________________
નામ-સ્મરણ
૯. જૈન પરંપરા તે એવી છે કે બાળક કંઈ સમજણું થાય અને બેલતાં શીખે, એટલે તેને નવકારમંત્ર શીખવા અને વીશ તીર્થકરોનાં નામ યાદ કરાવવાં, જેથી તે ઉઠતાં, બેસતાં કે સૂતાં અથવા ગમે તે સ્થિતિમાં શ્રી અરિહંત દેવનું સ્મરણ કરી શકે અને પિતાના જીવનને સફળ બનાવી શકે.
અમે એક તદ્દન નાના ગામડામાં જન્મ્યા હતા કે જ્યાં ન હતું મંદિર, ન હતું ઘર-દહેરાસર કે ન હતી પાઠશાળા. પણ માતાના ધર્મસંસ્કાર ઉત્તમ હતા, એટલે તેમણે અમને નવકારમંત્ર શીખવ્યું અને વીશ તીર્થકરેનાં નામ શીખવ્યાં. વળી તે રેજ સવારે અથવા સૂતાં પહેલાં અવશ્ય બોલી જવાં જ જોઈએ, એ આગ્રહ રાખે. તે અમને જૈન ધર્મને સંસ્કાર પડે અને અમારા ઉપા
સ્યદેવ–ઈષ્ટદેવ અરિહંત ભગવંત છે, એવો ખ્યાલ પેદા થતાં કમેકમે તેમના પ્રત્યે ભક્તિ જાગૃત થઈ
આજે તે પરિસ્થિતિ વિચિત્ર છે. ખાસ કરીને જેઓ વધારે શિક્ષિત કે ધનવાન છે, તેને ત્યાં બાળક પર આ જાતનો સંસ્કાર પાડવાનો પ્રયત્નો થતા નથી. અમે એવાં કુટુંબો જોયાં છે કે જ્યાં બાળકો ચૌદ-પંદર વર્ષના થવા છતાં પૂરો નવકારમંત્ર પણ જાણે નહિ; પછી ચેવીશ તીર્થકરોનાં નામ કડકડાટ બેલી જવાની વાત તે રહી જ
ક્યાં? શાળામાં પણ શબ્દો શીખવતી વખતે o d ગોડ (પ્રભુ)ને બદલે D o g–ડેગ (કૂતરા)ની પસંદગી થતી હોય,
