________________
ઝુનિયાના સાથી પ્રાચિન ધર્મ.
હાયછે, તે પરમેશ્વર કહી શકાય નહિ કેમકે, વાતની ન્યૂનતા કે દોષ નહિ હાવા જોઇએ, એ પરમેશ્વર તેનેજ કહેવાય કે જે, સર્વે રીતે પેાતાની શક્તિ મરજીમાં આવે તેા વાપરે, ને વાપરે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે, કે પરમેશ્વરમાં સર્વ શક્તિ વિદ્ય માન હાય છે.
૧૧
પરમેશ્વરમાં કાઈ પણ વાત સ્વયમેવ સિદ્ધ છે. પરિપૂર્ણ હાય, પછી તે મરજીમાં આવે તે નહિ
(૬) હાસ્ય—
હાસ્ય એટલે હસવુ' તે. પરમેશ્વરને કદી પણ હસવુ આવતું નથી અથવા હાસ્ય થતું નથી. હાસ્ય થવાનાં કેટલાંક કારણા નીચે પ્રમાણેછે:(૧) અપૂર્વ વસ્તુ જોવાથી હાસ્ય ઉત્પન્ન થાય-
( ૨ ) અપૂર્વ વસ્તુ વિષે સાંભળવાથી હાસ્ય થાય—
(૩) અપૂર્વે આશ્ચર્ય અનુભવના સ્મરણથી હાસ્ય ઉપ્તન થાય-( ૪ ) મેાહ કર્મના સામે હાસ્ય ઉન્ન થાય—
પહેલાં ત્રણ કારણેાના સભવ પરમેશ્વરમાં હાઇ ન શકે તેનુ કારણ એ છે કે, પરમેશ્ર્વર સર્વેના અને સર્વ શક્તિમાન હેાવાથી, દુનિયામાં એવી કોઇ પણ વસ્તુ નથી કે જેનાથી તેમને આશ્ચર્યે ઉત્પન્ન થાય, અને તેથી હાસ્યનું નિમિત્તકારણુ નહિ હૈાવાથી પરમેશ્વરને કદી પણ હાસ્ય
ચાય નહીં.
ચોથા કારણના સંબંધમાં એટલુ જ કહેવુ જોઇએ કે, ઇશ્વરને કેપ પણ ચીજપર મેાહ હાતાજ નથી, કેમકે જો તેનેજ કેાઈ પણ ચીજ તરપ્ મેાહ હાય તા તે પરમેશ્વર કેવી રીતે કહેવાય-પરમેશ્ર્વર સર્વ શક્તિમાન હાવાથી તેને મેહ હાવાજ જોઈએ નહિ, અને જ્યારે તેનામાં મેહ હૈય જ્યારે તેનામાં મેહનાં દૂષણના સંભવ રહે અને તેથી તે પરમેશ્વર નહિ કહેવાય. હવે જ્યારે પરમેશ્વરમાં મેાહના ઉપાદાન કારણના સંભવ નથી, ત્યારે તેનામાં હાસ્યનેા સંભવ પણ નહીંજ રહે, અને તેથી એ સિદ્ધ થાય છે કે પરમેશ્વરમાં હાસ્ય નથી.
