________________
૪૦
સફલતાનાં સૂત્ર શીલ, વ્રત, તપ અથવા બ્રધ્રાચર્યથી અપરિપકવ થયેલાં કર્મોનાં ફળોને ભેગવી તેમને ક્ષીણ કરી નાખીશ એવું જે કેઈ કહે, તે તે થવાનું નથી. આ સંસારમાં સુખ દુખે પરિમિત પાલીથી માપી શકાય એ રીતે નિયત થયેલાં છે અને તે ઓછાવત્તાં કરી શકાતાં નથી. ” * ગોશાલકના આ સિદ્ધાંતની નિરર્થકતા જૈનાગમાં નીચે પ્રમાણે નેંધાયેલી છે –
એક વાર કુંડકેલિક શ્રાવકx પિતાની અશેકવનિ. કામાં નિયમ મુજબ પિષધ કરીને બેઠા હતા. તેવામાં એક દેવે આવીને તેમને કહ્યું કે “હે કુંડલિક ! મંખલિપુત્ર ગોશાલકની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સુંદર છે તેમાં ઉત્થાન, કર્મ, બલ, વીર્ય અને પરાકમ-(પુરુષાર્થ) નથી; તેમ જ બધા ભાવે નિયત છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સુંદર નથી; કારણ કે તેમાં ઉત્થાન, કર્મ, બલ, વીર્ય અને (૪) હરિદ્વાભિજાતિ-સ્વચ્છ વસ્ત્રધારી અલક (આજીવિક) શ્રાવકે (૫) શુક્લાભિજાતિ-આજીવિક સાધુઓ. (૬) પરમશુકલાભિજાતિનંદવષ્ણુ, કિસસંકિગ્સ તથા મકખલિગેશા
લક વગેરે આજીવિક સંપ્રદાયના આચાર્યો. જૈન ધર્મે છે લેસ્યાઓ નીચે પ્રમાણે જણાવી છે. કૃષ્ણ, નીલ, કાપત, પીત, પદ્ધ અને શુકલ. તેની સરખામણી અહીં કરવા જેવી છે. આનંદ, કામદેવ, ચૂલપિતા, સુરાદેવ, ચુલ્લગશતક, કુંડકેલિક,
સદ્દાલપુત્ર, મહાશતક, નંદિનીપ્રિય અને શાલિહીપિતા એ પ્રભુ * મહાવીરના દશ આદર્શ શ્રાવકે ગણુયા છે.
