________________
શ્રી જિનભક્તિ-કલ્પત ઉપવાસ કરે અને તે શકય ન હોય તે આયંબિલ, એકાસણું કે બેસણું કરવું. રાત્રિએ ભેજન કરવું નહિ. "
કેટલાક મનુષ્ય ઊઠે છે, ત્યારથી પિતાનું મોટું બોલે છે અને તેમાં એક યા બીજા પ્રકારના પદાર્થો પધરાવ્યા કરે છે. તેમને આ વ્યવહાર મડી રાત્રિ સુધી ચાલે છે. જેની દષ્ટિએ આ વ્યવહાર પશુ જેવો છે. તે કઈ પણ સંસ્કારી મનુષ્યને શેભતે નથી, પછી જૈનને તે શેલે જ શાને?
તપને વિસ્તાર શાસ્ત્રમાં ઘણા પ્રકારે દર્શાવે છે, પણ અમે તે તેના સારરૂપે અહીં આટલું જણાવેલું છે.
દાન દેવું યથાશક્તિ દાન દેવું, એ પણ જેન ગૃહસ્થનું એક કર્તવ્ય છે. વધારે સ્પષ્ટ કહીએ તે ભૂખ્યાને અન્ન આપવું તરસ્યાને પાણી પાવું, વસ્ત્રહીનને વસ્ત્ર આપવાં, દરદીને ઔષધ આપવું કે ઉપચાર માટે અન્ય વ્યવસ્થા કરી આપવી, સાધુ-- સંતને સત્કાર કરવો અને તેમને આહાર-પાણી વહોરાવવા, સાધનહીન વિદ્યાર્થીઓને વિદ્યાર્જન માટે જોઈતી સહાય આપવી, અકસ્માત્ આદિ કારણે એકાએક આફતમાં આવી પડેલા મનુષ્ય તથા પ્રાણીઓ પ્રત્યે દયા દર્શાવી તેમની સહાય માટે ફંડફાળામાં નાણાં ભરવાં, એ દાન ધર્મનું પાલન છે.
જૈન શાસ્ત્રોમાં અન્યત્ર કહેવાયું છે કે – जिनपूजन विवेकः सत्यं शौचं सुपात्रदानं च । महिम क्रीडागारः अंगारः श्रावकत्वस्य ।
