________________
પરમપદનાં સાધનો
१-सा विद्या या विमुक्तये ।
ભારતવર્ષના તત્વચિંતકોએ એકી અવાજે ઉદ્દઘોષણા કરી છે કે “સ વિદ્યા યા વિમુ –તે જ સાચી વિદ્યા છે કે જે માનવને વિશેષ મુક્તિ ભણી લઈ જાય.” કેદખાનામાંથી છૂટવું કે રાજદ્વારી ગુલામીમાંથી મુક્ત થવું એ સામાન્ય મુક્તિ છે અને ચારગતિ તથા રાશી લાખના ફેરામાંથી છૂટવું–મુક્ત થવું એ વિશેષ મુક્તિ છે. મેક્ષ, સિદ્ધિ, નિર્વાણ, નિશ્રેયસ્ અને પરમપદ એ તેના જ પર્યાય શબ્દ છે. અહીં વિચારવાનું એ છે કે આજની વિદ્યા, આજની કેળવણી, આજનું શિક્ષણ માનવને આવી વિશેષ મુક્તિ કે પરમપદ ભણી લઈ જાય છે ખરું?
- અમે આ શિક્ષણને અભ્યાસક્રમ જે છે અને તેનાં પાઠયપુસ્તકોનું બારીકાઈથી અવલોકન કર્યું છે, પણ તેમાં આવી વિશેષ મુક્તિ કે પરમપદને વિચાર કેઈ સ્થળે જોવામાં આવ્યો નથી. તેનું જ એ પરિણામ છે કે આજને વિદ્યાથી વિમુક્તિને અર્થ મેક્ષાદિ ન કરતાં આર્થિક શેષણમાંથી મુક્તિ, રાજદ્વારી મુક્તિ વગેરે કરે છે. - આ જોઈ આપણને સખેદ આશ્ચર્ય થાય છે, પણ જે
