________________
( ૧૧૧) ઓછો કરાવનાર આત્મજ્ઞાની મહાત્માઓને પાસે રાખવા સગ્ગદષ્ટિ જીવ પિતે જાગૃત હોય એટલે બીજા જ્ઞાની મહાત્માઓની મદદની જરૂર નથી પડતી છતાં કાંઈક મંદ જાગૃતિ હોય તે અવશ્ય આત્મજ્ઞાની પુરૂષની છેવટની સ્થિતિમાં પાસે રાખવા. સ્વાભાવિક પણ તેવા પુરૂષ પણ આ માયા કે પુદ્ગલને મેહ કે મમત્વને જરા પણ ભરોસે રાખી તેને વિશ્વાસે રહેતા નથી. આ દેખા સહજવારમાં આત્મભાન ભૂલાવી દે છે તે પછી જેની જીદગીને મોટો ભાગ તે દશ્ય વસ્તુના ઉપગમાં ગયે હોય છે તેવા પ્રમાદિ જે કોઈ પણ ઉત્તમ આલંબન સિવાય છેવટની સ્થિતિમાં જાગૃત રહે તે બનવું અશક્ય છે. ' આ વાવમાં ગર્ભજ દેડકાપણે ઉત્પન્ન થયા પછી પોતાના નિત્યના પરિચયવાળી અને વિશેષ અશક્તિવાળી વસ્તુરૂપ વાવને જોતાં તર્કવિતર્ક-ઉહાપોહ કરતાં-વિચારણું કરતાં–આવું મેં કોઈ વખતે જોયું છે, તે સંબંધી ધારણા કરતાં તેને પાછલા જન્મનું જ્ઞાન થવારૂપ જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું.
ઘણા પરિચયવાળી અને થડા વખતના આંતરાવાળી વસ્તુની સ્મૃતિ જલદી થવા સંભવ છે. જેમ કોઈ ભૂલાયેલી વસ્તુ આપણને સાંભરી આવે છે તેમ આનંદન મણિયારના જીવ દર્દૂર-દેડકાને પોતાની વાવ દેખી પાછલી સર્વ વાત યાદ આવી. પિતાની આ ગતિ થવાથી તેને ઘણે પ્રશ્ચાતાપ થયે અને તેનું મૂળ કારણ શોધતાં વાવ આદિ જડપદાર્થો. ઉપરની આશક્તિ સમજાણું અને આશક્તિનું કારણ શોધતાં અસદુદષ્ટિવાળા જીવન પરિચય, અને સદ્દષ્ટિવાળા જીના સંબંધને અભાવ તેને સમજાય, ભૂલ સમજાણું પિતાના પૂર્વ ધર્માચાર્યો યાદ આવ્યા. તેના સહુવચનેથી વિમુખ થવાનું ફળ મળ્યું. હવે પશ્ચાતાપ કરે નકામે છે. પિતાની ભૂલ સમજાણી તે પણ
