________________
મનુષ્યજન્મનું ફળ પુરુષાર્થથી જ પામી શકાય છે નહિ અને તે જમીન પર તૂટી પડ્યો. ત્રણ દિવસ બાદ તેનું મૃત્યુ થયું અને અભયદાનના પ્રભાવથી તે શ્રેણિક રાજાની ધારિણી રાણીની કુક્ષિાએ મેઘકુમાર તરીકે ઉત્પન્ન થયે. તાત્પર્ય કે યતના વિના દયા પાળી શકાતી નથી.
દાન દેવું હોય તે એમને એમ દેવાઈ જતું નથી. તે માટે કેટલાક ગુણે કેળવવા પડે છે અને પુરુષાર્થ પણ કરવું પડે છે. આ જગતમાં જેઓ દાનેશ્વરી તરીકે પંકાયા, તેમના જીવન પર દષ્ટિપાત કરે, એટલે આ વસ્તુ હસ્તામલકાવત્ સ્પષ્ટ થશે. જગડૂશાહનું નામ આજે સારાયે ભારતવર્ષમાં દાનવીર તરીકે શ્રસિદ્ધ છે. એ નામ તેમને શી રીતે પ્રાપ્ત થયું ? પ્રથમ તેઓ પુરુષાર્થ બળે અઢળક ધન કમાયા અને ગુરુનાં મુખેથી એમ જાણ્યું કે આગામી બે વર્ષમાં ભયંકર દુકાળ પડવાને છે, એટલે દેશદેશમાં પિતાના વણતર–ગુમાસ્તા મેલી અનાજ ખરીધું, તેને કે ઠારેમાં ભર્યું અને “આ કણ ગરીબ માટે છે” એવાં પાટિયાં માર્યો. પછી દુકાળવખતે અનાજની સખ્ત તંગી જણાતાં તેમણે ધાન્યના એ કે ઠારે ગરીબો માટે ખુલ્લાં મૂક્યાં અને રાવરાણાને પણ જોઈતું અનાજ વ્યાજબી ભાવે પૂરું પાડ્યું. આથી તે દાનવીર તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા. | કઈ સંસ્થાને મેટું દાન દેવું હોય તે એ સંસ્થાના આદર્શો કેવા છે? તેને કઈ રીતે દાન આપવું? તેના ઉશે કેવી રીતે બર આવશે? વગેરે અનેક બાબતે વિચારવી પડે છે અને મિત્રે તથા સેલીસીટર–વકીલોની સલાહ લઈને દાન આપવામાં આવે છે, એટલે તેમાં પણ
