________________
દુનિયાને સૌથી પ્રાચિન ધર્મે
( ૨ ) વચનાતિશય,
વચનાતિશયની ખુબી એ છે કે, ભગવાન જે કાંઇ મેલે તે સ*સારાદિક ગુણકરી સહિત હેાયછે; એ કારણથી પરમેશ્વર જે કાંઇ લે તે મનુષ્ય, તિર્યંચ, અને દેવતા વગેરે પાતાતાની ભાષામાં સમજી ાયછે. એ સબંધમાં એક દૃષ્ટાંત છે કે, એક ભીલને ત્રણ ખાઈડીએ હતી. એક વખતે તે તેમને લઇ વનમાં ગયેા. વનમાં એક સ્ત્રીએ કહ્યું; “ સ્વામી ! મને હરણને શિકાર કરીને આણી આપે। ’
"
ખીજી સ્ત્રીએ કહ્યું “ સ્વામી ! મને બહુ તરસ. લાગીછે, માટે પાણી લાવી આપે
..
cr
ત્રોજી સ્ત્રીએ કહ્યું, નાથ ! મને ગાયન સાંભળવાની ઈચ્છા થઈ છે, માટે આપ ગાયન ગામે.
39
૧૫
ભીલે જવા દીધે સરા નથી.
"<
39
ભીલે આપેલા આટલા ટુંકા જવાબથી. એ ત્રણે સ્ત્રીએ સમજી ગઇ અને કાંઇ ખેલી નહિં. પહેલી સ્ત્રી એમ સમજી કે, સરે એટલે ખાણુ નથી, એટલે શિકાર થઈ શકે એમ નથી-બીજી સ્ત્રી એમ સમજી કે સરા એટલે સરેાવર નથી,-પાણી મળી શકે એમ નથી. ત્રીજી સ્ત્રી એમ સમજી કે, સરે. એટલે સુર-મધુર સ્વર નથી, એટલે ગાઇ શકાય નહિં.
આ રીતે જેમ એકજ જવાબમાં ત્રણ સ્ત્રીએ સમજી ગ, તેજ રીતે ભગવાન અથવા પરમેશ્વરના વચનાતિશય માટે સમજવું. તેમની વાણી એવી હાયછે કે જે સર્વ જીવે! સમજી શકેછે. એ વચનાતિશયના જેન શાસ્ત્રકારોએ ૩૫ ભેદ પાડચા છે, જે નીચે પ્રમાણે—
ܬ
( ૧ ) એદાય શબ્દોમાં ઉંચાપણું એટલે કે પરમેશ્વરના શબ્દો
ઉંચા પ્રકારના હોય છે.
( ૨ ) સ‘સ્કારવવં—એટલે કે ભગવાનની વાણી સંસ્કૃત આર્દિ વક્ષણ યુક્ત હોયછે,
