakAranAM che. eka bhAvakarma ane bIjA dravyakarma. AtmAne pitAnA svarUpanI bhrAMti te bhAvakarma che; ane A bhAvakame teTalA mATe cetanarUpa che; A cetanarUpa paraMtu bha la ma mane e
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhodha-graMthamALA : 70 : H puSpa bhAvakane anusarI AtmAnuM vIrya skurAyamAna thAya che ane tema thatAM te dravyakama ke je jaDa che tenI vaNAone grahaNa kare che. jhera ke amRta peAtAnA svabhAvane jANatA nathI eTale zuM te peAtAnu` kArya karatAM nathI ? tenA upayoga karanArane te te prakAranu phaLa maLe ja che. te ja rIte jIve grahaNa karelA azubha karmAnuM phaLa azubha ane zubha karmonuM phaLa zubha maLe che. temAM izvarane vacce paDavAnI jarUra nathI." (29) meAkSa avazya che. ' keTalAka kahe che ke AtmA karmanA kartA ane bhaktA bhale hAya, paNa karmathI tenA mAkSa thAya te banavAjoga nathI; kAraNa ke ana MtakAla thayAM tenAmAM karyAM karavArUpI deSa rahelA che ane vamAnakAlamAM paNa te vidyamAna che eTale zubha kama karavAthI te devAdi ucca gati meLave ane azubha kama bhAgavavAthI naraka i nIca gati prApta kare paNa sarvathA karma rahita na thAya. ' A mAnyatAnuM nirasana karavA mATe jaina mahirSaoe AtmA sakala kaCmAMthI chUTo thatAM avazya' nirvANu pAme che-- meAkSa meLave che' evA pAMcamA siddhAMtanuM elAna karyuM che. A siddhAMtanA samarthanamAM teo kahe che keH-- " khANamAMthI nIkaLelA sAnAne mATI sAthe anAdikAlathI sabaMdha hAya che. evA sAnAne mATIthI juduM pADI zuddha manAvI zakAya che. te ja pramANe AtmA anAdi karma sayukta hovA chatAM tene karmathI chUTo karI zakAya che. AtmAne karmanuM baMdhana prApta thavAnuM mukhya kAraNu rAga / '
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : : 71 ? dhamata che. je te rAgane badale sarvathA udAsInatA prakaTe te karmaphala chedAI pariNAme mokSa prakaTI zake. e udAsInatA prakaTAvavI te jIvanI pitAnI tAkAtanI vAta che." zekelAM bIja jema pharIne UgI zakatAM nathI, tema da- thaI gayelAM karmo tenAM phalarUpa bhavasaMtati utpanna karI zakatAM nathI. tethI AtmAne mokSa saMbhave che." (30) ekSaprAptine upAya sudharma che. keTalAka kahe che ke "AtmAne, tenI zAzvatatAne, tenI puNya-pApa bAMdhavAnI ane bhegavavAnI zaktine tathA temAMthI sarvathA chUTA thaI zakavAnI tAkAtano svIkAra karIe te paNa mokSane prApta karavAno koI asarakAraka upAya hoya tema lAgatuM nathI, kAraNa ke karmo ghaNAM ane AyuSya gheDuM, tyAM tene saMpUrNa cheda kema thaI zake? vaLI mokSanI vyAkhyA judA judA dharmo judI judI rIte kare che. jemake (1) "durAcaranAmAvo mokSa: " "duHkhane atyaMta abhAva e mokSa che." (2) "paramAnaMmathavmAtmani navamo di mo .' "parama AnaMdamaya paramAtmAne viSe jIvAtmAnuM laya thavuM e ja mekSa che." (3) 'avidyAnivRttau kevalasya sukhjnyaanaatmkaatmno'vsAjaM mo " "avidyAnI nivRtti thatAM sukha ane jJAnAtmaka evA AtmAnuM kevalane viSe avasthAna thavuM e mekSa che."
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamaesa-graMthamALA : 7 : * puSa . (4) ' pujaya svaOLAvasthAnuM mokSaH / ' 'puruSanu sva rUpamAM avasthAna thavu e meAkSa che.' , k (5) ' anucittasaMjJati mokSaH| anuplava evA cittanI saMjJA arthAt cittanI nirAkula avasthA e mekSa che.' ( 6 ) ' te mekSa che. ' narmakSayo TTui mokSaH / sakala karmonA kSaya 6 vaLI A meAkSane prApta karavAnA upAye sabaMdhamAM paNa bhAre matabheda pravartta che. ( 1 ) kAi kahe che ke 'guruvacanamAM nizcaya rAkhavAvALAne mAkSa thAya che. ' ( 2 ) kAi kahe che ke ' guNAtIta vastunA jJAnathI meAkSa thAya che.' (3) kAi kahe che ke ' AkAranA nAza ane nirAkAranI zUnyatA, A baMne pakSeAthI pRthak vastunA jJAnathI mAkSa thAya che.' ke sakala AgamazAsrAmAM rahela ' (4) kAi kahe che vyApaka vicAranI sAdhanAthI mekSa maLe che. ' (5) kAi kahe che ke ' manarUpI pavanamAM dhyAnanI dhAraNA karavAthI mAkSa thAya che. > ( 6 ) kAi kahe che ke 'mahAvAkyanA vivaraNuvaDe mokSa maLe che, ' (7) kAi kahe che ke * dRSTa ane aSTa ubhayanA jJAnanA abhAva thavAthI mekSa maLe che. ' < ( 8 ) kAi kahe che ke * mauna a'gIkAra karavAthI mekSa maLe che. "
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha? : 73 : - dharmAmRta (9) keI kahe che ke "svAtmAnaMdane bedha thavAthI mokSa maLe che." (10) keI kahe che ke " vividha prakAranI tIrthayAtrA, japa, tapa, dAna ane vatavaDe mokSa maLe che." (11) koI kahe che ke "bhaktithI ja mokSa maLe che. " . A saMgamAM kone mokSa kahe ane tene sAce upAya zuM che? te jANavAnI ke zakyatA nathI; mATe mekSane upAya nathI." A vicArazreNInuM nirasana karavA mATe jaina maharSi ee "mekSa meLavavAne upAya sudharma che " evA chaThThA siddhAMtanuM elAna karyuM che. tenA samarthanamAM teo kahe che ke - - " jyAre "AtmA che " "te nitya che-zAzvata che, " "puNyapApa eTale sArAM-khoTAM karmone kartA che," "te sArAM-beTAM karmone bhaktA paNa che" "ane temAMthI chUTe thatAM nirvANa eTale mekSa pAme che" tyAre "narmakSayo hi mokSa sakala karmane kSaya te ja kSa" e vyAkhyA ucita che ane tene ja daSTi samakSa rAkhIne mokSamArgane mATe prayAsa kare ghaTe che. vaLI judA judA matemAM muktinA je upAya batAvyA che, te AtmasvarUpane yathAprakAre nizcaya thayela nahi hevAthI apUrNa che athavA te bhrAmaka che. A saMgemAM AtmasvarUpane vizada bedha dharAvanAra jaina maharSioe mokSane je upAya batAvyuM te ja pratItijanaka gaNAya ane tene ja anusaravA mATe prayatna kare ghaTe. temaNe kahyuM che ke rAjyavana-jJAna-cAritrALa mokSamA" "samyam darzana, samyaga jJAna ane samyapha cAritra e mezane mArga che. temAM tenuM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadhanaMthamAW : 74 : yathArthapaNe zraddhAne e samyagadarzana che. tane yathArtha bodha e samyagrajJAna ane te paikI heyane tyAga tathA upAdeyanI AcaraNa te samyaka cAritra che. A sAdhananI prApti thavAthI game tevAM niviDa karmone nAza thaI zake che. * ka ghaNuM ane AyuSya DuM tyAM mokSane upAya kema thaI zake?" e zaMkA asthAne che; kAraNa ke karma karatAM AtmAnI zakti anekagaNI vadhAre che, eTale te baLiye thAya te eka ja bhavamAM, eka ja varSamAM, eka ja mAsamAM, eka ja divasamAM ke eka ghaDImAM paNa naraka vagere gatimAM bhegavavA egya bhayaMkara evA karmone nAza karIne mekSamAM javAnI cegyatA pedA karI zake che. A viSayamAM rAjarSi prasanna caMdranuM udAharaNa vicAravA yogya che. (31) rAjaSi prasannacaMdra eka vakhata zramaNa bhagavaMta mahAvIra aneka nigraMtha munio sAthe rAjagRhI nagarInI bahAra AvelA eka udyAnamAM samavasaryA. temAM tyAga ane vairAgyathI vibhUSita prasannacaMdra nAme eka rAjarSi paNa hatA. teoe udyAnanA eka cheDe ugra dhyAna lagAvyuM. te e rIte ke-eka paga para UbhA rahyA, be hAthane UMcA rAkhyA ane dRSTi sUryanI sAme sthApanA karI. have mahArAjA zreNikane prabhunA AgamananI khabara paDI eTale te pura ThAThathI temanA darzana karavAne cAlyA. te vakhate rasAlAnA mokhare cAlI rahelA be sipAIoe rAjarSi prasannacaMdrane dhyAna dharatA nihALyA, eTale temAMnAM eke kahyuM ke "dhanya che A munivarane ! emanA jevuM ugra tapa keNa karI zake?"
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThuM : 75 dharmAmRta te sAMbhaLIne bIjAe kahyuM ke "are desta ! AmAM temaNe zuM moTuM kAma karyuM che? bicArA bALakane gAdIe besADIne pote tapa karavA cAlI nIkaLyA. ane rAjyane badho kArabhAra maMtrIone seM. have te maMtrIo e bALakanuM kAsaLa kADhavAne tatpara thayA che, tethI ene mArIne potanapuranuM rAjya laI leze ane e rIte tene karuNa aMta Avaze. eTale pitAnA bALakanuM hita nahi vicAranArA evA A rAjarSine huM aMtarathI dhikkAruM chuM ne keIne paNa A pitA na maLaze. ema cAhuM chuM." e sipAIo pasAra thayA pachI mahArAjA zreNika paNa tyAMthI pasAra thayA ane temaNe rAjarSi prasannacaMdrane A rIte tapa karatA joIne bhaktibhAvathI namaskAra karyA. pachI teo prabhunI pAse gayA ane bhaktibhAvathI vaMdana karIne upadeza sAMbhaLavA lAgyA. tyAM avasara joIne temaNe prazna karyo ke he prabhu! jyAre huM rAjarSi prasannacaMdrane page lAgyA tyAre temaNe kALa karyo hota te teo kaI gatimAM jAta?" zramaNa bhagavaMta mahAvIre kahyuM: "sAtamI narake." A javAbathI Azcarya pAmelA magadhapatie pharIne prazna karyo ke "he prabhu! je teo atyAre kALa kare te kaI gatimAM jAya ?" zramaNa bhagavaMta mahAvIre kahyuM sarvArthasiddha vimAnamAM devapaNe utpanna thAya."
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA : s} : : puSpa A javAkhathI vadhAre Azcarya pAmelA magadhapatie bhagavaMtane kahyuM: ' prA ! ema kema ? ' evAmAM duMdubhi vAgavA lAgI ane jaya nAda te sAMbhaLIne magadhapatie bIjo prazna karyAM: - huM duMdubhi zenI vAgI ? ane jaya 6 nAde zenA thAya thavA lAgyA. prabhu ! A che ? ' zramaNa bhagavaMta mahAvIre kahyuM: ' huM rAjan ! rAjarSi prasannacaMdrane kevalajJAna thayuM, tethI devatAe dudubhi vagADe che ane jaya nAda kare che. ' A sAMbhaLI magadhapatinA manane gucavADA vadhI gayA. temaNe kahyuM: ' prabhA ! A badhI ghaTanA ati Azcaryajanaka lAge che. enu' rahasya zuM che, te samajAvavAnI kRpA kare. 2 6 te vakhate zramaNa bhagavata mahAvIre kahyuM: huM rAjan ! tuM ahIM vaMdana karavAne AvatA hatA, tyAre tArA sipAioe arasaparasa vAtacIta karI, te emanA kAna para paDI, tethI e peAtAnuM dhyAna cUkayA ane vicAravA lAgyA ke ' are ! jenA para meM ati vizvAsa mUkyA, te ja Aje evaphA ane nimakaharAma nivaDyA ke mArA dUdha-pItA bALakanuM kAsaLa kADhIne rAjya levA tatpara thayA ! jo atyAre huM tyAM hota te e duSTonI kharAbara khakhara laI nAkhata !' A rIte temanA manamA krodhanA udaya thayA ane te pratikSaNa vadhatA ja gayA. ema karatAM te peAtAnuM sAmAyika vrata bhUlI gayA ane jANe e maMtrIe potAnI pAse AvIne khaDA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThThuM' i 898 dharmAmRta " . e. thayA hAya ane laDAI karavA lAgyA hAya tevA khyAla pedA thayA. eTale pAte jAte temanI sAthe manathI ne manathI ja laDAImAM utaryA ane eka pachI eka zastra vAparavA lAgyA. ema karatAM temanAM badhAM zastra khUTI gayAM, eTale temaNe vicAra karyAM ke mArA mAthA para lehanA Topa paherelA che, te phekIne zatrunA prANu lauM. " Ama vicArIne tee atyaMta krodhAtura thayA, te ja vakhate he rAjana! te emane praNAma karyA hatA. pachI temaNe mastaka para jevA hAtha mUkaye ke mUDeluM mastaka yAda AvyuM ane temanA krodha utarI gayA. tee vicAravA lAgyA ke 'meM te jIvanabharanuM sAmAyika aMgIkAra karyuM che. ane koi paNa prANInI mana, vacana ane kAyAthI hi.sA karavAnA tyAga karyo che, ane A zuM karyuM ? kharekhara ! huM dharmadhyAna cUkI gayA ane raudradhyAnanA sapATAmAM AvI gaye ! jyAM sarva jIve pratye maitrI rAkhavAnI che tyAM putra pratye rAga kevA ne matrIe pratye dveSa kevA ? hA, hA ! meM ghaNuM ja khATuM karyuM...! mArA e duSkRtyane dhikkAra hA ! huM enI niMdA karuM chuM, enI garhA karuM chuM ane huM e duSTa adhyavasAyemAMthI mArA AtmAne pAchA kheMcI lauM chuM. ' huM rAjan ! teo jyAre A prakAranA vicAra karI rahyA hatA, tyAre ja teM mane prazna karyAM hatA, tethI meM kahyuM hatu` ke teo atyAre kALa pAme te sarvAM siddha vimAnamAM devapaNe utpanna thAya. pachI emanA adhyavasAyeAnI zuddhi cAlu ja rahI ane te uttarAttara AgaLa vadhatA chellI koTie paheAMcI, tethI temanA ghAtI karmAMnA cheda thayA ane temane jagatanA sarva padArthAnA -
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha Adha-graMthamALA : 78 : * puSpa sarvasvarUpe joI-jANI zakAya tevuM kevaLajJAna utpanna thayuM. he rAjana! A vastu ema khatAve che ke ' mana va manuSyALAM jALa vaidhamokSayoH / ' mAnasika vRttie athavA bhAva eja manuSyanA karma ba dhanu. temaja kanI vimukitanu kAraNa che, mATe hamezAM pavitra bhAvavALA thavu, je pavitra bhAva keLavavAnA nira'tara prayatna kare che. teo jarUra mokSasukhane pAmI zake che.' cAra, lUMTArAo, khUnIo ane vyabhicArIo paNa peAtAnA pApAnA kharA aMtaHkaraNathI pazcAttApa karIne tathA sudharmanuM AcaraNu karIne te ja bhavamAM meAkSasukhanA adhikArI thayA che, eTale ' meAkSanA upAya che ane te sudharma che, ' ema mAnavu' dareka rIte cAgya che. ( 32 ) upasaMhAra. tAtparya ke-- , 6 AtmA che " 'te nitya che, ' che kartA nijamaM; ' che bheAktA ''vaLI meAkSa che, ' mekSa upAya sudharma ' A cha siddhAMtA e sudharmanI sAcI tAttvika bhUmikA che ane tenI maryAdAnuM ullaMghana karanArA sarva vAdo, matA, dazanA ke dharmAM apUrNa ane adhUrAM hoi mekSa apAvavA mATe samartha nathI. tethI ja eka mumukSu AtmAe nira'tara evA vicAra rAkhavA ghaTe che ke--
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaM` : : ce : deva japu arihaMtane, guru sevu ni tha; dayA dhama pALu' sadA, e muktinA patha. dharmAmRta deva tarIke arihaMtanuM' ja ArAdhana karIza, guru tarIke huM paMca mahAvratadhArI nigraMtha munine ja mAnIza ane dharma tarIke huM sarvajJAe kahelA ahiMsAdi guNAvALA siddhAMtAne ja mAnIza; kAraNa ke muktine meLavavAne e ja sAcA mArga che. rUtizam / sukhArthaM sarvabhUtAnAM matAH sarvAH pravRttayaH / sukhaM nAsti vinA dharma, tasmAddharmaparo bhavet // arthasava prANIonI sarva pravRttie sukhane mATe ja mAnelI che. ane te sukha dharma vinA maLatuM nathI, tethI manuSya dharmamAM ja tatpara thavu joIe.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamabodha-caMthamALA padArthanI anityatA saMpado jalataraGgavilolA, yauvanaM tricaturANi dinAni / zAradAbhramiva caJcalamAyuH, ki dhanaiH kuruta dharmamaniMdyam / / artha-saMpattio jaLanA taraMga jevI capaLa che, yauvana traNa cAra divasa rahevAvALuM che, AyuSya zarada RtunA vAdaLAMnI jema caMcala che, pachI dhana upArjana karavAthI zuM? enA karatAM prazaMsanIya dharmanuM ja upArjana kare. dharmanI mahattA , dhanado dhanArthinAM proktaH, kAminAM sarvakAmadaH / dharma evApavargasya, pAramparyeNa sAdhakaH // artha -dhananA arthIone dharma e kubera je kahyo che, dharma ja kAmIonA karma kAmane ApanAra kahyo che, ane dharma ja paraMparAe mokSane sAdhaka kahyuM che. athaoNt artha, kAma ane mokSa traNeyane dharma meLavI ApanAra che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapa RE (6I010 -: surata grAhaka bane :sahu koi samajI zake tevI raulI ane bhASAmAM taiyAra thaelI sahu koIne vAMcavI gamI jAya tevI dharmabodha granthamALAnAM 20 pustakonA grAhaka banI jAva. jaina dharmanA ucca siddhAnto ane tenA AcArone suMdara Dhabe samajAvatI, harakeAIne uttama jIvana jIvavAmAM ati upayogI lagabhaga esI eN sI pAnAnI, AkarSaka pustikAo 1 thI 10 nI saMkhyAmAM hAra paDI gaI che. jenAM nAma anukrame:1 traNa mahAna take, 2 saphaLatAnI sIDI, e sAcuM ane kheThuM (svAduvAda ) 4 Adarza deva, 5 guru dazana, 6 dharmAmRta, 7 zraddhA ane zakti, 8 jJAnApAsanA, huM cAritra vicAra, 10 detAM zokhe, e che have bAkInI 10 pustikAo zIla, tapa, bhAva, dhyAna, yoga vagere viSaya uparanI hAra paDanAra che. A granthamALA dharma pracArArthe, hajajAro rUpIAnI khoTa sahana karIne sastI kIMmate dharma sevA bajAve che to judA judA viSayo upara lakhAelI AkarSaka chapAI, dviraMgI kalAtmaka TAiTala, kula 1600 pAnAnuM vAMcana, chatAM riTeja sAthe rUA. 12 mAM grAhaka thavA lakhA: chuTaka pustako paNa maLI zakaze. -: grAhake thavAnAM tathA pustaka meLavavAnAM ThekANAM - zA, lAlacaMda naMdalAla sI. zAMtilAla zAhanI phAM. The. rAvapurA ghIkAMTA-vaDodarA The. 86, prinsesa sTrITa-muMbaI sarasvatI pustaka bhaMDAra medharAja jaina pustaka bhaMDAra The. ratanapoLa hAthIkhAnA, The. gulAlavADI goDIjInI cAla naM. 1 - amadAvAda muMbaI r