________________
મંદિર અને કિંચિત
૧૨૭ બન સ્વીકારીએ, તે એ મૂતિને સ્થાપવા માટે તથા તેનું સંરક્ષણ કરવા માટે મંદિરોની આવશ્યકતા પણ સ્વીકારવી જ જોઈએ. મૂર્તિનું આલંબન સ્વીકારીએ અને મંદિરની આવશ્યક્તા ન સ્વીકારીએ તે એ એક પ્રકારની બેહુદી મનેદશા છે અને તે સુધારવી જ જોઈએ.
કેઈ એમ કહેતું હોય કે “ઘરના એક ખંડને અલગ કાઢી તેમાં મૂતિઓને રાખી શકાય છે અને તેનાં વંદનપૂજન કરી શકાય છે, પછી મેટાં મંદિરે બાંધવાની જરૂર શી? તે ગૃહ-મંદિરો અર્થાત્ ઘર-દહેરાસરોની કેટલીક મર્યાદા છે કે જેનાથી સુજ્ઞજનેએ પરિચિત થવાની જરૂર છે.
વઘુસારના બિંબપરીક્ષા પ્રકરણમાં કહ્યું છે કેપા––ા , તંતમય વિત્તસિદિય ના હિમાં अपरिगरमाणाहिय, न सुन्दरा पूयमाण गिहे ॥
જે પ્રતિમા પાષાણની, લેપની, કાષ્ટની, હાથીદાંતની, ચિત્રામણની, પરિકરરહિત તથા અગિયાર આંગળ કરતાં ઊંચી હોય તે ઘરમાં રાખીને પૂજવી સારી નહિ.” इक्कगुलाइ पडिमा, इक्कारस जाव गेहि पुइजा । उड्ढं पासाइ पुणो, इअ भणियं पुव्वसूरीहिं ॥
“ઘર-દહેરાસરમાં એક આંગળથી તે અગિયાર આંગળ સુધીની ઊંચી મૂર્તિ પૂજવા લાયક છે અને અગિયાર
