________________
ખંડ બીજા-પ્રકરણ ૧.
૧૪
( ૧૫ ) નિદ્રા.
જેને નિદ્રા હાય તે ઉંધમાં ધણી ખાખતા જાણતા નથી. એ કાર સુથી પરમેશ્વરને નિદ્રા હાઈ શકે નહિં અને તેથી, પરમેશ્વર નિદ્રા વગ રના હાવા જોઈએ, એ સાબીત થાય છે.
(૧૬) અપ્રત્યાખ્યાન
પરમેશ્વરને કોઇ પણ જાતની તૃષ્ણા નહિ હવાથી, તે હ ંમેશાં પ્રત્યાખ્યાન સહિતજ છે, પણ જે પ્રત્યાખ્યાનરતિ હાય તેને તે તૃા હાયજ, અને તેથી તે પરમેશ્વર કહેવાય નહિ, તેથી પરમેશ્વર અપ્રત્યાખ્યાનવાળા હાઈ શકે નહિ——
(૧૭–૧૮) રાગ દ્વેષ.
જો કાઇને કાઇ ચીજ તરધુ રાગ અથવા દ્વેષ હાય છે તે તે, રાગવાળી ચીજનું સારૂં' અને દ્વેષવાળી ચીજનું ખુરૂ' ઈચ્છેછે. પરમેશ્વર જો એકનું સારૂં' ઇચ્છે ને બીજાનું ખરાબ ઇચ્છે, તે તે દેાષવાન કહેવાય અને તેથી તે પરમેશ્વર કહી શકાય નહિ વળ રાગદ્વેશવાળા મધ્યસ્થ ડાઈ શકતા તંથી. વળી રાગદ્વેષવાળમાં ક્રોધ, માન, માયા વગેરેને સભવ રહેછે. પરમેશ્વરને ક્રોધ, માન, કે ભાયા હૈાતાં નથી, પણ સર્વે જીવપર સમ દૃષ્ટિજ હાયછે, અને એ કારણથી પરમેશ્વર રાગદ્વેષરહિત છે. એમ સિદ્ધ થાય છે.
જૈનધર્મમાં પરમેશ્વરમાં આટલાં દૂષણા નહિ જોઇએ, એમ જણાનવામાં આવ્યુ છે અને તે સાથે તેનામાં નીચલા ચાર ગુણી મુખ્ય જોઇએ, એમ જણાવવામાં આવ્યુ છે;--
( ૧ ) જ્ઞાનાતિશય—એટલે કે કેવળજ્ઞાન અને કેવળ દર્શને કરી, ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાન કાળમાં જેજે વસ્તુ છે, તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ જાણવુ તે. પરમેશ્વર કેવળજ્ઞાને કરી લેાકાલાકનું સ્વરૂપ સર્વ પ્રકારે જાણેછે, સર્વ પ્રકારે દેખેછે, અને કાઈ પણ પ્રકારે કાઈ પણ ચીજ ભગવાનથી અજાણુ નથી, તેથી ભગવાનને જ્ઞાનાતિશય છે
