________________
૫૦
[ આદર્શ સાધુ કાર્યોત્સર્ગમાં આસન, મૌન અને ધ્યાન એ ત્રણે વસ્તુઓ સિદ્ધ થાય છે, તેથી ગુપ્તિના પાલન માટે કાર્યોત્સર્ગને બને તેટલે આશ્રય લે આવશ્યક છે. ૧૧-દશવિધ યતિધર્મ
(૧) ક્ષમા, (૨) માર્દવ, (૩) આર્જવ, (૪) મુક્તિ, (૫) તપ, (૬) સંયમ, (૭) સત્ય, (૮) શૌચ, (૯) અકિ. ચનત્વ અને (૧૦) બ્રહ્મચર્ય એ દશ ગુણેની ગણના યતિધર્મ કે સાધુધર્મમાં થાય છે, એટલે દરેક સાધુમાં આ ગુણો હોવા આવશ્યક છે, પછી તે ગમે તે ધર્મ કે ગમે તે સંપ્રદાયને હેય.
પ્રવે–સાધુઓ ક્ષમાગુણથી શું કરે? | ઉ-કોધના અભાવને ક્ષમા કહેવામાં આવે છે,
એટલે સાધુ કેઈ પણ પ્રાણી પ્રત્યે ક્રોધ કરે નહિ કે વૈર રાખે નહિ. સાધુ સમણ કહેવાય છે, એટલે તે શત્રુ કે મિત્ર સર્વ પ્રત્યે સમભાવ રાખે. શ્રી મહાવીર પ્રભુના પગના અંગૂઠે ચંડકૌશિક નાગે ભયંકર દંશ દીધે, છતાં તેમણે જરાયે ક્રોધ ન કર્યો. ઉલટું “હેચંડકૌશિક! બુઝ! બુઝ!” એ શબ્દો વડે તેને શાંત કરી ધર્મ પમાડ્યો. - આદર્શ સાધુ વિશ્વબંધુત્વની ભાવનામાં માનનારા હોય છે, એટલે તેઓ હંમેશાં હરપળે નીચેની ભાવના સેવેઃ
खामेमि सव्वजीवे, सव्वे जीवा खमंतु मे । मित्ती मे सव्वभूएसु, वे मज्झ न केणइ ॥
